پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ سمیه محرمی: احزاب به عنوان یکی از ارکان دموکراسی برای ایجاد جامعه فعال و پویا و همچنین فراهم کردن بستر مناسب برای فعالیت سیاسی و اجتماعی مردم است، موضوعی که به نظر می‌رسد این روزها فراموش شده و به حاشیه کشیده شده است.

از یک سو احزاب خواستار حضور فعال اقشار مختلف مردم در فعالیت‌های سیاسی هستند از سوی دیگر مردم شرایط را برای فعالیت مناسب نمی‌دانند و معتقد هستند باید از این فعالیت‌ها دوری کنند، بخشی از مردم نیز فعالیت ضعیف احزاب و خانه آنها را علت اصلی دوری مردم از فعالیت‌ها می‌دانند.

بستر فعالیت سیاسی فراهم نیست

یک شهروند زنجانی در گفت‌و‌گو با صدای زنجان با اشاره به اینکه فعالیت سیاسی برای ایرانی‌ها همان شرکت هر دو سال یک بار در انتخابات است،  عنوان کرد: موضوع سیاست برای مردم ایران جذابیت ندارد چرا که نه بستر آن فراهم است و شرایط آن.

محمد با اشاره به اینکه در بسیاری مواقع بی طرف بودن به نفع شهروندان است، گفت: چرا که با تغییر قدرت و پای کار آمدن احزاب مقابل افراد مجبور به دادن هزینه می‌شوند.

وی با اشاره به اینکه مردم دوست دارند فعالیت سیاسی داشته باشند و در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌ها نقش داشته باشند، گفت: ولی به شدت احساس می‌شود این بستر فراهم نیست.

زهره دیگر شهروند زنجانی است که از تمایل پایین خود برای ورود به دنیای سیاست گفته و تاکید کرد: حضور در بستر سیاسی و فعالیت‌های این چنینی نیاز به فراغت و یا دغدغه‌مندی است ولی مردم ایران به شدت دیگر زندگانی و زنده مانی هستند و فرصتی برای ایجاد دغدغه جدید ندارند.

وی با اشاره به اینکه بسیاری از مردم حس می‌کنند نظام قدرت در دست آنها نبوده و نقش چندانی در آن ندارند، گفت: برای همین مردم نسبت به این قبیل موضوعات بی تفاوت بوده و بیشتر ترجیح می‌دهند از این فضا دوری کرده و به زندگی شخصی خود بپردازند.

فرآیند دولت اسلامی تکمیل شود این نوع نظام بسیار کارآمد تر می‌تواند شکاف میان ملت و دولت را پر کند

سید فرشید جعفری استادیار گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی زنجان در این باره اظهار کرد: برای فهم جایگاه مفاهیم و مصادیق علم سیاست به یک نکته مهم باید توجه کرد و آن بستر و زمینه‌ای است که این مفاهیم و مصادیق در آن ‌ها جای می‌گیرند.

وی با اشاره به اینکه باید اذعان کرد که مجموعه‌ غرب در طی شاید بیش از 500 سال براساس نیازهای خود بستر و زمینه‌ای برای خود فراهم کردند و مطابق آن بستر شروع به اندیشه‌ورزی در باب مفاهیم و مصادیق آن کردند، بیان کرد: نتیجه آن همین نظام‌های سیاسی لیبرال دموکراتی است که اکنون ما شاهد آن هستیم.

جعفری با اشاره به اینکه در این نظام‌ها تکثر، تحزب، انتخابات، مشارکت مردم در قدرت و ... از صفات اساسی این نظام‌ها محسوب می‌شود، ادامه داد: فضای فکری جهان امروز بر مبنای همین مفاهیم و مصادیق لیبرال دموکراسی تسخیر شده است و مجموعه غرب نیز برای جهان‌شمول کردن این مفاهیم و مصادیق در راستای منفعت خویش تلاش وافری را به خرج می‌دهد.

استادیار گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی زنجان با اشاره به اینکه اما باید بیاموزیم که مفاهیم و مصادیق در جهان انسانی و اجتماعی نمی‌تواند وجه جهان شمولی به خود بگیرد چرا که بسترها و زمینه‌های مناطق مختلف جهان تفاوت ماهوی از یکدیگر دارند، گفت: بنابراین ما نمی‌توانیم مفاهیم و مصادیقی که در بستر دیگری ایجاد و رشد کرده اند به همه مناطق تسری بدهیم.

مفهوم و مصداق حزب در بستر و زمینه جوامع لیبرال دموکراسی غرب با زمینه‌های ذهنی و عینی غرب است

وی با اشاره به اینکه با وقوع انقلاب اسلامی ایران و استقرار نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران ما دست به انتخاب یک نوع از نظام سیاسی زدیم که با ذهنیت، بستر و زمینه مردم ایران انطباق داشت و آن نظام سیاسی دین مدارانه اسلامی شیعی است، گفت: این نظام با فضای فکری مصداقی جهان که مبتنی بر نظام‌های سکولار لیبرال است ماهیتا فرق می‌کند.

جعفری با اشاره به اینکه مفهوم و مصداق حزب اصالتا در بستر و زمینه جوامع لیبرال دموکراسی غرب ایجاد ذهنی و عملی شده و منطبق با زمینه‌های ذهنی و عینی غرب است، عنوان کرد: اگر همان مفهوم را یا بهتر بگویم اندیشه تحزب را در زمینه‎ها و بسترهای جمهوری اسلامی ایران عملیاتی بکنیم، آب در هاون کوبیدن است چرا که مفهوم حزب در بستر فکری غرب می‌تواند پاسخ گوی نیازها باشد.

استادیار گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی زنجان با اشاره به اینکه وقتی این مفهوم و مصداق آن در بستر یک نظام دین مدار قرار می‌گیرد معنا و مضمون خود را از دست می‌دهد و نمی‌تواند کارایی و کارکرد خود را داشته باشد، بیان کرد: اما این به آن معنا نیست در  نظام های دین‌مداری چون نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران با نبود حزب به مفهوم غربی، مردم جایگاه و ارج و قربی ندارند.

به لحاظ فکری روی مفهوم مردم و جایگاه آن در نظام سعی و تلاشی نمی‌گردد

وی با اشاره به اینکه چه بسا جایگاه مردم در این نوع نظام‌ها بیشتر از نظام های سیاسی غربی باشد، عنوان کرد: مشکلی که ما داریم این است که به لحاظ فکری روی مفهوم مردم و جایگاه آن در نظام سعی و تلاشی نمی‌گردد.

استادیار گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی زنجان با بیان اینکه از این رو در بیشتر اوقات تحت تاثیر مفاهیمی قرار می‌گیریم که سنخیتی با زمینه‌های ما ندارد، ادامه داد: بر این باورم که اگر فرآیند ایجاد دولت اسلامی تکمیل شود این نوع نظام بسیار کارآمد تر و بنیادی‌تر می‌تواند شکاف میان ملت و دولت را بدون نیاز به احزاب از نوع غربی پر کند.

در جمهوری اسلامی جایگاهی برای احزاب قائل نیستند

رسول بیات رئیس خانه احزاب استان زنجان اما در زمینه انتقادات وارده به فعالیت ضعیف احزاب با اشاره به اینکه در بسیاری از کشورها ساختار سیاسی تک حزبی بوده است که نمونه آن وجود حزب کمونیست در روسیه است، اظهار کرد: برخی از حکومت‌ها نیز بر علیه احزاب بوده است.

بیات با اشاره به اینکه برخی حکومت‌ها حزب محور هستند، بیان کرد: در برخی حکومت‌ها چون آمریکا قانون اساسی براساس حزب نوشته شده است.

وی با اشاره به اینکه در برخی حکومت‌ها نیز برخی روش‌های حمایتی از احزاب وجود دارد، بیان کرد: در جمهوری اسلامی جایگاه ویژه‌ای برای احزاب قائل نیستند و ما برای احزاب جایگاه نداریم.

رئیس خانه احزاب استان زنجان با بیان اینکه همین که 300 حزب در کشور و 50 حزب در زنجان وجود دارد به معنای عدم وجود حزب است، گفت: در یک ساختاری قرار داریم که نوع حکمرانی

احزابی تجویز است و حتی در برخی مواقع حزب ستیز است.

وقتی فردی وارد حزب می‌شود فرد باید حاشیه امن داشته باشد

بیات با اشاره به اینکه وقتی فردی وارد حزب می‌شود فرد باید حاشیه امن داشته باشد،  عنوان کرد: جوانی که وارد حزب می‌شود باید حاشیه امن داشته باشد نه اینکه این موضوع در زندگی وی اثر منفی داشته باشد و برای نمونه زمان استخدام به وی بگوند که چرا عضو فلان حزب هستی؟

رئیس خانه احزاب استان زنجان با اشاره به اینکه نوع حکمرانی بر حزب‌ستیزی و حزب‌گریزی است، اضافه کرد:  چون ساختار سیاسی نقش اساسی برای احزاب قائل نیست فعالیت حزبی را هزینه‌دار می‌کند و به جای تشویق عنوان می‌کنند احزاب برای قدرت اقدام می‌کنند و به همین دلیل احزاب را در رسانه و بین مردم تخریب می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه کار احزاب همین کسب، بسط و حفظ قدرت است، گفت: همین نمایندگانی که به صوت فردی در انتخابات شرکت می‌کنند جز برای رسیدن قدرت است.

فرهنگ ما ضد حزب است و نتوانسته‌ایم فرهنگ حزبی را در جامعه ایجاد کنیم

بیات با اشاره به اینکه فرهنگ ما ضد حزب است و ننتوانسته‌ایم فرهنگ حزبی را در جامعه ایجاد کنیم، بیان کرد: بخشی از این موضوع به خارج از احزاب بازمی‌گردد.

رئیس خانه احزاب استان زنجان با بیان اینکه همچنین به برخی ایرادات وارده به احزاب نیز اشاره کرد و گفت: احزاب آدم‌های استخوان‌دار و توانمند می‌خواهد که ظرفیت تحمل هزینه را داشته باشند که متاسفانه ما از این افراد نداریم.

وی خاطر نشان کرد: شاهد هستیم افرادی که به حزب وارد می‌شوند افرادی هستند که می‌خواهند به سرعت به قدرت برسند.

بیات با اشاره به اینکه احزاب عملا جایگاه واقعی خود را نداشته و مورد انتقاد مردم هستند ، تصریح کرد: برای ورود پیدا کردن به این جایگاه به اراده جمعی نیاز دارد.

رئیس خانه احزاب استان زنجان با بیان اینکه از منتقدان به فعالیت احزاب سئوال دارم، چه زمانی به احزاب کمک کردند؟، اضافه کرد: یک فرد حزبی تا کی باید از خود برای ماندگاری احزاب کمک کند.

وی با اشاره به اینکه از مردمی که شاکی هستند سئوال می‌کنم این افراد کی برای کمک به احزاب ورود کرده و از طریق احزاب فعالیت سیاسی کردند، گفت: مگر کسی به سراغ احزاب رفته است؟ نهایت مشارکت مردم در سیاست حضور در روز جمعه پای صندوق‌های انتخابات است.