پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ زهره میرعیسی‌خانی: به کارگیری نرم‌افزار به‌روب در شهرداری در زمینه تفکیک زباله از مبدا، اگر چه رویکرد درست و قابل توجهی است اما ضعف در تبلیغات و فرهنگسازی در زمینه تفکیک زباله مسئله‌ای است که در این طرح نادیده گرفته شده است.

نرم افزار بهروب ، نرم افزاری است که شهرداری زنجان برای ساماندهی زباله‌های خشک و تفکیک شده در نظر گرفته است. در قالب این نرم‌افزار شهروندان می‌توانند برای تحویل زباله‌های تفکیک شده خود اعلام آمادگی کرده و این شرکت دانش بنیان برای تحویل  زباله ها ماموران خود را فرستاده تا ان ها را تحویل بگیرند.

شرکت بهروب از سال ۱۳۹۶ با تحقیق و مطالعه در حوزه اکوسیستم پسماند شروع بکار کرده است و اولین قرارداد جمع‌آوری پسماند خشک از مبدأ را با سازمان مدیریت پسماند کرج در اسفند ۱۳۹۷ منعقد کرده است، این شرکت، یک شرکت غیربومی بوده که خدمات تفکیک زباله از مبدأ را در استان‌های مختلف کشور ارائه می‌دهد و از شهریور ماه سال جاری نیز خدمات خود را در سطح شهر زنجان شروع کرده  است.

شهریورماه 1402 بود که شهردار زنجان از به‌کارگیری نرم‌افزار جمع‌آوری پسماندهای خشک در زنجان خبر داد و عنوان کرد که نرم‌افزار «به‌روب» با هدف تفکیک زباله‌ها در مبدأ و جمع‌آوری پسماندهای خشک در شهر زنجان آغاز به کارکرده است.

وی بابیان اینکه «به‌روب» یک نرم‌افزار کاربردی (اپلیکیشن) برای جمع‌آوری پسماندهای خشک از مبدأ است که با همکاری شهروندان برای تفکیک و جمع‌آوری زباله‌های خشک و تر از منزل اقدام می‌کند، اذعان کرده بود که شهروندان با ثبت درخواست در این نرم‌افزار، می‌توانند از خدمات مأموران بهروب در جلوی درب منزل بهره ببرند و در ازای زباله تفکیک شده پول یا امتیاز برای پرداخت عوارض دریافت کنند.

فیروزفر همچنین افزوده بود که از مهم‌ترین مزایای این نرم‌افزار می‌توان به تسریع در خدمت‌رسانی به شهروندان در مورد جمع‌آوری مواد خشک قابل بازیافت، افزایش سرانه تفکیک از مبدأ شهر زنجان و بهبود سیمای شهر با حذف زباله گردها نام برد. ضمن اینکه تأکید شهرداری بر واردکردن فناوری‌های نوین و تکنولوژی‌های جدید به عرصه‌های مدیریت شهری، است و باید شهروندان را برای داشتن شهری پاک مبتنی بر پایه‌های انسان‌محور تشویق و زمینه‌های تحقق آن را نیز فراهم کنیم.

اگرچه ورود به مسئله تفکیک زباله از مبدأ مسئله بسیار پراهمیت و قابل‌توجه است و شهرداری با این اقدام نشان داد که رویکرد این سازمان به موضوع پسماند رویکردی متفاوت از سایر دوره‌ها است، اما باید توجه داشت که این طرح با آموزش شهروندان و فرهنگ‌سازی در حیطه تفکیک زباله امکان‌پذیر است، مگر نه سال‌های سال است که اداره کل محیط‌زیست درزمینهٔ تفکیک زباله از مبدأ تأکید دارد که همواره بی‌نتیجه مانده است.

در این زمینه یکی از شهروندان در گفت‌و‌گو با صدای زنجان بابیان اینکه باوجود شروع به کار نرم‌افزار بهروب، متأسفانه شاهد این هستیم که همچنان بخشی از شهروندان بدون تفکیک کردن، زباله‌های خود را رهاسازی می‌کنند، گفت: بنده ساکن یکی از مجتمع‌های واقع در سطح گلشهر هستم که متأسفانه علیرغم تأکید چندباره به مدیریت ساختمان جهت تفکیک زباله در این زمینه هیچ اقدامی را شاهد نیستم.

 وی بابیان اینکه متأسفانه شاهد هستیم که برخی از سودجویان با قرار دادن ظرف‌هایی جهت تفکیک برخی از زباله‌ها به دنبال درآمدزایی برای خود هستند، اظهار کرد: قطعاً با ورود شهرداری به این موضوع می‌توان درجهت تفکیک همه اقلام زباله‌های بازیافتی حرکت کرد که در این زمینه باید فرهنگ‌سازی‌های لازم صورت گیرد. اگر در این زمینه برای مدیران مجتمع‌ها جلساتی گذاشته شود و یا ظروفی برای تفکیک زباله در گوشه‌ای از خیابان و یا کوچه گذاشته شود قطعاً به نفع خود شهرداری خواهد بود. ضمن اینکه بخشی از جامعه شاغل هستند و توانایی این را ندارند که زباله‌های تفکیک‌شده را به مأمورانی که جهت  جمع‌آوری می‌آیند، تحویل دهند.

این شهروند افزود: بهتر است از نرم‌افزارهایی که ماهیت بومی نیز دارند، کار شود تا برای چند شهروند زنجانی نیز در این زمینه اشتغال ایجاد شود، اکر بنا است سود این طلای کثیف به جیب کسی برود چه بهتر که به جیب شهروندان زنجانی برود.

«مجید ناصحی مقدم»، رئیس شورای شهر زنجان نیز درزمینهٔ چرایی به‌کارگیری این نرم‌افزار در گفت‌وگو با صدای زنجان گفت: نرم‌افزار بهروب متعلق به خود شهرداری نیست. در سال‌های گذشته کار خوبی را وزارت کشور انجام داده بود و نحوه برخورد با پسماند و جمع‌آوری آن را به‌ویژه در بخش جداسازی و تفکیک آن از مبدأ، را مشخص کرده بود که ما بدون اتلاف وقت بر اساس شیوه‌نامه‌ای که به استان‌ها ارسال‌شده بود اقدام کردیم.

 وی اظهار کرد: روش‌های دیگر جمع‌آوری پسماند در کشور اتفاق افتاده ولی بهترین شیوه برخورد با پسماند تفکیک پسماند در مبدأ بود که این امر چند حسن دارد که اولین مورد آن این است که هزینه‌های دفن و جمع‌آوری زباله برای شهر و شهرداری را کاهش می‌دهد. همچنین این موضوع آسیب‌های زیست‌محیطی به حداقل می‌رساند که یکی از این موضوعات کاهش زباله‌گردی است که خود عامل بسیاری از مشکلات اجتماعی و بهداشتی است و چهره زشتی به شهر می‌دهد.

 ناصحی مقدم بابیان اینکه شیوه‌نامه تفکیک زباله در مبدأ را وزارت کشور تعیین کرده است، اظهار کرد: شهر زنجان یکی از شهرهایی است که در این زمینه ورود کرده است و مطابق با این شیوه‌نامه عمل کرد.

 وی افزود: شرکتی که می‌خواهد در صنعت پسماند ورود داشته باشند باید توانایی این کار را داشته باشد که یکی از این موارد داشتن  نرم‌افزاری است که بتوانند با آن با شهروندان ارتباط برقرار کنند. در حقیقت در قالب این نرم‌افزار است که شرکت می تواند در جهت جمع‌آوری زباله‌ها اقدام کند و هزینه‌هایی که شهروندان از بابت این موضوع پرداخت می‌کند را ثبت کند.

از هر شرکت دانش‌بنیانی که بخواهند در این زمینه ورود داشته باشد، استقبال می‌کنیم

وی افزود: هر شرکتی که این تخصص و محوریت را داشته باشد و در این خصوص از امکانات لازم برخوردار باشد، می‌تواند با شهرداری طرف قرارداد باشد و بخشی از جمع‌آوری پسماند و تفکیک آن را انجام دهد. در حقیقت با به‌کارگیری این نرم‌افزار کار شهرداری در حیطه پسماند راحت‌تر شده و آسیب‌های مثل زباله گردی نیز کاهش می‌یابد.

وی بابیان اینکه شرکت به روب اولین شرکتی که به حوزه پسماند ورود داشته است، گفت: این نرم‌افزار به تائید وزارت کشور رسیده و این قابلیت را دارد که به جمع‌آوری زباله از مبدأ بپردازد. بخش دیگر این موضوع به مسئله لجستیکی این شرکت برمی‌گردد که هر شرکتی که به این موضوع ورود کند هر چه قدر لجستیک قوی‌تری داشته باشد به همان میزان هم می‌تواند زباله خشک بیشتری جمع کند و درواقع هم مشکل شهرداری را حل کند و هم برای خود سود آوری بیشتری داشته باشد!

این مسئول بابیان اینکه ما از شرکت‌های دانش‌بنیان دیگری که بخواهند در این زمینه ورود داشته باشند استقبال می‌کنیم، گفت: شرکت‌های دانش‌بنیان بومی اگر به این موضوع ورود داشته باشند ما استقبال می‌کنیم.

در این زمینه اما عباسعلی زمانی، رئیس پارک علم و فناوری استان زنجان بابیان اینکه تا این لحظه هیچ شرکت دانش بینیانی که در سطح استان مشغول به فعالیت در حوزه پسماند باشد، نداریم، گفت: تنها یک هسته مرکزی با حضور جمعی از دانشجویان به موضوع پسماند ورود کردند که امیدواریم باگذشت زمان و توسعه و فعالیت این شرکت بتوانیم گام‌های بیشتری در این زمینه برمی‌دارد.

اگرچه ورود شهرداری به موضوع تفکیک زباله از مبدأ بسیار پراهمیت است؛ اما آیا در این زمینه آموزش‌های لازم داده‌شده است؟ ضمن اینکه باوجود شروع به کار کردن این کار ما همچنان شاهد فعالیت زباله‌گردها در سطح شهر هستیم. اگرچه فعالیت این نرم‌افزار در مدت کوتاهی است اما به نظر می‌رسد که تبلیغات در این زمینه کم است و نیازمند تبلیغات گسترده‌تر و آموزش در این زمینه هستیم.

تبلیغات و آگاه‌سازی مردم درزمینهٔ تفکیک زباله از مبدأ از اولویت‌های ما است

موضوعی که «سحر حدیدیان»، رئیس سازمان پسماند شهرداری زنجان به آن اشاره داشته و عنوان کرد: بازخوردی که ما از شروع به کار این اپلیکشین داشتیم این بوده است که این نرم‌افزار در کاهش زباله‌های خشک تأثیراتی داشته است، اما این موضوع نیاز به تقویت درزمینهٔ آموزش شهروندان و آگاه‌سازی آن‌ها در این زمینه دارد.

 وی ادامه داد: از همین رو در جهت تبلیغ و آموزش شهروندان با کمک سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری ورود کرده‌ایم و سعی شده است در آپارتمان‌ها و مدارس در این زمینه آموزش‌هایی داده شود.

وی بابیان اینکه یک برنامه ویژه درزمینهٔ آگاهی و آموزش و تبلیغات این موضوع داریم تا زباله‌ها از مبدأ تفکیک شوند، افزود: خود شرکت واردشده به این موضوع باید تبلیغات خود را گسترش بدهد و این موضوع تقاضای ما هم هست و انتظار داریم که تبلیغات در این حوزه گسترش یابد. طبق شیوه‌نامه موجود مجری که وارد کار با شهرداری می‌شود باید تبلیغات خود را نیز به عهده بگیرد. ما هم در این زمینه شرکت را مجاب کردیم تا درزمینهٔ تبلیغات و آموزش ورود کند.

 به گفته این مسئول، این موضوع مورد رصد شهرداری است که چطور می‌توان جامعه هدف بیشتری را جذب کرد و در این زمینه فرهنگ‌سازی گسترده‌تری داشته باشیم. طبق شیوه‌نامه هوشمند شهرداری نباید در این زمینه تبلیغاتی داشته باشد اما با توجه به اینکه تفکیک زباله از مبدأ جزو رسالت‌های سازمان پسماند شهرداری است ما درزمینهٔ تبلیغات این موضوع ورود داشته‌ایم و داریم نهایت تلاش خود را می‌کنیم تا در این خصوص فرهنگ‌سازی کنیم.

این مسئول در پاسخ به سؤالی درزمینهٔ میزان کاهش زباله خشک با راه‌اندازی و فعال شدن این نرم‌افزار در سطح استان بابیان اینکه میزان تولید روزانه زباله فعلی در زنجان 350 تا 400 تن است، گفت: این نرم‌افزار در استان به‌تازگی راه افتاده است و هنوز کار بسیار دارد تا بتوان از ظرفیت قطعی این نرم‌افزار استفاده کرد؛ اما اگر تبلیغات در این زمینه به‌خوبی صورت بگیرد و شهروندان در این زمینه آگاه‌سازی شوند من فکر می‌کنم که تا پایان سال آمار خوبی درزمینهٔ کاهش میزان زباله‌های خشک و تفکیک زباله از مبدأ ارائه بدهیم اما اکنون زمان درستی برای ارائه این آمار نیست.

 وی بابیان اینکه موضوع مهم و قابل‌توجه این است که ما این کار را در استان شروع کرده‌ایم، اظهار کرد: قطعاً با هر نرم‌افزار هوشمندی که تقاضای همکاری کنند و یا با شرکت‌های بومی و ظرفیت‌های موجود که در حال فعالیت در این حوزه هستند، وارد مذاکره خواهیم شد تا فازهای عملیاتی تنها منحصر به بهروب نباشد و آن را گسترش دهیم.

حدیدیان افزود: راه‌اندازی نرم‌افزار مربوط، موضوع تفکیک زباله‌ها را نهادینه خواهد کرد و در کنار آن به شهروندان نیز آموزش‌های لازم را ارائه می‌دهد. ما فعلاً در شروع کار هستیم و نمی‌توانیم در این زمینه آمار بالایی را انتظار داشته باشیم منتهی شروع کار، شروع خوبی است و شهر زنجان باید در حوزه پسماند با توجه به اینکه نرم‌افزار هوشمند دارد، نتایج خوبی بگیرد.

ساماندهی زباله گردها به‌طور اخص وظیفه شهرداری نیست

وی در خصوص فعالیت زباله گردها در سطح شهر، گفت: برای به‌کارگیری این افراد نیاز به برنامه‌ریزی داریم، چون تفکر آن‌ها با مدیران شهرداری متفاوت است و به دلیل منافع تجاری خود، راضی به همکاری با ما نمی‌شوند.

حدیدیان بابیان اینکه ساماندهی زباله گردها به‌طور اخص وظیفه شهرداری نیست، اظهار کرد: زباله گردی از پدیده‌هایی است که همه ارگان‌ها از صنعت معدن و تجارت و شهرک‌های صنعتی در آن درگیر هستند. وظیفه شهرداری در این زمینه تنها این است که این موضوع را تلطیف کند و مشاغل مزاحم را از سطح شهر به سمت خارج از شهر هدایت کند.

این مسئول بابیان اینکه همه ارگان‌ها باید در این زمینه ورود داشته باشند، اما در کوتاه‌مدت ما نیز برنامه‌هایی برای این افراد داریم ولی چون در حد حرف است و هنوز عملیاتی و اجرایی نشده است بهتر است کمتر صحبت کنیم، گفت: با شروع طرح تفکیک زباله از مبدأ این موضوع را دنبال می‌کنیم که ساماندهی زباله گردها را هم از طریق بخش خصوصی و یا خود شهرداری اقدام کنیم؛ و هنوز نمی‌تواند به بحث جمع‌آوری زباله گردها به‌صورت کامل ورود داشته باشد ضمن اینکه وظیفه‌ای هم در این خصوص ندارد.