به اذعان استاندار زنجان؛ این استان به لحاظ تورم مسکن در بالای جدول کشوری قرار داردو در صورت کنترل تورم مسکن می‌توان بسیاری از مشکلات و معضلات این بخش را رفع کرد (شورای برنامه ریزی و توسعه استان زنجان- 10 خردادماه 1403).

به گفته مسئولین استانی؛ زنجان در اجرای سیاست های دولت در حوزه مسکن عملکرد خوبی داشته است و در ردیف سه استان برتر کشور در ساخت واحدهای مسکونی قرار دارد. البته رئیس اتحادیه مشاوران املاک زنجان و تعدادی از فعالان این عرصه نیز اعتقاد دارند که با آغاز تدریجی تحویل واحدهای مسکن ملی؛ وضعیت بازار مسکن در دو حوزه «اجاره» و «خرید و فروش» تا حدودی تکان خورده و وضعیت رو به بهبودی آغاز شده است اما بررسی‌های میدانی صدای زنجان نشان می‌دهد که اوضاع این بازار به خوبی گفته‌های مسئولان نیست.

تعدد بنگاهی‌های مسکن در شهر زنجان

در حال حاضر یک هزار و 70 واحد مشاوره املاک در سطح شهر زنجان فعالیت می‌کنند؛ یکی از شهروندان با اشاره به تعدد این واحدها به صدای زنجان می‌گوید: در خیابانی در شهرک گلشهر و پونک زنجان بیشترین واحدها مربوط به مشاوران املاک است؛ واقعا ضرورت این همه بنگاهی چه می تواند باشد؟ به نظرم همین تعداد بالا؛ سبب افزایش قیمت مسکن می‌شود و باید مسئولان به جای شعار برای «لزوم کاهش مسکن» آستین‌ها را بالا زده و بنگاهی‌ها را ساماندهی کنند.

این شهروند ضمن گلایه از مسئولان استانی که در جلسات با بیانات تند بر لزوم کنترل بازار مسکن و شکستن قیمت‌ها تاکید دارند به آن‌ها می‌گوید: بازار مسکن با دستور آن هم پیشت میز مدیریتی و به صورت شفاهی؛ کنترل نمی‌شود؛ آقای مسئول قیمت‌ها حرف‌گوش‌کن نیستند و بهتر است به صورت مکتوب برنامه‌ها را وارد فاز اجرایی کنید.

حسن لطفی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به اینکه تعداد مشاوران املاک زنجان طی چند سال ساماندهی شده و از 2200 واحد به یک هزار و 70 مورد رسیده است، تدوین برنامه کارشناسی شده و دارای قابلیت اجرایی برای کنترل قیمت در این بازار را موثر می‌داند.

سایت دیوار

رئیس اتحادیه مشاوران املاک زنجان می‌گوید: درست است که وضعیت اقتصادی چندان مطلوب نیست و موجران نیز دست به افزایش اجاره بها زده‌اند اما به جرات می‌توانم عرض کنم که عامل اصلی بهم ریختگی در بازار مسکن اعم از خرید و فروش و اجاره، سایت‌های مجازی نظیر دیوار است.

لطفی با اشاره به مکاتبات اتحادیه مشاوران املاک زنجان با دستگاه‌های اجرایی و قضایی استان برای کنترل بازار مسکن که البته تا به امروز نتایج محسوسی نداشته است، ادامه می‌دهد: متاسفانه بازار مسکن ناظر ندارد! امیدوارم ناظران استانی برای بهبود این بازار وارد عمل شوند.

رئیس اتحادیه مشاوران املاک زنجان در پاسخ به صدای زنجان مبنی بر اینکه «طبق قانون نظام صنفی، نظارت بر فعالیت زیرمجموعه، یکی از وظایف اتحادیه‌ها است، اتحادیه مشاوران املاک برای کنترل بازار مسکن چه اقدامی کرده است»، ابراز می‌کند: اتحادیه به وظیفه نظارتی خود عمل کرده است، نمی‌خواهم بگویم تمامی مشاوران املاک قانون‌مدار هستند، اما به جرات می‌گویم ۹۵ درصد آن‌ها به صورت سنتی مشغول ارائه خدمت هستند و کاری به فضای مجازی ندارند و از این بستر هم استفاده نمی‌کنند تا بگوییم عاملان و مسببان قیمت‌های آنچنانی در سایت دیوار آن‌ها هستند.

لطفی ادامه می‌دهد: درصد کمی (حدودا 5 درصد) بنگاهی‌های که در بستر مجازی فعالیت دارند، قیمت‌های توافقی را اعلام می‌کنند، به شخصه با چند نفر از افرادی که در سایت دیوار خود را بنگاهی معرفی کرده‌اند، به صورت تلفنی صحبت کرده‌ام، آن‌ها صراحتا گفتند که بنگاهی نیستند و به صورت سیار در این حوزه فعالیت دارند! امیدوارم این دلالان بی‌هویت و سوداگران مسکن که تعدادشان بیشتر از واحدهای دارای مجوز هم هست، تحت پیگرد مجموعه قضایی و اجرایی استان قرار گیرند.

یکی از مشاوران املاک به صدای زنجان می‌گوید: بازار مسکن در حال حاضر بی صاحب است و متاسفانه هر کسی در هر جایگاهی است صرف اینکه صاحبخانه است به صورت خودجوش وارد این میدان شده و می‌تازد. تمام قیمت مسکن امروز در رشد تورم خلاصه نمی‌شود، بلکه بیشتر قیمت تخیلی این کالای ضروری مربوط به مافیاهای گوناگون اعم از مافیای خانه‌های خالی، احتکار شده و یا قیمت سازی شده است.

این مشاور املاک با اشاره به تفاوت آشکار قیمت مسکن در سایت دیوار و بنگاهی‌ها از مستاجران و خریداران مسکن می‌خواهد تا برای یافتن واحد مدنظرشان هرگز به سایت دیوار مراجعه نکنند چرا که هم قیمت‌ها فضایی و غیرمنطقی است و هم ناظری بر این بی قانونی‌ها و فرصت طلبی‌ها نیست!

ارگان‌ها وظیفه نظارتی خود به درستی انجام دهند!

حسن لطفی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک زنجان در خصوص خرید و فروش فیش‌ زمین‌ با عناوین و اسامی مختلف در سراسر شهر زنجان به ویژه شرق اظهار کرد: هر گونه خرید و فروش فیش از زمین گرفته تا مسکن حتی مسکن ملی؛ غیرقانونی است و به هیچ عنوان مورد تائید اتحادیه مشاوران املاک نبوده و نیست، متولیان امر در جریان هستند و باید مراجع ذیربط در اسرع وقت نسبت به اقدام قانونی با عوامل این اقدام برخورد کنند. هر سازمان، اداره و یا ارگانی که به این عوامل مجوز داده، وظیفه نظارت خود را نیز باید به درستی انجام دهد. امیدوارم ارگان‌های مجری و ناظر از جمله اداره کل تعاون، راه و شهرسازی و غیره بیش از پیش به فعالیت شرکت‌های تعاونی مسکن نظارت کند.

 نظارت بر بازار مسکن موضوع فرابخشی است

طیب جعفری، مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان زنجان نیز در خصوص خرید و فروش فیش زمین و مسکن در سایت دیوار مکررا در جلسات با ارگان‌های ذیربط صحبت شده است، می‌گوید: نظارت بر فروشگاه‌های مجازی و پلتفرم‌هایی نظیر سایت دیوار در صلاحیت اداره کار نیست و باید ارگان‌های نظارتی مورد تاکید قانون پای کار بیایند.

مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان زنجان در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا اداره کار به عنوان ارگان صدور مجوز به شرکت‌های تعاونی مسکن؛ نباید بر نحوه فعالیت شرکت‌ها نظارت داشته باشد به صدای زنجان می‌گوید: نظارت بر بازار مسکن موضوع فرابخشی است و دستگاه‌های مختلف در این حوزه مسئولیت دارند. در خصوص تبعات خرید و فروش فیش‌ها گزارشات تهیه شده را به سمع و نظر دستگاه‌های ذیربط رسانده‌ایم؛ اداره کار با هماهنگی تعزیرات حکومتی نسبت به تشکیل تیم برای نظارت بر فعالیت شرکت‌های تعاونی مسکن اقدام کرده است اما قانون برای برخورد با متخلفان؛ دست اداره کار را بازار نگذاشته است تا بیش از وظیفه در این حوزه ورود کنیم.

سامانه خودنویس

مشاوران املاک زنجان نسبت به سامانه خودنویس گلایه‌مند هستند و می‌گویند: مشاوران املاک به عنوان افراد دارای مجوز، مسئولیت انعقاد قرارداد را می‌پذیرند اما وقتی در بستر سامانه خودنویس، بدون ملاحظات حقوقی به عموم جامعه اجازه نوشتن قرارداد بدهیم ممکن است سایر صنوف و حتی مردم کوچه و بازار هم کار دلالی مسکن را انجام دهند و این مسئله تخلفات بازار مسکن را گسترش می‌دهد.

رئیس اتحادیه مشاوران املاک زنجان نیز «سامانه خودنویس» که در آن همه افراد و نه صرفا مشاوران املاک دارای مجوز؛ می‌توانند قیمت‌های مدنظر برای مسکن خود را اعلام کنند را یکی از عوامل تشدید کننده وضعیت بازار مسکن می‌داند.

 دلالی مسکن

از نظر حسن لطفی، ایرادات قانونی متعددی بر سامانه خودنویس وارد است. مشاوران املاک به عنوان افراد دارای مجوز، مسئولیت انعقاد قرارداد را می‌پذیرند اما وقتی در بستر سامانه خودنویس، بدون ملاحظات حقوقی به عموم جامعه اجازه نوشتن قرارداد بدهیم در آینده نزدیک ممکن است سایر صنوف و حتی مردم کوچه و بازار هم کار دلالی مسکن را انجام دهند و این مسئله تخلفات بازار مسکن را گسترش می‌دهد.

وی معتقد است: صنف مشاوران املاک بعضا در سالهای اخیر مورد بی‌مهری قرار گرفته است. برخی به اشتباه تصور می‌کنند تمام گرفتاری‌های بازار مسکن زیر سر مشاروان املاک است و این تصور اشتباه قدرت تفکر را در حوزه مسکن و آینده نگری از مسئولان و تصمیم‌گیران اخذ کرده است.

لطفی با بیان اینکه رونق بازار مسکن به عنوان یک حوزه پیشران منجر به رونق اقتصادی می‌شود، ادامه می‌دهد: وقتی ما با تصمیمات اشتباه و ایجاد سامانه‌هایی برای واسطه‌های ملکی رقیب‌تراشی می‌کنیم در واقع اقتصاد کشور را تضعیف کرده‌ایم و یک بار مضاعف و بزرگ به دولت در آینده تحمیل می شود.