نهم مرداد‌ماه در ایران به عنوان روز اهدای خون شناخته شده است، این مناسبت بدان دلیل است که در مرداد سال ۱۳۵۳ شمسی سازمان انتقال خون ایران با هدف سامان بخشیدن به وضع آشفته خون‌رسانی و به منظور ترویج فرهنگ اهدا، تهیه و تأمین خون و فرآورده‌های سالم و مطمئن و رایگان برای رفع نیاز بیماران نیازمند، به ویژه مبتلایان به تالاسمی، هموفیلی و لوسمی به وجود آمد.

از آن تاریخ به بعد، سالروز تأسیس این سازمان در نهم مردادماه، به عنوان روز اهدای خون گرامی داشته می‌شود. جمع‌آوری خون از داوطلبانِ اهدای خون، و آماده‌سازی آن برای نجات بیماران و مصدومین، ایجاد پایگاه در بیمارستان‌ها و واحدهای سیار و ثابت جهت تهیه خون، ثبت اطلاعات لازم به منظور دعوت برای اهدای خون به هنگام ضرورت و توزیع خون و فرآورده‌های آن به مراکز درمانی و بیمارستان ها و غیره از جمله کارهای سازمان انتقال خون ایران است. به همین مناسبت گفت‌و‌گویی با سیامک اسدی مدیر کل انتقال خون استان زنجان داریم و وی از ظرفیت‌ها و کاستی‌های این مجموعه می‌گوید.

سیامک اسدی، مدیر کل انتقال خون استان زنجان در این گفت‌و‌گو با اشاره به اینکه در تقویم جهانی ۱۴ ژوئن معادل ۲۴ خرداد‌ماه زادروز کارلندشتاینر کاشف گروه‌های خونی روز جهانی اهداکنندگان نام‌گذاری شده است، اظهار کرد: در کشور ما ۹ مرداد‌ماه سالروز تاسیس سازمان انتقال خون ایران به عنوان روز ملی اهدای خون ثبت شده است.

مدیر کل انتقال خون استان زنجان با بیان اینکه روز ملی و روز جهانی هر دو در کشور ما جشن گرفته می‌شود، عنوان کرد: هر دو مناسبت فرصتی است برای ترویج فرهنگ اهدای خون و گسترش فرهنگ نوع دوستی و تکریم اهداکنندگان به عنوان سرمایه اصلی سازمان انتقال است.

وی با اشاره به اینکه نخستین تجربه‌های انتقال خون در کشور ما به سال ۱۳۲۴ خورشیدی بازمی‌گردد ولی سازمان انتقال خون در ۹ مرداد ۱۳۵۳ تاسیس شد، بیان کرد: امسال پنجاهمین سال تاسیس این سازمان است.

اسدی با اشاره به اینکه با تاسیس سازمان انتقال خون پدیده شوم و مشمئزکننده خون‌فروشی در کشور پایان یافت، عنوان کرد: به مرور زمان برای اینکه بیماران  و خانواده‌های آنها نگرانی و اضطراب تامین فرآورده‌های خونی را نداشته باشند و از طرفی برای جلوگیری از خون فروشی پنهانی   اهدای جایگزین نیز از روش‌های جمع‌آوری خود حذف شد.

100 درصد فرآورده‌ها بدون چشم‌داشت است

وی بیان کرد: هم‌اکنون در حال حاضر۱۰۰ درصد فرآورده‌های خونی از اهدای داوطلبانه و بدون چشم داشت تهیه می‌شود.

مدیر کل انتقال خون استان زنجان با بیان اینکه بیش از ۵۰ درصد فرآورده‌های مورد نیاز از اهدای مستمر حاصل می‌شود، گفت: شاخص اهدای مستمر یکی از مهم‌ترین شاخص‌های سلامت خون فرآورده‌های آن و توسعه یافتگی مراکز انتقال خون و توسعه یافتگی کشور است.

اسدی با اشاره به اینکه مهم‌ترین دست‌آوردهای انتقال خون زنجان در سال‌های اخیر را شامل بازسازی بخش‌های فنی، نوسازی تجهیزات اداره کنترل کیفی، واحد آزمایشگاه، واحد تولید فرآورده، بخش انجماد، ریلیز، واحد پخش و اداره اهداکنندگان اعلام کرد و افزود: استفاده از فن‌آوری‌های نوین مانند تهیه پلاکت به روش آفرزیس، انجام آزمایشات گروه‌بندی و غربال‌گری آنتی بادی به روش اتوماتیک، جذب پزشکان و کارشناسان جوان، فعال و کاردان در تمام بخش‌ها است.

مدیر کل انتقال خون استان زنجان با بیان اینکه نتیجه همه این اقدامات کسب عنوان مرکز انتقال خون برتر کشور برای چندین سال متوالی، تحسین نظام کیفیت انتقال خون در بازرسی های خارجی و تامین 100 درصد فرآورده‌های خون مورد نیاز مراکز درمانی و ایفای نقش موثری در شبکه ملی خون‌رسانی و هزاران واحد کمک به استان‌های دیگر است، گفت: استقرار نظام هموویژانس یا نظام مراقبت از خون در بیمارستان‌ها و آموزش و الزام بیمارستان‌ها به اعتباربخشی مسیرهای حمل و نقل و حفظ زنجیره سرد از دیگر اقدامات در این مسیر است.

وی در ادامه با اشاره به اینکه ما عمدتا گلبول قرمز متراکم و گلبول قرمز کم لوکوسیت مازاد را به استان‌های دیگر ارسال می‌کنیم، بیان کرد: میزان این فرآورده‌ها در سال گذشته ۶ هزار و ۳۰۰ واحد بوده است.

اسدی با اشاره به اینکه بیشترین فرآورده مازاد ما که نگهداری آن نیز بسیار پرهزینه است پلاسما یا FFP است، گفت: تنها آرزوی ما در سازمان انتقال خون تاسیس پالایشگاه داخلی برای تبدیل این پلاسما به دارو با قیمت ارزان است که این مهم  بدون کمک مردم نوع دوست و سخاوتمند استان میسر نمی‌شود.

مدیر کل انتقال خون استان زنجان در پاسخ به سئوالی در مورد اهدای خون از سوی شهروندان و ایام استقبال از این اقدام بیان کرد: در ایام فصل بهار این اقدام بیشتر از سایر فصول است و همچنین در مناسبت‌های مذهبی همچون محرم و شب‌های قدر این اقدام رشد بیشتری پیدا می‌کند.

وی با اشاره به اینکه با توجه به حرکت جامعه به سمت پیر شدن جمعیت نگرانی از کاهش اهدا خون و افزایش نیاز به فرآورده‌های خونی احساس می‌شود، بیان کرد: سن اهدا 18 تا 65 سال بوده و پس از این سن، فرد بسته به نظر پزشک می‌توان اهدای خون انجام دهد.

رکوردداران اهدای خون بیش از 200 مرتبه اهدا کردند

اسدی با اشاره به لزوم فرهنگ‌سازی و ترویج اهدای خون عنوان کرد: خوشبختانه از همه اقشار مانند معلمان، پزشکان، کارمندان، کارگران، نظامیان، روستائیان و غیره در بین اهداکنندگان خون وجود دارد و این افراد خود مبلغان اصلی اهدا خون در جامعه هستند.

مدیر کل انتقال خون استان زنجان با اشاره به اینکه در بین اهداکنندگان استان زنجان افرادی دارای رکورد هستند که دارای بیش از 200 مرتبه اهدا می‌باشند، عنوان کرد: این افراد در بینشان نام دو پزشک مطرح زنجان نیز دیده می‌شود در کمال گمنامی اقدامی بزرگ انجام می‌دهند.