مرعشی رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت 8 تیرماه 1403 در گفت‌وگو با خبرگزاری‌ها؛ تعداد فوتی‌های ایران در مدت حج تمتع امسال را ۲۲ نفر اعلام کرد که ۶ نفر از این زائران در ایام تشریق و در منا فوت شده‌اند و علت اصلی آن نیز گرمازدگی بود و سایر زائران فوت شده نیز به دلیل بیماری های زمینه ای یا قلبی و عروقی و تصادف درگذشته ‌اند، از این فوتی‌ها یک نفر زنجانی بوده است.

درگذشت پرویز قاسمی حاجی زنجانی در کنار ضایعه‌ای که برای این خانواده داشت نشان داد مدیریت مناسبی از سوی مسئولان استانی برای اطلاع‌رسانی و حل این چالش صورت نگرفته است.

ظاهرا پیکر حاجی زنجانی آن هم بدون رضایت خانواده در عربستان دفن شده و با وجود اینکه سرپرست دفتر نمایندگی وزارت خارجه در استان زنجان به خبرنگاران اعلام کرده است عربستان زائر زنجانی را بدون اجازه دفن کرده است و کنسولگری ایران در عربستان پیگیر انتقال پیکر به کشور است، اما یک منبع آگاه به صدای زنجان می‌گوید: بازگشت پیکر وی در حد محال است.

امسال همانند سال‌های گذشته جمعی از مردم زنجان راهی سفر حج تمتع شدند و اولین پرواز از استان زنجان هفتم خرداد‌ماه به سرزمین وحی انجام شد و طبق برنامه‌ریزی از استان زنجان ۱۳۹۸ نفر به سرزمین وحی اعزام شدند.

 روند حضور حجاج در سرزمین عربستان طبق روال ادامه داشت تا اینکه در روز 28 خردادماه 1403 بود که صدای زنجان بر اساس اطلاعات واصله؛ از احتمال مرگ یکی از حجاج استان در سرزمین وحی و در زمان برگزاری مناسک حج در رمی جمرات خبر داد.

اما این خبر با اطلاعات ضد و نقیض مسئولان موجب ایجاد ابهام در مرگ این حاجی زنجان شد، چرا که در حالی که دستگاه‌های امدادی به نزدیکان این خانواده از مرگ حتمی وی خبر داده بودند اما مسئولان کشوری حج و زیارت بر نبودن نام وی در بین فوتی‌ها تاکید داشتند و به نظر می‌رسید این حاجی در غربت گم شده است، موضوعی که بارقه امید مبنی بر بستری شدن این فرد در بیمارستان‌های صحرایی و یا عربستان را روشن ‌کرد.

در حالی که مرگ پرویز قاسمی که در شب عید قربان و در جریان این سفر به همسرش که با وی همسفر بود اعلام شد اما در روزهای نخست در هیچ آمار رسمی اطلاعاتی از وی نبود، این در حالی است که تا لحظه نگارش گزارش نیز علت جدا افتادن وی از اعضای (آقایان) کاروان و به همراه نداشتن مدارک شناسایی مشخص نیست و بر ابهامات این حادثه اضافه می‌کند.

جست‌وجو برای یافتن وی در این سفر بیش از یک هفته به طول انجامید تا انتشار خبر مفقود بودن وی و عدم اطلاع‌رسانی در مورد ابهامات مرگ این حاجی توسط رسانه‌ها، موجب شد مسئولان حج و زیارت استان زنجان به موضوع واکنش نشان دهند و در سوم تیرماه ‌خبر درگذشت این حاجی را به صورت رسمی اعلام کنند، محمدلو مدیر روابط عمومی حج و زیارت استان زنجان در گفت‌و‌گو با رسانه‌ها با بیان اینکه علت فوت این حاجی گرمازدگی بوده است و فوت وی به خانواده اطلاع داده شده است، اظهار می‌کند: این حاجی زنجانی به همراه همسرش در مناسک حج حضور داشته است، همچنین بقیه حجاج زنجانی در سلامت کامل به سر می‌برند.

اما این تمام ماجرا نبود و با وجود برگزاری مراسم ترحیم برای این حاجی 45 ساله که بنا بر شنیده‌ها یکی از خیرین گمنام زنجان بوده و ضمن فعالیت در ساخت مسجد، خانواده‌های نیازمند قابل توجهی را تحت حمایت خود داشت، به دلیل عدم یافتن پیکر وی و همچنین عدم همکاری و هماهنگی برای بازگردان پیکر وی بار دیگر موجب ایجاد مشکل و چالش برای این خانواده شد، در حالی که اخبار واصله غیررسمی از عربستان حکایت از تدفین این حاجی دارد اما مسئولان حج و زیارت استان زنجان اخبار دقیقی در این زمینه نیز ارائه نداده‌اند.

عدم اطلاع‌رسانی دقیق و مشکلاتی که چند برابر شد

در زمان سفر حج و حضور حجاج بود که صدای زنجان وضعیت حاجی زنجانی را از مسئولان مختلف پیگیر شد که برخلاف مسئولان ملی، رحیم شکری مدیر حج و زیارت استان زنجان به هیچ یک از پیام‌ها و تماس خبرنگار صدای زنجان پاسخی نداد و اطلاعات تکمیلی در مورد وضعیت این حاجی توسط مدیران کشوری ارائه می‌شد.

در همان ایام بود که صدای زنجان جهت پیگیری این موضوع با دفتر حج و زیارت استان زنجان تماسی داشته که دفتر سازمان حج و زیارت استان از جایگزینی عبدالحمید عالی به جای مدیر کل حج و زیارت استان زنجان به دلیل حضور وی در سفر حج خبر می‌دهد و صدای زنجان را برای گرفتن پاره‌ای از توضیحات در این خصوص، به وی ارجاع می‌دهد.

عبدالحمید عالی، جانشین مدیر کل حج و زیارت استان زنجان در گفت‌و‌گو با صدای زنجان (در زمان برگزاری مناسک حج و حضور حجاج در کشور عربستان) با اشاره به اینکه می‌بایست تا زمان بازگشت مدیر کاروان و گرفتن توضیحات وی صبر کرد، اظهار می‌کند: فعلاً تا این زمان گزارشی به صورت رسمی در این خصوص داده نشده است.

وی گفت: البته هر زمان که اطلاعات در این خصوص به شکل رسمی اعلام شد، امکان نشر و بازگو کردن آن وجود دارد و موضوع فوت این حاجی زنجانی هنوز برای خود مدیر کاروان هم به صورت قطعی مشخص نشده است.

18 تیرماه آخرین گروه از حجاج استان زنجان وارد فرودگاه شدند و با وجود اینکه قریب به یک ماه از بازگشت حجاج به استان زنجان می‌گذرد اما زمان نگارش این گزارش هیچ یک از مسئولان این دستگاه در مورد ابهامات این مرگ و زمان بازگشت پیکر این حاجی اطلاع‌رسانی نکرده است.

خانواده حاجی همچنان چشم‌انداز

بهنام قاسمی برادر حاجی متوفی در زنجان در مورد این حادثه به صدای زنجان می‌گوید: اطلاعات ارائه شده به خانواده ما ضد و نقیض است و ما همچنان منتظر دریافت گزارشی کتبی و رسمی از علت این حادثه و نحوه درگذشت برادر خود هستیم.

وی با اشاره به اینکه مدیر کاروان ادعا می‌کند این حادثه ساعت 15 روی داده و وی مدعی است در عرض 10 دقیقه سایر اعضای کاروان را به مقصد رسانده و سپس به محلی که برادر بنده را در آنجا رها کرده بازگشته است اما این صحبت‌ها درست نیست چرا که ساعت 17 و 45 دقیقه به وی اطلاع داده‌اند که یکی از حجاج وی دچار حادثه شده است، بیان می‌کند: به نظر می‌رسد این فرد در سخنان خود صادق نیست و ادعای وی مبنی بر بهم خوردن حال برادرم مغایر با واقعیت است والا چرا وی را در کنار خیابان رها کرده است و با سایرین به چادر بازگشته است آیا نگران جان برادر نبود.

وی با اشاره به اینکه به چه حقی مدیر کاروان «مُحرم» بود و چرا حق خروج از منا را نداشت که موجب این میزان از تاخیر در یافتن پیکر برادرم و شروع جست‌و‌جو پس از سه روز شد، ادامه می‌دهد: اگر وی محرم نبود و از منا خروج می‌کرد شاید خبری از برادر من می‌شد ولی این افراد سه روز یعنی زمان طلایی مشغول اعمال خود بود.

قاسمی با اشاره به اینکه برادرم 2.5 ساعت زیر آفتاب مانده و کسی سراغی از حال وی نگرفته است، بیان می‌کند: با این شرایط و سخنان ضد و نقیض دیگر باور خود در مورد مرگ نحوه مرگ برادرم را باور نمی‌کنیم.

 پرونده پزشکی متوفی را تحویل نداده‌اند و تنها گواهی فوت صادر شده است!

وی با بیان اینکه پرونده پزشکی از کشور عربستان دریافت نکردند و تنها گواهی فوت وی را تحویل گرفته‌اند، عنوان می‌کند: ما پس از دو ماه همچنان از حج و زیارت استان زنجان پیگیر گزارش هستیم.

برادر این حاجی زنجانی با اشاره به اینکه برادر بنده سابقه بیماری و بیماری زمینه‌ای نداشته و پذیرش مرگ وی با 45 سال سن برای ما سخت است، ادامه می‌دهد: وی مدیر مجموعه با 5 هزار نیرو بوده و در صحت و سلامت چند بار نیز به سفر حج مشرف شده بود.

وی با اشاره به اینکه به ما اعلام شده پیکر وی در قطعه «ظ 167» در قبرستان معیصم عربستان تدفین شده است، می‌گوید: ما هم راضی به نبش قبر و انتقال پیکر نیستیم ولی با شرایط پیش آمده حتی باور اینکه پیکر دفن شده برادر ما باشد برای ما سخت است.

اصرار به بازگشت پیکر و انجام آزمایش «دی ان ای»  داریم

برادر حاجی متوفی با اشاره به اینکه هنوز در مورد فوت کردن یا زنده بودن برادر خود دچار تردید هستیم، بیان می‌کند: چشم انتظار ماندن سخت است و ما بخاطر آرام گرفتن دل خانواده اصرار به بازگشت پیکر و انجام آزمایش دی ان ای برای اطمینان از مرگ برادر خود هستیم.

وی بیان کرد: به ما اعلام شده است که مقدمات بازگشت پیکر در حال انجام است و به زودی این اتفاق خواهد افتاد اما همچنان باید منتظر باشیم و ببینیم چه خواهد شد.

پیکر حاج پرویز قاسمی به ایران بازمی‌گردد یا خیر؟

در حالی که خانواده متوفی منتظر پاسخ مسئولان به ابهامات و سؤالات پیش آمده هستند؛ مجتبی نادعلی سرپرست دفتر نمایندگی وزارت خارجه در استان زنجان در تاریخ 20 تیرماه در واکنش به اتفاقات روی داده در جمع خبرنگاران اظهار کرد: عربستان، زائر زنجانی را بدون اجازه دفن کرده است و کنسولگری ایران در عربستان پیگیر انتقال پیکر به کشور است هر چند این موضوع زمانبر خواهد بود، اما در حالی که قریب به 50 روز از این حادثه می‌گذرد و بنا به اطلاعات واصله بازگشت پیکر وی در حد محال است.

یک منبع آگاه هم که در فرآیند اعزام حجاج فعالیت دارد به شرط عدم انتشار نامش در رسانه، در گفت‌و‌گو با صدای زنجان با اشاره به اینکه حفاظت و نگهداری از حجاج بر عهده مدیر کاروان است، اما حادثه و بیماری موضوع نیست که توسط مدیر کاروان قابل کنترل باشد، اظهار می‌کند: این اتفاق ممکن است برای هر یک از حجاج حاضر در این سفر اتفاق بیفتد اما عدم همکاری و تعامل مدیر کاروان با خانواده این حاجی و کتمان اخبار و سعی برای آرام کردن این خانواده اشتباه این مدیر بوده است.

وی با اشاره به اینکه در حالی که احتمال گم شدن حاج پرویز قاسمی و زنده یافتنش در بیمارستان با توجه به شرایط وی بسیار پایین بود اما وعده مدیر کاروان برای جست و جوی وی، خانواده را به یافتن و بازگرداندن امیدوار کرد، ادامه می‌دهد: ادامه این روند در موضوع تدفین این حاجی و بازپس گردان پیکر وی ادامه داشت.

وی که تجربه فعالیت در کاروان‌های زیارتی را دارد، عنوان می‌کند: با توجه به فرهنگ و آداب کشور عربستان امکان بازگردان پیکر این حاجی وجود ندارد.

دستگاه‌های متولی پاسخ ندادند

تلاش صدای زنجان برای گفت‌و‌گو با مجتبی نادعلی سرپرست دفتر نمایندگی وزارت خارجه در استان زنجان و رحیم شکری آغمیونی مدیر کل حج و زیارت استان زنجان و دریافت آخرین وضعیت این پرونده تا زمان نگارش این گزارش میسر نشد.

 اما آنچه که در این میان می‌توان به ضرس قاطع بدان اشاره کرد ضعف عملکرد مدیران استانی در مدیریت شرایط است، به نحوی که این خانواده در برزخ بلاتکلیفی باقی مانده و علاوه بر تحمل رنج مرگ عزیز خود همچنان با دستگاه‌های اداری درگیر هستند.