پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ سمیه محرمی: در روزهای اخیر سرشماری آهوان دشت سهرین در حال انجام است اما شاید آنچه که کمتر بدان پرداخته می‌شود آن است این موضوع بوده که کمبود منابع آبی به مهم‌ترین چالش زیست‌محیطی استان زنجان و تهدیدی جدی برای حیات وحش به‌ویژه گونه با ارزش آهو تبدیل شده است. زیستگاه‌های طبیعی آهوان که در دشت‌های فیله خاصه، قره‌تپه و سارمساقلو گسترده‌اند، این روزها بیش از هر زمان دیگری از خشک‌سالی، کاهش نزولات جوی و افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی آسیب دیده‌اند. به گفته کارشناسان محیط زیست، تغییرات اقلیمی و کاهش بارندگی موجب شده تا بسیاری از چشمه‌ها و منابع طبیعی آب در این زیستگاه‌ها خشک یا کم‌دِبی شوند و حیات وحش برای تأمین آب مورد نیاز خود ناچار به طی مسافت‌های طولانی شود؛ سفری پرخطر که گاه به خروج حیوانات از محدوده امن زیستگاه و در معرض قرار گرفتن آن‌ها در برابر شکارچیان منتهی می‌شود.

در کنار بحران کم‌آبی، توسعه فعالیت‌های انسانی مانند کشاورزی، معدن‌کاوی و راه‌سازی نیز به فشار بر زیستگاه‌ها افزوده و تکه‌تکه شدن قلمروهای طبیعی آهو را به دنبال داشته است. با این حال، محیط زیست استان زنجان با اجرای طرح‌های تأمین آب و احداث آبشخورهای مصنوعی در تلاش است تا از شدت این بحران بکاهد و فرصت زیستن دوباره را برای آهوان دشت‌های زنجان فراهم کند.

کمبود منابع آبی تهدید جدی برای حیات وحش

امجد باقری معاون محیط ‌زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره‌کل حفاظت محیط‌ زیست استان زنجان در این زمینه در گفت‎‌و‌گو با صدای زنجان اظهار کرد: به دلیل توسعه بی‌رویه فعالیت‌های انسانی، زیستگاه گونه‌های جانوری به‌ویژه آهو در مناطق مختلف استان به‌شدت تحت فشار قرار گرفته و شرایط برای ادامه زیست این گونه ارزشمند دشوار شده است.

معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان با بیان اینکه متأسفانه در سال‌های اخیر با گسترش فعالیت‌های کشاورزی، توسعه صنعتی و معدنی، افزایش راه‌های ارتباطی و رشد جمعیت در حاشیه زیستگاه‌ها، زیستگاه‌های طبیعی آهو در استان به‌صورت جزیره‌ای درآمده و این امر امکان زیست طبیعی را برای این گونه‌ها سخت کرده است، اضافه کرد: تغییر اقلیم جهانی در کشور و به‌ویژه در استان زنجان نیز خود را نشان داده و حیات وحش با بحران جدی کمبود آب مواجه است؛ به طوری که بسیاری از گونه‌ها ناچارند برای دست‌یابی به منابع آبی مسیرهای طولانی را طی کنند، که این موضوع خطر شکار و تعرض متخلفان را افزایش می‌دهد.

باقری تصریح کرد: زیستگاه‌های آهو در دشت‌های فیله خاصه، قره‌تپه و سارمساقلو از مهم‌ترین زیستگاه‌های این گونه در شمال‌غرب کشور به‌شمار می‌روند، اما با وجود شرایط دشوار، محیط زیست استان با تمام توان در حال حفاظت از این مناطق است.

وی از اجرای طرح‌های تأمین آب و ایجاد آبشخورهای مصنوعی برای حیات‌وحش خبر داد و گفت: در سال‌های اخیر، آبشخورهای قدیمی پاکسازی و احیا شده و آبشخورهای جدید نیز در نقاط مورد نیاز احداث شده‌اند. البته این سازه‌های مصنوعی نمی‌توانند جایگزین کامل منابع طبیعی باشند و زمان لازم است تا حیوانات به آن‌ها اعتماد کنند.

معاون محیط زیست استان زنجان ادامه داد: در اراضی تحت مالکیت محیط زیست در منطقه فیله خاصه و سرخ‌آباد تعداد قابل توجهی آبشخور ایجاد شده که حیات وحش منطقه به آن‌ها خو گرفته است. همچنین برای تأمین علوفه، کشت یونجه در این مناطق انجام می‌شود تا در فصول سرد سال تغذیه گونه‌های وحشی با مشکل مواجه نشود.

باقری با اشاره به سرشماری انجام‌شده در سال گذشته گفت: در دو منطقه فیله خاصه و سارمساقلو تعداد یک‌هزار و ۳۱۶ رأس آهو شناسایی و ثبت شد و امید است با تداوم اقدامات حفاظتی، جمعیت این گونه ارزشمند افزایش یابد.

وی خاطرنشان کرد: هدف مجموعه محیط زیست استان، حفاظت از نسل آهو و سایر گونه‌های جانوری است تا نسل‌های آینده نیز بتوانند زیبایی آهوهای دشت زنجان را در طبیعت بکر این منطقه مشاهده کنند.

روند رو به رشد جمعیت آهوان دشت سهرین

گفتنی است، سرشماری جمعیت آهوان دشت سهرین (بخشی از منطقه حفاظت شده سرخ آباد) و منطقه شکار ممنوع فیله خاصه با مشارکت ۳۴ نفر از محیطبانان به مدت دو روز انجام می‌شود ،سرشماری سالانه آهوان در منطقه حفاظت شده سرخ آباد و منطقه حفاظت شده فیله خاصه با هدف برآورد جمعیت، بررسی وضعیت زیستگاه و برنامه‌ریزی دقیق برای حفاظت از این گونه شاخص آغاز شده است.

متاسفانه جمعیت آهوان از سال ۹۶ تا ۱۴۰۰ روند کاهشی داشته است اما پس از آن روند افزایشی بود طبق سرشماری جمعیت آهوان مناطق حفاظت شده استان زنجان در سال ۱۴۰۱، جمعیت این وحوش با ۱۰ درصد افزایش نسبت به سال ۱۴۰۰ به ۹۳۷ راس رسیده بود و طبق آخرین سرشماری انجام‌شده در سال ۱۴۰۳، تعداد یک هزار و ۱۱۶ رأس آهو در مناطق سرخ‌آباد و فیله‌خاصه استان زنجان شناسایی شد.

انتهای پیام/