زهرا احمدی- روز جهانی گوارش هر ساله در 29 ماه می، یک رویداد مهم در تقویم سلامت همه کشورهای دنیا است تا سطح آگاهی درباره بیماری‌های گوارشی و راه‌های پیشگیری و درمان آن مورد توجه قرار گیرد و امسال نیز 2 تا 9 خرداد ماه هفته سلامت گوارش در ایران نام‌گذاری شده بود تا وزارت بهداشت برنامه‌های لازم در این زمینه را ارائه دهد.

دستگاه گوارشی با گرفتن غذا، تخریب مکانیکی، هضم و جذب و دفع موادی که هضم نشده‌اند انجام وظیفه می‌کند. برخی از شایع ترین اختلالات گوارشی عبارتند از یبوست، اسهال، تهوع، استفراغ، رفلکس معده، زخم معده، سندرم روده تحریک پذیر، هموروئید، فیشر، آبسه‌های پروینال، فیستول‌های مقعدی، عفونت های پروینال، بیماری های دیورتیکولار، کولیت، پولیپ روده بزرگ و سرطان‌ها است.

رئیس کارگروه بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی زنجان در گفت‌وگو با پایگاه خبری صدای زنجان اظهار کرد: کار دستگاه گوارش پیش از آنکه شما نخستین لقمه را در دهان خود قرار گیرد، آغاز می‌شود و به محض گذاردن لقمه در دهان، غدد بزاقی شروع به ترشح آنزیمی می‌کنند که تجزیه شیمیایی غذا را آغاز می‌کند.

سرطانها یکی از بیماریهای مهم و خطرناکی است که دستگاه گوارش را نیز درگیر می‌کند و هرساله جمعیت زیادی از سراسر جهان به این بیماری خطرناک مبتلا می‌شوند که اطلاع از عوامل شیوع و راه‌های پیشگیری می‌تواند از ابتلا به این بیماری تا حد چشم‌گیری بکاهد.

علی صیدی گفت: مری، معده، روده باریک، روده بزرگ، کبد، کیسه صفرا و لوزالمعده در فعل و انفعالات دستگاه گوارشی نقش دارند، اما همین اعضای بسیار مهم می‌توانند بنا به عللی دچار سرطان شوند و به نوعی دستگاه گوارش را دچار اختلال کنند.

رئیس کارگروه بیماری‌های غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان، سرطان را سومین علت شایع مرگ و میر در ایران عنوان کرد و گفت: بیشترین جمعیت بیماران سرطانی مربوط به سرطان دستگاه گوارش است که در این میان سرطان معده در صدر آنها قرار دارد.

تغدیه تاثیر مستقیم بر سلامت دستگاه گوارش

وی با ابراز اینکه متاسفانه اغلب افراد فکر می‌کنند سرطان فقط برای دیگران پیش می‌آید و به همین دلیل نسبت به عوامل خطرساز آن بی‌اهمیت هستند، خاطرنشان کرد: این بیماری فقط به ژنتیک مربوط نمی‌شود، بلکه افزایش سن، الگوی نادرست زندگی، تغذیه نامناسب و آلودگی‌های محیطی و شغلی همگی می‌تواند افراد را درمعرض خطر ابتلا به آن قرار دهند.

این مسئول سرطان‌های معده، روده بزرگ، روده کوچک، مری، لوزالمعده و معقد را از سرطان‌های دستگاه گوارش برشمرد و ادامه داد: عوامل خطرساز از قبیل تغذیه نامناسب، زیاده‌روی در مصرف نمک، گوشت قرمز، مواد غذایی کنسروی و فرآوری‌شده، خوراکی‌های حاوی نیترات و مواد نگهدارنده، فست‌فودها، مواد غذایی دودی شده، زغالی و سرخ‌شده، خوراکی‌های کهنه، کمبود سلنیوم و ویتامین E و آنتی‌اکسیدان‌ها، استعمال دخانیات و مواد مخدر، آلودگی‌های محیط زندگی، چاقی، سابقه خانوادگی سرطان معده، استرس مزمن، زخم معده مقاوم به درمان، جنس مرد، سن بالای 50 سال، کم‌خونی بدخیم، بعضی از انواع پولیپ معده، عمل جراحی قبلی روی معده و بعضی مشاغل خاص مثل فلزکاری و جوشکاری همگی از عوامل مستعد‌کننده این سرطان محسوب می‌شوند.

سرطان معده شایع در گروه خونی A

وی با تاکید بر اینکه سرطان معده در افراد با گروه خونی A شایع‌تر است، اظهار کرد: سرطان معده در ابتدا ممکن است سبب سوءهاضمه، حالت تهوع، درد خفیف معده، بی‌اشتهایی، سیری زودرس و ترش کردن شود و در مراحل پیشرفته نیز کاهش وزن، وجود خون در مدفوع و مدفوع سیاه رنگ و در مراحل پیشرفته‌تر استفراغ خونی بروز می‌کند.

صیدی با اشاره به راه‌های پیشگیری اظهار کرد: دوری از عوامل خطرساز و مصرف انواع غلات کامل، سبزیجات و میوه‌‌های تازه، به‌ ویژه مرکبات به پیشگیری از سرطان معده کمک می‌کند.

وی افزود: از آنجایی که یک درصد از مبتلایان به میکروب «هلیکوباکتر پیلوری» دچار سرطان معده می‌شوند، اگر در بستگان درجه اول سرطان معده وجود دارد حتما باید این میکروب را از بدنتان ریشه‌کن کنند. علاوه براین اگر زخم معده‌ای پس از 3 ماه به درمان پاسخ ندهد باید مورد بررسی بیشتری قرار گیرد و در صورت لزوم جراحی شود.

سرطان روده باریک

وی با بیان اینکه روده باریک جزو دستگاه گوارشی است، توضیح داد: روده باریک بین معده و روده بزرگ قرار دارد و طول آن حدود 6 متر بوده و وظیفه اصلی آن هضم و جذب مواد غذایی است.

این مسئول به عوامل خطرساز برای روده باریک اشاره کرد و گفت: مذکر بودن، سن بالا، سابقه سرطان روده در خانواده، مصرف دخانیات و الکل، بیماری سلیاک (حساسیت به گلوتن موجود در گندم و جو)، بیماری کرون (نوعی بیماری التهابی روده)، سابقه سرطان روده بزرگ، رژیم غذایی نامناسب، مصرف فیبر کم، مصرف بیش از اندازه قند و شکر و موادغذایی پر نمک یا دودی شده از عوامل مهم خطرساز برای روده باریک است.

سرطان روده بزرگ شایع‌تر است

به گفته صیدی روده بزرگ حدود 5/1 متر طول دارد و وظیفه آن گرفتن آب و مواد مغذی از غذاهای هضم‌شده و دفع باقی ‌مانده آنها از بدن است. سرطان روده بزرگ بسیار شایع است و به آهستگی رشد می‌کند.

لازم به ذکر است 15 سانتی‌متر انتهایی روده بزرگ رکتوم و مجرای مقعد نامیده می‌شود و سرطانی که هریک از این ارگان‌ها را درگیر کند، سرطان کولورکتال خوانده می‌شود.

وی به سرطان مری اشاره کرد و اظهار کرد: مری، لوله‌ای 25 سانتی‌متری در قفسه‌ سینه است که غذا به‌ وسیله آن از دهان به معده منتقل می‌شود. سرطان مری معمولا از سلول‌های لایه درونی مری آغاز و سپس به ‌تدریج به مری و بافت‌های اطراف آن انتقال پیدا می‌کند.

 صیدی به علائم سرطان مری اشاره کرد و گفت: سرطان مری در مراحل اولیه معمولا علامتی ایجاد نمی‌کند اما پیشرفت آن به ‌تدریج باعث می‌شود غذا در مری گیر کند یا گاهی برگردد. حتی بعد از مدتی نوشیدن مایعات نیز دشوار می‌شود. درد هنگام بلع غذا، احساس توده و برجستگی در گلو، درد در قفسه‌ سینه و ناحیه پشت، کاهش وزن، سوزش سر دل یا ترش کردن، گرفتگی صدا، سرفه مزمن و سکسکه همراه با استفراغ خون‌آلود نیز از علائم این سرطان محسوب می‌شوند.

افزایش آگاهی در کاهش شیوع سرطان موثر است

رئیس کارگروه بیماری‌های غیر واگیر معاونت درمان استان تاکید کرد: اجتناب از عوامل خطرساز سرطان، انجام غربال‌گری‌های منظم، پیگیری و درمان سنگ‌ها، کیست‌ها، ترک دخانیات، پیروی از رژیم غذایی سالم و حفظ وزن مناسب می‌تواند از ابتلای سرطان دستگاه گوارشی پیشگیری کند و با توجه اهمیت بیماری سرطان به عنوان سومین عامل مرگ و میر در ایران افزایش آگاهی جامعه و آموزش اصول خود مراقبتی از ضرورت بالای برخوردار می باشد.

انتهای پیام