پایگاه خبری صدای زنجان- در حالی تا به این لحظه (لحظه تهیه گزارش، صبح 19 مهرماه جاری) 551 نفر از شهروندان زنجانی بر اثر ابتلا به کرونا جان خود را از دست داده و هزاران نفر به این بیماری مبتلا شده‌اند، طبق اعلام دانشگاه علوم پزشکی استان هنوز ۴۰ درصد افراد این بیماری را باور ندارند.

به گفته معاون درمانی دانشگاه علوم پزشکی استان متأسفانه عده‌ای به هیچ عنوان نمی‌خواهند به نکات پیشگیرانه بیماری کرونا توجه کنند و همانند فردی هستند که خود را به خواب می‌زند و نمی‌شنود و بروز  همین مسأله آسیب جدی بوده و بسیار نگران‌کننده است چرا که نگرانی فعلی از پیک بیماری به بروز تجمعات باز مرتبط است که طی ۱۰ روز آینده یک اپیدمی بسیار ناخوشایندی ایجاد می‌کند.

آرمانی‌کیان احساس خستگی، دلایل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و در نهایت عادی‌سازی و سهل‌پنداری را از دلایل عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی دانسته و از خانواده‌ها خواست تا متوجه تغییر رفتار ایجاد شده در ویروس کرونا باشند چرا که در صورت درگیر شدن یکی از اعضای خانواده دیگر اعضا هم درگیر می‌شوند.

حال سوال اینجاست که چرا حساسیت و رعایت پروتکل‌های بهداشتی نسبت به اوایل شیوع ویروس کرونا کمتر شده در حالی که هر روز شاهد مرگ تعداد زیادی از شهروندان و هموطنان خود هستیم؟ چطور می‌توان مردم را قانع و ترغیب کرد که جان خود و اطرافیان‌شان را با بی‌توجهی و عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی به خطر نیاندازند.

عالیه شكربیگی، استاد دانشگاه و جامعه‌شناس در گفت‌وگو با صدای زنجان، یکی از دلایل بی‌توجهی مردم به رعایت پروتکل‌های بهداشتی را «مشکل اقتصادی و معیشت، ستیزه پنهان مردم با نهادهای دولتی و حاکمیتی، دل‌زدگی در میان مردم و بی‌توجهی به جان‌شان، بی‌اعتمادی مردم نسبت به ساختارهای مسئول و شفاف نبودن رابطه نهادهای حکم‌رانی با مردم و سیاست شل‌کن سفت‌کن نهادهای حکم‌رانی» دانست.

این جامعه‌شناس خطاب به مردم بر این موضوع متذکر شد: «مردم عمیقاً به این موضوع فکر کنند حالا که دولت و حاکمان کمکی به معیشت اجتماعی مردم نمی‌کنند، خودشان برای جلوگیری از چرخه کشتار کرونا پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند، مردم باید به خودشان برگردند و هم‌گرایی که همیشه در بین ایرانیان بوده را در رعایت پروتکل‌های بهداشتی ایجاد کنند تا چرخه ویروس کرونا متوقف شود. چرا که طبق گفته مسئولان از ابتدای شیوع کرونا در ایران شرایط فعلی را در ابتلا به این ویروس شاهد نبودیم و وضعیت فعلی به گونه‌ای است بیمارستان‌ها پر شده و مسئولان به دنبال ایجاد بیمارستان صحرایی هستند.»

حاکمان بدانند مردم بدون ارتباط نمی‌توانند زندگی کنند

وی بر این باور است «حاکمان، مسئولان و سیاست‌گذاران ما به این نکته توجه کنند مردم در این دنیا نمی‌توانند بدون ارتباط زندگی کنند اگر حاکمان اجازه می‌دادند کمک‌هایی از برخی کشورهای خارجی به داخل ایران آمده و جلوی کشتارهای ویروس کرونا گرفته شود خوب بود ولی متأسفانه حاکمان ما به این مسئله توجهی نداشته و همچنان بر عدم دریافت هیچ کمکی از کشورهای دیگر تأکید دارند.»

به گفته شکربیگی «آقای روحانی و دیگرانی که در نهاد دولتی و حاکمیتی هستند تمام ملاقات‌‌های خود را تعطیل کردند و مردم را اساساً نمی‌بینند، آقای روحانی اول مهر نرفت با رعایت پروتکل‌های بهداشتی آغاز سال تحصیلی را اعلام کند و یا برای معرفی وزیر خودش در صحن مجلس حضور پیدا نکرد. مردم این‌ رفتارها را می‌بینند و رصد می‌کنند بنابراین باید بدانیم حرکت‌های مسئولان و حاکمان کاملاً زیر ذره‌بین مردم قرار دارد و اگر در شرایط تحریم هستیم و توان مقابله با ویروس کرونا و جلوگیری از مرگ مردم نداریم اجازه دهیم کمک‌های بشردوستانه وارد ایران شده تا جلوی مرگ ناشی از کرونا گرفته شود.»

شکربیگی در ادامه یکی از دلایل مهم کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی مردم را مشکل اقتصادی و معشیت آنان دانسته و یادآور شد: در اوایل شیوع ویروس کرونا که وزارت بهداشت تأکید بر قرنطینه داشتند مردم نیز قبول کردند و حتی از سیزده بدر که یک روز باستانی برای مردم ایران محسوب می‌شود گذر کردند ولی در ادامه این موضوع مشکل معیشت اجتماعی مردم مطرح بود چرا که آنان به لحاظ اقتصادی و مالی ذخیره آنچنانی نداشتند اجباراً سر کارشان بازگشتند.

نهادهای دولتی عملکرد صحیحی در مورد کرونا نداشتند

این جامعه‌شناس به موضوع ستیزه پنهان مردم با نهادهای دولتی و حاکمیتی اشاره داشته و عنوان کرد: نهادهای دولتی در عمل نشان دادند در مورد ویروسی که منجر به بحران در زندگی روزمره مردم شده در واقع عملکرد قابل قبولی نداشتند.

وی بر این باور است که خودشان می‌گویند در این وضعیت در جبهه جنگ دیگری قرار داشته و جامعه پزشکی در صف مقدم این جبهه قرار دارند حال با این وضعیت، وزیر بهداشت مکرراً به نیاز مالی و رسیدگی بیشتر به کارکنان و کادر درمانی اشاره دارند، حال سوال اینجاست وقتی به کادر درمانی که در صف مقدم جبهه جنگ حضور دارند رسیدگی نمی‌شود حالا به توده مردم و 60 درصد افرادی که اکثراً در فقر زندگی می‌کنند چه عملکردی باید در برابر این مسئله داشته باشند؟

برخی از مردمی پول خرید ماسک ندارند

شکربیگی بر این موضوع متذکر شد که بسیاری از مردم حتی پول خرید ماسک را هم ندارند، دولت و نهادهای مسئول جامعه را رها کردند و مردم از طریق آزمون و خطا مسیر زندگی خود را جلو می‌برند و در این بین درصدی از مردم نیز از رفتار و عملکرد ویروس کرونا آگاه نیستند، با این‌که آمار کشته‌های ایران بر اثر این ویروس روزانه دارای فراز و فرودهایی است ولی اختلاف‌ها تک رقمی است و هنوز هم روزانه بالای 200 نفر بر اثر ویروس کرونا جان خود را           از دست می‌دهند.

وی معتقد است یک نوع دل‌زدگی در میان مردم و بی‌توجهی به جانشان در وضعیت کرونایی فعلی وجود دارد، به گفته زیمل، جامعه‌شناس معروف، «در شهرهای بزرگ گاهی اوقات به دلیل بحران‌ها یک نوع دلزدگی در میان مردم نسبت به عملکرد ساختار به وجود می‌آید» از همین رو در حال حاضر شاهد این دلزدگی و ناراحتی در بین مردم هستیم.

وی بر این باور است هر چند مردم باید پروتکل‌های پیشگیرانه از ابتلا به کرونا را باید رعایت کنند ولی مبارزه اصلی و امکانات کاربردی و عملیاتی با ویروس کرونا در اختیار دولت بوده و او باید این امکانات را برای مردم فراهم می‌کرد ولی در این مسیر دولت کم گذاشت چرا که برای مثال «در توده مردم مباحثی از این قبیل مطرح است که هر امکانی برای مبارزه با ویروس کرونا وارد کشور می‌شود احتمالا در اختیار نورچشمی‌ها و کسانی قرار می‌گیرد که به قدرت وصل‌اند.» این درد اجتماعی است و متأسفانه حاکمان ما در عمل ثابت نکردند اگر امکاناتی وارد مملکت می‌شود برای همه است.»

مردم داوران خاموش‌اند

این جامعه‌شناس مردم را داوران خاموشی عنوان کرد که همه اتفاقات را می‌بینند و ارزیابی می‌کنند و به وقتش هم در صحنه حضور پیدا می‌کنند و ما شاهد بحران‌های اجتماعی خواهیم بود برای این‌که مردم در حال حاضر در نیازهای اولیه خود که پاسخ به نیاز شکمشان است،‌ ماندند. این نیازها به دلیل عملکرد غلط تصمیم گیران و سیاست‌گذاران برطرف نشده است.

به گفته شکربیگی بی‌اعتمادی مردم نسبت به ساختارهای مسئول و صداقت شفاف نبودن نهادهای حکم‌رانی با مردم هم می‌تواند دلیل دیگری بر بی‌توجهی مردم به هشدارها در وضعیت فعلی باشد. اگر مردم احساس کنند که نهادهای حکم‌رانی با آن‌ها صادق بوده و در هر مسئله‌ای به آن‌ها توجه می‌کنند آن‌ها نیز در برهه‌های تاریخی نشان دادند هر جا صداقت و اعتماد باشد جلو آمده و در صحنه حاضر می‌شوند.

وی به واکسن آنفلوانزا اشاره داشته و بر این باور است که وقتی گفته می‌شود واکسن آنفلوانزا وارد کشور شده و بخشی از آن در اختیار مجلس شورای اسلامی قرار گرفته است، این یک نوع تبعیض است و مردم نیز این تبعیض‌ها را می‌بینند و احساس می‌کنند.

این جامعه‌شناس و استاد دانشگاه معتقد است وقتی جامعه دچار آنومی و بحران می‌شود افراد به درجه‌ای می‌رسند که از جان خود گذر کرده و برایشان مردن و یا زنده ماندن مهم نیست و بی‌مهابا به دل مشکلات می‌رود و برایش فرقی نمی‌کند چه اتفاقی رخ دهد. عده‌ای در پاسخ به چرایی عدم استفاده از ماسک می‌گویند ما در این مدت کرونا نگرفتیم از این پس هم به این بیماری دچار نمی‌شویم و یا این‌که برخی مغازه‌داران می‌گویند بخشنامه رسمی برای تعطیلی مغازه‌هایمان دریافت نکردیم.

شکربیگی سیاست شل‌کن سفت‌کن نهادهای حکم‌رانی و مسئول را دیگر عامل وضعیت به وجود آمده در رعایت پروتکل‌های بهداشتی یاد کرده و گفت: «آقای روحانی در یک دوره عنوان می‌کند که همه باید در قرنطینه باشند، در دوره دیگری تأکید بر برگشت به کار و ادامه فعالیت‌های روزمره را داشتند. در حال حاضر در وضعیت فعلی در شیوع کرونا مسئله اصلی یکی مراسمات محرم بود که آقای روحانی گفتند به هر قیمتی هست باید مراسم محرم برگزار شود، حالا قیمت آن را مردم پرداخت می‌کنند و به تبع آن روزی بیش از 200 نفر را از دست می‌دهیم و آقای روحانی همچنان مشغول سخنرانی‌های شعارگونه هستند نه برخواسته از دل جامعه و نیازهای مردم.»

وی با بیان این مطلب که در موضوع شیوع کرونا آن‌ چه دامن زد صحبت‌های آقای روحانی مبنی بر برگزاری مراسم‌های محرم بود، بیان کرد: عامل دیگر بازگشایی مدارس و تحصیل حضوری بود که طبق گزارشات ارائه شده از سوی آموزش و پرورش در حدود هزاران نفر از دانش‌آموزان به کرونا مبتلا شدند و در چرخه انتقال این ویروس را به خانواده‌ها وارد می‌کردند.

این استاد دانشگاه یکی دیگر از عوامل افزایش شیوع ویروس کرونا و رشد تعداد مبتلایان را مسافرت‌های انجام شده در مدت تعطیلی اعمال شده برای کاهش شیوع بیماری دانست و یادآور شد: این ایراد به مردم وارد است که هر جا امکانی بدست می‌آورند سفر می‌روند، در حالی که این یک فرهنگ است که مردم باید به آن توجه کرده و با جان خود و افراد دیگر جامعه بازی نکنند.

ضرورت اتخاذ سیاست جریمه‌ای در برابر بی‌توجهی‌ها به رعایت پروتکل‌های بهداشتی

وی معتقد است اگر دولت واقعاً به دنبال حل این معضل است باید سیاست‌های محکم در قبال این رفتارهای نامطلوب که بعضاً در جامعه شاهد هستیم پیش گرفته و در صورت عدم رعایت پروتکل‌ها جریمه شوند. از طرفی یک هفته اعمال محدودیت نمی‌تواند چرخه ویروس را متوقف کند و حداقل یک ماه نیاز است تا در کنار اعمال سیاست‌های جریمه‌ای و محدودیت‌ها مانع از چرخش و انتقال این ویروس در جامعه گرفته شود.

برخی بر این باورند از آنجایی که طبق گفته‌ها ویروس کرونا حداقل برای دو سال وجود دارد نمی‌توانیم در این مدت با محدودیت زندگی کنیم و باید خودمان را با این شرایط وفق داده و به زندگی ادامه دهیم.

استفاده از ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده باید به فرهنگ تبدیل شود

شکربیگی در واکنش به ادعاهای این طیف از جامعه معتقد است «اشکالی ندارد مردم به زندگی ادامه دهند، در حال حاضر در شهر زاهدان 95 درصد مردم ماسک می‌زنند و این به یک فرهنگ و عادت تبدیل شده است از همین رو استفاده از ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده تا زمان فراهم شدن واکسن کرونا و توقف آن در جامعه، می‌تواند به یک عادت فرهنگی در جامعه تبدیل شود.»

وی در واکنش به این‌که روانشناسان و جامعه‌شناسان در کنار کادر درمانی باید در حوزه فرهنگسازی و تبدیل کردن رعایت پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از ماسک به یک فرهنگ در جامعه باید بیش از پیش در عرصه حضور داشته باشند، تصریح کرد: همه ما در وضعیت فعلی وظایفی بر عهده داریم که باید وارد عرصه اجتماعی شده و یاس و ناامیدی به وجود آمده در جامعه را تبدیل به امید کنیم، مرگ روزی 200 نفر در جامعه ناامیدی به همراه آورده و بر این باورم که جامعه فعلی کشور در گردابی از ناامیدی فرورفته و حضور جامعه‌شناسان و روانشناسان و افرادی که حرفی برای گفتن دارند ضروری است.

شکربیگی این را نیز متذکر شد که نباید فرافکنی کرده و مشکلاتی که بر اثر عملکرد خودمان در طول چهار دهه بوجود آوردیم را منتصب به کشوری بکنیم که فرسنگ‌ها از ما دور است، آقای روحانی و نهادهای حکم‌رانی باید بداند که بعدها تاریخ در مورد آن‌ها شهادت ‌می‌دهند، این مسئولان باید بدانند این سختی هم می‌گذرد و مردم ایران نشان دادند از دل خاکستر ناامیدی و یاس و افسردگی ققنوس‌وار بلند شده و دوباره جامعه را می‌سازند ولی یاد عملکردهای خوب و بد در تاریخ می‌ماند.

وی معتقد است هر فردی که می‌میرد اثرات و پیامدهای آسیب‌زای خودش را در جامعه به جا می‌گذارد بنابراین اگر مسئولان و نهادهای حکم‌رانی به دنبال حل این مشکلات هستند باید تا دیر نشده با مردم گفت‌وگو کرده و ابهامات را برطرف کنند، اگر این نهادها در برخی از حوزه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی به موانع واقفند ولی برای حل آن با مشکل مواجهند به مردم اعلام کنند.

الهام احمدی

انتهای پیام