پایگاه خبری صدای زنجان- «مریم» و «حسین» زوج جوانی هستند که به تازگی و در ایام کرونا به عقد هم درآمده‌اند: آنها می‌گویند کرونا شرایطی را ایجاب کرده است تا خانواده‌ها تجمل‌گرایی حاکم بر جامعه را کنار بگذارند و شرایط را برای ورود فرزندان خود به زندگی جدید را آسان‌تر بگیرند.

مریم می‌گوید: در شرایط پیش از کرونا با توجه به مشکلات اقتصادی، برای بسیاری از خانواده‌های متوسط نیز توان برگزاری یک مراسم عروسی ساده بسیار سخت بوده است. ضمن اینکه هزینه‌کرد آنها بیشتر به سبب چشم و هم‌چشمی‌ها و فشارهای موجود از سوی جامعه است.

او ادامه می‌دهد: یک زوج جوان برای اینکه یک ازدواج ساده بگیرد و بتواند برای یک شب تالاری را رزو کنند و یک شام و یا پذیرایی ساده داشته باشد گاهی اوقات مجبور هستند، زندگی مشترک خود را با قرض و قوله شروع کنند که همین موضوع باعث باعث بسیاری از مشکلات در ابتدای زندگی آنها می‌شود.

مریم خاطرنشان می‌کند: کرونا به هر نحو بی‌سر و صدا بسیاری از این مشکلات و تجمل گرایی‌ها را برطرف کرده است و خانواده‌ها به زور و ضرب محدودیتها هم که شده است، تنها به فکر رساندن دو دلداده به هم هستند.

نظر «المیرا و احسان» اما کاملا متفاوت است.آنها می‌گویند که مگر آنها چند بار ازدواج می‌کنند که نباید منتظر پایان کرونا و گرفتن جشن باشند؟ آنها معتقدند که به‌زودی کرونا به پایان می‌رسد و می‌توانند به راحتی با گرفتن ماسم به سر خانه و زندگی بروند.

المیرا می‌گوید: نزدیک 8 ماه است که ازدواج خود را به تاخیر انداخته است چرا که دوست دارد تا مراسم ازدواج او به بهترین شکل ممکن برگزارشود.

او ادامه می‌دهد: اگر شرایط به همین وجه پیش برود، ممکن است از خیر گرفتن مراسم بگذرد اما مسلما هزینه‌ای که برای ازدواج کنار گذاشته‌اند را صرف کارهای دیگری مثل فیلمبرداری و ساخت فیلم عروسی و آتلیه رفتن می‌کنند یا سرویس طلای عروس را سنگین‌تر برمی‌دارند.کاری که بسیاری از زجهای جوان دیگر این کار را می‌کنند.

«فاطمه» اما پدرش را به تازگی بر اثر ابتلا به کرونا از دست داده است، او می گوید که باور اینکه پدرش را بر اثر کرونا از دست داده است برایش سخت است.

او می‌گوید: مادرش هم همین حس را دارد و مادربزرگش بارها گریه می کند و در مورد این صحبت می کند که نتوانسته است به سر مزار فرزندش برود و از خاک مزار پسرش به سر و سینه‌اش بریزد و همین باعث شده است که غمباد بگیرد.

او با گریه از این حرف می‌زند که مادربزرگش مریض شده است و چند هفته‌ای است که با کسی حرف نمی‌زند و مادرش دلیل این غمباد را این می‌داند که مادر بزرگ نتوانسته است برای پسرش مراسم بگیرد و چند روزی است که درحال خیرات است تا حال مادر بزرگش بهبود پیدا کند.

این اظهارات بخشی از اظهارات افرادی است که این روزها با شیوع کرونا به طور روزمره با انها درگیر هستیم. کرونای چموش که به یکباره همه روزمرگی‌ها و آداب و عادت‌های بشری را تغییر داده است به مراسم و آیینهای ما نیز نظیر ازدواج و عزاداری هم رحم نکرده و آن را تحت شعاع قرار داده است.

کرونا بر ازدواج در ایران به عنوان یک کهن آیین برآمده از شرع و فرهنگ که همواره با برپایی جشن، سرور و دورهمی‌های چند ساعته همراه بوده است بیش از سایر جوامع سایه انداخت، به طوری‌که در بیشتر شهرها و روستاها به طور کلی متوقف و به فرصتی دیگر موکول و یا اینکه با سبک نو و متناسب با شرایط کرونا برگزار شد، رخداد جالب و قابل تاملی که شاید بتوان آن را تا مدت‌ها از ابعاد مختلف بررسی کرد.همانطور که مراسم عزاداری نیز در این ایام به دلیل محدودیت‌ها تحت شعاع قرار گرفته است و خانواده‌ها نمی‌توانند به درستی به آن بپردازند.

در این میان برخی کارشناسان، اقبال خانواده‌ها به برگزاری عروسی‌های ساده و کم جمعیت را از آثار مثبت کرونا قلمداد می‌کنند، پدیده‌ای که سال‌ها برنامه‌ریزی فرهنگی نتوانست به اندازه کرونا در فراگیر شدن آن موثر باشد.

برخی دیگر اما کرونا و محدودیت‌های پس از آن را چالش نوظهور خانواده‌ها برای برگزاری مراسم ازدواج می‌دانند و همچنان در انتظار شرایط عادی نشسته‌اند تا با همان شیوه قبلی از سیر تا پیاز مراسم عروسی را برگزار کنند.

کرونا نه تنها عروسی و عزاداری بلکه به طور تقریبی همه مراسم و آیین‌ها را تحت تاثیر قرار داده است، موضوعی که به اعتقاد متخصصان نیازمند تبیین آموزش‌های بروز و متناسب با شرایط فعلی جامعه است.

مراسم و آیین‌ها ریشه در سنت‌های ما دارند

در این زمینه «کریم رفاهی»، جامعه شناس و مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه در شرایط کرونایی مخصوصا زمانی که شرایط کمی بحرانی‌تر است کلیه مراسم عزاداری و عروسی دچار اختلال می‌شود و با محدودیت‌هایی رو به رو است، می‌گوید: در این زمینه نباید از یک موضوع چه در مراسم عروسی و چه عزاداری غافل بود چرا که این مراسم همانند مراسم‌های آیینی و مذهبی ما ریشه در سنت‌های ما دارند.

وی ادامه داد: وقتی در جامعه بحث سنت را مطرح می‌کنیم، مراسم سنتی را مراسمی می‌دانند که از قدمت و مانایی تاریخی در جامعه برخوردار هستند و این طور نیست که به صورت دوره‌ای و بر اساس مد وارد جامعه شوند. مخصوصا مراسم‌هایی که از مانایی ویژه‌ای برخوردار هستند. ممکن است این مراسم از 5 تا یک سال تعطیل شوند اما عصاره آنها در دل و اندیشه و تفکر مردم وجود دارد به همین دلیل ممکن است در قالب مناسک و آیینها این موارد کمرنگ شوند اما باز در یک محفل کوچک خانوادگی آن را به جای می‌آورند.

مراسم‌ بزرگ عروسی و عزاداری جای خود را به مراسم کوچک خانوادگی داده است

وی ادامه می‌دهد: در شرایط معمولی مراسمات چه عروسی و چه عزاداری و چه مراسم مذهبی بزرگتر با حضور همه اعضای خانواده و دوست و آشنا برگزار می‌شد؛ اما اکنون در قالب یک مراسم کوچک خانوادگی و با حضور اعضای نزدیکتر خانواده برگزار می‌شود.

این جامعه‌شناس افزود: از منظر جامعه شناسی هر آیینی که مسبوق به سابقه و ماندگار و پایا است عمکرد خاص خود را در هر دوره‌ای خواهند داشت و اگر چه ممکن است برای مدتی کم‌رنگ‌تر باشد اما همواره آن مانایی و پایداری خود را حفظ خواهد کرد. در بحث عروسی شاهد هستیم که جشن‌هایی که در گذشته می‌گرفتند، اکنون برگزار نمی‌شود و آیین‌ها قدری کمرنگ‌تر شده است اما آثار خود را همواره خواهند داشت.

امنیت بالاترین نیازی که در دوران کرونا از بین رفته است

وی ادامه داد: وقتی آبراهام مازلو بحث نیازها را مطرح می‌کند؛ بالاترین نیاز بشری را نیاز به امنیت می‌داند و از همین رو است که خانواده‌ها با تفکر به اینکه اگر بنا باشد مراسم عروسی و یا عزایی را بگیرند و 300 نفر را دعوت کنند؛ احتمال ابتلا به ویروس کرونا را افزایش می‌دهند امنیت خود و دیگران را در خطر می‌بینند و از برگزاری آن منصرف می‌شوند و ترجیح می‌دهند که این مراسم را در قالب یک مراسم جزئی برگزار کنند.

برپا نکردن مراسم از نظر روانی برای افراد‌ می‌تواند مشکل‌ساز باشد

این جامعه‌شناس خاطرنشان می‌کند: هر چند برپا نکردن مراسم از نظر روانی برای افراد ‌(در ازدواج برای عروس و داماد یک افسردگی جزئی و در مراسم عزاداری برای صاحبان عزا) می‌تواند مشکل‌ساز باشد اما من اعتقادم این است که در ازدواج می‌توان یک مراسم جزئی را گرفت و افراد به خانه بخت بروند و پس از اتمام کرونا یک مراسم دیگری را به میل خود برگزار کنند؛ ضمن اینکه هیچ اجباری در خصوص برگزاری این مراسم در ابتدای زندگی وجود ندارد.

فضای مجازی به کمک این شرایط آماده است

وی ادامه می‌دهد: نکته دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که در برگزاری مراسم و آیین‌ها فضای مجازی به کمک این شرایط آماده است و خانواده‌ها می‌توانند با بهره‌گیری از این فضا بخشی از مشکلات موجود در این زمینه را برطرف کنند. شاید اگر این اتفاق در 30 سال پیش که هنوز فضای مجازی چندان توسعه نیافته بود، پیش می‌آمد هیچ کاری نمی توانستیم بکنیم اما در حال حاضر فضای مجازی می‌تواند به کمک افراد در بسیاری از مراسما از جمله مراسم آیینی و مذهبی بیاید و یعنی کرونا صرفا تهدید نیست و می توان آن را به عنوان یک فرصت نیز در نظر گرفت و فضای مجازی می‌تواند برخی از خلاهای موجود را برطرف کند.

مراسم عزا و عروسی در منازل و باغ‌ها بدون نظارت و کنترل‌های لازم برگزار می‌شود

در این زمینه محمد بازرگان، رییس اتحادیه تالارهای زنجان تنها به این موضوع اظهار می‌کند که تالارها تعطیل می‌شوند در شرایطی که مراسم عزا و عروسی در منازل و باغ‌ها بدون نظارت و کنترل‌های لازم برگزار می‌شود و بیماری کرونا همچنان در چرخش است.

فعالیت‌های کلینیک سوگ همچنان با روند خوبی پیش می‌رود

در خصوص شرایط عزاداری اما به نظر می‌رسد، خانواده‌ها باید بتوانند مراحل سوگ را به درستی طی کنند تا این موضوع را پذیرش کنند

احسان فکور، رئیس اداره سلامت روان معاونت درمان دانشگاه علوم‌ پزشکی استان زنجان با اشاره به اینکه خوشبختانه فعالیت‌های کلینیک سوگ همچنان با روند خوبی پیش می‌رود، اظهار می‌کند: همکاران ما در این کلینیک پیگیر خانواده‌هایی هستند که از سوی بیمارستان‌ها به این کلینیک معرفی می‌شوند و از خانواده‌های متوفی دعوت می‌کنند که به کلینیک بیایند و در واقع برای آنها مداخلا لازم روانشناسی و روانپزشکی را ارائه می‌دهند و اگر نیاز به دارو درمانی هم باشد به آنها خدمات داده می‌شود.

وی با اشاره به اینکه سوگ دارای مراحل مختلفی است، می‌گوید: اولین مرحله سوگ انکار است، دومین مرحله خشم و به ترتیب سایر مراحل از سوم تا پنچم شامل التماس و چانه زنی، مرحله افسردگی و پذیرش است که متاسفانه این مراحل به دلیل محدودیت‌های کرونایی به درستی صورت نمی‌گیرد و از همین جهت است که همکاران ما کمک می‌کنند که افراد این مراحل را به درستی طی کنند.

انسان برای هر آنچه که از دست می‌دهد باید سوگواری کند

فکور خاطرنشان می‌کند: انسان برای هر آنچه که از دست می‌دهد باید سوگواری کند و تا می‌تواند گریه کند و داغدار باشد. متاسفانه در فرهنگ ما حتی اجازه سوگواری منطقی هم داده نمی‌شود و همواره اطرافیان در گفت‌وگوهای خود افراد را به ناراحت نبودن در این زمینه دعوت می‌کنند در حالی که این کار درستی نیست و هر انسانی هر چیزی را از دست می‌دهد باید برای آن سوگواری کند و غمگین باشد تا بتواند از آن مرحله سوگ رد شود و به آرامش برسد.

خیرات برای رفتگان در صورتی می تواند موثر باشد که مراحل سوگ به درستی طی شده باشد

این مسئول اظهار می‌کند: امروزه با محدودیت‌های کرونایی برخی از خانواده‌ها به طرق مختلف بحث خیرات و کمک به محرومین و سالمندان را مدنظر خود قرار می‌دهند اگر چه این موارد می‌تواند تسلی بخش خانواده باشد اما آن چیزی که مهم است این است که افراد این موضوع را بپذیرند و مراحل سوگ به درستی برای آنها طی شود و سوگ باید انجام شود./ 942

انتهای پیام/