پایگاه خبری صدای زنجان- جمعی از ساکنان منطقه «کوی وحدت» در تماس با صدای زنجان از مسئولان خواستند مجوز ساخت‌وساز به خانه‌های فرسوده با قدمت بیش از 30 تا 40 سال حریم راه‌آهن را بدهند یا برنامه عملی برای انتقال خانه‌های منطقه داشته باشند قبل از اینکه سقف منازل روی سر ساکنان آوار شود! این در حالی است که خانه‌های مدنظر اهالی که اتفاقاً بخش اعظمی از آن نیز سنددار هم هستند، بر اساس الزام قانون ایمنی راه‌ها و راه‌آهن، مشمول مجوز ساخت‌وساز نمی‌شوند!

خانه‌های واقع در حریم راه‌آهن و درمجموع منازل کوی وحدت تقریباً کمتر از 40 سال قدمت داشته و در این مدت، مجوز ساخت‌وساز اعم از بهسازی و مقاوم‌سازی به خانه‌های واقع در حریم راه‌آهن بر اساس قانون ایمنی راه‌ها داده نشده است.

بر اساس بررسی‌های میدانی در کوی وحدت، 30 تا 40 باب منزل در حریم راه‌آهن واقع‌شده که به تائید کارشناسان ذی‌ربط، بیشتر آن‌ها در آستانه تخریب قرار دارند.

همین امر سبب شد تا اواخر بهمن‌ماه سال جاری، جمعی از ساکنان در مقابل اداره کل راه و شهرسازی تجمع کرده و خواستار صدور مجوز ساخت‌وساز و یا خرید خانه‌ها به قیمت روز و یا انتقال آن‌ها به مکانی دیگر شدند.

تکلیف خانواده‌های ساکن حریم راه‌آهن را مشخص کنید!

یکی از ساکنان در گفت‌وگو با صدای زنجان بابیان اینکه ما این مهم را بارها به مسئولان گفته‌ایم اما باگذشت چندین ماه از وعده‌های مسئولان، هنوز جلسه بررسی مشکل ساکنان حریم راه‌آهن که قولش را داده‌ بودند تشکیل نشده است، مدعی است: مدیرکل راه‌آهن شمالغرب استان زنجان به‌جای پیگیری به ما می‌گوید، آخرسر مجبورید در چادر زندگی کنید! به نظر شما این‌گونه رفتارها درست است؟

او با اشاره به افزایش حریم از 17 متر به 47 متر در اواخر دهه 80 تصریح می‌کند: متأسفانه خانه ما نیز داخل این حریم افتاده و نه اجازه ساخت‌وساز داریم، نه فروش و نه دریافت وام برای بهسازی و مقاوم‌سازی!

اما سعید شاهین‌فر، معاون مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی استان زنجان بابیان اینکه بر اساس نقشه‌های هوایی و در سال 1320، حدود 80 سال قبل زمانی که راه‌آهن در منطقه مستقر شد هیچ سکونتی در اطراف آن وجود نداشته است، می‌گوید: حداکثر عمر خانه‌ها در کوی وحدت 40 سال و حتی کمتر است و بسیاری از ساکنان این مناطق پس از انقلاب به این منطقه رفته‌اند. به‌هرحال هرکسی که این ریسک را کرده و در این منطقه که در مجاورت تردد قطارهاست، خانه و آشیانه ساخته است نباید انتظار پرداخت خسارت از راه‌آهن و یا هر ارگان دیگری داشته باشد!

اسکندری، عضو هیئت‌امنای منطقه «کوی وحدت» هم در واکنش به این اظهارات می‌گوید: این منازل دارای سند هستند و اگر مشکلی بود باید مسئولان از همان ابتدا مجوز ساخت ساختمان‌های مسکونی را نمی‌دادند.

وی با اشاره به فرسودگی بناهای واقع در حریم راه‌آهن و مشکلات ساکنان در ساخت‌وساز، فروش و حتی دریافت وام برای بهسازی و مقاوم‌سازی خانه‌‌ها می‌گوید: این موضوع را بارها با مسئولان استانداری، فرمانداری، شهرداری، راه و شهرسازی، را‌ه‌آهن در میان گذاشته‌ایم، مسئولان هم وعده‌ووعید زیادی داده‌اند اما تا به امروز هیچ اقدام مؤثری انجام نداده‌اند.

عضو هیئت‌امنای «کوی وحدت» بابیان اینکه پس از زیرسازی‌های صورت گرفته بابت اجرای خط دوم قطار زنجان- تهران مشکلات ساکنان حریم راه‌آهن بیشتر شده است چراکه با تردد قطارها تقریباً تمامی بیش از 30 باب منزلی که هم‌جوار با این خط هستند دچار خسارت شده‌اند، عنوان می‌کند: 80 درصد خانه‌ها دارای سند هستند، ما از مسئولان می‌خواهیم دیگر به وعده‌هایی که داده‌اند عمل کنند و ما را بیش از این منتظر نگذارند و مجوز ساخت‌وساز بدهند.

تخریب خانه‌های واقع در حریم راه‌آهن ارتباطی به تردد قطارها ندارد!

اهالی مدعی‌اند که ترک برداشتن سقف و دیوارهای منازل نزدیک به حریم راه‌آهن که پس از اجرای خط دوم تشدید هم شده است، ارتباط مستقیمی با تردد قطارها دارد اما برخی دیگر معتقدند که این مهم به فرسودگی خانه‌ها مربوط است که به علت تکلیف قانون بر عدم صدور مجوز ساخت‌وساز در حریم راه‌ها و راه‌‎آهن، خانه‌ها پس از استقرار که 30 تا 40 سال از آن می‌گذرد اجازه مقاوم‌سازی و بهسازی ندارند.

منوچهر صفری، مدیرکل راه‌آهن منطقه شمالغرب استان هم ترک دیوارها و سقف منازل به علت تردد قطارها را در حد ادعا دانسته و معتقد است: در محدوده کوی وحدت و سایر نقاط نیز، راه‌آهن از محدوده 5 متری عبور کرده و هیچ تعارض و تلاقی با منازل ساکنان ندارد!

صفری اضافه می‌کند: بر اساس قانون، حریم‌ راه‌‌‌ها 117 متر (13 متر برای مالکیت راه‌‌آهن، 30 متر نوار تأسیساتی و 70 متر نوار نظارتی) است و اهالی اصرار دارند که راه‌آهن منازل آن‌ها را خریداری کند در حالی قانون چنین چیزی را الزام نکرده است!

این مسئول بابیان اینکه خط دوم راه‌آهن از تهران آغاز و تا زنجان نیز رسیده و مقررشده تا میانه نیز ادامه یابد، تأکید می‌کند: برخلاف ادعای اهالی کوی وحدت، در مسیر راه‌آهن نه منزلی آسیب‌دیده و نه مسیر ساکنان و اهالی مسدود شده است!

صفری بابیان اینکه فاصله خط اول از منازل 17 متر و خط دوم نیز در 5 متری خط اول گذاشته‌شده است، تصریح می‌کند: همه روستاها از سایان و دیزج‌آباد گرفته تا کوی وحدت در 17 متری راه‌آهن هستند. به پیمانکار دستور داده‌ایم که در محدوده کوی وحدت و محل عبور قطار، سنگ‌های درشت را جایگزین خاک و سیمان کند تا خانه‌های اطراف به علت ضربات غلتک آسیب نبینند! مستندات هم داریم!

تصمیم شتاب‌زده؟

در شرایطی که برخی‌ از مسئولان الزام قانونی را برای عدم ارائه خدمات اعم از مجوز ساخت‌وساز اعلام می‌کنند، تعدادی دیگر که اتفاقاً این اظهارات را قبول می‌کنند، می‌گویند: قبل از اجرای خط دوم قطار زنجان - تهران و به‌منظور جلوگیری از هر مشکلی بهتر بود مسئولان تکلیف 30 الی 40 خانه واقع در حریم راه‌آهن را مشخص می‌کردند!

حسین حمزه‌لو پاک، سخنگوی شورای شهر زنجان بابیان اینکه بخشی از منازل این منطقه داخل شهر و بخشی دیگر داخل محدوده است، عنوان می‌کند: شورای شهر زنجان برای بررسی مشکلات ساکنان از منطقه بازدیدهایی داشته است، برخی از موارد اعم از خدمات شهری مربوط به شورا و شهرداری است که پیگیری‌های لازم انجام‌شده و در سال آینده بخشی از بودجه شهرداری به کوی وحدت اختصاص می‌یابد.

حمزه‌لوپاک در رابطه با مشکلات خانوارهای ساکن محدوده راه‌آهن و تخریب تدریجی بناها و ترک برداشتن دیوار و کاشی‌های منازل به علت تردد قطارها می‌گوید: اطلاع دارم که بخشی از منازل سنددار هستند و بخشی نیز قولنامه‌ای‌اند! شورای شهر زنجان فقط می‌تواند بر اساس وظایفش پیش برود که در این زمینه پیگیری‌هایی هم کرده است اما این مهم باید از سوی مسئولان راه‌آهن پیگیری و تصمیمات لازم در رابطه با جابجایی منازل یا هر تصمیم دیگری نیز توسط آن‌ها اتخاذ شود.

این عضو شورای شهر زنجان در رابطه با چالش بین ساکنان کوی وحدت به‌ویژه منازل واقع در حریم راه‌آهن با راه‌آهن شمالغرب به‌ویژه پس از اجرای خط دوم قطار زنجان به تهران می‌تواند باشد، تصریح می‌کند: من از منطقه بازدید کرده‌ام، متأسفانه این طرحِ راه‌آهن بود و باید قبل از اجرای طرح، تمامی موارد و مشکلات اجتماعی بعدی را که هم‌اکنون شاهد هستیم از سوی تصمیم گیران موردتوجه و سنجش قرار می‌گرفت! در این زمینه دوستان راه‌آهن باید توضیح دهند! البته دیگر امکان جابجایی ریل‌ها وجود ندارد و باید به دنبال راهکار بود!

راه‌آهن شمالغرب که قانون را ننوشته است!

80 درصد منازل در کوی وحدت دارای سند هستند اما اهالی می‌گویند بانک‌ها سند منازل آن‌ها بابت ارائه وام به علت اینکه «بنا در محل اجرای طرح» واقع‌شده را نپذیرفته و از ارائه خدمات امتناع می‌کنند!

منوچهر صفری، مدیرکل راه‌آهن منطقه شمالغرب استان نیز در این رابطه معتقد است: این مشکل ارتباطی به راه‌آهن ندارد چراکه قانون را این ارگان ننوشته است! طبق قانون کسی حق ساخت‌وساز در 47 متری حریم راه‌آهن را ندارد و ما نیز نمی‌توانیم دخل و تصرفی داشته باشیم حتی خودمان نیز بخواهیم بنایی تحت هر عنوانی بسازیم نیازمند اخذ مجوزیم! قانون امینی راه‌ها و راه‌آهن را مجلس مصوب کرده است نه ما!

گفتنی است، ملاک عمل در خصوص ضوابط حریم راه‌آهن، قانون اصلاح ایمنی راه‌ها و راه‌آهن مصوب سال 1379 مجلس شورای اسلامی و قانون کیفر بزه‌های مربوط به راه‌آهن مصوب 31 فروردین 1320 است.

بر این اساس، «حریم و محدوده‌های ریلی (حدود حریم ‌راه‌آهن) عرض 117 متری از طرفین محور راه‌آهن دارد که شامل 17 متر حریم اختصاصی از آکس خط راه‌آهن، 30 متر محدوده تأسیساتی و 70 متر محدوده نظارتی است.»

در محدوده کاربری تأسیسات زیربنایی، فقط شبکه‌های تأسیسات زیربنایی نظیر خطوط آب، برق، فاضلاب، گاز، نفت، مخابرات و امثال آن اجازه ایجاد شدن دارند و ایجاد بناها با رعایت قوانین و مقررات، در خارج از نوار تأسیساتی با اخذ مجوز از راه‌آهن امکان‌پذیر بوده و علت منظور کردن حریم و محدوده‌های ریلی از طرف قانون‌گذار «حفظ اصول ایمنی سیر و حرکت قطارها و پیش‌بینی طرح‌های توسعه آتی» است.

«درباره ساخت‌وسازهای غیرمجاز انجام‌شده در محدوده نوار تأسیساتی که پس از حریم 17 متری راه‌آهن دیده می‌شود، صرفاً دارای کاربری خاص تأسیسات زیربنایی است و هرگونه صدور مجوز به هر ترتیب برای اعیان امکان‌پذیر نیست. بااین‌حال با عنایت به تصویب قانون در سال 1379، اعیانی‌ها و ساختمان‌ها و به‌طورکلی بناهایی که قبل از تصویب قانون در این محدوده وجود داشته قابلیت رهن، انتقال یا اخذ سند تک‌برگی را خواهند داشت، اما هرگونه اقدام دیگر ازجمله تجدید بنا، بازسازی و هرگونه تغییرات دیگر در این بناها ممنوع است.»

با این اوصاف، صدور مجوز برای بناهای موجود در نوار تأسیساتی که بعد از سال 1379 صورت گرفته، مطابق قوانین ممنوع است.

شهرداری طبق قانونی که راه‌آهن به آن استناد می‌کند، مجوز ساخت‌وساز نمی‌دهد!

سعید هاشمی، سرپرست شهرداری منطقه 2 زنجان نیز در رابطه با مشکلات ساکنان خانه‌های واقع در نوار نظارتی در رابطه با ساخت‌وساز می‌گوید: قبل از اخذ مجوز، استعلام‌های لازم از راه‌آهن انجام می‌شود، اگر خانه‌ای در حریم باشد به‌هیچ‌عنوان پروانه ساخت نمی‌دهیم! اگر هم اهالی دارای سند مشکلی در این رابطه دارند باید موضوع را از طریق راه‌آهن پیگیری کنند و در صورت تصمیم مسئولان زمین‌ها و منازل خریداری و آزادسازی شود، ما فقط طبق قانون، مجوز ساخت می‌دهیم! اصلاً راه‌آهن اجازه بدهد و اعلام کند خانه‌های هدف در حریمش واقع نشده تا ما مجوز ساخت بدهیم وگرنه نمی‌توانیم خارج از ضوابط کاری کنیم!

هاشمی در پاسخ به برخی گلایه‌ها مبنی بر بی‌توجهی به خدمات عمومی کوی وحدت باوجود پرداخت عوارض نوسازی می‌گوید: شهرداری در بافت‌های مسکونی شهر به فراخور، خدمات لازم را ارائه می‌کند. حدود یک ماه پیش نیز از منطقه بازدید کردیم، عوارض نوسازی ساکنان کوی وحدت و سایر سکونتگاه‌های غیررسمی با یارانه، لحاظ شده است. ما در سال‌های گذشته برای ارائه خدمات، نقشه‌ای را آماده‌سازی کردیم اما با مخالفت برخی ارگان‌ها مواجه شد چراکه مسئولان مربوطه معتقد بودند اجرای این نقشه مساوی با گسترش سکونتگاه‌های غیررسمی است! البته سیاست دولت با اجرای مسکن ملی نیز دقیقه همین است تا از این طریق، مردم را از سکونتگاه‌های غیررسمی خارج و در این منازل مستقر کند.

هاشمی در ادامه حمایت از تحت کنترل نگه‌داشتن سکونتگاه‌های غیررسمی و سوق یافتن به سمت کاهش جمعیت این مناطق اضافه می‌کند: در برخی از این سکونتگاه‌ها ازجمله کوی وحدت، شاهد قطعه‌بندی اراضی کشاورزی و تبدیل آن به اراضی مسکونی هستیم! آثار سوء آن، تبدیل اراضی بکر کشاورزی به مسکونی و درنهایت مشکلات در تأمین مایحتاج زندگی و کالاهای اساسی و به خطر افتادن امنیت غذایی است ازاین‌رو مسئولان در تفکیک اراضی و صدور مجوز موارد را با جدیت پیگیری می‌کنند.

کارشناسان به منطقه «کوی وحدت» اعزام می‌شوند!

به دنبال بی‌توجهی مسئولان به مطالبات مردمی در رابطه با ارائه خدمات عمومی به‌ویژه عدم صدور مجوز ساخت‌وساز، اهالی کوی وحدت به دنبال مشکلات مذکور چند روز پیش مقابل اداره کل راه و شهرسازی استان تجمع کردند که به گفته سعید شاهین‌فر، معاون مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی استان زنجان پس‌ازاین تجمع، مسئولان ارگان‌های عضو ستاد بازآفرینی شهری برای ارائه خدمات عمومی مطلوب نسبت به تشکیل جلسه اقدام کردند.

معاون مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی استان زنجان بابیان اینکه اگر شهرداری مجوز ساخت بدهد و راه‌آهن نیز مشکل قانونی نداشته باشد، صاحبان منازل واقع در حریم، مشکلی در دریافت وام با توجه به سند خانه‌های خود نخواهند داشت، می‌گوید: بر اساس قانون ایمنی راه‌ها مصوب سال 1349، ساخت‌وساز در حریم جاده و راه‌ها ممنوع است اما این قانون در سال 1379 اصلاح و مقرر شد که 30 متر بعد از حریم (نوار کاربری) نیز نباید مجوز ساخت‌وساز اعطا شود. قبل از سال 97 در منطقه هدف، سکونت بوده است و ساکنان هر وقت بخواهند می‌توانند با ارائه مستندات اعم از قدیمی بودن ساختمان، از طریق مراجع قضایی موضوع را پیگیری کنند، یعنی حق شکایت برای افراد کاملاً محفوظ است اما چرخه قانونی، طولانی است ازاین‌رو اخیراً کمیته ویژه برای رفع مشکلات خانه‌های واقع در حریم راه‌آهن تشکیل شده است که مسئولان شهرداری برای شناسایی منازل تخریب‌شده به محل اعزام شوند.

بر اساس مصوبه اعلامی، «شهرداری زنجان» و «اداره کل راه‌آهن شمالغرب» موظف شده‌اند تا بررسی‌های لازم از منازل واقع در نوار حفاظتی راه‌آهن که حدود 40 سال عمر داشته و فرسوده شده‌اند را بر اساس اولویت‌بندی، احصا و مجوز ویژه برای بهسازی و مقاوم‌سازی با شرط عدم افزایش زیربنا صادر شود.

موضوع دوم نیز در رابطه با اراضی با کاربری آموزشی و ورزشی با مالکیت مردم در کوی وحدت است که مقررشده موضوع در ستاد بازآفرینی استان مطرح شود.

به گفته شاهین‌فر، اداره کل ورزش و جوانان استان و آموزش‌وپرورش استان اعلام کرده‌اند که اگر زمین نامبرده تحت تملک این دو دستگاه درآید، حاضرند با هزینه خود اقدام به ساخت‌وساز کنند که در این زمینه مقررشده کارشناسان ذی‌ربط موارد را بررسی و درنهایت در ستاد بازآفرینی تعیین تکلیف شود.

بر اساس پیگیری‌های صدای زنجان مقررشده، در روزهای آتی کارشناسان سازمان عمران و بازآفرینی فضاهای شهری شهرداری زنجان برای احصای مساحت خانه‌ها در منطقه کوی وحدت حاضرشده و نتایج بررسی را در ستاد بازآفرینی استان مطرح کنند.

در صورت اجماع نظر در این ستاد، به‌صورت موردی مجوزهای ویژه مقاوم‌سازی و بهسازی به خانه‌های واقع در حریم، صادر می‌شود.

بااین‌وجود با توجه به اصرار قانون ایمنی راه‌ها برای عدم ساخت‌وساز در حریم راه‌ها و راه‌آهن، بهتر نیست به‌جای اختصاص وام بهسازی و مقاوم‌سازی خانه‌های فرسوده واقع در حریم راه‌آهن و برنامه‌ریزی برای جلوگیری از هر نوع مشکل اجتماعی و اقتصادی و مقابله با گسترش سکونتگاه‌های غیررسمی، اقدام عملی برای انتقال خانه‌های واقع در حریم راه‌آهن انجام شود؟

انتهای پیام/

خبرنگار: لیلا محمدی