پایگاه خبری صدای زنجان- با تشدید شرایط کم‌آبی در استان زنجان، بسیاری از ارگان‌ها معتقدند که مصرف بی‌رویه و بدون الگوی آب در «کشاورزی» منجر به این وضعیت شده است اما رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی استان زنجان در واکنش به این دست از دیدگاه‌ها می‌گوید که نتایج مطالعات محققان کشاورزی به‌هیچ‌عنوان ادعای مصرف 90 درصدی آب در بخش کشاورزی را اثبات نمی‌کند اگر ارگان‌ها مدرکی دال بر ادعای خود دارند، ارائه دهند!

نادر عباسی، رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان در رسانه‌ها ادعا کرده بود که رقم 90 درصد مصرف آب در بخش کشاورزی و تلفات بیشتر آب در این حوزه مبنای علمی و کارشناسی دقیقی ندارد از طرف دیگر قیمت آب شرب به لحاظ کیفیت با آبی که در حوزه کشاورزی مصرف می‌شود اصلاً قابل‌مقایسه نیست.

عباسی در توضیح دلایل ادعای خود به صدای زنجان می‌گوید: در ابتدا باید بپذیریم که اهداف و مأموریت همه دستگاه‌ها ازجمله جهاد کشاورزی، شرکت آب منطقه‌ای، محیط‌زیست، دانشگاه و رسانه‌ها به‌طور عام باید اعتلای کشور و به‌طور خاص در حوزه آب، استفاده خردمندانه از منابع محدود آب و ارتقای بهره‌وری آب باشد. یعنی تدابیری بیندیشیم که از این نعمت الهی نهایت بهره‌مندی را داشته باشیم که تحقق آن مستلزم تغییر زاویه دید و رویکرد مدیران به مسائل و اتخاذ تفکر سیستمی در برنامه‌ریزی‌های کلان است.

لزوم جاری بودن «تفکر سیستمی» در  ادارات استان!

«ما باید به بخش کشاورزی و مدیریت آب نگاه سیستمی داشته باشیم به این معنا که تمامی عوامل و بازیگران حوزه آب باید در تعامل با یکدیگر برای نیل به یک هدف و نتیجه معین تلاش ‌کنند.»

به اعتقاد «عباسی»، تفکر سیستمی تفکری کل‌نگر و نوعی نگاه کلان به جهان هستی و پدیده‌های آن است. این نوع تفکر درصدد فهم کل (سیستم) و اجزای آن و نیز روابط بین اجزا و کل است. در تفکر سیستمی، صرفاً به اجزا و جزئیات یک سیستم نگاه نمی‌شود بلکه چگونگی تعامل بین اجزا و نیز برهم‌کنش اجزاء و محیط بررسی می‌شود. با جزءنگری، منفی نگری و سرزنش کردن شرایط محیطی، مسئله تشدید می‌‌شود و انسان خیال می‌کند چیزی در بیرون از سیستم سبب بروز مشکلات است، درحالی‌که تمامی اسباب و علل مسائل در درون سیستم نهفته است. اگر این نگاه در بخش کشاورزی و مدیریت منابع وجود نداشته باشد شاید نتوانیم به اهداف تبیین شده جامه عمل بپوشانیم.

«به‌عنوان‌مثال در مدیریت منابع آب، مرزهای صنفی، اداری و وزارتی معنایی ندارد و خط‌کشی بین ادارات درست نیست مثلاً ما نمی‌توانیم در انجام امور، به‌جای کمک به سایر اجزای سیستم  یعنی ادارات مؤثر برای ارتقای بخش کشاورزی، بگوییم که این حوزه مربوط به ما نیست و ارگان دیگری در این خصوص مسئول است! بلکه به‌جای متهم کردن دستگاه یا ارگان‌های باید با رویکرد حل مسئله در سریع‌ترین زمان واردشده و در کنار سایر اجزا باشیم. لذا مدیریت صحیح و اصولی منابع و مصارف آب مستلزم داشتن رویکرد کل‌نگر و تفکر سیستمی است.»

«نکته دوم سهم بخش کشاورزی در استفاده از منابع آب است که ذاتاً بیش از سایر بخش‌هاست و این در تمام کشورهای دنیا نیز صادق است چون با غذای عموم مردم در ارتباط است. مسئولیت و مأموریت کشاورزی مربوط به یک دستگاه و یا وزارتخانه نیست کل آحاد جامعه را در برمی‌گیرد. مصرف آب در کشاورزی با امنیت غذایی کل کشور گره‌خورده است.»

وجود اشکالات اساسی در دیدگاه‌ مربوط به «مصرف 90 درصدی آب در کشاورزی»!

او در ادامه می‌گوید: باید اذعان داشت که در ایران سهم مصرف آب در بخش کشاورزی بیش از میانگین جهانی است و در سال‌های گذشته سطح زیر کشت محصولات کشاورزی افزایش‌یافته است. این موضوع نیز متأثر از سیاست‌های کلی کشور در امنیت غذایی است و ضرورت دارد که این رویکرد موردبازنگری اساسی در سطح کلان ملی قرار گیرد. به‌هرحال بقای هر کشوری متکی به سه نوع امنیت دفاعی، سلامت و غذایی است.

عباسی با تأکید بر اینکه امنیت غذایی مهم‌ترین نوع آن‌ها و حتی ضامن حصول دو نوع امنیت دیگر نیز است، عنوان می‌کند: باید در تمام مناسبات به کشاورزی باید به‌عنوان مسئول امنیت غذایی کشور نگاه کرد و جایگاه ویژه‌ای برای آن قائل شد. به‌هرحال تمامی بخش‌ها برای ادامه فعالیت نیاز به تولیدات بخش کشاورزی دارند.

رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی استان زنجان اعتقاد دارد که در بحث و شعار مصرف 90 درصدی آب در بخش کشاورزی که در بسیاری محافل علمی و اجتماعی مطرح می‌شود دو اشکال اساسی وجود دارد!

ازنظر «عباسی» یکی از این اشکالات بعد فنی دارد. یعنی اینکه چگونه این عدد محاسبه‌شده است؟ چون تا به امروز علیرغم وجود قانون مصرح برای تحویل حجمی آب به بخش کشاورزی هنوز این اقدام صورت نگرفته است و محاسبات بر اساس روش‌های ساده بیلان آب و کسر سهم موارد مشخص نظیر شرب و صنعت از کل آب تجدید پذیر و انتصاب مابقی به بخش کشاورزی است!

وی در ادامه می‌گوید: علاوه بر شرب و صنعت استفاده‌های متعددی از آب و حتی تلفات زیادی در چرخه هیدرولوژی آب صورت می‌گیرد و اگر گفته می‌شود استفاده 90 درصد آب در بخش کشاورزی مبنای علمی ندارد به این دلیل است که به نظر می‌رسد همه اجزای مصرف آب در روش بیلان آب در نظر گرفته نمی‌شود و خیلی از این موارد در محاسبات مغفول مانده‌اند. لذا این نوع تحلیل قطعاً نمی‌تواند درست باشد!

این پژوهشگر می‌گوید: بهتر است همکارانی که چنین تصوری دارند جزئیات روش محاسبه را ارائه کنند تا موضوع روشن‌تر شود. البته برای تعیین میزان استفاده از آب در بخش کشاورزی روش‌های متعددی مثل اندازه‌گیری مستقیم و غیرمستقیم (بیلان آبی، تعیین نیاز آبی) وجود دارد که می‌توانند هم‌زمان و یا به‌صورت تلفیقی مورداستفاده قرار گیرند. در این راستا معاونت آب‌وخاک وزارت جهاد کشاورزی با همکاری موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی از 5 سال پیش این کار را شروع کرده و اکنون در مراحل پایانی آن است که احتمالاً به‌زودی نتایج این بررسی‌ها منتشر می‌شود.

اشکال دوم مطرح کردن چنین موضوعی، روش و شیوه پرداختن به آن است که از سوی رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی استان زنجان مطرح می‌شود.

در بحث مصرف آب، به دنبال متهم کردن «کشاورزی» نباشیم!

«عباسی» معتقد است: استفاده ابزاری و شعاری از این موضوع در قالب دیوارنویسی، بیلبورد در سطح شهر و غیره باهدف متهم کردن یک دستگاه خاص، رویکردی غیر سیستمی و در تضاد با مفاهیم تفکر سیستمی است.

ازنظر این مسئول، این نوع نگرش نه‌تنها مشکلی را حل نمی‌کند بلکه مانع شناخت ضعف سایر دستگاه‌ها و موجب تشدید مشکل نیز می‌شود. به‌ویژه اینکه در ایران مسئولیت اجرای قوانین مربوط به آب ازجمله جلوگیری از برداشت غیرمجاز آب از منابع، مدیریت چاه‌های غیرمجاز، تعیین دقیق حق‌آبه‌ها، تحویل حجمی آب با یک ارگان و مدیریت مصرف با ارگانی دیگری است، قطعاً اگر این سازمان‌ها تعامل و همکاری مسئولانه‌ای نداشته باشند نتیجه مطلوبی عاید کشور و استان نمی‌شود.

«با توجه به بحران شدید منابع آبی کشور و ضرورت مدیریت یکپارچه آن به نظر می‌رسد اتخاذ رویکرد تفکر سیستمی و برنامه‌ریزی جامع در راستای استفاده بهینه آب در تمامی حوزه‌ها (کشاورزی، صنعت و شرب) بسیار حیاتی است. تمامی سازمان‌ها باید با ایجاد وحدت رویه و یکپارچگی مدیریت منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی استان را با جدیت دنبال کنند. زمان بسیار محدودی برای مدیریت خردمندانه منابع آبی موجود پیش ‌رو است!»

تلفات در تمام حوزه‌های مصرف آب وجود دارد و مختص بخش کشاورزی نیست!

رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی در رابطه با راهکارهای پیشنهادی در بحث مدیریت آب مصرفی در بخش کشاورزی به صدای زنجان می‌گوید: راهکار بنده شناسایی و ارتقای «راندمان آبیاری» است. این شاخص یک کمیت نسبی است که تلفات آب را از محل تأمین تا مصرف را نشان می‌دهد و درواقع رابطه بین حجم واقعی آب مصرفی و حجم آب انتقال داده‌شده یا برداشت‌شده از منبع تأمین‌کننده آب است.

«راندمان کل آبیاری از 3 جزء انتقال، توزیع و کاربرد تشکیل‌شده است که حاصل‌ضرب آن‌ها راندمان کل آبیاری را نشان می‌دهد. «راندمان انتقال» مربوط به تلفات آب در مسیر انتقال آب از منبع تا محل توزیع آب است که بسته به روش و مصالح مورداستفاده موجب نفوذ عمقی یا تبخیر از سطح آزاد آب می‌شود و برای انتقال از حدود 50 تا 90 درصد متغیراست. کمترین راندمان انتقال مربوط به کانال‌های پوشش نشده (سنتی و خاکی) و بیشترین آن در روش انتقال آب با لوله است.»

«جزء دیگر راندمان آبیاری «راندمان توزیع» است که در شبکه‌ای که آب ورودی در انشعابات مختلف توزیع می‌شود به نسبت آب تحویلی در قطعه زراعی به‌کل آب ورودی به سامانه کانال توزیع تعریف می‌شود. مقادیر راندمان توزیع نیز ممکن است از 70 تا 80 درصد باشد. مهم‌ترین جزء راندمان کل آبیاری «راندمان کاربرد» است که بیانگر نسبت آب آبیاری موردنیاز گیاه به آب تحویلی به قطعه زراعی است و رابطه مستقیم با به نوع روش آبیاری مورداستفاده در مزرعه یا باغ است.»

«مقادیر راندمان کاربرد معمولاً بین 50 درصد در روش‌های سنتی آبیاری تا 90 درصد در روش‌های نوین آبیاری متغیر است. درنهایت راندمان کل آبیاری، حاصل‌ضرب این سه جزء راندمان است به‌صورت اسمی می‌تواند از حدود 25 تا 70 درصد باشد.»

«عباسی» با اشاره به نتایج مطالعات به‌عمل‌آمده توسط موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی عنوان می‌کند: بر این اساس راندمان آبیاری در بخش کشاورزی در طول 4 دهه اخیر رشد چشمگیری داشته و از حدود 30 درصد در سال 1375 به حدود 45 درصد در دهه 90 ارتقاءیافته است. این شاخص در کشورهای توسعه‌یافته در حدود 60 تا 65 درصد است درواقع با پیشرفت‌های صورت گرفته هنوز هم بخشی از آب به شکل‌های مختلف از دسترس خارج می‌شود و خارج از توان مدیریتی است. بااین‌حال برای رسیدن به میزان پتانسیل راندمان آبیاری راه نرفته زیادی وجودی دارد که بایستی پیموده شود.

به گفته این پژوهشگر، در سال‌های اخیر به دلیل کاهش منابع آبی، کشاورزان نهایت دقت در استفاده از آب را دارند و با استفاده از روش‌های نوین و حتی روش‌های ابداعی خودشان درصدد کاهش میزان هدر رفت هستند. اما آنچه انکار نشدنی است این است که در ایران به دلیل افزایش سطح زیر کشت محصولات کشاورزی، بیش از ظرفیت اکولوژیکی آب از منابع برداشت می‌شود درنتیجه مهم‌ترین مشکل در بخش کشاورزی، اضافه برداشت از منابع به‌واسطه افزایش سطح زیر کشت و چاه‌های غیرمجاز است. البته مدیریت این امر نیاز به عزم ملی برای مدیریت سطح زیر کشت و اصلاح الگوی کشت دارد.

نکته بسیار مهم توجه به این مطلب است که تلفات در تمام حوزه‌های مصرف آب وجود دارد و بایستی به سمت کاهش مصرف و تلفات آب در هر سه بخش عمده مصرف آب یعنی «کشاورزی»، «صنعت» و«شرب» برویم و به برنامه‌های توسعه‌ای که منجر به استفاده بیشتر و بی‌رویه از آب می‌شود در همه حوزه‌ها حساس باشیم.

وی بابیان اینکه در خصوص مدیریت استفاده از آب در بخش کشاورزی اقدامات مؤثر زیادی در کشور و به‌ویژه در استان زنجان انجام‌گرفته است، می‌گوید: افزایش راندمان آبیاری از حدود 30 درصد به 45 و افزایش میزان بهره‌وری متوسط کمتر از یک به حدود 1.4 طی چند دهه اخیر گواهی بر این ادعا است.

بررسی تأثیر سامانه‌های نوین آبیاری در شرایط بحرانی آب

به گفته «عباسی» انجام اقدامات بهزراعی و بهنژادی نظیر معرفی ارقام جدید محصولات کشاورزی، توسعه روش‌های نوین ‌آبیاری، توسعه مکانیزاسیون، صنایع تبدیلی و تکمیلی و غیره ازجمله این موارد است. ولی باید اذعان کنیم که اثربخشی این اقدامات گرچه درخور توجه بوده‌اند ولی کمتر از مقادیر پتانسیل و مورد انتظار هستند. یعنی به‌موازات توسعه کمی بایستی به کیفیت و اثربخشی اقدامات نیز توجه کرد درنتیجه در ادامه راه باید هم ازنظر کمیت به اقدامات توسعه‌ای توجه کرد و هم کیفیت اقدامات مورد ارزیابی و بهبود قرار گیرند.

این پژوهشگر در خصوص تأثیر سامانه‌های نوین آبیاری در شرایط بحرانی آب به صدای زنجان می‌گوید: قبل از پاسخ به این سؤال باید ببینیم سهم و جایگاه اراضی مجهز به سامانه‌های نوین آبیاری نسبت به‌کل اراضی آبی کشور به چه میزان است.

«حدود 8 میلیون هکتار اراضی آبی در بخش کشاورزی داریم که اگر سدهای در حال ساخت و در حال مطالعه را با سدهای در حال استفاده در نظر بگیریم، درمجموع نهایتاً نزدیک به 4 میلیون هکتار از اراضی زیر شبکه‌های مدرن آبیاری و زهکشی می‌روند و مابقی همچنان زیر شبکه سنتی خواهند ماند.»

تجهیز کمتر از نصف اراضی آبی استان زنجان به سامانه‌های آبیاری نوین!

«عباسی» صراحتاً اعلام می‌کند: در استان زنجان از مجموع 181 هزار هکتار اراضی آبی (زراعی و باغی) حدود 120 هزار هکتار دارای پتانسیل تجهیز به سامانه‌های نوین است که تاکنون نزدیک به 60 هزار هکتار به سیستم‌های مختلف آبیاری تحت‌فشار مجهز شده‌اند درنتیجه تنها بخشی از اراضی آبی قابلیت توسعه و تجهیز با روش‌های نوین آبیاری را دارند و حتی اگر تمام زمین‌ها به روش‌های نوین مجهز شوند باز مابقی اراضی به‌صورت سنتی و یا روش‌های آبیاری سطحی خواهند بود.

رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی استان زنجان بابیان اینکه درواقع سامانه‌های نوین آبیاری بخشی از پازل مدیریت مصرف آب است و نه همه ماجرا، ادامه می‌دهد: بخش بزرگی از اراضی آبی به روش‌های سطحی و سنتی آبیاری می‌شوند که ضروری است با حمایت‌های فنی و تسهیلاتی توجه ویژه‌ای نیز به طراحی و مکانیزه کردن سامانه‌های سنتی صورت گیرد.

از طرفی دیگر بررسی‌ها و ارزیابی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد گرچه توسعه سامانه‌های نوین آبیاری موجب افزایش عملکرد، بهره‌وری مصرف ‌آب و راندمان ‌آبیاری می‌شود ولی این افزایش کمتر از میزان مورد انتظار بوده است. این موضوع نشان می‌دهد بایستی در کنار توسعه کمی این سامانه به مسائل کیفی و بهره‌برداری اصولی از آن‌ها نیز توجه داشت. همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد توسعه این سامانه‌ها تأثیری در کاهش برداشت از منابع آب نداشته و به‌واسطه افزایش سطح زیر کشت موجب افزایش تولیدشده است.

لزوم ورود «علم» به اراضی کشاورزی استان زنجان برای مدیریت مصرف آب!

عباسی که معتقد است امروزه با دو چالش اساسی در حوزه کشاورزی مواجه هستیم، تأکید می‌کند: اولین چالش تهدید امنیت غذایی است. افزایش روزافزون جمعیت، افت کمی و کیفی منابع تولید، شرایط ناپایدار اقلیمی ازجمله خشک‌سالی، آلودگی‌ها، تغییر میزان و الگوی بارش‌ها، افزایش دما، و بروز بحران‌های زیست‌محیطی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی موجب شده‌اند تا تهیه غذای سالم و کافی برای آحاد مردم با تهدید جدی مواجه شود درنتیجه حفظ و ارتقای سطح امنیت غذایی تولید محصولات کشاورزی باید افزایش یابد.

از طرف دیگر محدودیت منابع و نهاده‌های تولید و به‌ویژه منابع آبی و افت کمی و کیفی آن طی سال‌های اخیر لزوم کاهش مصرف این نهاده را ضروری کرده است، به عبارتی باید در آینده با مصرف کمتر آب افزایش تولید داشته باشیم که8 این امر عملی و میسر نخواهد بود مگر با ورود و نفوذ دانش در عرصه‌های تولیدی که با حرکت به‌سوی کشاورزی دانش‌بنیان ممکن است.

رئیس مرکز تحقیقات با اشاره به شعار سال تحت عنوان «تولید؛ دانش‌بنیان و اشتغال آفرین» که ظرفیت‌های قانونی بسیار خوبی برای بهره‌گیری از دانش محققان و ورود دانش به عرصه تولید ایجادشده است، می‌گوید: تأسیس قرارگاه کشاورزی دانش‌بنیان و شکل‌گیری کمیته راهبردی فناوری نانو در استان به ریاست سازمان جهاد کشاورزی و دبیری مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان در راستای تحقق شعار امسال بوده است.

ما بر لزوم ورود دانش به‌تمامی عرصه‌های اقتصادی ازجمله کشاورزی تأکیدداریم. دهکده فناوری و نوآوری کشاورزی نیز به‌زودی در استان تأسیس می‌شود. قرار است در تفاهم با پارک‌های علم و فناوری استان تسهیلات و حمایت‌های لازم برای فناوران و افراد صاحب ایده و فکر فراهم شود تا با استفاده فناوری‌های نوین به کاهش نهاده به سمت تولید بیشتر و امنیت غذایی حرکت کنیم. 

البته در گذشته نیز اقداماتی در راستای ورود دانش به بخش کشاورزی صورت گرفته و تولید سالانه 120 میلیون تن در سطح کشور و حدود 2/2 میلیون تن در استان و سرپا بودن بخش کشاورزی در ناملایمات اقلیمی، شرایط اقتصادی و سیاسی فعلی و به‌ویژه تحمیل تحریم‌های ظالمانه نتیجه این اقدامات بوده است. بااین‌حال برای شتاب بیشتر این امر، برنامه و اقدامات متعددی است که در برنامه وزارت کشاورزی و سازمان جهاد کشاورزی و مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان برای تحقق این مهم در نظر گرفته‌شده است.

پروژه «جهش تولید در دیمزارها»

«اصلاح بذر و نهال و تهیه رقم مناسب» در مورد غلات، حبوبات و تمامی محصولات استراتژیک یکی از برنامه‌های ماست تا برای شرایط اقلیمی مختلف مناسب با الگوی بارش و متناسب با شرایط آب و هوایی تولید کنیم.

برنامه‌ریزی برای «کاهش ضایعات» ازجمله اقدامات دیگری است که با جدیت دنبال می‌شود. ضایعات محصولات کشاورزی یکی از معضلات بخش کشاورزی است. در گذشته گفته می‌شود کشاورزی شامل کاشت، داشت و برداشت است یعنی تا مرحله تولید بسنده می‌شد ولی امروزه مشخص‌شده است که تولید 50 درصد کشاورزی است و 50 درصد دیگر مربوط به مراقبت‌های پس از تولید است.

به گفته رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی استان زنجان، در کشور، سالانه حدود 30 میلیون تن محصول در قالب ضایعات از دسترس خارج می‌شود . حتی اگر بخش کوچکی از این ضایعات کاهش یابد، بخشی از کاستی‌های تولید بدون مصرف آب و سایر نهاده به چرخه مصرف بازمی‌گردد.

ازجمله اقدامات دیگر برنامه «جهش تولید در دیمزارها» است که حدود 2 سالی است که در وزارت جهاد کشاورزی شروع‌شده است و در زنجان نیز امسال این مهم اجرایی شده است و درصددیم بدون اتکا به شرایط اقلیمی، مهندسی دیمزارها را با تکنیک‌های مدیریتی نظیر استفاده از بذور اصلاح‌شده و ارقام مناسب ، انتخاب عمق و زمان کاشت مناسب، تغذیه مناسب و مبارزه به‌موقع با آفات و بیماری‌ها در دستور کار قرار دهیم.

استفاده از منابع آب‌های نامتعارف با مدیریت صحیح و اصولی و تصفیه مناسب پساب‌های کشاورزی و فاضلاب شهری نیز باید در دستور کار قرار گیرد تا با بازچرخانی مناسب این مهم را به مرحله اجرا درآوریم.

کشت «لوبیا» در زنجان خطرناک‌‌تر از «هندوانه» است!

او در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه برخی‌ها معتقدند در شرایط کم‌آبی، تولید هندوانه باید متوقف شود به صدای زنجان می‌گوید: هندوانه برخلاف ظاهرش و همین‌طور برخلاف تصورات عمومی دارای دوره رشد کوتاه و نیاز آبی کمتری نسبت به سایر محصولات جالیزی و تابستانه است.

به گفته رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی استان زنجان، حتی این محصول با آب لب‌شور و شور قابلیت کشت دارد و تا حدودی نیز مقاوم به خشکی است بطوریکه در برخی مناطق ازجمله مناطقی از شهرستان زنجان کشت دیم آن نیز رایج است. همچنین به علت عملکرد زیاد آن نسبت به سایر محصولات از مزیت اقتصادی نیز برخوردار است. به همین دلیل کشاورزان باانگیزه اقتصادی کشت هندوانه را ترجیح می‌دهند.

او با ارائه دلایل علمی به صدای زنجان می‌گوید: نتایج تحقیقات انجام‌شده نشان می‌دهد متوسط حجم آب مصرفی هندوانه در کشور حدود 4700 و استان زنجان کمتر از 4000 مترمکعب در هکتار است. در حالیکه میزان آب مصرفی گندم حدود 5500، گوجه‌فرنگی 8 هزار و لوبیا حدود 10 هزار مترمکعب در هکتار است. یعنی محصول لوبیا و گیاهان علوفه بیش از 2 الی 3 برابر هندوانه آب مصرف می‌کنند درنتیجه می‌توان گفت هندوانه محصول پر آب‌بری نیست.

البته عباسی در ادامه می‌گوید: با توجه به اهمیت موضوع امنیت غذایی، فارغ از میزان مصرف آب، باید کشت محصولات استراتژیک نظیر غلات و گیاهان علوفه‌ای در اولویت باشد تا محصولات صرفاً اقتصادی نظیر هندوانه! شاید بتوان گفت توسعه کشت لوبیا به‌ویژه در استان زنجان با مصرف حدود 2 الی 3 برابری آب نسبت به گندم و هندوانه زنگ خطر اصلی برای منابع آب استان است درنتیجه در برنامه‌ریزی‌های مدیریت تخصیص و اصلاح الگوی کشت این موضوع بایستی موردتوجه باشد.

انتهای پیام/

خبرنگار: لیلا محمدی