پایگاه خبری صدای زنجان- زهره میر عیسی خانی/ می‌گوید: خیلی‌ها می‌گویند که مهریه را چه کسی داده و چه کسی گرفته؟ اشتباه می‌کنند و دیگران را نیز به‌اشتباه می‌اندازند. هم داده‌اند و هم گرفته‌اند. نمونه‌اش خود من که باید طبق قسط‌بندی مهریه خانم را پرداخت کنم. پس این‌قدر در گوش این‌وآن نگویید که مهریه را چه کسی داده و چه کسی گرفته؟

می‌گوید: اشتباه محض است که مهریه را پایین بگیرید. چون آن موقع وقتی در زندگی دچار مشکل شدی نمی‌توانی از مهریه استفاده کنی و به مرد چیزی بگویی. هر چه گفت باید بگویی چشم. چون نه آینده‌ای داری و نه زندگی پس از طلاقی! طلاق بگیرم که چه شود؟ خانه و خوردوخوراکم را چه کنم؟ این‌ها به کنار! بچه‌هایم بدون مادر چه خاکی به سرشان بریزند. باز اگر مهریه‌ام بالاتر بود می‌توانستم بگذارم اجرا و به امیدی طلاق بگیرم. اما حالا هرچه بگوید مجبورم قبول کنم با بد و خوبش بسازم حتی اگر زن دوم داشته باشد.

می‌گوید: خام بودم و جوانی کردم. همه به من گفتند که این زن؛ زن زندگی نیست و تنها برای تیغ زدن تو آمده است. گفتند کسب‌وکارش است. اما کو گوش شنوا؟ خودم کردم که لعنت بر خودم باد. زنک با من برنامه ریخت تا مهریه‌اش را به اجرا بگذارد و پولی به جیب بزند و برود سراغ کسی که دوستش داشت.

می‌گوید: مهرم حلال، جانم آزاد! این‌قدر این پله‌های دادگاه را بالا و پایین کردم که دیگر جانم به لبم رسیده است. همان بهتر که طلاق بگیرم و خلاص شوم از این زندگی نکبتی! مهریه هم نمی‌خواهم. بخشیدم. با عشق که زندگی نکنی و خانه بشود زندان، مهریه به چه کارت می‌آید؟

این‌ها بخشی از اظهارات کسانی است که از گوشه و کنار و در میان دوستان و آشنایان و خانواده‌ها شنیده می‌شود. سؤال اینجا است که آیا مهریه می‌تواند ضامن خوشبختی افراد باشد؟ بسیاری هنوز نتوانسته‌اند پاسخی برای این سؤال بیابند.

آمار مردان زندانی مهریه در زنجان نزدیک به صفر است

بر اساس آمار زندانیان بدهکار مهریه در اردیبهشت‌های ۵ سال اخیر، جمعیت مردان بدهکار صداق از آمار ۲هزار و ۵۰۰ زندانی در اردیبهشت سال ۱۳۹۷ به‌مرور در سال ۱۳۹۸ با یک شیب تند به تعداد ۱۲۲۹ محبوس کاهش می‌یابد و با تأکید مکرر مراجع عظام تقلید در خصوص «عذر حبس بدهکاران دیون غیرمعوض» این اعداد در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ به ترتیب تا عدد ۹۴۵ و ۸۲۱ تقلیل می‌یابد.

به گفته سید اسدالله جولایی، رئیس هیئت‌امنای ستاد دیه کشور در آخرین آمار استخراجی در هفته پایانی اردیبهشت‌ماه سال جاری، تعداد زندانیان بدهکار مهریه به کمتر از ۶۰۰ زندانی مرتبط با مطالبات و شکایات مهریه کاهش‌یافته است. باوجود روند کاهش آمار زندانیان بدهکار مهریه، با تغییر و افزایش قیمت سکه محکومان پرداخت مهریه با نوسان قیمت سکه و طلا با چالش‌هایی مواجه می‌شوند، این محکومان اگر موفق به پرداخت قسط‌های مشخص‌شده از سوی دادگاه نباشند به‌موجب قانون راهی زندان و محکوم‌به حبس می‌شوند. با توجه به افزایش قیمت سکه، حجم دادخواست‌ها برای کم کردن قسط ماهانه مهریه‌ها که افزایش پیدا می‌کند؛ اگر فردی دادخواست خود را برای کاهش قسط مهریه تقدیم کند تا زمانی که این دادخواست مورد رسیدگی قرار گیرد و حکم برای آن صادر شود حدود ۶ تا ۷ ماه زمان می‌برد و فرد در این مدت یا باید اقساط مهریه را پرداخت کند و یا اینکه به زندان برود تا حکم نهایی صادر شود.

این آمار اما در زنجان به گفته علاءالدین کریمی؛ رئیس ستاد دیه استان نزدیک به صفر است و در حال حاضر هیچ مردی به دلیل مهریه در زندان نیست و اکثر محکومین پرداخت به مهریه اکنون با تقسیط یا ضبط اموال، دادرسی می‌شوند و خوشبختانه در استان زنجان این آمار نزدیک به صفر است.

مهریه متعادل‌کننده زندگی زنان است

اما در این خصوص اباذر چراغی، استاد روانشناسی دانشگاه زنجان با اشاره به اینکه مهریه به‌هرحال اهرمی برای زنان است که اگر شرایط سختی در زندگی قرار گرفت، بتواند از این اهرم استفاده کند، گفت: نبود و یا در نظر نگرفتن مهریه خطرناک است و می‌تواند زنان را به خطر بیندازد چراکه زنان در زندگی هیچ اهرم فشاری ندارند که بتوانند به‌واسطه آن اصلاحی در رفتار و اخلاق مرد ایجاد کنند.

وی بابیان اینکه سوءاستفاده از مهریه توسط زنان و استفاده از این اهرم برای کسب درآمد نیز فرایند اشتباهی است، گفت: اینکه برخی مهریه سنگین را به اجرا بگذارند و بخواهند با یک آقای دیگر ازدواج کند، از پایه غلط است و مشخص است که این زن اصلاً برای زندگی نیامده است و بیشتر به دنبال سرکیسه کردن طرف مقابلش است.

این استاد دانشگاه افزود: از طرفی نیز عدم شناخت طرف مقابل در زندگی مشترک نیز مشکل‌ساز است. به‌هرحال در زندگی یک سری افت‌وخیزهایی وجود دارد که این را هر دو طرف باید قبول کنند. ممکن است یکجاهایی افراد به توافق نرسند و در یک نقطه‌ای خانم یا آقا به این نتیجه برسد که این ازدواج، ازدواج موفقی نیست و اینجا با توافق طرفین از هم جدا شوند. برخی از اوقات نیز مهریه به‌طور کل کنار می‌رود و براثر فشارهایی که  به زن در زندگی مشترک وارد می‌شود، او ترجیح می‌دهد که مهریه‌اش را ببخشد تا تنها از این زندگی خلاص شود.

چراغی ادامه داد: مسئله مهریه آن نقطه‌ای اهمیت دارد و باید به آن توجه شود که زوجین به محضر می‌روند تا عقد را به ثبت برسانند. مردان باید در این زمینه آگاهی داشته باشند که مهریه حق طبیعی زنان است و بایستی بر اساس وسع و توان مالی خود در این نقطه مهریه زن را مشخص کنند چراکه زن از لحظه ثبت عقد می‌تواند این حق طبیعی را درخواست کند. مسئله عدم توجه به این مسائل است. اصطلاحی در این زمینه وجود دارد که اغلب بیان می‌شود مهریه را چه کسی داده و چه کسی گرفته که اشتباه است.

به گفته این استاد دانشگاه در برهه‌ای که زندگی به تنش کشیده شده است، توجه به مسئله مهریه دیگر اهمیت ندارد چراکه به هر جهت مرد بایستی این حق طبیعی را پرداخت کند و لابد این موضوع در توان مرد بوده است که مرد در روز عقد به آن پایبند شده است.

30درصد زنانی که مهریه کمتری دارند، به‌صورت اجبار در حال زندگی با شوهران خود زندگی می‌کنند

این روانشناس افزود: زنانی که از طریق مهریه به دنبال درآمدزایی هستند و با مهریه سنگین و بالا ازدواج می‌کنند از ابتدا مشخص است که این فرد برای زندگی نیامده است. برخی از خانم‌ها به ازدواج به دید دادوستد نگاه می‌کنند و شغلشان این است که با مردی وارد رابطه می‌شوند و از این طریق درآمدزایی داشته باشند، قطعاً نیز در این زمینه دچار مشکل می‌شوند.

 وی با اشاره به اینکه مهریه می‌تواند متعادل‌کننده زندگی زن باشد، اظهار کرد: آمارها بیانگر این است که 30 درصد زنانی که مهریه کمتری دارند، به‌صورت اجبار در حال زندگی با شوهران خود زندگی می‌کنند چراکه می‌دانند که اگر طلاق بگیرند؛ زندگی نخواهند داشت و منبع درآمد و ذخیره‌ای ندارد که بتوانند در جامعه زندگی کنند. اکنون بسیاری از خانم‌هایی که مهریه کمتری برایشان در نظر گرفته‌شده است، در زندگی دچار مشکل هستند چراکه تنها دل‌خوشی یک زن این است که اگر زندگی‌اش به هم خورد بتواند از طریق مهریه زندگی خود را ادامه بدهد.

چراغی با اشاره به اینکه زوجین شریک زندگی هم هستند، اظهار کرد: شریک بودن در زندگی بدین معنا است که زوجین هر چه را که به لحاظ مادی و معنوی در زندگی کسب می‌کنند، تقسیم کنند و اسم این زندگی، زندگی مشترک است و اگر این مسئله در زندگی پیاده شود، خیلی از مسائل و تنش‌ها در زندگی زوجین برطرف می‌شود اما متأسفانه ما در یکجایی هیچ حقی را برای زنان در نظر نمی‌گیریم چراکه وقتی زنان در زندگی به‌هرحال شریک زندگی مردان هستند. مواردی وجود دارد که خانم ازخودگذشتگی کرده است و گذاشته است آقا درس‌خوانده و بار زندگی و بچه‌ها را به دوش کشیده است و در این زمان آقا که به‌هرحال ازنظر مالی هم موقعیت خوبی را کسب کرده است، حالا خانم را قبول ندارد.

وی همچنین به توجه به «عندالمطالبه» و «عندالاستطاعه» بودن مهریه ‌اشاره کرد و گفت: مرد در زمان عقد باید به این موضوع نیز توجه داشته باشد که عندالمطالبه بودن مهریه به این معنا است که هر زمان زن درخواست مهریه را کرد باید پرداخت کند. ضمن اینکه بیشتر مسائل مربوط به مهریه زمانی بروز پیدا می‌کنند که فرد به این نکات توجه کافی ندارند.

این استاد دانشگاه ادامه می‌دهد: این مسائل باید به‌صورت کارشناسی در جامعه بررسی شود. به‌طورکلی اما مهریه اگر با آن استانداردهای مشخص‌شده باشد می‌تواند بالانس کننده و تقویت‌کننده زندگی زنان باشد و یکجاهایی زنان می‌تواند در جهت زندگی خود استفاده کند. متأسفانه این مسئله در جامعه ما یک مقدار بحث دارد. ضمن اینکه باید پذیرفت مهریه بالا ثبات زندگی را باعث نمی‌شود.

بااین‌وجود برخی از زنان دلیل تعیین مهریه‌های سنگین را ایجاد مانعی برای ازدواج مجدد و طلاق مردان می‌دانند و معتقدند با تعیین این‌گونه مهریه‌ها دوام زندگی خود را تضمین کرده‌اند، چیزی که شواهد نشان می‌دهد در بسیاری از موارد نتیجه‌بخش نبوده و موجب وفاداری مردان نیز نشده است. از سوی دیگر نیز عدم فرهنگ‌سازی صحیح و حتی گاهی فرهنگ‌سازی منفی در این زمینه عامل بروز معضل مهریه‌های سنگین شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان مهریه با توجه به سن و میزان تحصیلات افراد متغیر است و هرچه سن کاهش و میزان تحصیلات افزایش یابد مهریه‌ها نیز سنگین‌تر می‌شود که بازهم این مسئله جای تأمل دارد.

اگر کمی به گذشته بازگردیم می‌بینیم که مهریه‌ها کم اما دوام زندگی‌ها بیشتر بوده است و با افزایش میزان مهریه مسائل و معضلات اجتماعی نیز افزایش‌یافته و زنان گاهی به دلیل داشتن مهریه‌های سنگین در زندگی زناشویی تمام حق را به خود داده و این چیزی ست که مردان را وادار به طلاق عاطفی می‌کند چیزی که در کشورمان بسیار شاهد آن هستیم و از طرف دیگر نیز برخی زنان که دارای مهریه‌های سنگین هستند به طمع رسیدن به سود بسیار از خانه و خانواده خود چشم‌پوشی کرده و درنتیجه آمار طلاق افزایش می‌یابد.

از همین رو ۵۰ نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی که طرح اصلاح قانون نحوه رسیدگی به محکومیت‌های مالی (مهریه) خارج از نوبت در مجلس مورد رسیدگی قرار گیرد.

به گفته ابوالفضل ابو ترابی نماینده مجلس شورای اسلامی این درخواست پس از امضای ۵۰ نفر از نمایندگان به هیئت‌رئیسه مجلس تقدیم شد. طبق آئین‌نامه داخلی مجلس هرگاه حداقل ۵۰ نفر از نمایندگان مجلس درخواست داشته باشند تا طرحی خارج از نوبت در صحن مورد رسیدگی قرار گیرد هیئت‌رئیسه این درخواست را در صحن به رأی می‌گذارد و در صورت موافقت اکثر هیئت نمایندگان طرح مذکور خارج از نوبت مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. بر اساس طرح اصلاح قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی و مهریه تبصره «در مواردی که مدیون در عوض دین، مالی دریافت یا تحصیل‌نکرده باشد، مانند دیه، مهریه و خسارات ناشی از جرائم غیر عمد، حبس نمی‌شود مگر آنکه ملائت وی اثبات گردد.» به ماده یک قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب اضافه می‌شود.

در ماده یک این قانون عنوان‌شده است که هر کس به‌موجب حکم دادگاه به دادن هر نوع مالی به دیگری محکوم شود و از اجرای حکم خودداری کند، هرگاه محکوم‌به عین معین باشد آن مال اخذ و به محکومٌ له تسلیم می‌شود و درصورتی‌که ردّ عین ممکن نباشد یا محکوم‌به عین معین نباشد، اموال محکومٌ علیه با رعایت مستثنیات دین و مطابق قانون اجرای احکام مدنی و سایر مقررات مربوط، توقیف و از محل آن حسب مورد محکوم‌به یا مثل یا قیمت آن استیفا می‌شود.

به‌بیان‌دیگر اگر کسی محکوم‌به پرداخت هر نوع مالی به دیگری شود، در صورت اینکه از پرداخت سرباز زند، از محل توقیف اموال بدهکار این بدیهی پرداخت خواهد شد. و بر اساس مابقی این قانون، اگر شخص بدهکار مالی نداشته باشد، محکوم‌به حبس می‌شود که موجب این طرح دیگر فرد بدهکار محکوم‌به حبس نخواهد شد.

قسط مهریه (سکه) به قیمت پیش از گرانی پرداخت شود

همچنین بر اساس طرح اصلاح قانون نحوه رسیدگی به محکومیت‌های مالی (مهریه) تبصره «در موردی که دادگاه به تقسیط پرداخت مهریه حکم کند و محکوم‌به به مأخذ سکه طلا باشد، درصورتی‌که به دلیل نوسان شدید در بازار، قیمت سکه تغییر فاحش (بیش از بیست درصد) یابد به‌نحوی‌که به تشخیص رئیس قوه قضائیه نوعاً پرداخت اقساط محکوم‌به برای افرادی که تغییر خاصی در وضعیت مالی آنان رخ نداده است موجب عسر و حرج شود، به‌صرف تقاضای محکوم‌علیه، حکم تقسیط مهریه بدون نیاز به تشریفات رسیدگی به مدت ۲سال به نسبتی که توسط رئیس قوه قضائیه در مورد اختلاف قیمت سکه قبل و بعد از نوسان اعلام و تعدیل می‌شود. این حکم مانع تقدیم دادخواست تعدیل اقساط محکوم‌به از سوی طرفین طبق مقررات مربوط نیست درهرحال، رسیدگی به دادخواست تعدیل اقساط محکوم‌به اعم از مهریه و غیر آن خارج از نوبت است.» و «عدم امکان وصول کل مهریه می‌تواند به تشخیص قاضی» به ماده ۱۱ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب اضافه خواهد شد.

انتهای پیام/