صدای زنجان/ زهره میرعیسی‌ خانی: وضعيت پیاده‌روها در سطح شهر، داستان تكراري رعايت نكردن حقوق شهروندي است. داستان ناتمام از مشكلاتي كه گريبان مردم كوچه و خيابان را مي‌گيرد. پیاده‌رو در اصطلاح شهرسازي محلي است براي راه رفتن و قدم زدن. مكاني كه در ابتدا باهدف آسايش و راحتي رفت‌وآمد جماعت شهرنشين ساخته‌شده است اما مدت‌هاست كه در ميان انبوه مشكلات شهري ازیادرفته است .

سطوح ناصاف، عرض كم، سد شدن معابر توسط مصالح ساختماني و غیره از مشكلاتي است كه عابران پياده هرروز با آن روبرو مي‌شوند. پیاده‌روها استانداردهاي لازم را ندارند و فضاي پیش‌بینی‌شده براي عبور عابران با حجم تردد آنان متناسب نيست. موانع متعددي مانند وجود صندوق‌هاي پست، سطل‌هاي زباله، خيابان و حتي دپوي مصالح ساختماني در مسير پياده‌رو‌ها، رفت‌وآمد عابران را مختل كرده است. نور و روشنايي شبانه اكثر پیاده‌روها متعادل نيست.

از ديگر مسائل مطرح در بافت بسياري از شهر‌ها، استفاده از فضاي پياده‌رو توسط مغازه‌داران و همچنين استفاده براي پارك موتورسيكلت است كه به كاهش ظرفيت پياده‌روها منجر شده است. به‌طوری‌که گاهي مشاهده مي‌شود مغازه‌داران فضاي پياده‌رو و جلوي مغازه خود را مايملك خود مي‌پندارند. در تعدادي از پياده‌رو‌ها هم، حفاري و كندن آسفالت از مدت‌ها قبل شروع‌شده و ادامه دارد و اين در حالي ست كه مردم همچنان منتظر مرمت اين حفاري‌ها هستند.

استانداردهاي فراموش‌شده

 از همه این موارد که بگذریم، به‌هرحال در ساخت هر سازه شهري از مترو و ساختمان‌هاي بلند گرفته تا ميدان و پارك و بزرگراه، استانداردهاي اوليه‌اي وجود دارد كه رعايت آن‌ها ضامن زيبايي شهر و سلامت شهروندان است.

در اين ميان پیاده‌رو نيز از سازه‌هاي مهم شهري است كه كارشناسان شهرسازي استانداردهايي را براي آن ذكر مي‌كنند که از مواد آن می‌توان به عرض مناسب پیاده‌رو (كه با توجه به تراكم جمعيت، نوع محور و ميزان رفت‌و‌آمد هر منطقه ايجاد مي‌شود)، شيب طولي - عرضي پیاده‌رو         (كه براي جلوگيري از جمع شدن آب‌های سطحي است بايد مناسب باشد تا باعث هدايت آب‌های سطحي به جوي‌هاي كنار شود) و پوشش كف پیاده‌رو (که بايد با استفاده از مصالح درست با عمر مفيد بالا ساخته شود) اشاره کرد.

اگرچه استفاده از کف‌پوش‌ها در معابر به نوع بهره‌برداري از پياده‌رو‌ها بستگي دارد، اما درمجموع از مواد و مصالح مناسب براي كف‌سازي معابر به‌جای آجر جاليزي اشاره كرد،  چراکه بيشتر تأسیسات شهري در كف پياده‌روها قرار دارند و درصورتی‌که نياز به كندن معابر باشد، اين نوع از مصالح به‌راحتی قابل برداشتن و کار گذاشتن است.

درواقع نوع مصالح و کف‌پوش اين معابر بايد به‌گونه‌ای باشد كه سطح آن کاملاً صاف بوده و پستی‌وبلندی نداشته باشد و در فصل زمستان نيز ليز و لغزنده نباشد و در تابستان براثر گرماي آفتاب، داغ و سوزان نشود. موضوعی که در پیاده‌روهای مرکز شهر زنجان شاید چندان به آن توجه نشده باشد.

لغزندگی سنگفرش‌های پیاده‌رو در روزهای برفی موجب بروز حوادثی می‌شوند

در این زمینه یک شهروند با انتقاد از سنگفرش‌های موجود در پیاده‌روهای برخی از مناطق شهری  به صدای زنجان می‌گوید: وضعیت نامناسب برخی از پیاده‌روهای شهری باعث شده است تا با اولین بارش برف، سنگفرش‌ها حالت وضعیت برای رفت‌وآمد عابران پیاده نداشته باشد.

وی ادامه داد: شاهد هستیم که افراد مسن و کودکان و حتی افراد سالم نیز در عبور از روی این سنگفرش‌ها بایستی جانب احتیاط را رعایت کنند. متأسفانه گاه در این رفت‌وآمدها شاهد بروز حوادثی هستیم که گاها خسارات جبران‌ناپذیری را ایجاد می‌کند. شکستگی استخوان لگن و یا دست‌وپا ازجمله حوادثی است که در ایام برفی سال اتفاق می‌افتد.

این شهروند با اذعان به اینکه مسئولین شهری باید در این زمینه مصالح مناسب را انتخاب می‌کردند، اذعان کرد: این موضوع  همواره موردانتقاد شهروندان بوده است که چرا مسئولین با آگاهی نسبت به اقلیم استان اقدام به نصب این نوع از سنگفرش شهری کرده‌اند.

او بابیان اینکه زنان و کودکان همواره برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی در چنین مواقعی به گذشتن از کنار خیابان اقدام می‌‎کنند، اظهار کرد: خود این مسئله نیز باعث نارضایتی خودرو سواران داخل خیابان می‌شود.

دنبال جایگزین کردن سنگفرش‌های پیاده‌روهای مرکز شهر هستیم

در این زمینه «منصور مرادلو»، عضو شورای شهر زنجان با اشاره به اینکه درگذشته کارشناسی‌هایی در این زمینه (انتخاب مصالح برای پیاده‌روهای استان زنجان) صورت گرفته است که این کار مربوط به 10 تا 15 سال گذشته است و به‌هرحال خریدی صورت گرفته و مصالح نصب‌شده که با توجه به انتقاداتی که شهروندان در این زمینه داشتند و این امر که این مصالح با اقلیم و آب‌وهوای زنجان مطابقت ندارد، شورا و شهرداری الزام دارند که این موضوع را بررسی کنند.

وی ادامه داد: شاید در این زمینه ما در فصول گرم سال مشکلی نداشته باشیم اما در فصول سرد سال در این زمینه دچار مشکل هستیم. مردم از هر قشری از جامعه اعم از افراد سالم و دارای نیازهای ویژه و کودک و بزرگ‌سال نسبت به این سنگفرش‌ها اعتراض داشتند. از همین رو در این زمینه تصمیماتی گرفته شد و اصلاح و مرمت پیاده‌روهای سطح شهر موردتوجه ما قرار گرفت.

این عضو شورای شهر بابیان اینکه ما اکنون رویکردمان بر این است که این اتفاق (اصلاح و بهسازی سنگفرش‌های شهر) اتفاق بیفتد و تا میزانی نیز کار را پیش برده‌ایم و به سمت استفاده از سنگ‌های پی‌ور حرکت کرده‌ایم که مناسب آب‌وهوا و اقلیم شهر زنجان است.

به گفته مرادلو؛ نواحی خیابان بعثت از بخش‌هایی است که کار اصلاح سنگفرش‌های آن انجام‌شده است و در قسمت سعدی وسط نیز (از نبش خیابان دلجویی تا چهارراه سعدی) بودجه کنار گذاشته‌شده است که بنا بود کارش پیش از عید به پایان برسد که متأسفانه با اعتراضاتی که در کشور افتاد، به جهت بحث‌های امنیتی اجازه ندادند که این کار را انجام بدهیم و حتی ساماندهی مسیل آب دلجویی تا چهارراه با چندین ماه تأخیر صورت گرفت، منتهی تا عید بحث اصلاح سنگفرش‌های کوچه‌های منتهی به سبزه‌میدان را تمام می‌کنیم و از چهارراه انقلاب تا امیرکبیر کارها به پایان می‌رسد‌. به خاطر پروژه بازار مطرح‌شده است که همه کوچه‌های این منطقه از آسفالت به پی‌ور تبدیل شود تا هم مناسب‌سازی شود و هم در پروژه و زیبایی آن نقش داشته باشد.

این عضو شورای شهر بابیان اینکه سنگ‌هایی که قبلاً استفاده‌شده است، شاید مقاوم و زیبا باشد، اما مناسب با شرایط و اقلیم زنجان نیست و یخ‌زدگی‌های فصل سرما احتمال هر نوع از حادثه‌ای را برای شهروندان ایجاد می‌کند. قطعاً سنگفرش‌های خارج‌شده قابلیت استفاده مجدد را خواهند داشت و تخریب نخواهد شد. از همین رو امکان جانمایی این سنگفرش‌ها در محیط‌های سرپوشیده شهری وجود دارد.

وی بابیان اینکه این موضوع اکنون در بودجه امسال لحاظ شده است، اظهار کرد: در این خصوص مناطق شهر شناسایی‌شده‌اند و خیابان به خیابان در این زمینه اقدام خواهیم کرد و خیابان‌ها اصلاح خواهند شد ولی عموماً این سنگ‌ها در مرکز شهر به‌کاررفته‌اند که بناست سنگفرش‌های قدیمی شهر خارج شود و پی‌ورهای جدید جایگزین آن شوند.

به گفته مرادلو؛ در بودجه 1401 و 1402 این موضوع در نظر گرفته‌شده است و برای سال 1402 پول اضافه‌ای برای این موضوع  اختصاص‌یافته است تا پاسخگوی انتقادات مردم در این زمینه باشیم.

«پی ور» در زنجان بیشتر جوابگو بوده است

 در ادامه «مهدی ساشورپور»، استادیار گروه شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی استان زنجان بابیان اینکه اگر بخواهم بگویم استاندارد خاصی درزمینهٔ پیاده‌روهای شهری و مصالح مورداستفاده آن وجود دارد، این‌طور نیست اما در به‌کارگیری این مصالح بایستی به موضوع مقاومت مصالحی که مورداستفاده قرار می‌گیرد و شرایط اقلیمی آن شهر توجه داشت، برای مثال در شهر زنجان به دلیل بارش برف و یخ‌زدگی‌هایی که وجود دارد، متریالی که مورداستفاده قرار می‌گیرد بایستی ضد لغزندگی و مقاوم در برابر یخ‌زدگی باشد که تخریب نشود.

به گفته این استاد دانشگاه، تمهیدات مختلفی از قبیل حرارت از کف، مسیر ذوب برف و یا استفاده از مصالح مقاوم در کشورهای دنیا در پیاده‌روها مورداستفاده قرار می‌گیرد؛ اما آنچه تا امروز در استان شاهد بوده‌ایم، استفاده از متریال‌های مختلف تجربی بوده است. چنانچه در بعضی از جاها، از سنگ‌های «لاشاتور» و «تراول سنگ» که در برابر یخ‌زدگی مقاوم است ‌استفاده کرده‌ایم که در این دو مورد نیز ما شاهد لغزندگی (در سنگ لاشاتور)و ترکیدگی (در سنگ تراول سنگ به خاطر تخلخل و جذب آب بالایی که دارد) هستیم که متأسفانه بعد از دو سه سال این سنگ‌ها می‌ترکند و تخریب می‌شود و هزینه را به‌نوعی هدر می‌دهد.

وی بابیان اینکه قطعاً نیاز است که در این زمینه مطالعاتی انجام شود، اظهار کرد: این موضوع نیاز به یک کار پژوهشی دارد که فکر می‌کنم تا به امروز هم این موضوع در استان زنجان انجام‌نشده است چراکه بایستی شرایط اقلیمی شهر زنجان را بررسی و بر اساس آن سنگ‌های مناسب این اقلیم  را استخراج و معرفی کرد.

به گفته ساشورپور، تاکنون در استان زنجان «پی‌ور» به‌شرط اینکه از جنس مرغوب باشد، بیشتر جواب داده است. چنانچه شاهد بودیم که در پروژه سبزه‌میدان سنگ «لایبید» را به دلیل جذب آب کم و مقاومت در برابر سرما شناسایی کردیم که می‌بایستی مرسوم می‌شد، ولیکن پرهزینه بود. از همین رو در این زمینه بایستی توان اقتصادی شهر را هم در نظر گرفت. درنهایت سمت «پی‌ور» حرکت کردیم.

وی ادامه داد: از بُعد زیباشناسی و معماری شاید «پی‌ور» آن زیبایی را که معمارها دنبالش هستند را نداشته باشد ولی از بابت مقاومتش در برابر یخ‌زدگی و اقلیم شهر زنجان مقاومت بالایی دارد و لغزندگی کمتری هم دارد.

ساشور‌پور راه‌حل مشکل لغزندگی پیاده‌روهای استان را در شرایط فعالی مرسم کردن آن‌ها دانست و اظهار کرد: تمهید اولیه برای جلوگیری از حوادث در روزهای برفی این است که بلافاصله سنگ‌های موجود در شهر زنجان را مرسم کنیم تا یک مقدار از حالت صیقلی دربیایند و در برابر لغزندگی مقاومت ایجاد کنند تا در مراحل بعدی این سنگفرش‌ها جایگزین شوند.

انتهای پیام/