صدای زنجان/ زهره میرعیسی خانی: معاون بهداشت رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان زنجان با پذیرش کمبود پزشک در مراکز جامع سلامت اظهار کرد: این کمبود چند علت عمده دارد که عبارتند از افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی برای دوره‌های تخصصی و فوق تخصصی، تفاوت فاحش درآمد پزشکان در مراکز دولتی و خصوصی و همچنین برخورد نامناسب مسئولین شهری و روستایی با پزشکان در این مراکز که باعث می‌شود پزشکان از چرخه درمان خارج شوند و در این مراکز دچار کمبود پزشک باشیم.

دسترسی به پزشک یکی از مولفه‌هایی است که در روند درمان بیماران اثرگذار است و اگر در کمترین زمان ممکن دسترسی به پزشک صورت نگیرد، می‌تواند آسیب‌هایی را به بیمار وارد کند. با این وجود همچنان شاهد کمبود پزشک در مراکز جامع سلامت هستیم.

مراکز جامع سلامت واحد بهداشتی درمانی هستند که می‌توانند (شهری، روستایی و یا شهری - روستایی) باشند. این مراکز با پذیرش ارجاعات مربوط به پیشگیری، مراقبت‌ها و بیماری‌های هدف (واگیردار و غیر واگیر)، مشاوره تغذیه و تنظیم رژیم غذایی، سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد، سلامت دهان و دندان، مشاوره ژنتیک، اختلالات تکاملی و بهداشت محیط و حرفه‌ای در خدمت عموم مردم هستند و علاوه بر آن نظارت و مدیریت سلامت منطقه و پایگاه‌های سلامت تحت پوشش خود را برعهده دارند.

این مراکز که در دوره کرونا ضرورت وجود خود را به اثبات رساندند، امروزه با مشکلات عدیده‌ای از جمله کمبود نیروی انسانی به ویژه پزشک رو به رو هستند.ماجرای قدیمی کمبود پزشک در کشور و چالش‌هایی که از این خلأ گریبانگیر مردم شده، موضوع جدیدی نیست. مواجهه با صف‌های پزشک در برخی از مراکز جامع سلامت، گواه همین ماجرا است.

سرانه پزشک در ایران ۱۱.۸ به ازای ۱۰ هزار نفر جمعیت است درحالی‌که این آمار در کشورهای پیشرو در حوزه سلامت بین ۳۰ تا ۵۰ پزشک است. مشاهده بیمارانی که از روستا به برخی از مراکز جامع سلامت در سطح شهر رجوع کرده‌اند نیز گواهی بر همین مسئله است که در روستاها این موضوع رنگ و بوی شدیدتری دارد.

صدای زنجان برای پیگیری این موضوع به برخی از مراکز جامع سلامت در استان رجوع کرد و بررسی‌ها گواه بر این مسئله بود که غالبا تعداد روزها و میزان حضور پزشکان در این مراکز کفاف تعداد بیمارانی که به این مراکز رجوع می‌کنند را نمی‌دهد. ضمن اینکه مشاهدات بیانگر این بود که در برخی از ساعات  از هفته این مراکز بدون پزشک هستند.

جای خالی پزشک در مراکز جامع سلامت

 در این زمینه یکی از شهروندان با گله از نبود پزشک در برخی مراکز جامع سلامت با بیان اینکه برای یک ویزیت ساده یک هفته است که به مرکز جامع سلامتی در مرکز شهر رجوع می‌کنم اما متاسفانه یا پزشک نیست یا تعداد مراجعین بسیار بالا است، تعداد بیماران مراجعه کننده به این مرکز گاهی باعث می‌شود که صف‌های طولانی از مراجعه‌کنندگان در کنار هم باشند. مسئولین باید فکری به حال این وضعیت کنند. مگر شعار همیشگی شان این نیست که بیمار نباید فکری جز درد بیماری داشته باشد، پس چه می‌شود که برای یک ویزیت ساده ساعت‌ها در این مراکز می نشینیم تا بلکه نوبت ما برسد.

 وی ادامه داد: در برخی از موارد نیز شاهد هستیم که برخی از بیماران از روستاهای نزدیک به این مراجع رجوع می‌کنند که همین مسئله به بار ویزیت بیماران در این مراکز می‌افزاید. ضمن اینکه بیمار برای دریافت یک ویزیت ساده بایستی مسافتی را از روستا به سمت شهر بیاید و ساعات طولانی در صف بایستد.

اغلب مراکز سلامت استان با کمبود پزشک مواجه هستند

 در این زمینه یکی از متولیان مراکز سلامت واقع در سطح شهر با اشاره به اینکه اغلب مراکز سلامت استان با کمبود پزشک مواجه هستند، اظهار کرد: برخی از این مراکز به صورت ضمنی پزشک ندارند و در برخی دیگر از این مراکز پزشکان به صورت شیفتی حضور می‌یابند که این مسئله خود چندان درست نیست.

وی ادامه داد: در دوره اخیر و پس از پایان کرونا این مراکز به حاشیه کشیده شده اند و چندان مثل گذشته پر رفت و آمد نیستند. می‌توان اذعان داشت که پس از طرح تحول سلامت، ارائه خدمات در این مراکز کمتر شده است و مشاور تغذیه و روانشناس متخصص که پیش از این هر روز در این مراکز بودند، اکنون به صورت شیفتی و تنها برخی از روزهای هفته در این مراکز  حضوزر دارند.

این مسئول پاسخگو در مرکز جامع سلامت واقع در سطح شهر، افزود: در حال حاضر بیشتر بیمارانی که به این مراکز رجوع می‌کنند ارجاع داده می‌شوند و متاسفانه شاهد کمبود پزشک در این مراکز هستیم. در حقیقت می‌توان اذعان کرد که به نوعی تنها اسم مراکز جامع سلامت باقی مانده است و کمتر خدمتی است که بدون هیچ مشکلی در این مراکز ارائه شود.

 وی با بیان اینکه خدمات مرکز بهداشتی رفته‌رفته افت پیدا کرده است، اذعان کرد: اکنون ارائه خدمات در این مراکز کمتر شده و شاهد هستیم که پزشک یا نیست و یا ساعت محدودی مشغول ارائه خدمات است. همچنین مشاوران تغذیه و مشاوران نیز تنها ساعاتی در این مراکز حضور دارند در حالی که در طرح تحول سلامت میزان حضور این متخصصین بیشتر بود.

ساعت حضور پزشک در این مراکز جوابگوی میزان مراجعه‌کنندگان نیست

 در این زمینه یکی دیگر از مسئولین مراکز جامع سلامت واقع در گلشهر در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به مشکلات موجود در این مراکز اذعان کرد: پزشک، روانشناس و مشاور تغذیه در این مرکز حضور دارند و ارائه خدمت مشغول هستند، منتهی مراتب میزان مراجعات به این مراکز بسیار بالا است و متاسفانه تعداد پزشکان موجود کفاف رجوع بیماران به این مرکز را نمی‌دهد. ضمن اینکه با کوچکترین رخداد غیرمنتظره که برای پزشک رخ بدهد، شاهد هستیم که پزشک جایگزینی برای پزشک موجود وجود ندارد.

به گفته این مسئول این مرکز دارای متخصص تغدیه و روانشناس هست که هفته‌ای دو روز در مراکز حضور دارند و به بیماران خدمات می‌دهند با این وجود می‌توان خدمات بهتری به بیماران در ساعات مختلف هفته ارائه کرد.

افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی برای دوره‌های تخصصی و فوق تخصصی، تفاوت فاحش درآمد پزشکان در مراکز دولتی و خصوصی و برخورد نامناسب مسئولین روستایی با پزشکان عامل اصلی کمبود پزشک

مشهود تقیلو، معاون بهداشت رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی استان زنجان با پذیرش این موضوع و تاکید بر این مسئله اظهار کرد: این کمبود چند علت عمده دارد که این عوامل عبارتند از افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی برای دوره‌های تخصصی و فوق تخصصی، تفاوت فاحش درآمد پزشکان در مراکز دولتی و خصوصی و همچنین برخورد نامناسب مسئولین شهری و روستایی با پزشکان در این مراکز است که باعث می‌شود که پزشکان از چرخه درمان خارج شوند و در این مراکز دچار کمبود پزشک باشیم.

وی با بیان اینکه این کمبود چندان ربطی به طرح تحول سلامت ندارد، اظهار کرد: عامل اصلی این کمبود، افزایش ظرفیت مقطع تحصیلی تخصص و فوق‌تخصص پزشکان است. یعنی پزشکانی که در روستا به عنوان پزشک عمومی بودند با مصوبه مجلس که ظرفیت‌های پذیرش پزشکی را افزایش داده است، برای گرفتن تخصص و ادامه تحصیل به دانشگاه‌ها می‌روند. ضمن اینکه قانونا به هیچ عنوان نمی‌توانیم مانع این موضوع شویم.

این مسئول ادامه داد: موضوع دیگری که وجود دارد، تفاوت فاحش درآمد پزشکان در بخش خصوصی و دولتی است. ما در بخش دولتی نمی‌توانیم به اندازه کافی حقوق پرداخت کنیم و از همین رو پزشکان به سمت بخش‌های خصوصی و صنعتی و گاهی هم به سمت اعزام به خارج از کشور سوق پیدا می‌کنند و در خارج از کشور با درآمدهای بسیار بالا کار می‌کنند.

به گفته معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان زنجان، برخوردی که با این پزشکان در برخی از مراکز بهداشت می‌شود عامل دیگری است که موجب می‌شود تا پزشکان چندان علاقه‌ای به فعالیت در این مراکز نداشته باشند. متاسفانه شاهد هستیم که اعضای شوراهای اسلامی و کسانی که مسئولیتی در روستاها دارند، برای کوچکترین موضوعی با پزشکان درگیر می‌شوند و بسیاری از پزشکان که از روستا می‌روند بیشتر به دلیل این موضوعات گلایه‌مند هستند که عنوان می‌کنند ما امنیت و آرامش نداریم و از همین رو غالبا به مراکز و جاهایی می‌روند که بهتر بهتر بتوانند فعالیت کنند.

به دنبال حل مشکل هستیم

 وی با بیان اینکه مشکلی در زمینه وجود متخصص تغذیه و روانشناس نداریم، گفت: این قبیل از همکاران طبق پروتکل در مراکز ما حضور دارند و ما در این زمینه نیروی انسانی کم نداریم. در حقیقت میزان حضور این همکاران در مراکز بر اساس فرمول‌های موجود است، منتهی با اجرایی شدن برنامه پزشک خانواده که در استان زنجان از مرداد ماه اجرایی خواهد شد؛ در تلاشیم با جذب پزشکان از بخش خصوصی و تبدیل شدن مطب پزشکان به پایگاه‌های سلامت شهری و روستایی مشکل نبود و یا کمبود پزشکان در مراکز جامع سلامت را پوشش بدهیم.

تقیلو مدعی است با اجرای طرح پزشک خانواده امیدواریم که هم دریافتی‌های پزشکان بهتر شود و هم مشکلات موجود در این زمینه حل شود. البته ما برای حل این مشکلات چند اقدام با همکاری نمایندگان مجلس انجام دادیم که اولین آنها این بود که در استان زنجان نیز اجازه پیدا کردیم که از  پزشکانی که تحت عنوان «پیام آور» هستند، کمک بگیریم.

وی در این رابطه گفت: در این زمینه مجوز گرفته شده است که از سهمیه این پزشکان نیز که مختص مراکز مرزی و کمتر برخوردار هستند، بهره ببریم. همچنین در کنار این موضوع بحث جذب پزشکان را داریم و در این رابطه نیز با پزشکان فارغ‌التحصیل تماس می‌گیریم و این پزشکان را برای همکاری دعوت می‌کنیم و به این طریق داریم کمبود پزشک در این مراکز را سامان می‌دهیم.

انتهای پیام/