پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ لیلا محمدی: اواخر سال 1400 بود که قرار شد بررسی‌های لازم برای صدور مجوز ویژه بهسازی و مقاوم‌سازی خانه‌های منطقه «کوی وحدت» واقع در حریم راه‌آهن از سوی کارشناسان شهرداری در دستور کار قرار گیرد اما بعد از گذشت بیش از یکسال خبری از آن نیست. البته مدیرکل راه‌آهن شمالغرب نیز با استناد به قانون ایمنی راه‌ها تاکید دارد که موافقت با بهسازی و مقاوم‌سازی منتفی است.

ساکنان کوی وحدت بابت عدم ارائه خدمات عمومی به‌ویژه عدم صدور مجوز ساخت‌وساز برای خانه‌های واقع در حریم راه‌آهن، اسفندماه 1400 مقابل اداره کل راه و شهرسازی استان تجمع کردند.

بیشتر منازل واقع در حریم راه‌آهن در کوی وحدت دارای سند هستند اما اهالی می‌گویند بانک‌ها سند منازل آن‌ها بابت ارائه وام به علت اینکه «بنا در محل اجرای طرح» واقع‌شده را نپذیرفته و از ارائه خدمات امتناع می‌کنند!

**پس از گذشت یکسال چه خبر از مجوز «ویژه» ساکنان حریم راه‌آهن؟

سعید شاهین‌فر، معاون مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی استان زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان (5 اسفندماه 1400) گفت که؛ پس‌ازاین تجمع، مسئولان ارگان‌های عضو ستاد بازآفرینی شهری برای ارائه خدمات عمومی مطلوب نسبت به تشکیل جلسه اقدام کردند.

معاون مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی استان زنجان بابیان اینکه اگر شهرداری مجوز ساخت بدهد و راه‌آهن نیز مشکل قانونی نداشته باشد، صاحبان منازل واقع در حریم، مشکلی در دریافت وام با توجه به سند خانه‌های خود نخواهند داشت، صراحتا اعلام کرد: براساس قانون ایمنی راه‌ها مصوب سال ۱۳۴۹، ساخت‌وساز در حریم جاده و راه‌ها ممنوع است اما این قانون در سال ۱۳۷۹ اصلاح و مقرر شد که ۳۰ متر بعد از حریم (نوار کاربری) نیز نباید مجوز ساخت‌وساز اعطا شود. قبل از سال ۹۷ در منطقه هدف، سکونت بوده است و ساکنان هر وقت بخواهند می‌توانند با ارائه مستندات اعم از قدیمی بودن ساختمان، از طریق مراجع قضایی موضوع را پیگیری کنند، یعنی حق شکایت برای افراد کاملاً محفوظ است اما چرخه قانونی، طولانی است ازاین‌رو اخیراً کمیته ویژه برای رفع مشکلات خانه‌های واقع در حریم راه‌آهن تشکیل شده است که مسئولان شهرداری برای شناسایی منازل تخریب‌شده به محل اعزام شوند.

** خانه ساکنان حریم راه‌آهن در «کوی وحدت» را منتقل کنید یا مجوز تعمیر و ساخت و ساز دهید!

اما یکی از ساکنان «کوی وحدت» در گفتگو با صدای زنجان خطاب به مسئولان می‌گوید: ما بیش از 30 الی 40 سال است در این منطقه ساکن هستیم و سال‌ها است در کاشانه‌مان با سندهایی که داریم، زندگی می‌کنیم اگر به هر دلیلی ماندن ما در این منطقه قانونی نیست، منطقه‌ای که باید به آن‌جا منتقل شویم را اعلام کنند یا مجوز تعمیر و ساخت و ساز به ما بدهید چرا که خانه‌هایمان فرسوده است و هر لحظه بیم آن می‌رود که روی سر ساکنان آوار شود.

خانه‌های واقع در حریم راه‌آهن و در مجموع منازل کوی وحدت تقریباً کمتر از ۴۰ سال قدمت داشته و در این مدت، مجوز ساخت‌وساز اعم از بهسازی و مقاوم‌سازی به خانه‌های واقع در حریم راه‌آهن بر اساس قانون ایمنی راه‌ها داده نشده است.

بر اساس بررسی‌های میدانی در کوی وحدت، نزدیک به 50 باب منزل در حریم راه‌آهن واقع‌شده که به تائید کارشناسان ذی‌ربط، بیشتر آن‌ها در آستانه تخریب قرار دارند.

دیگر بومی منطقه نیز در گفت‌وگو با صدای زنجان بابیان اینکه ما این مهم را بارها به مسئولان گفته‌ایم اما باگذشت بیش از یک سال از وعده‌های مسئولان، هنوز جلسه بررسی مشکل ساکنان حریم راه‌آهن که قولش را داده‌ بودند تشکیل نشده است، مدعی است: مسئولان به‌جای پیگیری به ما می‌گویند، آخرسر مجبورید در چادر زندگی کنید!

او با اشاره به افزایش حریم از ۱۷ متر به ۴۷ متر در اواخر دهه ۸۰ تصریح می‌کند: متأسفانه خانه ما نیز داخل این حریم افتاده و نه اجازه ساخت‌وساز داریم، نه فروش و نه دریافت وام برای بهسازی و مقاوم‌سازی!

**ادارات نمی‌توانند در خصوص مجوز ساخت و ساز و تعمیر خانه‌های حریم راه‌آهن، خودسرانه عمل کنند

بر اساس مصوبه اعلامی، «شهرداری زنجان»  با همکاری «اداره کل راه‌آهن شمالغرب» در اواخر سال 1400 موظف شدند تا بررسی‌های لازم از منازل واقع در نوار حفاظتی راه‌آهن که حدود ۴۰ سال عمر داشته و فرسوده شده‌اند را بر اساس اولویت‌بندی، احصا کنند تا با شرط عدم افزایش زیربنا، مجوز ویژه برای بهسازی و مقاوم‌سازی صادر شود.

اما گویا مسئولان ذیربط زنجان نتوانسته‌اند با توجه به قانون ایمنی راه‌ها، در این خصوص تصمیمی اتخاذ کنند!

منوچهر صفری، مدیرکل راه‌آهن منطقه شمالغرب در گفت‌وگو با صدای زنجان می‌گوید: بر اساس این قانون هر گونه تعمیرات و ساخت و ساز در حریم راه‌آهن ممنوع است، قرار بود که موضوع بررسی شود، اما شهرداری نتوانست در این خصوص تصمیم‌گیری کند و موضوع ابتر ماند چرا قانون ایمنی راه‌ها بسیار سفت و سخت است.

صفری «کوی وحدت» را سکونتگاه غیررسمی دانسته و عنوان می‌کند: ارگان‌های مربوطه اصلا نباید به این منطقه مجوز آب، برق و گاز می‌دادند! درست است که این امکانات در اختیار ساکنان حریم راه‌آهن گذاشته شده اما راه‌آهن شمالغرب و ارگان‌های ذی‌ربط اجرایی نمی‌توانند در خصوص مجوز ساخت و ساز و تعمیر خودسرانه تصمیم‌گیری کنند.

** طبق قانون، ساکنان حریم راه‌آهن دارای سندهای ملکی نباید از خدمات عمومی محروم شوند

مسئولان ذی‌ربط اداره کل راه و شهرسازی استان زنجان سال 1400 در پاسخ به پیگیری‌های صدای زنجان بابیان اینکه بر اساس نقشه‌های هوایی و در سال ۱۳۲۰، حدود ۸۰ سال قبل زمانی که راه‌آهن در منطقه مستقر شد هیچ سکونتی در اطراف آن وجود نداشته است، صراحتا گفتند که: حداکثر عمر خانه‌ها در کوی وحدت ۴۰ سال و حتی کمتر است و بسیاری از ساکنان این مناطق پس از انقلاب به این منطقه رفته‌اند. به‌هرحال هرکسی که این ریسک را کرده و در این منطقه که در مجاورت تردد قطارهاست، خانه و آشیانه ساخته است نباید انتظار پرداخت خسارت از راه‌آهن و یا هر ارگان دیگری داشته باشد!

با این حال یکی از ساکنان منطقه «کوی وحدت» با رد این اظهارات، با تاکید بر اینکه ساکنان حریم راه‌آهن به هیچ عنوان راضی به ترک خانه و کاشانه‌های خودشان نیستند، می‌گوید: این منازل دارای سند هستند و اگر مشکلی بود باید مسئولان از همان ابتدا مجوز ساخت ساختمان‌های مسکونی را نمی‌دادند.

وی با اشاره به فرسودگی بناهای واقع در حریم راه‌آهن و مشکلات ساکنان در ساخت‌وساز، فروش و حتی دریافت وام برای بهسازی و مقاوم‌سازی خانه‌‌ها می‌گوید: این موضوع را بارها با مسئولان استانداری، فرمانداری، شهرداری، راه و شهرسازی و را‌ه‌آهن در میان گذاشته‌ایم، مسئولان هم وعده ‌و وعید زیادی داده‌اند اما تا به امروز هیچ اقدام مؤثری انجام نداده‌اند.

وی ، می‌گوید: اغلب خانه‌های واقع در حریم راه‌آهن دارای سند ملکی که قانونی است، هستند. ما نیز طبق همین اسناد مورد تائید قانون، می‌گوییم نباید از خدمات عمومی محروم شویم!

**نگران آوار شدن خانه بر سرمان هستیم!

ساکنان کوی وحدت مدعی‌اند: پس از زیرسازی‌های صورت گرفته بابت اجرای خط دوم قطار زنجان- تهران مشکلات ساکنان حریم راه‌آهن بیشتر شده است چراکه با تردد قطارها تقریباً تمامی منازلی که هم‌جوار با این خط راه‌آهن هستند دچار خسارت شده‌اند و اجرای خط دوم نیز نگرانی‌ها را افزایش داده است.

آن‌ها می‌گویند: ما از مسئولان می‌خواهیم دیگر به وعده‌هایی که داده‌اند عمل کنند و ما را بیش از این منتظر نگذارند و مجوز ساخت‌وساز بدهند.

اما منوچهر صفری، مدیرکل راه‌آهن منطقه شمالغرب که این دست از اظهارات را قبول ندارد، می‌گوید: خط دوم راه‌آهن هنوز بهره‌برداری نشده و در ثانی از حریم خط راه‌آهن خارج نیست! این پروژه به این شکل و در 5 متری خط قبلی از تهران آغاز و تا زنجان نیز ادامه داشته است.

**تَرک دیوار خانه‌های واقع در حریم راه‌آهن ارتباطی به تردد قطارها ندارد!

تعدادی از اهالی مدعی‌اند که ترک برداشتن سقف و دیوارهای منازل نزدیک به حریم راه‌آهن با تردد قطارها ارتباط مستقیمی دارد اما برخی دیگر معتقدند که این مهم به فرسودگی خانه‌ها مربوط است که به علت تکلیف قانون بر عدم صدور مجوز ساخت‌وساز در حریم راه‌ها و راه‌‎آهن، خانه‌ها پس از استقرار که ۳۰ تا ۴۰ سال از آن می‌گذرد اجازه مقاوم‌سازی و بهسازی ندارند.

هر چند منوچهر صفری، مدیرکل راه‌آهن منطقه شمالغرب، ترک دیوارها و سقف منازل به علت تردد قطارها را در حد ادعا دانسته و معتقدند: در محدوده کوی وحدت و سایر نقاط نیز، راه‌آهن از محدوده ۵ متری عبور کرده و هیچ تعارض و تلاقی با منازل ساکنان ندارد! برخلاف اهالی روستاهای «دیزج» و «سایان»، متاسفانه اهالی کوی وحدت از ابتدا مخالف اجرای خطوط راه‌آهن (خط دوم) بودند و طبق بررسی‌ها اجرای خط دوم مشکلی برای ساکنان ایجاد نکرده و به خانه‌هایشان نیز آسیب نرسیده است.

او در این خصوص عنوان می‌کند: بر اساس قانون، حریم‌ راه‌‌‌ها ۱۱۷ متر (۱7 متر برای مالکیت راه‌‌آهن، ۳۰ متر نوار تأسیساتی و ۷۰ متر نوار نظارتی) است و اهالی اصرار دارند که راه‌آهن منازل آن‌ها را خریداری کند در حالی قانون چنین چیزی را الزام نکرده است!

** راه‌آهن شمالغرب که قانون را ننوشته است!

در شرایطی که برخی‌ از مسئولان الزام قانونی را برای عدم ارائه خدمات اعم از مجوز ساخت‌وساز اعلام می‌کنند، تعدادی دیگر که اتفاقاً این اظهارات را قبول می‌کنند، می‌گویند: قبل از اجرای خط دوم قطار زنجان - تهران و به‌منظور جلوگیری از هر مشکلی بهتر بود مسئولان تکلیف ۳۰ الی ۴۰ خانه واقع در حریم راه‌آهن را مشخص می‌کردند!

منوچهر صفری، مدیرکل راه‌آهن منطقه شمالغرب استان نیز در این رابطه معتقد است: این مشکل ارتباطی به راه‌آهن ندارد چراکه قانون را این ارگان ننوشته است! طبق قانون کسی حق ساخت‌وساز در ۴۷ متری حریم راه‌آهن را ندارد و ما نیز نمی‌توانیم دخل و تصرفی داشته باشیم حتی خودمان نیز بخواهیم بنایی تحت هر عنوانی بسازیم نیازمند اخذ مجوزیم! قانون ایمنی راه‌ها و راه‌آهن را مجلس مصوب کرده است نه ما!

گفتنی است، ملاک عمل در خصوص ضوابط حریم راه‌آهن، قانون اصلاح ایمنی راه‌ها و راه‌آهن مصوب سال ۱۳۷۹ مجلس شورای اسلامی و قانون کیفر بزه‌های مربوط به راه‌آهن مصوب ۳۱ فروردین ۱۳۲۰ است.

بر این اساس، «حریم و محدوده‌های ریلی (حدود حریم ‌راه‌آهن) عرض ۱۱۷ متری از طرفین محور راه‌آهن دارد که شامل ۱۷ متر حریم اختصاصی از آکس خط راه‌آهن، ۳۰ متر محدوده تأسیساتی و ۷۰ متر محدوده نظارتی است.»

در محدوده کاربری تأسیسات زیربنایی، فقط شبکه‌های تأسیسات زیربنایی نظیر خطوط آب، برق، فاضلاب، گاز، نفت، مخابرات و امثال آن اجازه ایجاد شدن دارند و ایجاد بناها با رعایت قوانین و مقررات، در خارج از نوار تأسیساتی با اخذ مجوز از راه‌آهن امکان‌پذیر بوده و علت منظور کردن حریم و محدوده‌های ریلی از طرف قانون‌گذار «حفظ اصول ایمنی سیر و حرکت قطارها و پیش‌بینی طرح‌های توسعه آتی» است.

«درباره ساخت‌وسازهای غیرمجاز انجام‌شده در محدوده نوار تأسیساتی که پس از حریم ۱۷ متری راه‌آهن دیده می‌شود، صرفاً دارای کاربری خاص تأسیسات زیربنایی است و هرگونه صدور مجوز به هر ترتیب برای اعیان امکان‌پذیر نیست. با این‌حال با عنایت به تصویب قانون در سال ۱۳۷۹، اعیانی‌ها و ساختمان‌ها و به‌طورکلی بناهایی که قبل از تصویب قانون در این محدوده وجود داشته قابلیت رهن، انتقال یا اخذ سند تک‌برگی را خواهند داشت، اما هرگونه اقدام دیگر از جمله تجدید بنا، بازسازی و هرگونه تغییرات دیگر در این بناها ممنوع است.»

با این اوصاف، صدور مجوز برای بناهای موجود در نوار تأسیساتی که بعد از سال ۱۳۷۹ صورت گرفته، مطابق قوانین ممنوع است.

**تکلیف خانه‌های واقع در حریم راه‌آهن بعد از گذشت بیش از یکسال چه می‌شود؟

سعید بیات، شهردار منطقه 2 زنجان نیز با اشاره به تاکیدات قانون حرائم راه‌ها به صدای زنجان می‌گوید: طبق این قانون، قبل از صدور مجوز ساخت و تعمیر برای املاکی که در حریم قرار گرفته‌اند چه دارای سند باشند چه نباشند، از اداره مربوطه استعلاماتی را انجام می‌دهیم. خانه‌های واقع شده در حریم راه‌آهن اعم از سنددار یا فاقد سند طبق قانونی که اداره راه‌آهن به آن استناد می‌کنند، نمی‌توانند مجوز تعمیر و ساخت و ساز اخذ کنند.

وی در پاسخ به اینکه مقرر شده بود برای رفع مشکلات تعمیرات و بازسازی منازل واقع در حریم راه‌آهن مجوز ویژه صادر شود، پس از گذشت بیش از یکسال نتیجه بررسی کارشناسان شهرداری چه شد به صدای زنجان می‌گوید: این موضوع به معاونت شهرسازی شهرداری زنجان مربوط می‌شود و اطلاعی از جزئیات آن ندارم.

سعید بیات، شهردار منطقه یک زنجان با اشاره به ارائه خدمات عمومی به ساکنان کوی وحدت عنوان می‌کند: کوی وحدت با توجه به آیتم‌ها نظیر سنددار بودن اغلب خانه‌ها و پروانه‌های صادره موجود و اخذ عوارض و غیره سکونتگاه‌ غیررسمی محسوب نمی‌شود و عنوان «سکونتگاه بی‌دفاع شهری» که نیاز به خدمات شهری دارند برای این منطقه مطلوب است.

بیات حریم راه‌آهن و کلیه حرائم مربوط به دکل برق، آب و گاز را «محدوده بی‌دفاع شهری» یا «محدود واجد شرایط برای احیا» دانسته و می‌گوید: شهرداری موظف است طبق قانون قبل از صدور مجوز، استعلامات مربوطه را از ارگان یا متولی انجام دهد.

**داستان ادامه‌دار بلاتکلیفی

برخی از مسئولان با استناد به قانون ایمنی راه‌ها هر گونه صدور مجوز تعمیرات و ساخت در حریم راه‌اهن را منتفی دانسته و «انتقال» 50 خانوار ساکن در این نوار را پیش می‌کشند.

تعدادی از ساکنان حریم راه‌آهن هم خواستار تعیین تکلیف خود و تصمیم سریع مسئولان برای انتقال به یکی از شهرک‌های اقماری زنجان هستند.

اما سعید بیات، شهردار منطقه یک زنجان که ظاهرا با انتقال ساکنان بومی مخالف است به صدای زنجان می‌گوید: با توجه به تعلق خاطری که بین بومیان هر منطقه وجود دارد، پیشنهادم این است که مسئولان نقطه‌ای را در اطراف کوی وحدت برای این 50 خانوار در نظر بگیرند.

بیات با تاکید بر اینکه شهرداری، تکلیف قانونی برای جابجایی ساکنان حریم راه‌آهن زنجان ندارد، می‌گوید: اگر محل جابجایی مشخص باشد، شهرداری موظف است طبق دستورات صادره مثلا صدور رایگان پروانه و غیره اقدام کند که در این زمینه هیچ مشکلی نداریم.

صدای زنجان برای اطلاع از تعداد خانه‌هایی که قرار بود با اولویت برای بهسازی و مقاوم‌سازی به مراجع ذی‌ربط معرفی شوند، موضوع را از طریق سلطان‌محمدی، معاون شهرسازی شهردار زنجان پیگیری کرد اما او تا لحظه تنظیم گزارش حاضر به گفت‌وگو نشده است.

انتهای پیام/