پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ زهره میرعیسی‎خانی: در شرایطی که مردم نسبت به فضای پیرامونی بناهای تاریخی شهر سلطانیه انتقاد دارند و عنوان می‌کنند که مسئولان به محوطه‌سازی این بناها توجهی ندارند، اما مسئولان هم از اختلاف نگاه مردم با واقیتهای آثار تاریخی ومشکلات پیرامونی آن می گویند.

با وجود اینکه گنبد سلطانیه در فهرست آثار میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است و سالانه محلی برای بازدید بخشی از گردشگران خارجی است، اما شهروندان سلطانیه‎ای و گردشگران معتقدند که محوطه پیرامونی این گنبد برخلاف تبلیغات گسترده‌ای که می‌شود مناسب و در شأن گردشگران ایرانی و خارجی نیست. موضوعی که وزیر میراث فرهنگی در بازدید خود در چند سال گذشته با انتقاد به این موضوع نیز اشاره‌کرده است.

این گنبد که آرامگاه الجایتو، هشتمین سلطان مغول است، از نگاه مردم این روزها این مجموعه ملی مورد غفلت مسئولین قرارگرفته است به صورتی که شهروندان از وضعیت پیرامونی این گنبد و سایر بناهای تاریخی این شهر نظیر چلبی‌اوغلی ناراضی هستند و می‌گویند چرا مسئولین استانی و محلی قدر سرمایه‌های تاریخی را نمی‌دانند.

**محوطه بنای سلطانیه در شان گردشگران نیست

یکی از شهروندان در گفت‌وگو با صدای زنجان اظهار می‌کند که خانواده من زنجانی و ساکن زنجان هستند، چند روز پیش به بازدید گنبد سلطانیه رفتیم ولی کاش نرفته بودیم تا درد شرایط گنبد برای ما رنج ایجاد نمی‌کرد. واقعاً سرسوزنی پیشرفت و توسعه و نگهداری فضاهای توریستی ملاحظه نمی‌شود.

وی ادامه می‌دهد: من نظر تخصصی راجع به شرایط نگهداری بنا نمی‌توانم بدهم ولی محوطه اطراف گنبد اسفناک بود. دریغ از گل‌کاری و مسیر سازی، وجود سایه‌بان و حداقل امکانات مثل بوفه و کافی‌شاپ در محیط بزرگ اطراف گنبد، راه‌پله‌های گنبد پر بود از فضله کبوترها و خاک و خاشاک که مشخصاً مدت‌ها بوده نظافت نشده، اتفاقاً مراجعه‌کننده ایرانی و غیر ایرانی هم کم نبود ولی حقیقتاً رقت‌انگیز است این سطح از بی‌توجهی به میراث‌هایی که ثبت جهانی دارند. بماند که جدا از وظیفه دستگاه‌های اجرایی، هم‌وطنان هم از ثبت یادگاری و ریختن زباله هم ما را بیشتر ناامید کردند.

**خاطرات تاریخی مردم سلطانیه به حال خود رها شده است

یکی دیگر از شهروندان با اشاره به 14 هکتار بلااستفاده اطراف گنبد سلطانیه که توسط میراث فرهنگی خریداری‌شده است، اظهار می‌کند: نمی‌توان به مردم این شهر خرده گرفت که چرا به وضعیت موجود در ارگ سلطانیه انتقاد دارند. مردم شهر سلطانیه کمبودهایی که این شهر دارد را می‌بینند و نسبت به این موضوع انتقاد می‌کنند.

 وی ادامه می‌دهد: زمانی در داخل محوطه ارگ سلطانیه خانه زندگی این مردم قرار داشته و خانه آبا و اجدادی پدر و پدربزرگشان در این منطقه بوده و حالا در دوره‌ای مجموعه‌ای این مکان را خریداری کرده و بنا بوده که تبدیل به احسن کند؛ و حالا این بنا را تخریب و تبدیل به مکانی کرده است که کارکردی ندارد.

این شهروند می‌افزاید: مردم وقتی وضعیت این بناها را می‌بینند، می‌گویند که خانه آبا و اجدادی ما به حال خود رهاشده است درحالی‌که می‌توانست مثل برخی از خانه‌های بومگردی به محلی برای جذب گردشگر تبدیل شود. میراث فرهنگی، اراضی این منطقه را خریداری کرده و هیچ کاری برای این منطقه انجام نمی‌دهد. درست است که اعتبار و بودجه صرف خرید این محوطه شده است منتهی مراتب را هویت و خاطرات جمعی مردم سلطانیه با تخریب خانه های این منطقه به این نیت که بنا است تبدیل به احسن شوند، تخریب شده است.

وی با بیان اینکه این مسئله مردم را اذیت می‌کند، می‌گوید: مشکل این است که مردم و میراث فرهنگی حرف همدیگر را متوجه نمی‌شوند. این مردم نمی‌توانند حرف خود را درست بزند. همین می‌شود که گیر می‌دهند به اینکه این محوطه زیبا نیست و زباله در محوطه ریخته می‌شود ولی در اعماق قلب آنها این موضوع است که نمی‌توانند در مورد آن صحبت کنند. مردم از این شرایط راضی نیستند و عنوان می‌کنند که این فضا برای گردشگر فراهم نیست.

** 14 هکتار پیرامونی گنبد سلطانیه به عنوان کارگاه کاوشی است

«سیدسعید صفوی»، مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در این رابطه اما به صدای زنجان می‌گوید: این اداره کل حدود سه میلیارد تومان برای تملک بناها در این منطقه هزینه کرده است و قطعا برای اینکه در منطقه ای ساماندهی رخ دهد، ما نیاز داریم که در ابتدا زمین این منطقه را تملک کنیم و برج و بارو را بیاوریم و طراحی کنیم و سپس به مرور سایر گزینه‌ها را در این را در این منطقه ایجاد کنیم.

وی با اشاره به اینکه طرح سبزه میدان که یک چهارم این مجموعه بود، با هزینه‌های میلیاردی و طی سالیان طولانی ساخته شد، اظهار می‌کند: قطعا ساماندهی این پروزه نیز نیازمند بودجه و زمان است. مردم گله دارند که این آجرها چرا اینجا ریخته‌اید و چرا اینجا را ساماندهی نمیکنید؟ گر چه آنها حق دارند، اما ما نتوانستیم به این شهروندان بگوییم که اینجا ساخته نخواهد شد بلکه به همین شکل حفظ خواهد شد.

به گفته صفوی، در این منطقه مدام باید کاوش و پژوهش صورت بگیرد. یک طرف این فضا کارگاه سنگ‌تراشی و یک طرف دیگر کارگاه مرمت است. این 14 هکتار فعلا کارگاه است.

صفوی با بیان اینکه ضلع غربی این بنا را فضای سبز کرده‌ایم، گفت: در این قسمت فضاسازی هایی جهت رفاه حال مردم شده است چون کاوش نکردیم تا گردشگران بتوانند بیایند بازدید کنند؛ اما جا دارد که اعلام کنیم که این محل فعلا یک پژوهشگاه است و فعلا کاوش‌هایش شروع نشده است. به محض اینکه کاوش‌ها شروع شود قطعا این مکان به یک کارگاه تبدیل خواهد شد و آجر خارج خواهد شد.

وی با بیان اینکه اعتبارات خوبی به این مکان‌ها اختصاص یافته است، اظهار می‌کند: امسال هم یک اعتبار خوبی برای خیابان‌های اطراف سلطانیه گذاشتیم که با مشارکت شهرداری به این موضوع ورود خواهیم کرد که آنجا را کفسازی کنیم و در ادامه با قراردادن کالسکه بتوانیم در این محل رفت و آمد داشته باشد. همچنین کفسازی خیابانهای اطراف این بنا نیز در دستور کار ما قرار دارد.

**امسال برای اصلاح محوطه و خیابان‌های پیرامونی گنبد سلطانیه بودجه‌ای اختصاص یافته است

«مصطفی کلانتری»، شهردار سلطانیه نیز در این رابطه به صدای زنجان می‌گوید: امسال برای اصلاح محوطه و خیابان‌های پیرامونی گنبد سلطانیه بودجه‌ای اختصاص یافته است که متولی این امر میراث فرهنگی است و بودجه اصلاح آن در اختیار شهرداری نیست، منتهی ما هم در کنار میراث فرهنگی هستیم و از امکاناتی که شهرداری دارد در حد توان به آن‌ها کمک خواهیم کرد که با مشارکت میراث فرهنگی و شهرداری این منطقه را ساماندهی کنند.

وی ادامه می‌دهد: شرکت‌های آب و گاز و سایر شرکت‌های خدمات رسان باید پیش از محوطه‌سازی خدمات خود را ارائه بدهند و مشکلات مربوط به این منطقه را برطرف کنند تا پس از سنگفرش کردن این محوطه و خیابانها مشکلی برای اقدامات صورت گرفته پیش نیاید. بنا است تا این خیابانها سنگفرش شود، المان‌های گردشگری لحاظ شود و مسیر دوچرخه سواری و کالسکه تعبیه شود.

این مسئول با بیان اینکه مردم به محوطه پیرامونی گنبد و ارگ سلطانیه انتقاد دارند که شهرداری در این خصوص وظیفه‌ای ندارد، اظهار کرد: میراث فرهنگی در این زمینه مسئول است و حتی وزیر میراث فرهنگی هم که آنجا آمده بود، نسبت به شکل و شمایل داخل ارگ سلطانیه به این موضوع انتقاد داشت.

به گفته کلانتری ما با محوطه پیرامون گنبد هیچ کاری نداریم و محوطه سازی معابر اطراف گنبد را ما ورود کرده‌ایم، یک خیابان در این محوطه به عنوان پایلوت انتخاب شده و قرار است که تبدیل به پیادهراه شود و سنگفرش گردد. ولی مردم به عرصه داخلی ارگ که حدود 14 هکتار است اعتراض دارند و عنوان می‌کنند که به لحاظ زیبایی چندان به آن رسیدگی نمی‌شود.

شهردار سلطانیه می‌افزاید: از دو منظر می‌توان به ارگ سلطانیه نگاه کرد یکی بحث توریست و گردشگر است و دیگری مردمی که در آن منطقه زندگی می‌کنند. به عقیده خود من سلطانیه باید شهری باشد که ابتدا برای ساکنینی که در این منطقه زندگی می‌کنند آرامش و رفاه ایجاد کند و مکانی برای چشیدن لذت زندگی باشد و سپس بتواند به توریست‌ها و گردشگران خدمات بدهد. طبیعی است که تا زمانی که شهروندانی که در این منطقه زندگی می‌کنند از زندگی کردن در شهر خودم لذت نبرند، نمی‌توانند لذتی برای توریست‌ها و گردشگران ایجاد کنند. تمام تلاش شهرداری و شورای سلطانیه این است که کمکی به مردم بکنیم.

**جشنواره «گل و گلاب» در حالی برگزار شد که محوطه «چلبی اوغلی» هیچ زیبایی بصری نداشت

اما یکی از شهروندان سلطانیه‌ای در واکنش به این اظهارات می‌گوید: مسئولان از کدام امکانات برای بومیان صحبت می‌کنند؟ بهتر است هم مسئولان شهری و هم میراث فرهنگی بگویند نه در قبال گنبد سلطانیه بلکه در قبال سایر اماکن تاریخی این شهر نظیر «چلبی اوغلی» چه کرده‌اند؟

او با اشاره به برگزاری جشنواره اخیر گلابگیری با عنوان «گل و گلاب» که در محوطه چلبی اوغلی برگزار شد، یادآور می‌شود: وقتی بنا است تا جشنواره‌ای برای اولین بار در محوطه یک بنای تاریخی برگزار شود بهتر است که متولیان برگزاری این جشنواره فکری به حال فضای برگزاری کنند. جشنواره «گل و گلاب» در حالی برگزار شد که محوطه «چلبی اوغلی» هیچ زیبایی بصری نداشت. محوطه سازی این بناهای تاریخی باید قطعا مورد توجه مسئولین امر قرار گیرد.

**بخشی از این محوطه «چلبی اوغلی» وقفی است

صفوی، مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی اما معتقد است که جشنواره «گل و گلاب» فرصتی برای استان برای نشان دادن ظرفیت‌های این استان در خصوص گلابگیری است.

 وی در این زمینه اظهار می‌کند: این جشنواره برای اولین بار در استان برگزار شده است. به اعتقاد بنده همین که در استان زنجان این نگاه ایجاد شده است که به سمت نشان دادن ظرفیتهای استان حرکت کند، بسیار مهم است. ما در استان مزرعه گل محمدی داریم که هیچج زمانی به این ظرفیت برای جذب گردشگر توجه نشده بود که امسال بخش خصوصی به این موضوع ورود داشت و نهایتا از طریق منابع طبیعی و جهادکشاورزی این رویداد در محوطه «چلبی‌اوغلی» دنبال شد.

این مسئول با اشاره به تفاوت‌های جشنواره گل و گلاب در استان با سایر شهرهای مستعد این موضوع، عنوان می‌کند: گل محمدی در سایر شهرها تا اوایل خرداد، شکوفا شده و گلاب گیری در این زمان صورت می‌گیرد. ولی در زنجان به جهت اینکه گل محمدی در تیرماه به بار می‌نشیند که در این فصل مدارس تعطیل است وخانواده‌ها فرصت بیشتری برای تفریج و تفرج دارند که اگر ما بتوانیم این ظرفیت را پررنگ کنیم، این جشنواره می‌تواند در تقویم رویدادهای کشور درج شود که جشنواره گلاب گیری سلطانیه هم وجود دارد.

صفوی در مورد انتقادات موجود در زمینه محوطه «چلبی اوغلی» و عدم زیبایی بصری این بنای تاریخی در این جشنواره نیز اظهار می‌کند: به شخصه پیش از این جشنواره از محوطه این جشنواره بازدید کردم و مشکلی ندیدم. هرچند این بنا نیاز به چمن‌کاری طراحی و مطالعه دارد، اما در روز جشنواره مشکل حادی در این زمینه وجود نداشت.

 وی ادامه می‌دهد: بخشی از این محوطه وقف است و اوقاف مالکیتش را مدعی است. از همین رو به دنبال این هستیم که با اوقاف در این زمینه رایزنی کنیم و مرمت و بازگشایی‌اش را انجام بدهیم و نهایتا این بخش را به بخش خصوصی واگذاری کنیم و بهره‌برداری عمومی از آن داشته باشیم.

این مسئولان با بیان اگر همه مسئولین همه امور را ساماندهی می‌کردند قطعا نوبت به من نمی‌رسید، اظهار می‌کند: اگر بنا باشد که همه موضوعات و مشکلات را بنده اصلاح و ساماندهی کنم، دیگر نوبت به آیندگان نمی‌رسد. اعتبارات محدود و نیازمندی‌ها و کسری‌ها هم وجود دارد. کارهای خوبی به نظر من در این زمینه صورت گرفته است. همین که جشنواره گلاب و گلاب‌گیری در این منطقه وجود دارد، آنجا را مرکز توجه قرار داده است.

**شهرداری هیچ وظیفه‌ای در قبال اصلاح محوطه بنای «چلبی اوغلی» ندارد

کلانتری، شهردار سلطانیه هم با اذعان به اینکه متولی نگهداری و اصلاح محوطه «چلبی‌اوغلی» میراث فرهنگی است، اظهار کرد: اظهار نظر در این رابطه چندان درست نیست ولی شهرداری هم در حد توان به موضوع ورود کرده است و به صورت پیش‌فرض هم پیشنهادهایی در این زمینه داده بود.

اما احمد یکی از ساکنان سلطانیه از مسئولان می‌خواهد تا برای خدمت به مردم و شهر و صنعت گردشگری و رونق اقتصادی سلطانیه «برنامه‌ریزی» کنند، کاری که اگر در دستور کار قرار می‌گرفت نتیجه‌اش زیبایی شهری می‌شد که به لحاظ اماکن باستانی و جهانی هیچ کمی از سایر نقاط کشور و حتی دنیا ندارد.

انتهای پیام/