پایگاه خبری صدای زنجان نیوز / زهره میرعیسی‌خانی:
با وجود اینکه برخی از تولید کنندگان صنایع دستی از قبیل مس و چاقو معتقدند که در
زمینه بسته‌بندی این محصولات کارهای چندانی صورت نگرفته است و نبود تجهیزات و بالا
بودن قیمت کارتن و اقلام مورد نیاز برای بسته‌بندی محصولات مانع از ورود جدی
تولیدکنندگان صنایع دستی به این عرصه می‌شود؛ معاون صنایع دستی اداره کل میراث
فرهنگی وگردشگری عنوان می‌کند گام‌های خوبی در این زمینه برداشته شده است اما به
دلیل تنوع بالای محصولات و دست ساز بودن آنها نمی توان استاندارد قابل قبولی برای
بسته بندی صنایع دستی در نظر گرفت.
یکی از مشکلات مهم بر سر راه محصولات صادراتی
کشورمان در سال‌های اخیرعدم برخورداری از بسته‌بندی مناسب در بازارهای داخلی
وجهانی است. این موضوع اگرچه در بسیاری از محصولات صادراتی مانند پسته، زعفران و
غیره به علت تقاضاهای بازارهای مقصد و مسائل بهداشتی این اقلام شکل مناسب‌تری نسبت
به گذشته به خود گرفته است ولی در محصولات صنایع‌دستی که نمونه آشکار میراث فرهنگی این
مرز و بوم به شمار می‌آیند، متاسفانه هنوز بسته‌بندی مقوله‌ای غریب است که همت
همگان را می‌طلبد تا بتوان جامه‌ای نو در خور شان این اقلام به یادگار مانده از
نیاکانمان بر تن آنها پوشاند.
بسته‌بندی حلقه رابط محصول و خریدار است. اولین
عنصر بصری که با خریدار یک محصول ارتباط برقرار می کند رنگ و فرم بسته‌بندی آن
است. خیلی از دوست‌داران اقلام صنایع دستی به نیت خرید محصول خاصی وارد فروشگاه
نمی‌شوند و اگر در این میان کالایی با عنصر جاذبی به نام بسته‌بندی بتواند به
سلیقه زیبایی‌شناسی ایشان پاسخ دهد و با اطلاعاتی که از محصول در اختیار خریدار
داخلی و خارجی قرار می‌دهد مانند شناسنامه محصول و برند می‌تواند به عامل مهمی در
خرید محصول تبدیل گردد.
۷۰ تا ۸۰ درصد از محصولات صنایع دستی به قصد هدیه
دادن خریداری می شوند نه به قصد مصرف شخصی و یکی از عناصر اصلی اهداء یک کالا
داشتن بسته بندی مناسب است. تمامی خریدان داخلی و به ویژه مصرف کنندگانی که شناخت
کافی از محصول کشور هدف ندارند چه شامل توریستی که وارد کشور می‌شود یا
بازدیدکنندگان نمایشگاه‌های صنایع دستی خارج از کشور زمانی حاضرند مبلغی را برای
خرید یک محصول فرهنگی نسبتا پربها بپردازند که نسبت به محصول مورد نظر شناخت حاصل
نمایند که تمامی این موارد می‌تواند با شناخت سلایق و علایق فرهنگی کشور مقصد و با
فراهم نمودن بسته بندی مناسب تحقق یابد.
با این
وجود صنایع دستی استان زنجان گاها فاقد بسته‌بندی شکیل و درخور است. به طوری که
برخی از شهروندان عدم توجه مسئولان و تولیدکنندگان را در این زمینه مطرح میکنند.
** وضعیت بسته‌بندی در استان چندان مناسب نیست
در این زمینه «احسان رستملو»، تولیدکننده صنایع مس در
این زمینه با اشاره به اینکه وضعیت بسته‌بندی در استان چندان مناسب نیست و حتی در
مواردی ضعیف عمل کرده است، اظهار کرد: بسته‌بندی صنعت مس اصلا وضعیت مناسبی ندارد
و استانداردی نیز برای این صنایع تعریف نشده است.
وی با اشاره به مشکلات پیش‌روی صنعت بسته‌بندی صنایع
دستی افزود: کارخانه تولید ادوات بسته‌بندی نداریم و کارتن و کاغذ مناسب بسته‌بندی
نیز در زنجان در دسترس نیست و یا به قدری گران است که برای تولیدکننده صرفه
اقتصادی ندارد که به این سمت حرکت کند.
به گفته این تولید کننده، متاسفانه در استان در
زمینه بسته‌بندی کاری صورت نگرفته است. کارتن گران است و اگر بخواهیم برای ظروف
مسی یک بسته‌بندی ساده در نظر بگیریم بالای 22 هزار تومان هزینه برمی‌دارد و اگر
بخواهیم بسته‌بندی را تا میزانی شکیل‌تر کنیم و با تخته سه‌لا و چوب به این موضوع
ورود کنیم، بالای 60 تا 70 هزار تومان آب می‌خورد.
وی با بیان اینکه مسئولین و اتحادیه‌های مسگران
باید در این زمینه مسائل را پیگیری کنند، گفت: تنها اتحادیه‌ای که فکر می‌کنم در
این زمینه ورود داشته، اتحادیه مسگران بوده است. هر چند اتحادیه چاقوسازان هم به
این موضوع ورود داشته ولی هنوز آن‌طور که باید وشاید نتوانسته‌ایم در این زمینه
کاری در خور انجام بدهیم.
**بسته‌بندی اصلا برای تولیدکننده صرفه اقتصادی ندارد
به گفته رستملو، بسته‌بندی اصلا برای تولیدکننده
صرفه اقتصادی ندارد بنابراین چرا باید تولیدکننده به سمت بسته‌بندی حرکت کند.
تولیدکننده به دنبال فروش محصولات خود است و بنک‌دار و عمده فروش چندان رغبتی برای
بسته‌بندی محصولات نشان نمی‌دهند غالبا بدون بسته‌بندی محصولات را می‌خرند و تیراژ
بالا می‌خرند و آنها هم چندان علاقه‌ای به بسته‌بندی نشان نمی‌دهند.
وی افزود: مسافران و گردشگران و ارگان‌هایی که برای
خرید جایزه و پاداش به تولیدکننده صنایع‌دستی، رجوع میکنند، این‌ها اغلب به
دنبال دسته‌بندی شکلیل هستند.هر چند مردم هم در بازار به دنبال اجناسی هستند که شکیل
و کادویی باشد ولی ارزان تمام شود.
**تجهیزات و ابزار مورد نیاز جهت بسته‌بندی صنایع
دستی نداریم
در ادامه «داود بیگدلی»، مدیرعامل شرکت تعاونی
چاقوسازان استان زنجان با اشاره به اینکه شرکت تعاونی چاقوسازان چند سالی است که
به موضوع بسته‌بندی صنایع ورود داشته، اظهار کرد: دیگر چاقوی بدون بسته‌بندی ارائه
نمی‌کنیم و حتی برای پرهیز از مصرف پلاستیک؛ تولیدات خود را در کیسه پارچه‌ای
ارائه می‌دهیم.
وی افزود: در جلسات مختلف اداری همواره صحبت‌هایی
از بسته‌بندی هست؛ ولی اقدام عملی تاکنون صورت نگرفته است. چون تجهیزات و ابزار
مورد نیاز این موضوع را نداریم! هم کاغذ و کارتن گران است و این موجب می‌شود که یک
میزان بسته‌بندی گران تمام شود.
مدیرعامل شرکت تعاونی چاقوسازان استان زنجان با
اشاره به اینکه در زنجان تنها یک چاپخانه در زمینه بسته بندی محصولات ورود داشته
است، اظهار کرد: تلاش کردیم که چاقوفروشان را ترغیب کنیم تا به موضوع بسته‌بندی
ورود کنیم اما از لحاظ دولتی هیچ کمکی نشده است. برخی از چاپخانه‌ها امکانات
ندارند و همین موضوع باعث بروز مشکلاتی می‌شود ولی در استان نیز یک چاپخانه وجود دارد
که صفر تا صد کارها را انجام می‌دهد.
بیگدلی با اشاره به قیمت‌های مربوط به بسته‌بندی
چاقو افزود: کارتن حالت مسواکی دانه‌ای 8 هزار تومان، جعبه کارتنی حدود 15 هزار
تومان و جعبه چوبی 35 تا 45 تومان برای تولید کننده هزینه می‌برد و ضمن اینکه بسته
به متریال مورد استفاده هزینه ها متفاوت است.
وی با بیان اینکه اگر چه این هزینه از مردم اخذ می‌شود،
اظهار کرد: با توجه به اینکه هزینه اولیه که باید صرف موضوع بسته بندی محصولات
شود، بالاست، ورود به این موضوع در توان همکاران نیست.
**برای حفظ عرضه شیک یک محصول و حفظ کلاس کار نیاز
است که به موضوع بسته‌بندی ورود کرد
وی با بیان اینکه برای ساخت یک چاقوی ساده زحمات
زیادی کشیده می شود و برای حفظ عرضه شیک یک محصول و حفظ کلاس کار نیاز است که به
موضوع بسته‌بندی ورود کرد، اظهار کرد: مشتریان باید به شکل بهتری محصولات خود را
خریداری کنند و این طور نباشد که چاقو در روزنامه پیچیده شود و به مردم عرضه گردد.
بیگدلی با بیان اینکه ما نمی‌توانیم در امر بسته‌بندی
به ارگان‌های دولتی وابسته باشیم، افزود: تولیدکننده بر حسب توان خود باید در این
زمینه ورود کند یکی توانش را دارد و بسته بندی شکیلی رابه مشتری ارائه می‌کند و
دیگری بسته‌بندی ساده‌تری را لحاظ می‌کند. ضمن اینکه بخش دولتی می‌تواند تولید
کننده را در تامین مواد اولیه بسته بندی کمک کنند و یا زمینه اتصال آنها با برخی
از شرکت‌های بسته‌بندی را فراهم آورد.
این مسئول خاطرنشان کرد: ارائه تسهیلات شاید در این
زمینه کمکی به تولیدکننده نکند ولی مطمئنا با رایزنی‌هایی که میراث فرهنگی می‌تواند
انجام دهد و یا تولید کننده را با شرکت‌های بسته بندی ارتباط بدهد، هزینه‌های بسته‌بندی
برای تولید کننده کمتر می‌شود.
**گام‌های خوبی در زمینه بسته بندی صنایع دستی
برداشته شده است
در ادامه «سیدمیکائیل موسوی»، معاون صنایع
دستی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی استان زنجان با اشاره به اقدامات
انجام شده در زمینه بسته‌بندی صنایع دستی افزود: در دهه 70 در حوزه صنایع دستی
اصلا مقوله‌ای به اسم بسته بندی مطرح نبود ولی در سال‌های 90 خود اداره میراث
فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به این مقوله ورود کرد.
وی با بیان
اینکه در این دوران سعی کردیم هنرمندان را به سمت بسته‌بندی صنایع دستی هدایت
کنیم، ادامه داد: در این سال‌ها اعتباری از سوی وزراتخانه به صنایع دستی تعلق گرفت
که از همین رو این اداره به تولید اقلام مربوط به بسته‌بندی صنایع دستی اقدام کرد
و جعبه‌هایی را برای تولیدات و اقلام مسی و چاقو در نظر گرفت.
این مسئول با بیان اینکه اکنون پس از کارهایی که
صورت گرفته است دیگر مثل سابق نیست که فروشنده چاقو را کاغذ پیچ کند، اظهار کرد:
دهه 90 خود وزارتخانه کارگاه‌های آموزشی را برگزار کرد و سعی کرد در این زمینه
نمونه‌سازی کند و از همین رو بسته‌بندی‌هایی را تعبیه کرد و بین تولیدکنندگان صنایع‌دستی
توزیع کرد و حتی در 5 دوره مسابقات طراحی در استان برگزار شد و از دانشجویان دعوت شد
تا کارهایی را طراحی و ارئه بدهند.
**بسته‌بندی و ورود به این موضوعات جزو وظایف ما
نیست اما تمام تلاش خود را برای کمک به هنرمندان این عرصه می‌کنیم
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری
و صنایع دستی استان زنجان افزود: در بحث بسته‌بندی مثل سال‌های دور نیست که برخی
از اقلام را روزنامه بپیچند، اما مشکلی که وجود دارد این است که تنوع کاری
هنرمندان ما بالا است و همین موضوع باعث شده است که نتوان استاندارد و قاعده خاصی
را برای بسته بندی ملاک کنیم، چرا که تولیدات ما کارخانه‌ای نیست و کار دست است و در
اندازه و سایزهای مختلف ساخته می‌شود.
وی با بیان اینکه درهنربسته‌بندی کتاب‌هایی تهیه
شده است تا به هنرمندان انواع بسته بندی را معرفی کنیم، اظهار کرد: در بحث تسهیلات نیز به کمک هنرمندانمان آمده‌ایم
و اگر درخواستی در این زمینه باشد یاری‌گر آنها هستیم. همچنین شرکت‌هایی داریم که
در زمینه بسته بندی به تولید کنندگان معرفی می‌کنیم تا مشکلی در این زمینه وجود
نداشته باشد.
این مسئول بابیان اینکه بسته‌بندی و ورود به این
موضوعات جزو وظایف این اداره کل نیست، اظهار کرد: بااین‌حال اگر کمکی از دست این
اداره بربیاید از هنرمندان دریغ نمی‌کند، تا هنرمندانمان بتوانند با بسته‌بندی
شکیل‌تر در بازارهای جهانی عرض‌اندام بکنند.
با این وجود برخی از صنعتگران و فعالان حوزه صنایع
دستی معتقدند که مسئولان می‌توانند به موضوع بسته‌بندی صنایع با رویکرد بهتری ورود
داشته باشند و شرایط را برای تولید کنندگان و فعالان این عرصه تا میزانی هموار
کنند.