صدای زنجان / زهره میرعیسی‌خانی: یکی از معضلات پیش روی خیریه‎های سلامت استان وارد شدن این خیریه‌ها به فاز چشم و هم‌چشمی و ساخت ساختمان‌های چند طبقه بوده است؛ این در حالی است که مسئولان امر از جمله مسئولان استانداری و دانشگاه‌علوم پزشکی معتقدند که این موضوع را نمی‌توان تنها یک معضل دانست. در حقیقت این طور نیست که این خیریه‌ها تنها به فکر توسعه و ساختمان‌سازی خود باشند و قطع به یقین بیماران نیز مدنظر آنها هستند. ضمن اینکه اعضای هیئت موسس برخی از این خیریه‌ها مسلما برای خود نیز دیدگاهی برای درآمدزایی دارند و کسی تنها با نگاه خیرخواهانه به این امر ورود نمی‌کند؛ چرا که شرایط ایران و مشکلات اقتصادی این اجازه را نمی‌دهد تا تنها با نیت خیری به این موضوع ورود داشته باشند.

یکی از چالش‌هایی که خیریه‌‌‌های سلامت در استان زنجان با آن درگیر و نیازمند آسیب‌شناسی هستند، ورود آن‌ها به فاز چشم و هم‌چشمی و ساخت ساختمان و بناهای چند طبقه برای خود است. چنانچه هر یک از انجمن‌ها مانکن‌های ساختمان‌های شیک و لاکچری خود را به عنوان عملکرد در فضای مجازی به نمایش گذاشته و پیشبرد ساخت این ساختمان‌ها را به عنوان عملکرد سالانه خود ارائه می‌دهند. موضوعی که برخی از کارشناسان به آن انتقاد کرده و عنوان می‌کنند که ورود خیریه‌‌ها به این فاز می‌تواند موجب معضلات بسیاری در این زمینه شود.

برخی از کارشناسان این موضوع را ناشی از نبود قانون نظارت بر روی خیریه‌ها عنوان کرده و اظهار می‌کنند که تا قانون منسجم و درستی برای نظارت بر روی خیریه‌ها وجود نداشته باشد، نمی‌توان انتظار داشت که خدمات‌رسانی به بیماران بدون هیچ مشکلی پیش برود.

متاسفانه هیچ رویکردی در زمینه نظارت خیریه‌های استان نیست

«جمشید وفا»، رئیس مجمع خیرین استان زنجان در این زمینه با بیان اینکه متاسفانه هیچ رویکردی در زمینه نظارت بر خیریه‌های استان نیست، اظهار کرد: قانونی برای نظارت بر روی انجمن‌های خیریه استان وجود ندارد. قوانین موجود در این زمینه مربوط به دوره پهلوی اول است که به سال 1317 باز می‌گردد و این قانون هیچ زمانی بازبینی و اصلاح نشده است.

 وی ادامه داد: مجوز خیریه‌های سلامت از دانشگاه علوم پزشکی اخذ نمی‌شود و هیچ ارگانی بر عملکرد انجمن‌های خیریه نظارت ندارد. خیریه‌های سلامت استان ارتباطی با وزارت بهداشت ندارد و مجوزهای خود را از آن‌ها نمی‌گیرند.

وفا، با اشاره به برخی از چالش‌های پیش روی خیریه‌های استان زنجان گفت: مهرانه سالن همایشی دارد که در سال‌های 94 و 95 بالغ بر 8 میلیارد تومان برای ساخت آن هزینه کرده است که در آن زمان با همین پول می‌شد یک بیمارستان کوچک در سطح استان احداث کرد. همچنین طبق شنیده‌ها انجمن کلیوی زنجان نیز هزینه‌ای که برای نگهداشت این ساختمان صرف می‌کند، از کمک‌های مردمی که به دست می‌آورد بیشتر است. همین امر باعث  می‌شود که برخی از خیریه‌ها به سمت درآمدزایی می‌روند و به سمت اجاره دادن یکی از طبقات خود و یا ورود به ایجاد تعاونی و سایر موضوعات سوق پیدا می‌کنند. این موضوعات تخلف هست.

هدایت خیرین به سمت اولویت‌ها کار مجمع خیرین سلامت است

رئیس مجمع خیرین سلامت با بیان اینکه هدایت خیرین به سمت اولویت‌ها کار مجمع خیرین سلامت است ولی متاسفانه به جهت اینکه در این زمینه قوانینی وجود ندارد، نمی‌توان انجمن‌ها را به این سمت هدایت کرد، اظهار کرد: انجمن خیریه سلامت بارها و بارها در جهت ساماندهی این خیریه حرکت کرده است و متاسفانه به جهت اینکه سازو کار نظارتی بر روی این موضوع وجود نداشته است نتوانستیم در این زمینه ورود داشته باشیم. ضمن اینکه خیریه‌ها نیز در این زمینه حرف شنوی خاصی از این انجمن نداشتند.

وی با بیان اینکه در شهرهای دیگر نیز این اتفاقات افتاده است و این طور نیست که معضل فقط برای خود زنجان اتفاق افتاده باشد، اظهار کرد: مسئولان همواره عنوان می‌کنند که چون کارها، کارهای خیری بوده است نباید مانع از فعالیت خیرین شویم.

مرجع ناظر خیریه‌های سلامت استان دانشگاه‌علوم پزشکی است

در ادامه صادق قهرمانی، مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری زنجان، با اشاره به اینکه در مورد خیریه‌های سلامت این رویکرد که همه خیریه‌ها در یک مکان جمع شوند را نداریم اما در مورد مراکز توانبخشی بهزیستی این رویکرد مد نظر استانداری است، اظهار کرد: در حال حاضر در حال انجام این کار هستیم.

وی ادامه داد: مرجع ناظر خیریه‌های سلامت استان دانشگاه‌علوم پزشکی است و از استانداری نیز یک نماینده در اکیپ نظارتی دارد که این اکیپ‌ها باید در مورد تجمل‌گرایی و حرکت به سمت ساختمان‌های چند طبقه خیریه‌ها نظر بدهد. دانشگاه علوم پزشکی خود مرکز صدور مجوز نیست اما در مورد نظارت بر روی این انجمن‌ها، علوم پزشکی نامه زده که می‌خواهد از خیریه‌های سلامت استان بازدیدی داشته باشند و ما هم نماینده معرفی کردیم.

این مسئول با بیان اینکه ساخت ساختمان‌های چند طبقه خیریه‌ها سلامت را نمی‌توان رویکرد منفی دانست و این موضوع بستگی به این دارد که این ساختمان‌های چند طبقه؛ چگونه و به چه منظوری مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند، گفت: یک زمان هست که با ساخت این ساختمان، به دنبال خدمات هستند و دارند به بیماران خدمات ارائه  بدهند و زمان دیگری نیز هست که هزینه‌های نگهداشت این ساختمان بیشتر از هزینه‌ای است که برای این ساختمان می‌شود، بنابراین رویکرد خیریه‌ها در این زمینه باید مد نظر باشد.

به گفته این مسئول، هدایت خیرین به سمت اینکه در چه موضوعی مشارکت داشته باشند، به نیت خیرین باز می‌گردد، افزود: خیری به ساخت یک بخش درمانی و یا اداری و مهمانسرا اقدام می‌کند و خیر دیگری تنها سلامتی بیمار را مدنظر دارد. نیت خیر باید در این زمینه برآورده شود.

مجوز نمی‌دهیم فقط نظارت!

در ادامه «فاطمه بشیری‌موسوی»، مدیر مشارکت‌های مردمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان با اشاره به اینکه موسسات و تشکل‌های سلامت استان از 4 مرکز مجوز فعالیت اخذ می‌کنند که در این میان دانشگاه علوم‌پزشکی جایگاهی ندارد، اظهار کرد: درخواستی از وزارتخانه داشتیم تا در جهت نظارت و تعامل بیشتر با این انجمن‌ها اختیاراتی را به ما بدهد که اکنون دبیرخانه شده‌ایم و وظیفه‌داریم که سالانه یکبار از این انجمن‌ها بازدید کنیم.

وی افزود: سه سال است که در کنار مراجع صدور مجوز، امور مالی و بیمه سلامت برای بررسی این موسسات می‌رویم. امسال طبق رصدی که صورت گرفت 90 تشکل سلامت در استان در حال فعالیت هستند که سالانه یکبار مورد نظارت ما قرار می‌گیرند.

بشیری موسوی با بیان اینکه معدود موسسه خیریه‌‌ای در استان هست که زمین و امکانات آن چنانی داشته باشد، گفت: این موسسه و خیریه‌ها نیز بسته به خدماتی که به مددجوها ارائه می‌دهند، نیاز به ساخت این ساختمان‌ها را احساس کرده‌اند، به طوری که گاهی برخی از این موسسات برای گرفتن مجوزشان ماه‌ها دوندگی کردند.

وی ادامه داد: برخی از امکانات و تجهیزاتی که برخی از این خیریه‌ها دارند، در اختیار بخش دولتی نیست و وجود این خیریه‌ها باعث شده است تا بتوانیم از این امکانات بهره ببریم. در حقیقت این طور نیست که این خیریه‌ها تنها به فکر توسعه و ساختمان‌سازی خود باشند و قطع به یقین بیماران نیز مدنظر آنها هست. اعضای هیئت موسس برخی از این خیریه‌ها مسلما برای خود نیز دیدگاهی برای درآمدزایی دارند. ضمن اینکه کسی تنها با نگاه خیرخواهانه وارد این موضوعات نمی‌شود چرا که شرایط ایران و مشکلات اقتصادی این اجازه را نمی‌دهد.

این مسئول افزود: تنها کسی که این میان از خدمات سود می‌برد، مددجو است و این طور نیست که مددجو هیچ بهره‌ای از این انجمن‌ها نبرد و دست خالی برگردد! قطعا جایی که بیمار پرونده فعال دارد، خدمات دریافت می‌کند و رها نمی‌شوند. ضمن اینکه دانشگاه علوم پزشکی هم توانایی پرداخت هزینه درمان و داروی این بیماران را ندارد و خیریه‌ها کمک‌رسان دانشگاه علوم پزشکی هستند.

مخالف این هستیم که همه خیریه‌ها به سمت ساخت ساختمان‌های چند طبقه حرکت کنند

بشیری موسوی با بیان اینکه مخالف این هستیم که همه خیریه‌ها به سمت ساخت ساختمان‌های چند طبقه حرکت کنند، برای خیریه و انجمن‌های دیگری که بخواهند به این موضوع ورود کنند، اصلا اجازه این کار را نمی‌دهیم، اظهار کرد: قطعا در حوزه توانبخشی انجمن ام اس فعال است و دستگاه فیزیوتراپی زیادی دارد که در این زمینه دانشگاه علوم پزشکی تلاش کرده است تا همه کسانی که می‌خواهند در این زمینه خدمات دریافت کنند و حتی در بخشی رایزنی‌هایی صورت گرفته است که برای این بیماران نیز خدمات رایگان ارائه شود.

وی با بیان اینکه سال‌های گذشته روی این موضوع مانور داده شد که یک سمن‌سرایی را درست کنند و همه سمن‌ها آنجا گرد هم جمع شده و باعث هم‌افزایی هم شوند و از موازی‌کاری سمن‌ها و خیریه‌ها جلوگیری شود؛ اظهار کرد: به نظر من باید این موضوع پیگیری شود. ناگفته نماند که برخی از این انجمن‌ها مثل کانون ناشنوایان یا انجمن دیابت مکان‌هایی را برای فعالیت خود اجاره کرده‌اند که هزینه بالایی را می‌خواهد و دارد بهاهای سنگین می‌پردازند که خیرین از پس این هزینه‌ها برنمی‌آید.

وظیفه انجمن‌ها تصدی‌گری نیست

«فاطمه بشیری‌موسوی»، مدیر مشارکت‌های مردمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان که به نظر می‌رسد با درآمدزایی خیریه‌ها با توجه به وضعیت اقتصادی جامعه، چندان مخالف هم نیست؛ جمشید وفا، رئیس مجمع خیرین سلامت استان زنجان با بیان اینکه متاسفانه خیریه‌ها به سمت تصدی‌گری حرکت کرده‌اند، گفت: این انحرافات از ابتدای راه‌اندازی برخی از این خیریه‌ها بوده است. قبول دارم که جمعی از خیرین با هدف و نیت «خیر» گرد هم جمع آمده‌اند و یک مرکز درمانی را ایجاد کردند اما هیچ نظارتی بر این خیریه‌ها وجود ندارد و حتی برخی از آن‌ها نیز در مسیر رسیدن به اهداف خود دچار انحراف شده‌اند.

 به گفته وفا، مجمع خیرین سلامت در جهت ساماندهی خیریه‌های سلامت باید حرکت بکند ولی این انجمن به جهت همجنس بودن با انجمن‌ها نمی‌تواند دید نظارتی بر آنها داشته باشد. ضمن اینکه وزارت بهداشت نیز قانونی در این زمینه ندارد که بتواند از روند و  مسیر حرکت خیریه‌های سلامت صیانت کند.

 وی گفت: متاسفانه اولویت‌های تعیین شده خیریه‌ها نیز به خیرین گفته نمی‌شود. خیرین باید توجیه شوند که کدام یک از موضوعات از اولویت‌های انجمن‌های خیریه است و در این زمینه ورود کنند. اینکه خیر را به سمت کمک در راستای‌ ساختمان‌سازی هدایت کنیم درست نیست، اما کسی در این زمینه جلودار خیریه‌‌ها نیست!