معمولا در ابتدای سال و گل و لای ناشی از بارش‌ها، مرگ دلخراش حجم بالایی از ماهیان سد گلابر را شاهد می‌شدیم که بنا بر اعلام اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان تاکنون هیچ موردی در این خصوص مشاهده نشده است.

با این حال تعدادی از فعالان محیط زیست استان زنجان با این تفسیر که اگر در سال جاری با وجود بارش‌های فراوان که منجر به ایجاد گل و لای شده و وارد سد گلابر می‌تواند شود، هیچ ماهی تلف نشده است، می‌گویند: این موضوع، نشان می‌دهد که نقش گل و لای ناشی از بارش‌ها در تلفات ماهی‌ها درست نیست بلکه در این 5 سال آنچه باید مورد توجه جدی قرار می‌گرفت رهاسازی حق‌آبه‌های محیط زیستی است، واقعیت این است در روزهای پیش رو نگران تلف شدن ماهی‌ها به علت بی توجهی به این موضوع بااهمیت هستیم.

تکرار مرگ ماهی‌های سد گلابر زنجان برای سالیان متوالی در حالی است که تعدادی از فعالان محیط زست بارها بر لزوم رهاسازی حقابه محیط زیستی برای حل مسئله تاکید کرده‌اند. البته مسئولان محیط زیست این راهکار را قابل قبول نمی‌دانند چرا که معتقدند گل و لای ناشی از بارندگی‌های سیل آسا و نبود تصفیه‌خانه در روستاهای بالادست این سد عامل اصلی مرگ ماهی‌ها است. یکی دیگر از علل آلودگی ورود کودها به سد است؛ در اطراف بالادست سد که اراضی کشاورزی وجود دارد، در زمان بارندگی کودها وارد سد می‌شوند و اثرات مخربی از جمله مرگ ماهی‌ها را به همراه دارند.

ماهی‌های سد گلابر ایجرود زنده‌اند

امجد باقری، مدیر روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان (ظهر شنبه 11 فروردین‌ماه 1403) در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به رصد تیم‌های این اداره کل از وضعیت ماهیان سد گلابر شهرستان ایجرود تاکید می‌کند: تا به امروز هیچ گزارشی ثبت نشده است، حتی در بازدیدهای میدانی مدیرکل از منطقه نیز هیچ موردی مبنی بر تلف شدن ماهیان سد گلابر مشاهده نشده است.

باقری در پاسخ به برخی از فعالان محیط زیست که می‌گویند برخلاف اظهارات مسئولان محیط زیست استان زنجان که معتقدند گل و لای حاصل از بارش‌ها و عدم رسیدن اکسیژن به ماهی‌های سد گلابر، عامل مرگ آن‌هاست، ما تاکید داشته و داریم که اقدام اصلی و موثر تلفات، «رهاسازی حق‌آبه‌های زیست محیطی» است، تصریح می‌کند: اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان نیز همواره بر لزوم اجرای ضوابط و رعایت حق‌آبه‌ها، رهاسازی به موقع و اصولی در زیستگاه‌های جانوری تاکید داشته و دارد و حرف ما در سطح سازمان و اداره کل هم همین است. البته «حجم ماهی‌های سد گلابر» که روز به روز در حال افزایش است نیز می‌تواند عاملی در تلفات ماهی‌ها باشد که برای تعیین تکلیف این موضوع مکاتباتی با مسئولان سازمان متبوع صورت گرفته است.

مدیر روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان با تکرار اظهارات هر ساله مسئولان این دستگاه مبنی بر «گل و لای ناشی از بارش‌ها عامل اصلی مرگ ماهی‌های سد گلابر» است، اضافه می‌کند: درست است میزان بارش در سطح کشور افزایش داشته است اما میزان بارش‌ها در زنجان، قابل توجه نبوده است. شاید 48 ساعت بارش مداوم داشته‌ایم اما آن قدر نبوده که سیل به راه بیفتد. در سد گلابر شاهد حجم بالای گل و لای در سال جاری نبوده‌ایم که ماهیان گلابر تلف شوند.

لزوم رهاسازی حقابه محیط‌زیستی برای نجات ماهیان گلابر!

با این حال فعالان محیط‌زیست به صدای زنجان می‌گویند: این مهم بدون ریشه‌یابی و شناخت درست از علل و یا عوامل مؤثر در این حادثه را میسر نخواهد بود. ما معتقدیم گل و لای عاملی برای تلف شدن ماهی‌ها نمی‌تواند باشد، «ورود فاضلاب روستایی به سد» یکی از عوامل تلف شدن ماهی‌ها می‌تواند باشد اما عامل اصلی نیست. مسئولان باید رهاسازی مستمر حقابه محیط زیستی را جدی بگیرند چرا که در غیر این صورت احتمال تکرار مرگ گسترده ماهی‌ها در روزهای پیس رو دور از انتظار نیست و رخ دادن این اتفاق ناخوشایند در هر سال، قطعی است.