تابستان سال گذشته بود که انتشار خبر انعقاد تفاهم‌نامه‌ای بین «زینبیه اعظم زنجان» و «ناصر ریاحی» که در رسانه‌ها از آن با عنوان «پدر پلاسمای ایران» یاد شده، زمینه اظهار نظر مخالفان و موافقان این طرح را فراهم کرد. طبق تفاهم‌نامه، محلی توسط دانشگاه آزاد زنجان برای تبدیل شدن به مرکز پلاسما در اختیار این مرکز قرار داده شده که قرار است تبدیل به مرکز تحقیق و توسعه شود و براساس تفاهم‌نامه مطروحه «شتاب‌دهنده» هم دایر شود.

همین اظهارات ضد و نقیض و عدم اطلاع‌رسانی در زمینه اهدای پلاسما موجب سردرگمی‌ها در این حوزه شد و سئوالاتی از قبیل اینکه موضوع خرید پلاسما و پرداخت پول چیست!؟ و چگونه بر روی جمع‌آوری و تبدیل آن به دارو اقدام خواهد شد؟ و آیا این موضوع خللی در بحث اهدای داوطلبانه خون خواهد داشت یا خیر؟

به منظور دریافت پاسخ این سئوالات صدای زنجان بازدیدی از مرکز اهدا و جمع‌آوری پلاسمای زنجان داشته و پاسخ برخی سئوالات مطروحه را اخذ کرده است.

یکی از دست‌اندرکاران مرکز اهدا و جمع‌آوری پلاسما در زنجان با اشاره به اینکه پلاسما برای تولید داروهایی از قبیل آی وی آی جی، آلبومین برای سوختگی و فاکتور 8 و 9 برای بیماری هموفیلی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اظهار کرد: این داروها مثل داروهایی نیست که نبود آن موجب افزایش طول درمان شود بلکه نبود دارو موجب مرگ افراد خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه باید در کشور یک میلیون و 200 هزار لیتر پلاسما تولید کنیم تا خودکفا شویم، عنوان کرد: این میزان هم‌اکنون 500 تا 600 هزار لیتر است.

این مسئول مرکز اهدا و جمع‌آوری پلاسما در زنجان با اشاره به اینکه به خاطر همین مراکز اهدای پلاسما در کشور به سرعت در حال افزایش است، بیان کرد: 13 – 14 مرکز اهدای پلاسما در کشور هم‌اکنون فعال است اما چندین مرکز دیگر مجوز دریافت کردند که با فعالیت آنها نیاز کشور رفع می‌شود.

وی با اشاره به اینکه تلاش شده با کار فرهنگی و اطلاع‌رسانی افراد به مرکز مراجعه کنند، اضافه کرد: افراد علاقه‌مند مورد پذیرش قرار می‌گیرند و اطلاعات اولیه آنها در سیستم ثبت می‌شود و یک نمونه خون به صورت سرانگشتی برای اندازه‌گیری هموگلوبین و سایر پارامترهای خونی از  آنها گرفته است.

این مسئول با بیان اینکه این افراد در اتاق پزشک، توسط پزشک چکاب و ویزیت می‌شوند و در صورت تایید توسط پزشک نمونه‌گیری خون انجام می‌شود که این خون برای بررسی ویروسی به تهران ارسال می‌شود، عنوان کرد: پس از دریافت جواب آزمایش و تایید مسئول کنترل کیفیت، امکان اهدا پلاسما برای فرد وجود دارد.

دست‌اندرکار مرکز اهدا و جمع‌آوری پلاسما در زنجان با اشاره به اینکه افراد اهداکننده باید سلامت لازم را داشته باشند چرا که این پلاسما برای ساخت دارو مصرف خواهد شد، اضافه کرد: از زمانیکه داوطلبان نمونه خون اهدا می‌کنند تا زمان دریافت پاسخ آزمایش یک هفته طول می‌کشد.

وی با بیان اینکه پس از انجام این پروسه افراد هفته‌ای یک بار می‌توانند پلاسما اهدا کنند، اضافه کرد: این آمار در ایران سالانه 36 بار اعلام شده است این در حالی است که در کشورهایی چون آمریکا این عدد به 110 بار هم می‌رسد.

وی عنوان کرد: بعد از تعطیلات نوروزی (14 فروردین ماه) موضوع پذیرش اهداکنندگان در مرکز پلاسمای زنجان آغاز شده است.
مسئول مرکز اهدا و جمع‌آوری پلاسما در زنجان با اشاره به اینکه مبلغی به عنوان هزینه ایاب و ذهاب به این افراد پرداخت می‌شود ولی در زمان دعوت از افراد برای اهدا این موضوع مطرح نمی‌شود، اضافه کرد: چرا که تاکید داریم این اقدام در راستای اهداف انسان دوستانه بودن و نباید موضوع مالی که رقم قابل توجهی نیز نیست، مطرح شود.

وی با بیان اینکه پس از خون‌گیری گلبول‌ها به بدن فرد بازپس داده می‌شود و برای همین فرد اهداکننده دچار کم‌خونی نمی‌شود، عنوان کرد: دلیل اهدا با تعداد بالا در این نوع اهدا همین موضوع است چرا که در حقیقت ادرار به علاوه پروتئین از فرد گرفته می‌شود.

یکی از دست‌اندرکاران مرکز اهدا و جمع‌آوری پلاسما در زنجان با اشاره به اینکه زنجان نخستین استان در این حوزه نیست ولی برای نخستین بار است که این مرکز در استان زنجان راه‌اندازی شده است، بیان کرد: 85 درصد پلاسمای دنیا توسط آمریکا تامین می‌شود چرا که در این حوزه هزینه می‌کند.

وی با بیان اینکه در برهه‌ای از زمان (شیوع کرونا) در اروپا پلایشگاه‌های پلاسما مستقر بود که به این دلیل که آمریکا به آنها پلاسما نداد، همه ورشکسته شدند، ادامه داد: اگر هزینه نشود، پلاسمایی نخواهیم داشت، اگر پلاسما نباشد دارویی نداریم و اگر بخواهیم دارو بگیریم قیمت آن گزاف خواهد بود.

این مسئول با بیان اینکه ایران پلاسما را به یک شرکت در آلمان می‌فرستد و از همان پلاسما دارو ساخته شده و آنرا دریافت می‌کند و این مدل به ایران معروف است، اضافه کرد: برخلاف سایر کشورها که پلاسما را اهدا می‌کنند و دارو می‌خرند، در ایران پلاسمای خود ایران تبدیل به دارو شده و به ایران بازمی‌گردد و همین پروسه موجب می‌شود دارو یک پنج قیمت باشد و ارزان‌تر به دست مصرف کننده برسد.

این مسئول مرکز اهدا و جمع‌آوری پلاسما در زنجان با بیان اینکه پس از بازگشت دارو دیگر شرکت ورود نداشتند، عنوان کرد: این داروها مستقیم تحویل وزارت بهداشت می‌شود.

وی با اشاره به اینکه تولید دارو با پلاسمای بومی خطر ورود بیماری حتی با درصد پایین را نیز کاهش می‌دهد، اضافه کرد: این موضوع مورد تاکید سازمان جهانی بهداشت است.

وی در پاسخ به سئوالی در مورد علت انعقاد تفاهم‌نامه با زینبیه برای فعالیت مرکز پلاسما عنوان کرد: مرکز پلاسما علاوه بر زبینیه با خیلی از موسسات خیریه  تعامل داشته تا از ظرفیت سمن‌ها برای جذب اهداکنندگان در این حوزه استفاده کند.

این دست‌اندرکار مرکز اهدا و جمع‌آوری پلاسما در زنجان همچنین در پاسخ به سئوال دیگری در مورد تاثیر فعالیت این مرکز بر عملکرد سازمان انتقال خون، اضافه کرد: اقدامات این مرکز هیچ تداخلی با انتقال خون ندارد و از زحمات این اداره تقدیر می‌شود.

ناگریز به حرکت به سمت جمع‌آوری پلاسما هستیم

وی با بیان اینکه پالایشگاه‌های پلاسما در ابعاد کوچک و نه در سطح صنعتی در کشور برای نمونه در کرج وجود دارد که در استان زنجان دایر نیست، عنوان کرد: زنجان هم‌اکنون، تنها در بحث اهدا و جمع‌آوری پلاسما فعال است در واقع زنجان سومین مرکز جمع‌آوری پلاسمای شرکت دایا آرین دارو بوده که مرکز اول و دوم در شهریار و شهر ری مستقر است!

این دست اندرکار با اشاره به اینکه در زمینه اهدای پلاسما تا این لحظه از قشر فرهیخته پاسخ دریافت کرده‌ایم، اضافه کرد: بدنه مجموعه پلاسما تجاری نبوده و دانشگاهی و علمی است به همین دلیل برای داوطلبان توجیه علمی و انسانی انجام می‌شود نه مالی!

این مسئول مرکز اهدا و جمع‌آوری پلاسما در زنجان با اشاره به اینکه به این مراکز نیاز داریم و باید به سمت جمع‌آوری و اهدای پلاسما حرکت کنیم و نمی‌توانیم از این موضوع گذر کنیم چرا که داروسازی یک صنعت است، خاطر نشان کرد: در صورت موفقیت می‌توانیم به کشورهای همسایه نیز صادرات پلاسما را انجام دهیم چرا که منطقه در این حوزه نیاز دارد.

وی با اشاره به اینکه هم‌اکنون 6 تخت اهدای پلاسما راه‌اندازی شده است، اضافه کرد: افزایش این تخت‌ها 20 تخت برای اهدای پلاسما برنامه ریزی شده است.

 اهدا کننده پلاسما تا چهار هفته امکان اهدای خون ندارد و این یک زنگ خطر برای تامین خون

 به ویژه در گروه‌های خونی کم‌یاب است

سیامک اسدی مدیر کل انتقال خون استان زنجان اما همچنان بر سر انتقادات خود تاکید دارد و در پاسخ به این سئوال که چرا مرکز جمع‌آوری پلاسما در زنجان شروع شد، می‌گوید؟

مدیر کل انتقال خون استان زنجان با اشاره به اینکه امیدوارم مسئول محترمی که یک سال قبل طی مصاحبه‌ای با رسانه مربوط به خودشان اعلام کرد که ما در کنار پرورش زالو وارد حوزه استخراج پلاسما شده‌ایم و به صراحت گفت «طی تفاهم‌نامه‌ای از شرکت خصوصی درخواست کرده‌ایم مرکز جمع‌آوری پلاسما را در زنجان مستقر نماید»، پاسخگوی سوالات باشد، اضافه کرد: امیدواریم وی در مورد تبعات بهداشتی درمانی و اجتماعی آن پاسخ بدهد و اگر مردم و رسانه‌ها را نامحرم نمی‌دانند تفاهم‌نامه مربوطه را برای روشن شدن افکار عمومی منتشر کنند. حرف من این است؛ اهدا کننده پلاسما تا چهار هفته امکان اهدای خون ندارد و این یک زنگ خطر برای تامین خون به ویژه در گروه‌های خونی کم‌یاب است و کسی که به طور مرتب پلاسمای خون خود را می‌فروشد، معمولا برای همیشه قید اهدای داوطلبانه را می‌زند.

وی با اشاره به اینکه بدون تردید یک شرکت غیر بومی سرخود در استان شروع به فعالیت نکرده است، تصریح کرد: به هر حال اینجا زنجان است و صدای مرا از عمق اندوه می‌شنوید، پارسال در شهر ما لیسانس حقوق را پدر علمی پلاسما معرفی کردند و کسی که ۳۰ سال در مورد موش صحرایی مقاله نوشته یک شبه صاحب نظر در حوزه طب انتقال خون می‌شود با این شرایط موش‌های صحرایی هم به تیره روزی ما انسان‌ها می‌خندند و به تعبیر «حسین منزوی» گناه ما این است که نمی‌خواهیم نام آبادیمان خرابی باشد.

وی با اشاره به اینکه ترجیح می‌دهم صحبت‌های مبنایی مطرح کنم ولی آنطور که از شواهد برمی‌آید برخی دستگاه‌های غیر مرتبط با حوزه سلامت و تعدادی از نیروهای بومی استان  بستر لازم برای ایجاد مرکز جمع‌آوری پلاسما را فراهم کرده‌اند، عنوان کرد: بنابراین طرف صحبت من به هیچ عنوان یک شرکت غیر بومی نیست بلکه روی سخنم با همشهریان عزیزیست که در این ماجرا دخیل هستند.

اسدی با اشاره به اینکه وظیفه‌ام آشنا کردن آنها با تبعات اجتماعی، اخلاقی و خطرات این مراکز برای جان بیمارانی است که در شرایط بحرانی نیاز به پلاکت و گلبول قرمز متراکم دارند، اضافه کرد: تمام صحبت‌های من از باب خیر خواهی برای این افراد است، هر چند حقایق نهفته در صحبت‌های من  ممکن است ظاهر تلخی داشته باشد.

مدیر کل انتقال خون استان زنجان با اشاره به اینکه کاهش مراجعه مردم برای اهدای خون و تضعیف فرهنگ اهدای داوطلبانه برای اداره انتقال خون که تاثیری ندارد حتی باعث می‌شود کار روزانه همکاران ما اندکی سبک شود، اضافه کرد: برای ورود به این عرصه‌ها، قبل از همه بیشترین امکان برای من و امثال من وجود داشته و از سال‌ها قبل بارها پیشنهادهایی از این دست داشتم ولی این کار را خیانت به دولت و ملت می‌دانیم لذا در این امور پرهیزگاری کردم.

وی افزود: خوشبختانه با توجه به تاکید رئیس دیوان محاسبات کل کشور مبنی بر ضرورت سامان‌دهی مراکز خصوصی جمع‌آوری پلاسما و ورود سازمان بازرسی کل کشور به موضوع امید می‌رود بعد از یک دوره نابسامانی تحول مثبتی در این زمینه روی دهد.

وی در پاسخ به سئوالی در مورد تبعات خرید و فروش فرآورده‌های خون اظهار کرد:خون یکی از بافت‌های بدن انسان است و به هیچ عنوان نباید انسان‌ها را به سمت فروش اعضا و بافت‌های بدن خود سوق دهیم. نه تنها متخصصین علوم اجتماعی و اقتصادی بلکه مردم عادی نیز امروزه زباله‌گردی و تکدی‌گری را از منظر آسیب‌شناسی اجتماعی نگاه می‌کنند. کافیست در خیابان قدم بزنیم و از مردم عادی سئوال کنیم چه نگاهی نسبت به آگهی‌های خرید و فروش کلیه و آگهی خرید و فروش فرآورده‌های خونی دارند؟ وقتی توضیح کافی و منطقی برای امری وجود ندارد توجیه کردن آن مشکل را حل نمی‌کند.

اسدی با اشاره به اینکه در اداره کل انتقال خون با وجود آزمایشات غربال‌گری ویروسی و گروه‌بندی اتوماتیک و غربال‌گری آنتی بادی‌های ناشناخته با مدرن‌ترین تجهیزات انجام می‌شود ولی در تبلیغات خود به هیچ عنوان روی انجام آزمایش رایگان، چکاپ و غیره تاکید نمی‌شود، عنوان کرد: حتی اغلب منابع علمی اعطای مرخصی تشویقی به اهدا کننده را صحیح نمی‌دانند چون می‌خواهند اهدای خون فقط با انگیزه انسان دوستانه و خداپسندانه باشد، چرا که شیوه‌های تبلیغاتی مبتنی بر اعطای امتیاز به مراجعه کننده می‌تواند افراد پرخطر را جذب سیستم کند.

مدیر کل انتقال خون استان زنجان با اشاره به اینکه نه سازمان جهانی بهداشت و نه کتاب Technical Manual به عنوان رفرنس اصلی طب انتقال خون در دنیا پرداخت وجه را نقطه قوت نظام سلامت یک کشور برای تامین فرآورده‌های خونی نمی‌دانند، اضافه کرد: اهدای خون ۱۰۰  درصد داوطلبانه و بدون چشم‌داشت مادی، میراث فرهنگی و معنوی ایران است و این میراث فرهنگی از زمان جنگ به نماد ایثار در کشور ما تبدیل شده است و همه ما باید در حفاظت از این میراث مهم کشور بکوشیم.

وی اضافه کرد: حدود سه دهه است که زنجانی‌ها تلاش کرده‌اند شهر خودشان را به عنوان پایتخت شور و شعور حسینی برندسازی کنند ولی حالا قبل از شهرهای پرجمعیتی مانند تبریز، اصفهان و شیراز پرچم خرید و فروش فرآورده‌های خونی را بالا بردن با ارزش‌های فرهنگی جا افتاده در استان تقابل آشکار دارد.

وی با اشاره به اینکه در تاریخ هستی بشر خون‌فروشی هم در کنار خونریزی چهره‌ای منفی دارد، تصریح کرد: با مراجعه به ادبیات و فرهنگ عامه نکوهش این رویداد به وفور دیده می‌شود که نمونه آن رمان «خون فروش» است اثر یوهوآ، داستان آشغالدونی دکتر ساعدی و فیلم دایره مینا اثر مهرجویی است.

اسدی می‌گوید: بنابر گزارش‌هایی که در شبکه  اینترنت هم وجود دارد تعدادی از ایرانیان مقیم کانادا از سال ۲۰۱۴ با تاسیس یک شرکت خصوصی اقدام به راه‌اندازی مرکز تجاری جمع‌آوری پلاسما در اونتاریو کردند که با شکایت انتقال خون کانادا و تشکیل کمپین‌های مردمی ممنوعیت جمع‌آوری پولی پلاسما در اکثر ایالت‌های کشور کانادا به تصویب رسید، مرکز فوق جمع‌آوری شد ولی این افراد در یکی از استان‌های دور افتاده کانادا به نام ساسکاچوان در لابی با سیاست‌مداران محلی به رغم مخالفت های مردمی توانستند مرکز فوق را راه‌اندازی کنند که پلاسمای اخذ شده را به پالایشگاه‌های مستقر در ایالات متحده می‌فروختند.

وی با اشاره به اینکه سوء استفاده از دارو در کشور ما ریشه دیرینه دارد. درست است که ما به بوعلی سینا، زکریای رازی و مفاخر پزشکی معاصر می‌بالیم ولی همیشه نمی‌توانیم با دسته گل به استقبال خودمان برویم. نمونه این موضوع استفاده پیروان حسن صباح از گیاهان داروئی است که به حشاشین معروف بودند.

 از صنعت ملی پلاسما دفاع می‌کنم ولی مخالف خام‌فروشی و دلالی پلاسما به خارج از کشور هستم

اسدی در پاسخ به سئوال صدای زنجان در مورد وضعیت صنعت پلاسما در ایران و تاثیر مراکز تجاری جمع‌آوری پلاسما بر عملکرد انتقال خون اظهار کرد: من از صنعت ملی پلاسما دفاع می‌کنم ولی مخالف خام‌فروشی و دلالی پلاسما به خارج از کشور هستم.

مدیر کل انتقال خون استان زنجان با اشاره به اینکه بخش به ظاهر خصوصی از ۲۲ سال قبل انواع امتیازات را از دولت و حاکمیت گرفته ولی به وعده خودش برای تاسیس پالایشگاه پلاسما عمل نکرده است، تصریح کرد: خام‌فروشی و تخریب فرهنگ ایثار و فرهنگ اهدای خون داوطلبانه و بدون چشم‌داشت مادی دستاورد قابل دفاعی نیست! بنابر یک گزارش، گردش مالی سالانه پلاسما در ایران بیش از ۲۰۰ میلیون دلار و در ردیف کشورهای توسعه یافته و دارای صنعت پلاسما بوده است! امیدوارم  برای امکان خروج پلاسما از کشور زمان مشخصی تعریف شود و تا آن زمان  بخش خصوصی، سازمان غذا دارو و حتی سازمان انتقال خون مکلف شوند صنعت ملی پلاسما را در داخل کشور ایجاد کنند. چرا که به خاطر اندکی سود نباید اعتماد مردم را برای همیشه از دست بدهیم.

اظهارات قابل تامل در خصوص واگذاری خدمات «انتقال خون» به بخش خصوصی

وی با اشاره به اینکه معتقدم اگر قرار باشد خدمات انتقال خون به بخش خصوصی واگذار شود این مهم باید کاملا مطالعه شده و براساس تصمیم مجلس شورای اسلامی در صحن علنی باشد، در اظهاراتی قابل تامل عنوان کرد: الان یک سوال پیش می‌آید تصور کنیم برای بخش خصوصی سودآوری اهمیتی ندارد و آنها در سودای تامین دارو برای بیماران سرطانی و غیره بوده و به همین دلیل اقدام به جمع‌آوری پلاسما و صادر کردن آن به خارج از کشور می‌کنند پس چرا سایر فرآورده‌های خونی را تامین نمی‌کنند؟

اسدی با اشاره به اینکه پلاکت حداکثر ۵ روز قابل نگهداری است و پلاسما برای بیش از دو سال قابل نگهداری است در حالی که بیماران سرطانی بیشتر از پلاسما و داروهای مشتق از آن پلاکت مصرف می‌کنند، عنوان کرد: چرا دوستان ما در بخش خصوصی سراغ تهیه پلاکت، گلبول قرمز متراکم، گلبول قرمز کم لوکوسیت و سایر فرآورده‌ها نیستند؟ متاسفانه باید بگویم در بین فرآورده‌های خونی تنها برای پلاسما امکان کاسبی وجود دارد و دلیل دیگری نمی‌بینیم.

وی با اشاره به اینکه حتی اگر قرار باشد بخشی از پلاسما از طریق بخش خصوصی تهیه شود چرا داوطلبانه نباشد؟ چرا پرداخت پول؟ به نظر من اگر صنعت ملی پلاسما داشته باشیم، مردمی که در زمان جنگ تحمیلی از جان خود گذشتند در تامین چند واحد پلاسمای خون ما را تنها نخواهند گذاشت، عنوان کرد: همین الان شما ببینید سردخانه‌های بزرگ ما از انبوه پلاسمای مازاد در حال ترکیدن است ولی محدودیت در گلبول قرمز متراکم و پلاکت است.

اسدی با اشاره به اینکه اهدای همه فرآورده‌های خونی باید در مراکز جامع صورت بگیرد چرا که بیمارستان‌ها ممکن است در یک روز به پلاکت بیشتر نیاز پیدا کنند و روز دیگر به RBC یا فرآورده دیگری و لذا به فراخور نیاز مراکز درمانی باید در یک مرکز جامع تصمیم گرفته شود که پلاکت فرزیس انجام شود یا پلاسمافرزیس! عنوان کرد: اقدامات جزیره‌ای و موازی‌کاری همیشه در کشور ما نکوهش شده ولی بازهم در بر همان پاشنه می‌چرخد.

 تضعیف مدارس دولتی چه گلی به سر طبقه محروم زد که می‌خواهیم انتقال خون ملی را هم پولی کنیم؟ 

وی می‌گوید: به نظر خرید و فروش فرآورده‌های خونی چوب حراج زدن به کرامت انسانی است.

مدیر کل انتقال خون استان زنجان ادامه داد: تضعیف کردن محترمانه نظام آموزشی و تضعیف مدارس دولتی چه گلی به سر طبقه محروم زد که می‌خواهیم انتقال خون ملی را هم تضعیف کرده و پولی کنیم؟

وی با اشاره به اینکه وقتی شما پلاسمای خونتان را می‌فروشید برای مدتی نمی‌توانید خون اهدا کنید و فردا ممکن است به گلبول قرمز متراکم یا پلاکت شما در بیمارستان نیاز ضروری وجود داشته باشد و چون نمی‌توانید اهدا کنید، جان بیماری در معرض خطر خواهد بود، گفت: لذا مراکز خصوصی پلاسما علاوه بر اینکه فرهنگ ایثار و اهدای داوطلبانه را در جامعه تضعیف می‌کنند، هیچ اهمیتی به اورژانس‌های پزشکی نمی‌دهند و صرفاً درآمد برایشان اهمیت دارد، بدون شک در استان زنجان با فراگیر شدن خرید و فروش پلاسما انتقال خون با کمبود اهدا کننده مواجه خواهد بود و بسیاری از بیماران برای ادامه درمان و یا در شرایط اورژانسی به ویژه در گروه‌های منفی و کمیاب باید به استان‌های مجاور از جمله تبریز اعزام شوند و یا اینکه فرآورده خونی از شهر تبریز به زنجان درخواست می‌شود که ممکن است استان مربوطه در این زمینه با محدودیت‌های زیادی مواجه باشد.

اسدی با اشاره به اینکه به این دلیل اسم تبریز را می‌برم که خود تهران به خاطر فعالیت مراکز خصوصی پلاسما با کمبود اهدا کننده مواجه است، بیان کرد: بنده تجربه ۱۵ سال مدیریت در انتقال خون زنجان و قزوین دارم و شرایطی مانند زلزله بم ، زلزله ورزقان ، زلزله کرمانشاه،  شرایط همه‌گیری کووید ۱۹ و نا آرامی‌های اجتماعی پاییز ۱۴۰۱ در نزدیکی مرکز اهدای خون سعدی زنجان را از نزدیک لمس کرده و در بعضی از موارد فوق مدیریت پایش ذخایر خونی چند استان را همزمان بر عهده داشتم و خطرات ناشی از اهدای پلاسما و تاثیر آن بر ذخایر خونی را درک می‌کنم.

مدیر کل انتقال خون استان زنجان با اشاره به اینکه فراموش نکنیم شهر زنجان حدود ۵۰۰ هزار نفر جمعیت دارد و تعداد محدودی از این شهروندان به خاطر شرایط سنی، شرایط پزشکی ، تمایل شخصی و غیره می‌توانند خون اهدا کنند، جمعیت به سرعت در حال پیر شدن است در نتیجه مصرف فرآورده‌ها رو به افزایش و جمعیت اهداکنندگان در آینده کاهشی خواهد بود، گفت: حال دوستان تعهد کرده‌اند سالانه ۳۰ هزار لیتر پلاسما از مردم خریده و به خارج از کشور صادر کنند. آیا به نظر شما نتیجه قابل پیش بینی نیست؟