تور یک روزه بازدید از کارگاه‌های صنایع دستی مس و چاقوی زنجان روز ۲۳ خردادماه سال ۱۴۰۳ برگزار شد.

فعالیت رسمی حدود ۵۰۰ هزار نفر در حوزه صنایع دستی

سید سعید صفوی مدیر کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان در این بازدی با اشاره به اینکه در ایران حدود ۵۰۰ هزار نفر به طور رسمی در حوزه صنایع دستی فعالیت می‌کنند، اظهار کرد: این تعداد صنعت‌گر در ۲۹۹ رشته فعالیت می‌کنند.

مدیر کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان با اشاره به اینکه در استان زنجان طبق آمار ۱۶ هزار نفر فعال رسمی در حوزه صنایع دستی فعالیت دارند، اضافه کرد: معادل همین آمار نیز فعالانی در این حوزه حضور دارند که بدون پروانه صنایع دستی فعالیت می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه هنرمند زنجانی در قالب ۵۵ رشته صنایع دستی فعال هستند، بیان کرد: فعالان هنرمند در حوزه صنایع دستی فلزی بیشتر هستند و بسیاری هنرمندان زنجانی در تولید مس، چاقو و ملیله، گیوه، گلیم، جاجیم و قلم‌زنی در زنجان فعالیت دارند.

صفوی با اشاره به اینکه در زنجان ۵۵ رشته صنایع دستی داریم که تعدادی مختص این مرز و بوم هستند، گفت: صنایع دستی مثل چاقو، مس، ملیله و چاروق به نوعی پیشوند و پسوند زنجان شدند.

صدور و تمدید 4 هزار پروانه صنایع دستی طی 3 سال اخیر

مدیر کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان با اشاره به اینکه در سه سال اخیر ۴ هزار پروانه صنایع دستی در زنجان صادر و بخشی تمدید شده است که نشان از گرایش فعالان صنایع دستی به گرفتن پروانه در این حوزه است، بیان کرد: همچنین شهروندان نیز به فعالیت در حوزه صنایع دستی علاقه‌مند شدند و به نوعی فعالیت در این حوزه به حوزه اقتصادی کمک می‌کند.

صفوی با اشاره به اینکه در حوزه صنایع دستی به جهت اینکه با آموزش کوتاه مدت و سرمایه اندک می‌توان رشته‌های صنایع دستی را آموخته و شاغل شد و می‎تواند در زمینه اشتغال‌زایی موثر باشد، عنوان کرد: با آموزش و اشتغال در حوزه صنایع دستی ما به جای تحویل کارگر ساده غیر ماهر، کارآفرین تحویل جامعه می‌دهیم.

تحقق تعهد ۱۰۰ درصدی اشتغال در حوزه صنایع دستی

وی خاطر نشان کرد: تعهد اشتغال صنایع دستی در سال گذشته در استان زنجان ۴۸۰ نفر بود که ۱۰۰ درصد تحقق یافته است.

وی با بیان اینکه تفاوت صنایع دستی زنجان با سایر استان‌ها این است که اغلب شاغلان در این حوزه آقایان هستند، تاکید کرد: با این شرایط با توسعه اشتغال صنایع دستی در استان می‌توان زمینه ایجاد درآمد برای خانوارها را فراهم کرد.

بیمه؛ مهم‌ترین دغدغه هنرمندان صنایع دستی

صفوی با اشاره به اینکه یکی از مهم‌ترین دغدغه هنرمندان صنایع دستی بحث بیمه است، عنوان کرد: با دستور رئیس جمهور فقید در سال گذشته و پیگیری‌های وزیر میراث فرهنگی موضوع بیمه در دستور کار قرار گرفت که سهم استان زنجان ۴۷۰ نفر است که تقریبا یک شانزدهم کل کشور است.

وی با اشاره به اینکه بازاریابی و فروش صنایع دستی دیگر دغدغه‌ها در این حوزه است، گفت: دو نوع بازاریابی در این حوزه مطرح است، یکی بازاریابی در داخل مرزها که این مهم در قالب نمایشگاه‌های صنایع دستی در استان‌های مختلف در دست اقدام است و هر هفته یا دو هفته یک بار نمایشگاه صنایع دستی در یکی از استان‌های کشور برگزار می‌شود.

صادرات؛ مهم‌ترین موضوع در تولید صنایع دستی

صفوی با اشاره به اینکه عمده انتظار هنرمندان صنایع دستی، حضور در بازارهای خارجی است تا جایگاهی برای خود پیدا کنیم، اضافه کرد: صادرات صنایع دستی مهم است و وزارت میراث فرهنگی کارهایی انجام داده و گام‌های خوبی برداشته است.

مدیر کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان با اشاره به اینکه صادرکننده صنایع دستی اختصاصی در زنجان نداریم، گفت: به همین دلیل پیگیری‌هایی با معاونت اقتصادی استانداری زنجان و کارگروه مستقر در اداره صمت که در حوزه صادرات صورت گرفته و جلساتی تشکیل داده است.

وی با اشاره به اینکه در صادرات جهانی صنایع دستی سهم ایران ۵ هزارم درصد است که عدد کمی بوده در حالی که ایران جزو کشورهای اول در زمینه تولید صنایع دستی است، گفت: شهرها و روستاهای جهانی صنایع دستی کمتر از ۶۰ شهر  و روستای صنایع دستی در جهان است که ۱۶ مورد از آنها در کشور ایران قرار دارد که زنجان هم شهر جهانی ملیله است.

صفوی با اشاره به اینکه از این طرف به دلیل داشته‌ها پر قدرت هستیم ولی در حوزه صادرات باید کار بیشتری صورت گیرد.

برندسازی؛ دغدغه هنرمندان زنجانی

مدیر کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان با اشاره به اینکه برندسازی یکی از دغدغه‌های هنرمندان صنایع دستی است که از طریق دریافت نشان‌های ملی و بین المللی در حال انجام است، بیان کرد: به صورت دو سالانه به آثار هنرمندان نشان‌های ملی و بین المللی اعطا می‌شود و هنرمندان زنجانی ۱۳۰ نشان ملی و ۱۱ نشان بین المللی کسب کردند.

وی با اشاره به اینکه این نشان‌ها به آثار هنرمندان اهدا می‌شود، گفت: سال گذشته هنرمندان زنجانی ۲۵ نشان در حوزه برندینگ دریافت کردند که در حقیقت نوعی درجه هنری است.

صفوی با اشاره به اینکه ثبت نشان جغرافیایی صنایع دستی نیز در برندسازی موثر خواهد بود، گفت: چاقو و ملیله به صورت ملی به نام استان زنجان ثبت شده است و پیگیر ثبت چند رشته دیگر هستیم.

رایزنی برای تامین مواد اولیه هنرمندان صنایع دستی

مدیر کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان با اشاره به اینکه تامین مواد اولیه در برخی رشته‌های صنایع دستی چالشی برای هنرمندان این حوزه است، گفت: برای نمونه با وجود معادن مس در استان زنجان هنرمندان این استان در تامین مس چالش دارند.

مدیر کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان با اشاره به ضعف در حوزه بسته‌بندی صنایع دستی بیان کرد: کارهای در حال انجام است که می‌تواند زمینه ایجاد ارزش افزوده به کالا را فراهم کند.

وی با اشاره به اینکه سعی شده بسته صنایع دستی هم توسعه و بسط پیدا کند تا شاهد بهبود کیفیت خدمات در این بخش باشیم، بیان کرد: چند هنرمند در این بخش ورود کرده و نمونه‌های خوبی برای بسته‌بندی تولید می‌کنند.

ثبت 2 هزار کارگاه چاقوسازی در زنجان

میکائیل موسوی، معاون صنایع دستی اداره‌کل میراث فرهنگی استان زنجان نیز با بیان اینکه حدود ۲ هزار کارگاه بزرگ و کوچک چاقوسازی در استان زنجان به صورت مستمر و پویا فعال هستند و چاقو‌هایی از قبیل چاقوی آشپزی، جیبی و تزئینی در کلکسیون‌ها توسط استاد کاران ساخته می‌شود، اظهار کرد: در کشور 60 میلیون قبضه چاقو مصرف می‌شود که هنوز مصرف داخلی جبران و تامین نشده است.

وی با بیان اینکه در داخل استان زنجان ۱۲ درصد و سایر استان‌ها ۱۵ درصد چاقو تولید می‌شود، ابراز کرد: متاسفانه حدود ۷۰ الی ۷۵ درصد چاقو مصرفی کشور از چین وارد می‌شود.

معاون صنایع دستی اداره‌کل میراث فرهنگی استان زنجان با اشاره به اینکه این چاقو‌ها به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود، تاکید کرد: به دنبال افزایش تولید چاقو به لحاظ کمی و کیفی در داخل کشور هستیم.

وی با اشاره به محل کارگاه‌های چاقو سازی، ادامه داد: تمرکز کارگاه‌های چاقو سازی در منطقه اسلام آباد و سایت کارگاهی است و کارگاه‌های چاقو‌سازی استان به صورت دستی، تلفیقی و صنعتی فعالیت می‌کنند.

موسوی با بیان اینکه بیشتر چاقوهای کلکسیونی صادر می‌شود، بیان کرد: چاقوهای جیبی و قلم تراش استان زنجان از لحاظ زیبایی و تزئین و از نظر تیغه و آبکاری همتا ندارد.

وی در خصوص شمشیر و چاقوهای جیبی و قلم تراش تزئینی، افزود: شمشیر، چاقوهای جیبی وقلم تراش‌های استان زنجان که ارزش کلکسیون و موزه‌ای دارند به کشورهای دیگر صادر می‌شود و ارزش افزوده بالایی دارد. همچنین چاقوهای تزئیینی کلکسیون شده بیشتر به کشورهای عربی و اروپایی صادر شده و شمشیر به کشورهای عربی و چاقوی جیبی هم به کشورهای اروپایی و عربی صادر می‌شود.

معاون صنایع دستی اداره‌کل میراث فرهنگی استان زنجان ادامه داد: قدمت چاقو به دوران مردان نمکی برمی‌گردد، چاقو یکی از اشیائی است که کنار مردان نمکی یافت شده و در استان زنجان قدمت بالایی دارد.

 گردش مالی ۴۳۹ میلیارد تومانی تولیدکنندگان مس در زنجان

سلیمی رئیس اتحادیه مسگران زنجان نیز در این تور با اشاره به اینکه ۱۶هزار هنرمند صنایع دستی در زنجان فعال هستند، اظهار کرد: ۵ هزار نفر در حرفه صنعتگری مس فعال هستند و روزانه ۲٠ تن در خط تولید مس در حال تولید است.

وی خاطرنشان کرد: چند رشته از زیرمجموعه مسگری ازجمله  قلم زنی،  الماس تراش،  مسگری سنتی  و غیره شامل فعالیت های مسگری است.

سلیمی اضافه کرد: مبلغی حدود ۴۳۹ میلیارد تومان، گردش مالی تولیدکنندگان مس است که بین ۵٠٠ کارگاه تولیدی توزیع می‌شود.