چالش کمبود مدرسه در دهه اخیر گریبان بسیاری از شهرهای کشور از جمله زنجان را گرفته است، این چالش از زمانی آغاز شد که موضوع ساخت مسکن به صورت انبوه در شهرک‌های تازه ساخت اوج گرفت و توسعه عمودی شهر آغاز شد.

نبود مدارس در شهرک‌های تازه ساخت در کنار مشکلات حمل و نقلی و ایجاد بار ترافیک شهری و افزایش رفت‌وآمدهای درون شهری که در ایام سال تحصیلی احساس می‌شود، به دلیل افزایش تراکم در مدارس شهرک‌های مجاور موجب کاهش کیفیت آموزشی نیز شده است. برای نمونه به دلیل کمبود مدرسه در شهرک‌هایی چون گلشهر و پونک جمعیت دانش‌آموزی در مدارس شهرک‌هایی مجاور چون اندیشه و زیباشهر و غیره افزایش چشم‌گیری دارد چرا که آموزش و پرورش چاره‌ای به جز توزیع دانش‌آموزان در نزدیک‌ترین مدارس همان منطقه ندارد و این موضوع حواشی زیادی را برای آموزش و پرورش و اولیا ایجاد کرده است.

با وجود اینکه سالیان سال است زنگ هشدار در مورد وضعیت مدارس این شهرک‌ها به گوش می‌رسد، اما هنوز آنچنان که باید و شاید به این موضوع توجه نشده است و هنوز این مناطق از کمبود مدرسه رنج می‌برند و به نظر می‌رسد در آینده با سکونت صاحبان و مالکان مسکن اقدام ملی در واحدهای خود این موضوع بیشتر خواهد شد و عدم چاره‌اندیشی از همین امروز، می‎‌تواند تبعات غیر قابل جبرانی چه از نظر ترافیکی، اجتماعی و آموزشی داشته باشد.

این چالش در ابتدا در زنجان به دلیل پایبند نبودن شرکت‌های تعاونی و انبوه‌سازان به تعهدات خود در زمینهٔ ساخت مدرسه به ازای هر ۲۰۰ واحد مسکونی برمی‌گردد و به دلیل اینکه انبوه‌سازان در بسیاری از موارد از اجرای آن سرباز زده‌اند، در سال‌های اخیر با احداث واحدهای مسکن اقدام ملی و این بار با عدم فعالیت موثر و مثبت اداره کل راه و شهرسازی استان برای ساخت مدرسه همزمان با احداث واحدهای مسکونی به نظر می‌رسد بحران کمبود مدرسه در شهرک‌های اقماری زنجان در سال‌های آتی به اوج خود برسد.

 تا پایان سال‌جاری ۱۰ هزار واحد مسکونی به متقاضیان تحویل داده می‌شود

طبق آخرین اظهار نظر جعفر قزوینیان مدیرکل راه و شهرسازی استان زنجان در آیین تحویل تعدادی از کلیدهای پروژه‌های مسکن اقدام ملی، پیشرفت فیزیکی طرح‌های نهضت ملی مسکن در استان از ۴۰ درصد تا ۱۰۰ درصد است، اظهار کرد: براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته از اردیبهشت‌ماه سال‌جاری تحویل تعدادی از واحدهای مسکونی در شرق و غرب زنجان آغاز شده است و این رویه همچنان ادامه دارد.

مدیرکل راه و شهرسازی استان زنجان با بیان اینکه تاکنون بیش از ۲۰ هزار واحد مسکونی در استان زنجان تخصیص پروژه شده است، اضافه کرد: از این تعداد تا پایان سال‌جاری بیش از ۱۰ هزار واحد مسکونی به متقاضیان تحویل داده می‌شود.

وی با اشاره به اینکه از این تعداد 5 هزار و ۳۸۵ واحد در کوی زیتون در غرب شهر زنجان، 5 هزار و ۱۶۶ واحد در کوی زنگان در شرق زنجان قرار دارد، بیان کرد: تعداد محدودی هم در شهرستان‌های استان قرار دارد که با تکمیل زیرساخت‌ها به متقاضیان تحویل داده می‌شود.

 قبول داریم که کمبود مدرسه وجود دارد

بهزاد کردلو رئیس اداره برنامه‌ریزی مسکن و بازآفرینی راه‌وشهرسازی استان زنجان در گفت‌و‌گو با صدای زنجان با اشاره به اینکه همزمان با ساخت مسکن اقدام ملی در پروژه شرق ساخت پروژه‌های روبنایی نیز آغاز شده است، و در این زمینه دو مدرسه در شرق زنجان و در غرب یک مدرسه در دست احداث است، اظهار کرد: ساخت مدارس در برنامه اجرایی سالانه نیز دیده شده است ولی اداره باید پیگیری لازم برای تخصیص اعتبار جهت ساخت پروژه‌های بیشتر را در دستور کار قرار دهد.

وی با اشاره به اینکه در طرح مسکن اقدام ملی، ساخت مدرسه تعریف شده است اما باید هر چه سریع‌تر شروع شود، تصریح کرد: باید این موضوع سریع‌تر اتفاق بیافتد.

رئیس اداره برنامه‌ریزی مسکن و بازآفرینی راه‌وشهرسازی استان زنجان با اشاره به اینکه ارزیابی در مورد تعداد زیرساخت‌های روبنایی باید در کمیسیون ماده 5 تصمیم‌گیری شود، بیان کرد: براساس نظر این کمیسیون در کوی زیتون 8 مدرسه و در کوی زنگان 4 تا 5 مدرسه نیاز است.

وی با اشاره به اینکه از زمان آغاز بحث‌های شهرسازی اولیه براساس ظرفیت و جمعیت ساکن نسبت به پیش‌بینی نیاز ساخت مدرسه احصا می‌شود که باید این ارزیابی‌ها به مرحله اجرا برسد، اضافه کرد: در این مناطق نیاز به ساخت مدرسه داریم و قبول داریم که کمبود وجود دارد و باید در مورد آن اقدام شود.

 باید از هم‌اکنون به فکر مدارس دانش‌آموزان در سال آینده بود

سعید ایزدراد یکی از نماینده متقاضیان مسکن اقدام ملی در زنجان در گفت‌و‌گو با صدای زنجان با اشاره به سکونت تعدادی از مالکان مسکن اقدام ملی در واحدهای خود اظهار کرد: فرصت سال‌جاری که گذشت و برای دانش‌آموزان مالکان واحدهای مسکن ملی ‌چاره‌اندیشی نشد ولی باید برای سال آینده از هم‌اکنون برنامه‌ریزی شود.

این نماینده متقاضیان مسکن اقدام ملی در زنجان با اشاره به اینکه باید از فرصت باقی مانده تا سال آینده نهایت استفاده را برای ساخت مدرسه برد تا شاهد اتفاقات خوب در این حوزه باشیم، بیان کرد: در پیگیری‌ها اعلام می‌شود مسئول ساخت این مدارس اداره کل راه و شهرسازی است و این مجموعه نیز اعلام می‌کند باید اداره کل نوسازی و تجهیز مدارس استان ساخت مدارس را برعهده گیرد ولی این مجموعه نیز تاکید دارد این موضوع خارج از وظایف آن است!

وی با اشاره به اینکه تا جایی که اطلاع داریم یک مدرسه در پروژه اقدام ملی شرق در دست ساخت است ولی کفاف نیاز دانش‌آموزان این منطقه را نمی‌دهد، اضافه کرد: با توجه به اینکه باید برای سه مقطع ابتدایی، متوسطه اول و متوسطه دوم برای دو جنسیت یعنی حداقل 6 مدرسه حداقل احداث شود ولی تاکید داریم فعلا سه یا 4 مدرسه احداث شود تا روی آن برنامه‌ریزی کرد، در غیر این صورت مشکل جدی پیش خواهد آمد.

ایزدراد با اشاره به اینکه به صورت مستمر بر تعداد ساکنان این واحدهای مسکونی اضافه می‌شود، افزود: مگر علی‌آباد یا گلشهر چقدر مدرسه دارد که کشش این تعداد دانش‌آموز جدید را داشته باشد؟

نماینده متقاضیان مسکن اقدام ملی در زنجان با اشاره به اینکه نمی‌شود 12 هزار نفر ساکن واحدهای مسکن اقدام ملی شوند بعد به فکر ساخت مدرسه باشیم، گفت: این شرایط یعنی بحران و این موضوع شوخی بردار نیست.

وی با اشاره به اینکه طبق برنامه پنجم توسعه هر یک از شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران می‌تواند به جای مالیات مدرسه‌سازی کند، بیان کرد: اگر این قانون اجرا شود فرصت مناسبی برای جذب سرمایه‌گذاران و شرکت‎ها در بحث مدرسه‌سازی در شهرک‌های اقماری است.

 سرانه فضای آموزشی شهر زنجان پایین‌تر از میانگین کشوری است

حمیدرضا اسلامی مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان زنجان نیز در این زمینه به صدای زنجان گفت: سرانه آموزشی در زنجان 6.1 مترمربع است که این میانگین در کشور 5.64 مترمربع است.

مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان زنجان با اشاره به اینکه در این میان ذکر این نکته ضروری است که سرانه آموزشی شهری در زنجان 4.2 مترمربع است، عنوان کرد: سرانه شهر زنجان 3.3 مترمربع است.

وی با اشاره به اینکه 54 درصد جمعیت دانش‌آموزی استان در شهر زنجان است، بیان کرد: سرانه آموزشی در این شهر پایین بوده و باید در حوزه شهری پروژه‌های مدرسه‌سازی برای تامین فضاهای آموزشی فعال شود.

اسلامی با اشاره به اینکه شهر زنجان، ابهر خرم‌دره و قیدار در وضعیت بحران است، اضافه کرد: این شهرها سرانه پایین‌تری دارند و نیازمند تعریف و شروع پروژه در این شهرها هستیم.

 ساخت مدرسه برای واحدهای مسکونی اقدام ملی با اداره راه و شهرسازی 

و بنیاد مسکن است

مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان زنجان با اشاره به اینکه مشکل جدید در حوزه تامین مدرسه این بوده که در این شهرها طرح اقدام ملی‌ احداث شده است، بیان کرد: با توجه به تعداد واحدهایی که در طرح اقدام ملی ساخته می‌شود مدارس نیز باید در دوره ساخت این سایت‌ها پیش‌بینی شود تا در زمانی که خانوارها استقرار یافتند مدرسه نیز فعال باشد.

وی با اشاره به اینکه با وجود اینکه یک مدرسه در کوی زنگان احداث شده است اما این تعداد جوابگوی نیاز این تعداد واحد مسکونی نیست، ادامه داد: در کوی زیتون هیچ مدرسه‌ای فعالیت خود را آغاز نکرده و در کوی ثمین نیز هیچ مدرسه احداث نشده است.

اسلامی با اشاره به اینکه در سایر شهرهای بزرگ هم همین مشکل را داریم، عنوان کرد: در شهرهای کوچک نیز باید بنیاد مسکن در زمینه احداث مدرسه ورود کنند اما در شهرهای زیر 20 هزار نفر جمعیت همچون هیدج، صائین قلعه، سلطانیه و غیره کار احداث مدارس شروع نشده که نیازمند ورود دستگاه‌های مربوطه است.

مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان زنجان با اشاره به اینکه در شهرک گلشهر کاظمیه مدرسه 12 کلاسه فاز 7 با جذب خیر فعال شده است و تا آبان‌ماه تحویل داده می‌شود، ادامه داد: در فاز 4 گلشهر نیز پروژه مدرسه‌سازی از طریق تامین اعتبار در دست تکمیل است.

وی در ادامه با ابراز نگرانی از وضعیت عدم ساخت مدرسه همزمان با احداث واحدهای مکسن اقدام ملی گفت: هیچ ردیف اعتباری برای ساخت مدرسه برای پروژه‌های اقدام ملی و مساکن مهر توسط اداره کل نوسازی تعریف نشده است.

اسلامی با اشاره به اینکه 10 یا 12 سال گذشته ردیف اعتباری تخریب و بازسازی داشتیم که هزینه‌کرد این اعتبار رعایت نشده است، بیان کرد: باید مدارس فرسوده که عمدتا در مرکز شهر زنجان است جمع‌آوری می‌شد که این اتفاق نیفتاده است و در شهرک‌های جدید اضافه شده است نیاز به احداث مدرسه ماده 18 رعایت نکردند به جای تخریب مدارس قدیمی مدارس جدید احداث شده است.

اسلامی از بهره‌برداری ۱۷ مدرسه جدید با ۷۶ کلاس درس در سطح استان در نیمه مهرماه سال‌جاری خبر داد و اظهار کرد: پنج مدرسه در شهرستان زنجان، سه مدرسه در شهرستان ماهنشان، ۶ مدرسه در شهرستان خدابنده، ۲ مدرسه در شهرستان طارم و یک مدرسه در شهرستان ابهر به تعداد مدارس استان اضافه می‌شود.

وی با بیان اینکه ۵۶ هزار مترمربع آسفالت‌ریزی در سال‌جاری در محوطه مدارس استان انجام شده است، گفت: قرارداد جدیدی در حال انعقاد است که با اجرای آن میزان آسفالت ریزی محوطه مدارس به بیش از ۱۰۰ هزار متر مربع خواهد رسید.

اسلامی با بیان اینکه در قالب طرح شهید عجمیان با کمک گروه های جهادی و مشارکت اولیا و دانش آموزان عملیات رنگ آمیزی و شاداب سازی محیط مدارس در استان در حال انجام است، گفت: در این حوزه ۱۰۰ کلاس درس هدفگذاری شده و تاکنون در ۵۰ مدرسه به صورت کامل اجرایی شده است.

مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان زنجان گفت: طی سه سال گذشته ۴۸۳ کلاس درس و ۸ سالن ورزشی در این استان ساخته و تحویل آموزش و پرورش شد.

وی با اشاره به اینکه در مجموع طی سه سال گذشته ۹۶ پروژه آموزشی، فرهنگی و ورزشی اعم از مدرسه، سالن و زمین ورزشی در استان زنجان تکمیل و تحویل آموزش و پرورش شده است، خاطرنشان کرد: رویکرد ما بر جهش در همیاری و همکاری خیرین مدرسه ساز در ساخت است.