#سوژه_مردمی

الهام احمدی- چندی پیش بازاریان و کسبه خیابان‌های اطراف در نامه‌ای خطاب به استاندار به حذف پارکینگ طرح سبزه میدان اعتراض داشته و تقاضای تجدیدنظر در این زمینه را داشتند چرا که معتقد بودند منطقه فوق سالیان طولانی محل پارکینگ صدها دستگاه اتومبیل بوده است از همین رو با توجه به محوریت گردشگری و تجاری منطقه سبزه میدان و بازار زنجان، حذف محل پارکینگ اتومبیل‌ها سبب نارضایتی و نگرانی کسبه محدوده و بازاریان شده است.

این معترضان بر این باورند که «خدمت‌رسانی با هزینه‌های عمومی باید با حساسیت و کارشناسی ویژه‌ای همراه باشد، تا سبب خسران و حسرت برای آیندگان قرار نگیرد که در این صورت همه کارها و زحمات هدر رفته و انگ خیانت را نیز برپیشانی دست‌اندرکاران خواهد نشاند. در شهری که حمل و نقل سریع عمومی از قبیل مترو، تراموا و غیره به هیچ عنوان محلی از اعراب ندارد طرح در دست احداث لطمه جبران‌ناپذیری به اقتصاد شهری به ویژه بازار و صنعت گردشگری وارد می‌کند.»

پس از این اعتراض استاندار زنجان در جلسه ستاد هماهنگی مدیریت شهری با موضوع پروژه سبزه‌میدان به این اعتراضات واکنش نشان داد و عنوان کرد که تا مشکل پارکینگ در این طرح برطرف نشود، مشکل همچنان پابرجاست و باید زمین‌های موجود در بستر طرح سبزه‌میدان را شناسایی و برای احداث پارکینگ‌هایی با مشارکت بخش خصوصی احداث شود، چرا که پس از پایان طرح نمی‌توان پارکینگ ساخت.

فتح‌اله حقیقی همچنین به این نکته اشاره کرد که یکی از تأکیدات پروژه سبزه‌میدان توجه به موضوع تأمین پارکینگ است و در این رابطه باید از نظرات نمایندگان بازار نیز استفاده شود و آن‌ها باید در جریان امور قرار بگیرند، چرا که نظرات آن‌ها حائز اهمیت است.

تأکید استاندار بر حل مشکل پارکینگ سبزه‌میدان

استاندار زنجان با اشاره به این‌که تا مشکل پارکینگ در این طرح برطرف نشود، مشکل همچنان پابرجاست، گفت: باید زمین‌های موجود در بستر طرح سبزه‌میدان را شناسایی و برای احداث پارکینگ‌هایی با مشارکت بخش خصوصی احداث شود، چرا که پس از پایان طرح نمی‌توان پارکینگ ساخت.

در این بین رئیس وقت شورای شهر زنجان نیز در پاسخ به صحبت‌های استاندار این‌گونه عنوان کرد که این کار به صلاح نیست و بهتر است در این محل پارکینگ نباشد، چرا که سبب ورود خودروی بیشتر به مرکز شهر می‌شود.

استعفای عضو شورای مخالف احداث پارکینگ در سبزه‌میدان

حمیدرضا حمیدی، رئیس پیشین شورای پنجم یکی از معترضان ساخت پارکینگ در پروژه سبزه‌میدان بود که چند روز پیش خبر استعفای وی پس از بازداشتش توسط مقامات قضایی در رسانه‌ها پیچید.

حمیدی بر این باور بود که ساخت پارکینگ در سبزه‌میدان به صلاح نیست و بر این نظر خود پافشاری داشت چون زمانی که احمدی نصیری، عضو شورای شهر نیز موضوع اعتراض کسبه و بازاریان و ارائه طوماری به استانداری زنجان مبنی بر تبدیل طبقه منفی یک پروژه سبزه‌میدان به پارکینگ را مطرح کرد در پاسخ گفت: «همان طور که پیش از این نیز گفته‌ام در مورد پروژه سبزه‌میدان هیچ کارشناس ترافیکی ایجاد پارکینگ را تأیید نمی‌کند چرا که در مرکزی‌ترین بخش شهر قرار دارد.

برخی گمان می‌کنند که ایجاد پارکنیگ معضل ترافیک را برطرف می‌کند در حالی که ایجاد پارکینگ در نقاط  حساس سبب تشدید ترافیک می‌شود و این موضوع در هیچ کدام از کتب علمی ترافیک مطرح نشده است و حرکت، حرکت اشتباهی است و به هیچ عنوان همچین چیزی در آنجا نمی‌تواند اتفاق بیافتد و اتفاق نخواهد افتاد و این موضوع منتفی است.

طرح سبزه‌میدان طراحی شده و براساس آن کار در حال انجام است و نمی‌توان تغییر این‌چنینی را در طرح اعمال کرد، پیگیری ایجاد پارکینگ در طبقه منفی یک پروژه سبزه‌میدان نیز کار جالبی نبوده و قابلیت انجام نیز ندارد.»

اصرار مدیران بر نادیده گرفتن نظر مردم در طراحی سبزه‌میدان

حال با این اختلاف نظرهای موجود در مورد احداث پارکینگ بین مسئولان و شهروندان درگیر در طرح شهرزاد مقدم، استاد دانشگاه نیز بر نادیده گرفتن شهروندان و نظر مردم در روند برنامه­ریزی و طراحی، سبزه میدان اشاره داشته و در گفت‌وگو با صدای زنجان این‌گونه عنوان کرد: سبزه میدان، طرحی است که سال‌های سال مورد بحث و تبادل نظر مدیران شهری، برنامه­ریزان و شهروندان بوده و از دهه 50  تاکنون فراز و نشیب‌های فراوانی داشته و هر روزه با توجه به مقتضیات زمان و مدیران هر دوره، ادبیات حاکم بر آن متفاوت بوده است.

وی معتقد است با گذر زمان تغییر مدیران و نیز پایلوت طرح سبزه میدان، آنچه که همراه ثابت و بدون دخل تصرف باقی مانده، نادید گرفتن شهروندان و نظر مردم در روند برنامه­ریزی و طراحی، سبزه میدان بوده است، سبزه میدانی که همه شهروندان زنجانی از آن گذر کرده و خاطره‌سازی داشته‌اند و امروزه در این مکان خاطره‌بازی دارند و در عجبند بعد از این همه سال چه بر سر سبزه میدان سبزمان آمده است.

دیدگاه گازانبری عامل چاله میدان سبزه‌میدان

این استاد دانشگاه با بیان این‌که قلب تپنده شهر روزگاری است محل آزمایشات دیدگاه­ها افکار و عقاید مختلف پیمانکاران و مدیران شهری قرار گرفته بدون این‌که کمترین توجهی به مردم به عنوان استفاده‌کنندگان محق و اصلی از این فضا داشته باشند، یادآور شد: در ابتدا دیدگاه­های فن محوری و عملکرد مقتدرانه و گازانبری سبب شکل‌گیری چاله میدانی در مرکز بافت تاریخی زنجان شده تا بدون هیچ‌گونه هماهنگی بصری و نظم فضایی با بنای دارایی، بازار، مسجد جامع و بنای ذوالفقاری، اثبات کند که این روند برنامه­ریزی نه طبیعت گراست، نه تکامل گرا، نه فرهنگ گراست و نه انسانگرا، چرا که مطلوبیت میدان در برنامه­ریزی انسان‌گرا ایجاد بستر مناسب برای فعالیت­های انسانی، ایجاد مرکزیت و در نتیجه اختلاط تمامی شهروندان اعم از کودکان، معلولان، زنان و سالمندان است.

وی بر این باور است که روند حاکم خروجی ندارد جز تحمیل شرایطی که ساکنان شهر ناچارند به سختی خود را با آن همساز کنند از همین رو به جرأت می‌توان گفت حلقه گمشده طرح اجرایی سبزه میدان توازن و تعادل با کل منسجم شهر است.

مقدم با اشاره به این مطلب که چگونه میدان و مرکز تجمعی فاقد ارتباط و نظم بصری با سیمای خیابان، عناصر و ابنیه‌های تاریخی است، گفت: دورنمای کالبدی، تجلی­گاه ترکیب فرم در کالبد خیابان است، نماد نظم یا تنوع در سیمای خیابان، چیزی که در این طرح به وادی فراموشی سپرده شده و یا اگر بدان توجه شده بسیار اندک و به دور از نسبت طلایی فرم فضایی است.

نباید به بهانه ترافیک میزان دسترسی در بخش تجاری شهر را محدود کرد

وی با طرح این سوال که چگونه ممکن است طرحی در قلب تجاری شهر فاقد پارکینگ باشد؟ افزود: مگر نه این‌که در همه جا، چه در کشورهای توسعه‌یافته و چه در کشورهای توسعه‌نیافته، چه در ایام قدیم و چه در عصر جدید، براساس دسترسی اولین و بنیادی‌ترین اصل شکل­گیری بازار تأمین نیازهای انسانی است. چگونه می­توان به بهانه ترافیک و شلوغی میزان دسترسی در بخش تجاری شهر را محدود کرد؟ چگونه می­توان در عصر ماشین و حاکمیت آن بر ضربان روزانه زندگی شهری بدون گزینه­های جایگزین معقول، حمل و نقل شخصی را محدود کرد؟

این استاد دانشگاه با تصریح بر این‌که تبدیل فضای پارکینگ طرح سبزه میدان به چال میدانی با مبلمان شهری زیبا نمی­تواند پاسخگوی نیاز واقعی کل منسجم شهر زنجان، بازار و حوزه نفوذ آن و شهروندان زنجانی باشد، بیان کرد:  به سادگی می‌توان درک کرد عدم تأمین پارکینگ در این طرح سبب، افزایش پارک حاشیه­ای و ترافیک ساکن در خیابان امام و معابر منتهی بدان است.

وی با یادآوری این مطلب که ما نمی­توانیم نقش و اثر تأثیرگذار بازار و عملکرد تجاری آن را که طی قرن‌های متمادی شکل گرفته است نادیده بگیریم، بیان کرد: درست است شهر فقط  برای تجارت نیست ولی بخش تجاری شهر، مهم‌ترین مرکز تجارت و بازرگانی شهر است، وظیفه مدیران شهری در پروژه سبزه‌میدان حکومت و اقتدارگرایی نیست بلکه ایجاد بستر مناسب برای تردد و دسترسی آسان به این بخش است آنچه که امروزه با شهرسازی حداقل­گرا و مدیران کنونی به صورت دسترسی قطره‌چکانی و محدود، معابر یک طرفه، نبود پارکینگ، در اختیار بازار و حوزه نفوذ آن است.

الگو قراردادن پاریس بر صفر کردن فضای پارکینگ سبزه‌میدان معقول نیست

مقدم با اشاره به این‌که استفاده از تجربیات شهرهایی چون پاریس بر مبنای صفر کردن فضای پارکینگ در بخش مرکزی شهر، گزینه مناسب و معقولی برای شرایط کنونی زنجان نیست، گفت: باید این واقعیت را به یاد داشته باشیم که هیچ راه‌حلی برای همه مناسب نیست. زمینه، الزامات گذشته، شرایط مکانی و فضایی پروژه بسیار مهم است و باید همیشه در نظر گرفته شود.

وی با تأکید بر این‌که طرح اجرایی با اصول اولیه فضاهای قابل دفاع نیز همخوانی ندارد، خاطرنشان کرد: برای پیشگیری از جرم براساس طراحی محیطی، اختلاف سطحی موجود در طرح سبب کاهش احساس امنیت عینی و ذهنی است. عدم استفاده مؤثر و سازنده از حضور عابران پیاده در محل برای کاهش احتمال وقوع جرم، کاهش نظارت عمومی، کاهش شفافیت و در معرض دید قرار گرفتن، ناسازگاری میان فرم، کارکرد و معنا، کاهش دید شهروندانی که از این فضا استفاده می­کنند از مهم‌ترین دلایل ایجاد حس ناامنی در شهروندان به ویژه زنان در این فضا است.

طرح فعلی سبزه‌میدان پیامد دیدگاه مردانه شوراست

مقدم با تصریح بر این‌که طرح فعلی سبزه‌میدان یکی از پیامدهای کنارگذاشتن زنان از مدیریت شهری است امری که در این دوره و در این چیدمان شورا به وضوح قابل لمس است. شورای شهری با اتوریته مردانه که به ایجاد و طرح­ریزی فضاهای مردانه منجر شــده و سبب نوعی کوری جنسیتی در این طرح شده است، افزود: فضای شهری را نمی­توان جدا از جامعه و ابعاد اجتماعی آن درک کرد؛ شهر هندسه این فضاست و برای درک این هندسه نیازمند مشاوران و متخصصان فضای شهری هستیم.

وی با بیان این‌که در عصر کنونی شهر مکان حساس است و بافت تاریخی به جهت وام­داری تطور تاریخی آن، بافت حساس شهر محسوب می‌شود، یادآور شد: بخش تجاری شهر به سبب ارتباطات گسترده آن با مناطق شهری و حوزه نفوذ آن، بخش حساس شهری بوده و طرح سبزه میدان نیز به دلیل حساسیت این سه امر مهم بسیار حساس و درخور توجه است.

این استاد دانشگاه سبزه‌میدان را طرح بسیار ارزشمند و موثر دانست که زمینه­های رشد و شکوفایی بیش از پیش شهر زنجان را در نطفه دارد اگر ما آن را به چاله میدانی تبدیل نکنیم، خاطرنشان کرد: اگر در این مقطع تاریخی پس از سه دهه از خود بپرسیم، ما چاله میدان و شهری می­سازیم که بعدها ما و پدران و مادران ما را تغییر و فرزندان ما را شکل خواهد داد، چگونه مردمی می­خواهیم باشیم؟

حال باید منتظر ماند و دید آیا با تغییر ترکیب اعضای شورای شهر و نیز بر سر کار آمدن هیئت رئیسه جدید در شورای شهر و در نبود اعضای شورای شهر معترض به احداث پارکینگ در پروژه سبزه‌میدان و نیز استعفای معصومی، شهردار سابق و فعالیت شهردار جدید، دیدگاه‌ها بر طرح سبزه‌میدان پا برجا می‌ماند یا این‌که مجدداً شاهد دیدگاه‌ متفاوت در ایجاد پارکینگ در این پروژه خواهیم بود؟ آیا بر مخالفت‌ها ترتیب اثر داده می‌شود یا این‌که سبزه‌میدان همچنان میدانی برای  اقتدارگرایی برخی مدیران شهر خواهد بود.