اطلس منصف- درهر شرایطی راه انداختن هرکار
تازه‌ای سرمایه می‌خواهد،نه فقط سرمایه میلیاردی که ذهن هر شخص ابتدا به سراغش می‌رود
خیلی وقت‌ها افراد موفق سرمایه اولیه از همه لحاظ محسوب می‌شود.
این رسم شاگردی با گذشت زمان کمرنگ‌تر شده و
در بین بازاریان شاگردان کمتری به چشم می‌خورد.
وقتی صحبت از کسب و کار می‌شود
"بازار"یکی از گزینه‌های مد نظرهرشخص است.
هر روزه تعداد زیادی از جوانان برای پیدا کردن
شغل مورد نظرشان به بازارسرمی‌زنند، بازاری‌ها به تناسب حرفه خودشان و عرضه و
تقاضا به تنهایی یا گروهی شاگرد می‌پذیرند.روند بازار در گذشته این‌گونه بود،
پسرهایی که می‌خواستند وارد بازار شوند پیش پدر یا کسبه آشنا بازارنمی‌رفتند بلکه
دوره را جایی دیگر می‌گذرانند تا رسم شاگردی فرا کبگیرند."شاگردی کردن"
رسمی‌ست دیرینه که در بین جوانان امروزی ناملموس است و کمتر جوانی اکنون بتواند در
بازار شاگردی کند.
طرح «استاد – شاگردی» به تازگی در زنجان اجرا می‌شود
به منظور آگاهی از روند اجرای طرح استاد-
شاگردی با مدیرکل فنی حرفه‌ای استان محمدرضا انصاری به گفتگو نشستیم.
اجرای طرح مهارتی،و آموزش‌های غیررسمی که فنی
حرفه‌ای متولی آن است، و زیرنظر وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی قرار گرفته است،
تا برای اصلاح ساختار"استادی - شاگردی" و احیا شدن این سنت باشد، و روش‌های
نوینی برای این طرح گذاشته شده است.
محمدرضا انصاری تأکید کرد: فنی حرفه‌ای استان
دستورالعملی را تحت عنوان دو دیدگاه تبیین کرده است، افرادی که توانایی حضور در فنی
حرفه‌ای را به علت نبود رشته‌هایی مانند صافکاری، رنگ‌کاری و حرفه‌های مختلف را که
در فنی حرفه‌ای آموزش داده نمی‌شود، اما این رشته‌ها در خارج از فنی حرفه‌ای در
کارگاه‌های سطح شهر آموزش داده می‌شود، درهمین راستا، استاد کاران ماهر را که از
نظر کاری و اخلاقی شایسته‌اند را شناسایی و به این استادان مجوز ارائه کارگاه
آموزشی می‌دهند، که کارورزان در محیط واقعی کار دوره آموزشی بگذرانند.
انصاری ادامه داد: تفاهم‌نامه‌ای که با اتاق
اصناف ایران داشتیم، فراخوانی در جهت این‌که کسانی که تمایل دارند از این شرایط و
روش آموزشی استفاده کنند دعوت به همکاری کردیم که در این فراخوان 760 نفر با توجه
به تأیید صلاحیت استادان و تجربه و حسن شهرت انتخاب شده‌اند.
وی اظهار کرد: در طرح استاد - شاگردی هر استاد
می‌تواند تعداد محدودی شاگرد حدوداً 3 تا 6 نفر داشته باشد و محدودیت سنی طبق
قانون کار است و دستورالعمل به این صورت است که 15 سال به بالا که شرایط اشتغال را
داشته باشند، می‌توانند از این طرح استفاده کنند.
کار در محیط واقعی،انتقال تجربه است
در ادامه اظهار نظر معاون تعاون رفاه و کار
اجتماعی در رابطه با بیمه و تسهیلات کارورزان در طرح کار در محیط واقعی می‌خوانید:
این طرح معمولاً برای افراد زیر لیسانس طراحی شده است که افراد در محیط‌های واقعی
کار و صنفی کارگاهی تحت آموزش قرار می‌گیرند و زمانی که فرد دوره آموزشی را می‌گذراند
بیمه مسئولیت کارفرما مشمول آن می‌شود که اگر اتفاق رخ دهد دولت بیمه را پرداخت می‌کند
و هیچ رابطه کارگری کارفرمایی حتی در واحدهای صنفی در طب برگزاری دوره‌های آموزشی
وجود ندارد
در محیط آموزشی هیچ رابطه کاری بین کارگر و کارفرما برقرار نمی‌شود
محمدرضا آبی‌پور، معاون تعاون کار رفاه
اجتماعی افزود: در این طرح افراد متقاضی ثبت نام می‌کنند و براساس این‌که واحدهای
پذیرنده یا بنگاه‌های اقتصادی متقاضی نیازمند کارجو هستند، و برای فارغ‌التحصیلان
دانشگاهی سیستم کارورزی هم طراحی شده است و افرادی که اعلام آمادگی می‌کنند در یک
بنگاه اقتصادی به مدت 4 یا 6 ماه کار می‌کنند و دولت در این مدت کمک هزینه آموزشی
می‌دهد و به دلیل این‌که قرارداد آموزشی است هیچ رابطه کاری و کارفرمایی برقرار
نمی‌شود اما در پایان دوره آموزشی این قرارداد آموزشی براساس موافقت واحد پذیرنده
یا بنگاه اقتصادی در صورت صلاحیت فرد و آموزش درست، قرارداد کارگری کارفرمایی
منعقد می‌شود و در این شرایط کمک هزینه کارآموزی حذف شده و شخص حقوق را از بنگاه
اقتصادی می‌گیرد و برای افراد کارورز دولت 2 سال مشوق کارفرمایی می‌دهد و به جای
کارفرما حق بیمه شخص کارورزی که دوره آموزشی را گذرانده است و مشغول به کار است را
پرداخت می‌کند، بنابراین شرایط برای جذب افراد فارغ التحصیل دانشگاهی به محیط
واقعی کار است که یک اشتغال پایدار اتفاق می‌افتد.
آهنگ مس در زنجان در حال خاموشی است
شاید بعضی‌ها به خاطر نیاورند زمانی در خیابان‌های
زنجان صدای آواز مس به گوش می‌رسید اما اکنون این نوای مس در زنجان کمتر به گوش می‌رسد
و خبری از مس کاران قدیمی و باتجربه نیست.
در طی بازیدی که از کارگاه‌های آموزشی
"طرح کار در محیط واقعی " داشتیم با استاد کار در زمینه ساخت ظروف مسی
در کارگاه به گفتگو نشستیم: رسول نظریان استاد کار تجربی، که ساخت ظروف مسی را از
سه سال پیش آغاز کرده و به دنبال ارتقا ساخت ظروف مسی با طرح‌های متنوع و بالابردن
این صنعت در استان بوده است،"مس" یکی از صنایع مهم زنجان عنوان می‌کند،
که هیچ‌گونه متولی و راهکاری برای پیشرفت این صنعت دیده نشده است و پیشرفت در این
زمینه ضعیف است.
رسول نظریان می‌گوید: در شش ماه اول کاری نشان
ملی افتخار در ساخت"کتری"را بدست آورده و تنوع محصولات نسبت به طرح‌های
سنتی گذشته بیشتر به چشم می‌خورد.
نظریان می‌گوید: اشخاصی که در استان فعالیت می‌کنند
در زمینه ساخت ظروف مسی اطلاعات کمی دارند به همین دلیل از اشخاص خارج از کشور
برای ساخت و تنوع در طرح‌ها بیشتر استفاده شده و ادعا می‌کند اقلامی که در این
کارگاه ساخته می‌شود در سایر نقاط کشور موجود نیست، اما این امکان وجود دارد که
محصولات قاچاق وارد کشور شود که با ساخت تولیدات داخلی در این کارگاه بتوانند قدمی
برای مبارزه با قاچاق بردارند.
نظریان در مورد تعداد افرادی که در کارگاه کار
می‌کنند، می‌گوید: چهار استاد کار خارجی از کشور ترکیه با اطلاعات کافی در این
کارگاه کار می‌کنند که برای این چهار استاد کاران شانزده نفر کار می‌کنند و کار
تکمیلی این استادکاران را نیروهای ایرانی انجام می‌دهند.
وی می‌گوید: در ابتدا با تعداد معدودی از
افراد کار را شروع کرده‌ایم، با گذشت زمان عرضه و تقاضا بالا رفت و نیروهای بیشتری
جذب کردیم و اکنون حدود شصت نفر مشغول به کار هستند.
این استاد کار در پاسخ به این سوال که ادارات
و سازمان‌های استان چقدر به جذب نیروی جوان کمک کرده‌اند، می‌گوید: اداره فنی حرفه‌ای
نسبت به سایر ادارات عملکرد بهتری داشته است اما این حمایت و عملکرد می‌توانست
بهتر باشد، سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی استان هیچ‌گونه حمایت نکرده‌اند و
دولت هم هیچ‌گونه تسهیلاتی برای گسترده کردن کارگاه و پیشرفت روند کاری نداده است.
وی در پاسخ به سوال مزایا و ساعت کاری
کارآموزان می‌گوید: کارآموزان در این محیط همزمان با این‌که تحت آموزش هستند
ماهانه مبلغ 500 هزار تومان نیز دستمزد دریافت کرده و ساعت کاریشان مطابق قانون
کار است.
نظریان ادامه می‌دهد: تا به امروز از سوی بیمه
تأمین اجتماعی هیچ‌گونه اتفاقی مبنی بر بیمه شدن افراد رخ نداده است، افراد در این
کارگاه بیمه مسئولیت معدنی هستند و کارورزان در زمان کارورزی بیمه فنی حرفه‌ای شده
و پس از پایان آموزش نیز بیمه تأمین اجتماعی می‌شوند.
نظریان ضمن تأکید بر عدم همکاری نهادها این
جمله را متذکر شد که "هیچ کسی کارش به اداره‌های استان نیفتد" بیشترین
هزینه را در این 2 سال برای مس کرده است و ادعا می‌کند بدون هیچ حمایتی تا سال
آینده نیروهای خود را به صدوپنجاه نفر افزایش می‌دهد.
ید طولانی مجسمه‌سازی استان
جلال رحمتی که حدود 20 سال است در کار مجسمه‌سازی،
سفال، سرامیک و غیره فعالیت دارد، به این حرفه علاقه داشته و در بسیاری از مسابقات
داخلی و فستیوال‌های خارجی مقام کسب کرده است،.می‌گوید: " مجسمه‌سازی در
زنجان دارای پیشینه طولانی است اما جزو رشته‌هایی است که در حال انقراض است".
در یک سال حدود 40 شاگرد مجسمه‌ساز داشته است
اما از طرف دولت و صنایع دستی هیچ‌گونه کمک و تعاملی ندیده است، به گفته
خودش" تنهای تنها هستم و مستقل عمل می‌کنم دولت و ادارات استان کاری با ما
نداشته باشند کمک نمی‌خواهیم"
از هفت نفری که اکنون نزدش کار می‌کنند 2
نفرشان بیمه هستند و کارگاه هم بیمه مسئولیت است واز طرف تأمین اجتماعی یا ادارات
خاصی هیچ‌گونه بیمه‌ای دریافت نکرده است.
به گفته خودش" 2 سال پیش یک پروژه ای را
برای شهرداری انجام داده است و بعد پایان کار2 سال طول کشید پول و حق زحمت کار را
شهرداری بدهد و بسیاری از فاکتورها هم گم شد"
جلال رحمتی می‌گوید:"سال گذشته در
رختشویخانه استان آموزش و فعالیت داشته اما یک شب بدون هیچ دلیلی از او و شاگردانش
خواسته‌اند تا رختشویخانه را تخلیه کنند و بعد از آن به بخش خصوصی واگذار
کردند"
دولت نه تنها حمایتی نکرده بلکه چوب لای چرخش گذاشته است
رحمتی می‌گوید: در تمام این مدت دولت نه تنها
حمایتی نکرده بلکه چوب لای چرخش گذاشته است و از بسیاری از کارها و حمایت‌ها
بازمانده است.
وی ادامه می‌دهد: این هنرمی‌تواند گسترش
بسیاری داشته باشد و از کارهای ایرانی در خارج از ایران استقبال‌های چشم‌گیری می‌شود
و چند مورد از کارهای او به خارج از ایران فرستاده شده و مورد توجه قرار گرفته
است.
به گفته وی در این بین فنی و حرفه‌ای از سایر
ادارات عملکرد بهتری داشته است و به کسانی که تحت آموزش باشد مدرک معتبر می‌دهد.
وی می‌گوید: برای نمایشگاه جهانی سفال در حال
آماده شدن است تا این هنر زیبا را به تمام جهانیان نشان دهد او که معتقد است طرح‌هایی
که او و شاگردانش بر روی اشیا سفالی می‌کشند هیچ نمونه‌ای در سایر نقاط کشور ندارد
و با این همه از کار دلسرد نشده است و در این حرفه فعالیت می‌کند.
او که معتقد است مجسمه‌سازی در استان سالیان
سال است طلسم شده است و هیچ نقطه عطفی از سوی هیچ سازمان و اداره‌ای مشاهده نکرده
است او که رویای ساخت شهرک سفال را در زنجان داشته است با این سنگ جلو پا انداختن‌ها
پشیمان شده است اما می‌گوید: اگراین هنر بیشتر مورد توجه مسئولان قرار گیرد می‌تواند
منبع درآمدی برای استان بوده و برای جوانان نیز اشتغال‌زایی شود.
واکنش محمدرضا انصاری در مورد مشکلات به وجود
این‌گونه بود:
انتخاب استاد کاران با مهارت کافی نیازمند
شرایط خاصی است که بتوانند شاگردهایی تربیت کنند که علاوه بر فراگرفتن صنعت، اخلاق
در محیط کاری را نیز داشته باشند و هر شخصی را نمی‌توانیم چه برای کارآموزی و چه
برای استادی انتخاب کنیم.
وی گفت: اکنون 75 کارگاه در زنجان شناسایی شده
است و 196 نفر ثبت نام کرده و در حال آموزش هستند.
مدیرکل فنی و حرفه‌ای استان در ادامه افزود:
" برای بخش خصوصی در فنی حرفه‌ای فرش قرمز پهن می‌کنیم" تا با همکاری
بخش خصوصی این طرح مهارتی بیشتر گسترش یابد.
وی ادامه داد: همه ادارات یک مجموعه هستند
وعملکرد هر اداره بر اداره دیگر تأثیر می‌گذارد و این‌که هر کسی که بعد آموزش
مناسب توان‌مندتر باشد می‌تواند به موفقیت‌های بیشتر دست یافته و برای خود کسب
درآمد کند.
گفتنی است طرح استاد- شاگردی و آموزش‌های
کوتاه مدت از روش‌های خوبی است که موجب برآورده شدن نیازهای بازار کار می‌شود این
طرح با شعار این‌که "هر کارگاه یک آموزشگاه و هر فرد یک مهارت و هر مهارت یک
اشتغال" به فعالیت می‌پردازد، و برای رفع مشکلات و بیکاری جوانان کارساز است.
# فنی و حرفه‌ای؛ استاد؛ شاگردی؛ بخش خصوصی