روزنامه صدای زنجان- روزهای اخیر عکس‌هایی از دیوار فروریخته خانه خدیوی که یکی از خانه‌های تاریخی زنجان است در فضای مجازی منتشر شد. عکس‌هایی که بیانگر فروریختن بخشی از تاریخ زنجان است. تاریخی که این روزها در خیابان 7 تیر زنجان به دلیل نبود اعتبار کافی به حال خود رها شده است.

خانه خدیوی از جمله خانه‌های تاریخی شهر زنجان است که همچنان کاربری مسکونی دارد و در اختیار مالک آن (آقای خدیوی) است. این خانه تاریخی از جمله بناهای زیبا و با تزئینات حائز اهمیت است که در نزدیکی موزه رختشوی‌خانه و خانه ذوالفقاری در محله‌ای معروف به «دالان آلتی» در شهر زنجان واقع‌شده است. نظر به اینکه هیچ‌گونه کتیبه و یا نوشته‌ای که دال به زمان ساخت بنا باشد به دست نیامده و زمان دقیق ساخت بنا مشخص نیست اما با توجه به معماری و سبک این خانه تاریخی گمان می‌رود که در دوره‌های اولیه پهلوی بناشده باشد. از جمله تزئینات این بنا می‌توان به آجرکاری‌های نما، گچ‌بری‌های زیبا و ستون‌ها و نماها، لمبه کاری با نقوش متنوع، وجود ایوان که بر روی شش ستون چوبی با پوشش گچی استوارشده و همچنین به وجود نرده‌های تزئینی اشاره کرد.

این خانه از جمله بناهایی است که متأثر از الگوهای رایج غرب و ملهم از شیوه‌های محلی این منطقه شکل‌گرفته است. این عمارت به‌صورت دو اشکوبه ساخته‌شده که کاربری و اهمیت هر بخش از بنا با به حداکثر رساندن تزئینات مشخص‌شده است.

این اثر در تاریخ ۲۸ دی ۱۳۷۹ با شماره ثبت ۲۹۶۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

 پاسخی که «مهدی غلامی»، معاون میراث فرهنگی اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان به چرایی این اتفاق می‌دهد تخصیص نیافتن اعتبارات لازم برای مرمت این بنا است.

سه دانگ از خانه خدیوی پیش از این وقف شده است و سه دانگ دیگر متعلق به مالک شخصی این خانه است

وی با اشاره به اینکه سه دانگ از خانه خدیوی پیش از این وقف شده است و سه دانگ دیگر متعلق به مالک شخصی این خانه است، گفت: بر اساس تفاهم ‌نامه‌ای طی دو سال پیش، بنا بود این خانه در اختیار اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قرار بگیرد و این اداره موظف شده است تا آن را مرمت کند.

به گفته این مسئول با مرمت این بنا توسط اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به مدت 5 سال از این خانه استفاده فرهنگی خواهد شد و در نهایت این خانه به مالک آن عودت داده می‌شود.

وی دلیل این امر را اینگونه بیان کرد که با توجه به اینکه خانه خدیوی یکی از بناهایی است که در فهرست اثار ملی به ثبت رسیده است بنا براین لازم است که این بنا تحت مرمت قرار گرفته و خانه حفظ شود.

اعتباری جهت مرمت این خانه به دست نیامده است

معاون میراث فرهنگی اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان ادامه داد: متاسفانه در این مدت؛ طی مکاتباتی که موجود است، اداره میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی نتوانسته است از اعتبارات ملی و استانی، اعتباری جهت مرمت این خانه تاریخی به دست آورد.

غلامی با اشاره به وضعیت این بنای تاریخی افزود: در حال حاضر وضعیت بنا از لحاظ دیوارها، در ظاهر در حال فرو ریختن هست اما خود دیوارها مقاوم هستند و فعلا خطر جانی برای عابرین ندارد؛ منتهی مراتب سقف تا میزانی آسیب دیده است و در طول پاییز و زمستان اگر بارندگی‌های جوی افزایش پیدا کند خطراتی را برای این بنا ایجاد خواهد کرد.

مالک تمایلی به هزینه‌کرد برای ترمیم این بنا ندارد

این مسئول با اشاره به اینکه خود مالک تمایلی به هزینه‌کرد برای ترمیم این بنا ندارد، افزود: مالک نیز در این زمینه به امضای تفاهم نامه اشاره دارد و اذعان می‌کند که تنها از این طریق اقدام خواهم کرد و تاکنون هم در این زمینه رجوعی نکرده است و بیشتر ترجیحش بر این است که اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در این زمینه ورود داشته باشد و این خانه را ترمیم کند.

به گفته غلامی با وجود اینکه شرایط این خانه اکنون در این وضعیت است اما ما در این زمینه تمام تلاش اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بر این است که بتواند از جاهای مختلف اعتبارات لازم را کسب کند اما متاسفانه تاکنون در این زمینه ناموفق بوده است.

دست هر خیر و سرمایه گذاری را که در این زمینه ورود پیدا کند به گرمی می‌فشاریم

وی در این رابطه خاطرنشان می‌کند: اداره میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی دست هر خیر و سرمایه گذاری را که در این زمینه ورود پیدا کند به گرمی می‌فشارد. ضمن اینکه مواردی هم در این زمینه بوده است که افراد اقدام به سرمایه گذاری در این زمینه کرده‌اند اما متاسفانه در نهایت هرکدام از این افراد از ادامه همکاری اجتناب نموده‌اند.

قدمت خانه خدیوی به دوره قاجار برمی‌گردد

به گفته غلامی، قدمت خانه خدیوی به دوره قاجاری برمی‌گردد، اما متاسفانه اطلاعات دقیقی در زمینه اینکه قدمت این خانه به کدام دوره قاجار است؛ وجود ندارد ضمن اینکه گمانه زنی ها بر این است که این بنا مربوط به اواخر دوره قاجار باشد.

وی در این رابطه با بیان اینکه متاسفانه ما در استان زنجان تعداد محدودی خانه تاریخی داریم و مثل برخی از شهرها نظیر اصفهان و کاشان در این زمینه غنی نیستیم، گفت: این بنا با توجه به تعداد معدود خانه تاریخی در استان اهمیت پیدا می‌کند و ارزشش بالاتر می رود و با توجه به اینکه در کنار خانه ذوالفقاری قرار گرفته است و در محدوده‌ سبزه میدان واقع است و شهرداری اقداماتی در زمینه توریست پذیر کردن سبزه میدان انجام می‌دهد، همه این موارد می‌تواند در غنای فرهنگی و توریستی این خانه با توجه به اینکه در مرکز استان هم قرار دارد نقش داشته باشد و در تبدیل این خانه به یک مکان ارزشمند کمک شایانی کند.

این مسئول خاطرنشان کرد: همچنین اگر این خانه مرمت شود در توریست پذیر بودن طرح سبزه میدان و خانه ذوالفقاری‌ها و اداره دارایی نیز موثر خواهد بود و در کنار آن می‌تواند یک هسته مرکزی برای گردشگری استان در کنار بازار و مسجد جامع و سایر بناهایی که عنوان شد ایجاد کند و با این نگاه خانه خدیوی بسیار ارزش پیدا می‌کند.

پیش بینی یک میلیارد تومانی برای مرمت خانه خدیوی

غلامی با اشاره به اینکه اقداماتی جهت تامین اعتبار این خانه از سوی وزارتخانه انجام شده است اما متاسفانه در این زمینه نیز ناموفق بوده‌ایم، گفت: در این زمینه همچنان امیدواریم تا بتوانیم بخشی از این هزینه را از وزارتخانه تامین کنیم منتهی مراتب مشکلی که وجود دارد این است که اعتبارات لازم برای مرمت این خانه کم نیست و پیش بینی می‌شود که اگر این بنا بخواهد به صورت کامل مرمت شود چیزی در حدود یک میلیارد تومان اعتبار نیاز است ضمن اینکه با توجه به شرایط اقتصادی کشور این مشکلات دوچندان خواهد شد و مشخص نیست که این میزان اعتبار تا ماه آینده تا چه میزان افزایش خواهد بافت.

غلامی با اشاره به اینکه گاها اعتباراتی که در این زمینه به ما پیشنهاد می‌شود بسیار ناچیز است، گفت: این اعتبارات در حدود 30 تا 40 میلیون است که تنها می تواند رد زمینه استحکام بخشیدن به داربستهای موجود برای حفظ این خانه به کار آید.

وی با اشاره به اینکه طبق تفاهم نامهی منعقد شده در این زمینه پس از مرمت خانه خدیوی، این مکان به مدت 5 سال در اختیار اداره میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی خواهد بود، گفت: در این مدت این اداره به این خانه کاربری فرهنگی خواهد داد، ولی پس از اتمام این 5 سال خانه خدیوی به مالک اصلی آن تحویل داده خواهد شد و اینکه کاربری خانه خدیوی پس از این مدت مسکونی باشد و یا خیر به عهده مالک آن خواهد بود.

تنهایی اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در زمینه مرمت این خانه

وی در پاسخ به اینکه «با توجه به اینکه بخشی از این خانه وقف شده است، آیا اداره اوقاف نمی تواند در این حوزه ورود داشته باشد ؟» افزود: در این زمینه من نمی‌توانم چندان نظر بدهم اما خیلی از بناهای وقفی ما است که به هر حال وقتی بحث تاریخی بودن آن پیش می‌آید، ترجیح بر این است که بیشتر اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در این زمینه ورود پیدا کند و به هر حال یک میزان هم برای این اداره سخت خواهد بود که به تنهایی بار این مسئولیت را با توجه به اعتباراتی که به این حوزه اختصاص می‌یابد ؛ را به عهده بگیرد.

زهره میرعیسی‌خانی

انتهای پیام