پایگاه خبری صدای زنجان- با گذشت 10 سال از تدوین آخرین طرح جامع برای شهر زنجان حالا زمان تدوین طرح جامع جدید متناسب با وضعیت فعلی برای شهر زنجان فرارسیده که طبق تصمیمات اتخاذ شده از بین 5 روستای پیشنهادی فقط سه روستای زنجان از جمله دیزج‌آباد، دواسب و پایین‌کوه در حریم و محدوده بلافصل شهر زنجان قرار گرفتند.

«طرح جامع» طرح مهم در برنامه‌ریزی و مدیریت شهری است. طرح جامع، طرح بلندمدتی است که در آن نحوه استفاده از اراضی و منطقه‌بندی مربوط به حوزه‌های مسکونی، صنعتی، بازرگانی، اداری  و کشاورزی و تاسیسات و تجهیزات و تسهیلات عمومی مناطق نوسازی، بهسازی و اولویت‌های مربوط به آن‌ها تعیین شده و ضوابط و مقررات مربوط به تمامی موارد و همچنین ضوابط مربوط به حفظ بنا و نماهای تاریخی و مناظر طبیعی، تهیه و تنظیم می‌شود و برحسب ضرورت، قابل تجدیدنظر است.

از آنجایی که طرح جامع شهری، به منظور تدوین برنامه و تعیین جهات توسعه شهر و تامین نیازمندی‌های آن، بر مبنای پیش‌بینی‌ها و اهداف توسعه شهری در یک دوره ۱۰ساله و براساس طرح جامع ناحیه تهیه می‌شود حالا 10 سال از آخرین طرح مصوب می‌گذرد و مدیران شهری در حال تدوین این طرح هستند.

تذکر عضو شورا به شهردار: حواستان به طرح جامع شهری باشد

امامعلی دادخواه، عضو شورای شهر زنجان به اهمیت تهیه طرح جامع شهری و توجه شهرداری بر این موضوع اشاره داشته و خطاب به شهردار متذکر شد: با توجه به این‌که مهلت طرح جامع شهری به اتمام رسیده و طرح جدید در حال تدوین است شهرداری و اعضا شورا دقت بیشتری بر این طرح داشته باشند تا بعداً با مشکل مواجه نشویم چرا که این طرح برای 10 تا 20 سال آینده نقشه راه بوده و محدوده شهر را مشخص می‌کند.

در بررسی آخرین تغییرات حاصله در طرح جامع شهر زنجان، شهردار زنجان به برگزاری جلسات فشرده در طول بیش از سه ماه در مورد این طرح با حضور دستگاه‌های نظارتی، معاون هماهنگی و امور عمرانی استانداری و اداره کل راه و شهرسازی استان اشاره داشته و عنوان کرد که در این جلسات در مورد دغدغه‌هایی که مجموعه مدیریت شهری و شورا و شهرداری در تصویب این طرح داشتند بحث و بررسی شد.

طبق اعلام حبیب یگانه نتایج جلسات برگزار شده منجر به صدور صورت‌جلسه‌ای شد که در آن تعهداتی که بر گردن شهرداری انداخته شده بود برداشته شد و تفکیک وظایف هر سازمانی در طرح جامع شهری مشخص شد.

در طرح جامع اگر قرار بر احداث کنار گذر در شمال شهر است این از تکالیف دولت بوده و نباید به شهرداری تحمیل شود

وی با اشاره به این‌که سال‌های گذشته در طرح جامع تدوین شده بلواری را در شمال شهر زنجان پیش‌بینی کرده بودند ولی نظر شهرداری بر این بود که اگر این بلوار، کنار گذر است باید احداث آن بر عهده دولت باشد نه شهرداری که در نهایت این موضوع مصوب شد، تصریح کرد: آنچه در طرح جامع سال‌های 67 و 88 در مورد کمربندی شمالی تدوین شده بود در طرح جدید با این استدلال که این کمربندی کارایی لازم برای توسعه آتی شهر را ندارد حذف شده بود از همین رو اصرار شهرداری بر این بود که اگر قرار بر احداث کنارگذر است این از تکالیف دولت بوده و نباید به شهرداری تحمیل شود.

شهردار زنجان در پاسخ به سوالی در مورد اصلاحات انجام شده در طرح جامع فعلی تدوین شده نسبت به طرح 10 سال قبل متذکر شد: قرار گرفتن برخی از روستاها در حوزه منفصل شهری در طرح جامع فعلی مطرح بود که در این بین پنج روستا پیشنهاد داده شده بود که نظر ما بر خارج شدن برخی از روستاها از این حوزه منفصل شهری بود.

روستاهای دیزج‌آباد بالا، دواسب و پایین کوه در حریم و محدوده بلافصل شهر زنجان قرار گرفت

به گفته این مسئول از بین 5 روستای پیش‌بینی شده فقط سه روستای مهم مدنظر شهرداری بود که از جمله آن‌ها می‌توان به دیزج‌آباد بالا، دواسب و پایین کوه اشاره کرد.

وی در بیان دلیل اصلی انتخاب روستاهای مذکور متذکر شد: روستای دیزج‌آباد بالا به دلیل قرارگیری در ورودی شهر زنجان و جاده تهران و توسعه زیاد آن پیشنهاد قرارگیری در حریم و محدوده بلافصل شهر زنجان داده شد.

به گفته این مسئول روستاهای دواسب و پایین کوه با توجه به قرارگیری در شمال شهر زنجان در حریم و محدوده بلافصل و منفصل شهر زنجان قرار داده شد.

وی خاطرنشان کرد: بیسیم نیز زمانی در شمال شهر زنجان و خارج از محدوده بوده ولی متأسفانه سبب گسترش سکونت‌گاه‌ غیررسمی در این منطقه شده از طرفی وارد محدوده شهر شده است از همین رو این حساسیت در شورا و شهرداری در مورد روستاهای دواسب و پایین کوه نیز وجود داشت.

زمین‌های گاوازنگ همچنان در داخل حریم ولی خارج از محدوده شهر قرار دارد

شهردار زنجان در مورد وضعیت محدوده گاوازنگ در طرح جامع شهر زنجان نیز خاطرنشان کرد: زمین‌های گاوازنگ در داخل حریم است ولی خارج از محدوده شهر قرار دارد.

به گفته یگانه حریم شهر زنجان در طرح جامع در حال تدوین 33 هزار هکتار عنوان شده بود ولی از آنجایی که قبلاً حریم شهر 21 هزار هکتار بود پیشنهاد شهرداری بر افزایش این میزان به 23 هزار هکتار بود از همین رو 33 هزار هکتار حریم پیشنهادی برای شهر زنجان به 23 هزار هکتار کاهش پیدا کرد.

وی در پاسخ به وضعیت قرارگیری باغ‌های جنوب شهر زنجان در طرح جامع در حال تدوین تصریح کرد: باغات جنوب شهر زنجان تقریباً از قاعده گذشته تبعیت می‌کند فقط مسکن و شهرسازی مکلف شده برای این محدوده طرح ویژه‌ای را تهیه کند.

انتقادها بر طرح جامع شهری و منسوخ شدن آن در کشورهای غربی

با وجود تأکیدات مدیران شهری بر تدوین طرح جامع شهری برخی کارشناسان این دیدگاه را مورد انتقاد جدی قرار داده و بیش از نیم قرن است که آن را طرح منسوخ شده در خاستگاه اصلی خود یعنی اروپا و آمریکا عنوان می‌کنند.

برخی صاحب‌نظران بر این باورند که اولاً الگوی برنامه‌ریزی جامع با توجه به نقص‌های اساسی که هم در مبانی نظری و هم در عرصه عمل توسعه شهری دارد در حال حاضر فاقد کارآیی و کفایت لازم برای مواجه با تحولات جدید شهرها و شهروندان است در ثانی رویکرد راهبردی براساس انعطاف‌پذیری، مبانی مشارکتی و آینده‌نگری، توان و ظرفیت لازم برای برنامه‌ریزی مطلوب و بهینه توسعه شهری در کشور را داراست.

منتقدان بر این باورند الگوی برنامه‌ریزی جامع شهری که پایه‌های نظری و تئوریک آن براساس نظریات «پاتریک گدس» و «ابر کرامبی» در اوایل قرن بیستم پس از جنگ جهانی دوم و در پی نیاز به گسترش بی‌رویه و نیز بازسازی ویرانی شهرهای پس از جنگ مطرح شد همان اوایل به دلیل مبنای فلسفی ثابت، انعطاف‌ناپذیری و عدم شفافیت در نظر و گرایش بیش از حد به اندیشه هندسی و کالبدی و عدم توجه به مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در عمل مورد انتقاد جدی در خاستگاه خود یعنی اروپا و آمریکا قرار گرفت و طولی نکشید این الگو توسط رویکردها و الگوهای جدید از جمله رویکرد سیستمی و سپس برنامه‌ریزی راهبردی جایگزین شد.

کارشناسان معتقدند در حالی این جایگزینی در دهه 1960 میلادی اتفاق افتاده که در کشور ما هنوز با گذشت سال‌ها از اتمام این الگوی برنامه‌ریزی در غرب، پارادایم اصلی در تهیه طرح‌های توسعه شهری محسوب می‌شود.

الهام احمدی

انتهای پیام/