پایگاه خبری صدای زنجان- مدتی بود که خانه خدیوی زنجان در وضعیت نابسامانی به سر می‌برد. خانه‌ای که به گفته مسئولان سه دانگ آن پیش از این وقف شده است و سه دانگ دیگر متعلق به مالک شخصی این خانه است و اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بر اساس تفاهم ‌نامه‌ای در دو سال پیش، بنا بود تا آن را مرمت کند تا پس از مرمت به مدت ۵ سال از این خانه استفاده فرهنگی شود و در نهایت این خانه به مالک آن عودت داده شود.

با این وجود به نظر می‌رسد فشار رسانه‌ها و افکار عمومی موجب شده است که مسئولان فکری به حال این بنا بکنند. روز گذشته شاهد تکاپویی در زمینه مرمت این بنا بودیم و به نظر می‌رسد که مسئولان علی‌رغم مشکلاتی که هر بار در زمینه آن به بحث می‌پردازند برای مرمت این بنا اقدام کرده‌اند.

چندی پیش امیر ارجمند؛ مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری صنایع دستی زنجان از شروع فاز اول مرمت این بنا خبر داده بود و گفته بود که فاز اول این مرمت شامل پوشش سقف، تیرریزی و شیروانی و مرمت و استحکام بخشی آن خواهد بود تا از نفوذ رطوبت جلوگیری شود

وی در این زمینه خاطرنشان کرده بود که با توجه به اینکه سالیان متمادی این بنا حفظ و نگهداری اصولی انجام نشده است، نیاز به مرمت اساسی، مقاوم سازی و رطوبت زدایی دارد. مرمت خانه خدیوی براساس اعتباری که ابلاغ می‌شود فاز بندی شده است و با توجه به ابلاغ اولین اعتبار، بر اساس اولویت مرمت فاز اول این خانه شروع خواهد شد.

پس از برداشت سقف این بنای تاریخی به نظر می‌رسد اقدام دیگری در زمینه مرمت این خانه صورت نگرفته بود تا اینکه با حضور کارگران و کارشناسان قدم‌های نخست برای مرمت بنا برداشته شده است. باید دید که این مرمت‌های متعدد می تواند این عمارت پیر و منزوی را که گویی نفسهای آخر خود را می‌کشد نجات دهد یا خیر؟

ورود به هر کاری نیازمند داشتن نقشه و طرح مصوب است

مجدالدین رحیمی، کارشناس ارشد مرمت بناها و بافت‌های تاریخی در گفت‌وگو با صدای زنجان درباره بنای خدیوی می‌گوید: متاسفانه شاهد هستیم که عدم اختصاص اعتبار و طی‌کردن بروکراسی اداری عملا تبدیل به نوش دارو پس از مرگ سهراب می‌شود! یعنی گاهی می‌بینیم که ما تمام تلاش‌مان را کردیم اما بنای تاریخی پیش از مرمت از بین می‌رود که خانه خدیوی یکی از آنها است‌!

وی اظهار می‌کند: خانه خدیوی دارای مالک خصوصی است و این موضوع را برای مرمت این خانه پیچیده می‌کند، شما بنایی را دارید که در اختیار میراث فرهنگی است و برای آن برنامه‌ریزی صورت می‌گیرد و کار شروع می‌شود اما زمانی که بنا در اختیار مالک شخصی باشد؛ در زمان اخذ مجوز ممکن است با مشکلاتی روبه‌رو شوید. در سال 94 بخش‌هایی از دیوار این بنا در سمت خیابان اصلی فرو ریخته بود و شهرداری آمد و در آن‌جا داربست ایجاد کرد و با حکم قضایی اجازه انجام مرمت‌های اضطراری صادر شد اما اکنون تفاهم‌نامه‌ای بین میراث فرهنگی و خانواده خدیوی مطرح است که بر اساس آن میراث یک سری از اعتبارات را برای این خانه در نظر می‌گیرد تا کارهای مرمت و تعمیراتش را انجام بدهد ولی این را در نظر داشته باشید که اصل ورود به هر کاری نیازمند داشتن نقشه و طرح مصوب است.

وی ادامه داد: اقدامات اضطراری به منظور رفع خطر در ابنیه تاریخی هم باید با منظور سازمان مرکزی انجام شود و تامین اعتبار شود و بدون اجازه حتی مدیر کل هم در این زمینه بازخواست خواهد شد و برای همه این‌ها بروکراسی اداری ایجاد شده است و برای همه این مکان‌ها حتی اگر اقدام اضطراری هم بخواهد انجام شود؛ بدون هماهنگی و اخذ حکم مرمت امکان‌پذیر نیست و تبعات اداری دارد.

گاهی بروکراسی اداری دست‌وپاگیر می‌شود

به گفته رحیمی؛ گاهی بروکراسی اداری در کل کشور دست و پا گیر می‌شود. از طرفی لازم است که بروکراسی هم اتفاق بیفتد و این طور نباشد که هر کس سر خود بیاید و هر طور میلش می‌کشد در بناهای تاریخی دست ببرد. یکی از قانون‌هایی که در سطح کشور پیاده شده و با عنوان صدور حکم مرمت شناخته می‌شود؛ این است که با یک خرد جمعی و هم‌اندیشی تصمیم‌گیری صورت می‌گیرد که خروجی آن کم‌ترین حاشیه و آسیب را به وجود آورد.

در بحث مرمت خانه خدیوی هنوز طرح مصوب مرمت جامع نداریم

وی مدعی است در بحث مرمت خانه خدیوی هنوز طرح مصوب مرمت جامع نداریم و بدون داشتن مطالعه و تحقیق و طرح مصوب نمی‌شود در این زمینه اقدام کرد. شاید در راستای رفع خطر و به منظور جلوگیری از فروپاشی با یک سری از دستورات بیایند یک کاری را انجام بدهند ولی طرح جامع مرمت باید در شورای مرمت استان تصویب و سپس در سازمان مرکزی مورد تایید قرار بگیرد و به حکم مرمت تبدیل شود و پس از آن بر اساس آن اعتبار به ان اختصاص یابد.

زمانی که یک اعتبار را به صورت کامل واریز نکنند؛ مرمت آن بنا غیر ممکن است

وی با اشاره به اینتکه متاسفانه مشکلی که در کل کشور در زمینه تامین اعتبارات وجود دارد این است که، اعتبارات را مصوب شده به طور کامل اختصاص نمی‌یابند؛ اظهار می‌کند: متاسفانه گاها شاهد هستیم که تمام اعتبارات که لحاظ می‌شود، تامین نمی‌گردد و به صورت نصف و نیمه بودجه اختصاص می‌یابد‌. زمانی که یک اعتبار را به صورت کامل واریز نکنند؛ مرمت آن بنا غیر ممکن است چرا که بنای تاریخی مثل بیماری است که نیاز به عمل دارد و پزشک عمل آن را شروع کرده است و در نیمه راه متوجه می‌شود که بیمار هزینه را پرداخت نکرده است و ناتمام رهایش می‌کند و می‌رود!

رحیمی با اشاره به فراگیر بودن این مشکل می‌افزاید: برخی از مسائل هم متاسفانه بحثهای سراسری است و کمبود اعتبارات مختص خود زنجان نیست! اکنون خیلی از مباحث میراث این گونه است و اعتبارات 100 درصدی برای آن بنا تخصیصش نمی‌یابد و در بسیاری از استان‌های شاهد هستیم که بناهای شاخص در حال اسیب دیدن هستند. از مجموعه تخت جمشید با اهمیت‌تر در بحث میراث جهانی که نداریم ولی متاسفانه می‌بینیم که در سال 98 کل بودجه‌ای که به این بخش اختصاص می‌یابد 10 میلیون تومان است آن هم برای اینکه حسابش بسته نشود. اینها متاسفانه مشکلاتی است که فراگیر هستند.

به گفته رحیمی؛ متولیان و مسئولین میراث فرهنگی دلسوز استان هستند اما می‌توان گفت که دست آنها کوتاه است و بیشتر از این زورشان نمی‌رسد که در تشکیلاتی که بودجه وجود ندارد و بروکراسی اداری زمان‌بر است؛ بهتر از این فعالیت کنند!

عدم اختصاص اعتبار و بروکراسی اداری عملا تبدیل به نوش دارو پس از مرگ سهراب می‌شود

وی ادامه می‌دهد: تا زمانی یک طرح تصویب شود و اعتبارات لازم آن تامین گردد بسیار زمان لازم است و متاسفانه شاهد هستیم که عدم اختصاص اعتبار و طی کردن بروکراسی اداری عملا تبدیل به نوش دارو پس از مرگ سهراب می شود! یعنی گاهی می‌بینیم که ما تمام تلاشمان را کردیم اما بنای تاریخی پیش از مرمت از بین می‌رود که خانه خدیوی یکی از آنها است‌.

وی با بیان اینکه ما در زنجان بناهای فرهنگی متعددی داریم که نیازمند این است که نگاه بودجه بندی به آنها دقیق‌تر شو، اظهار می‌کند: بسیاری از ساختارهایی که ما در زنجان داریم؛ قابلیت میراث جهانی شدن دارند و امیدوارم دولت به این قضیه توجه جدی‌تری داشته باشد و اهمیت این موضوع درک شود چرا که بعضی موضوعات را باید علاج واقعه پیش از وقوع کرد و میراث فرهنگی یکی از این مباحث است. ما اگر اکنون بتوانیم از فرسایش بیشتر این بنا جلوگیری کنیم توانستیم کاری را به انجام برسانیم.

شایان ذکر است که تماس‌های صدای زنجان برای اطلاع از روند مرمت این بنا با امیر ارجمند؛ مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان زنجان بی پاسخ ماند.

انتهای پیام/

خبرنگار: زهره میرعیسی‌خانی