پایگاه خبری صدای زنجان- حذف دفترچه کاغذی در داروخانه‌ها به دلایل مختلف با نارضایتی مردم و صاحبان داروخانه‌ها مواجه شده است. بر اساس اسناد بالادستی نظام سلامت، اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک یک ضرورت قانونی است. در همین راستا، سازمان تامین اجتماعی به حذف دفترچه درمانی روی آورده و سازمان بیمه سلامت نیز اعلام کرده است که تا شهریور سال 1400، بساط دفترچه‌های کاغذی را جمع می‌کند.

از حدود 15 سال پیش تاکنون، الزام نسخه‌نویسی الکترونیک برای صرفه‌جویی در هزینه‌های نظام سلامت مطرح بوده و این الزام در برنامه‌های پنج ساله توسعه کشور هم قید شده است. در عین حال، هر بار به دلایل مختلف، طرح نسخه‌نویسی الکترونیک به سرانجام نرسیده است. حال با توجه به عزم سازمان‌های بیمه‌گر برای اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک، شاهد هستیم که با حذف دفترچه بیمه‌های درمانی در بسیاری از داروخانه‌ها مشکلاتی ایجاد شده است.

اجرای ناقص الکترونیکی کردن نسخ ؛ لقمه را دور سر خود چرخاندن است!

 در این زمینه یک داروخانه‌دار به صدای زنجان می‌گوید: قاعده اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک به این شکل است که پزشک در مطب خود باید ابتدا هویت بیمار را احراز کند، اعتبار دفترچه درمانی او را بررسی کند و سپس نسخه را به صورت الکترونیکی به داروخانه ارسال کند. در نهایت، داروخانه هم نسخه الکترونیک بیمار را رویت می‌کند و دارو در اختیار بیمار قرار می‌گیرد. این فرآیند اصولی باعث خواهد شد تا بخش زیادی از هزینه‌های نسخه‌پیچی به صورت کاغذی حذف شود. همچنین از آنجا که نسخه بیمار در سامانه‌ها ثبت می‌شود، می‌توان نظارت بیشتری روی نسخه‌های تجویزی داشت. در این شرایط، غلط املایی در نسخه‌نویسی به شدت پایین می‌آید. همچنین موارد سوءاستفاده از داروهای گران‌قیمت با تهیه نسخه‌های جعلی نیز تاحدودی برطرف می‌شود، زیرا همه نسخه‌ها رصد می‌شود. ضمن اینکه سوابقی از سلامتی بیمار تهیه می‌شود که قابل استفاده در پرونده الکترونیک سلامت بیماران خواهد بود.

وی ادامه می‌دهد: در این شکل از طرح نسخه‌نویسی الکترونیک که اکنون اجرا می‌شود، نسخه دوباره به شکل کاغذی از سوی پزشک روی سربرگ نوشته می‌شود. سپس بیمار، دوباره نسخه را به داروخانه‌ها می‌برد. بعد هم داروخانه مجبور می‌شود همان نسخه کاغذی را به شکل فایل الکترونیکی در سامانه ذخیره کند. یعنی انگار لقمه را دور سر خودمان چرخانده‌ایم، بدون آنکه واقعا نسخه کاغذی حذف شود. اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک به این شکل، موجب افزایش فشار کاری داروخانه‌ها شده است. مردم هم در این شکل از اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک، ناراضی هستند، زیرا آماده‌شدن برخی نسخه‌ها گاهی زمان‌بر است و حتی شاهد هستیم که استحقاق‌سنجی بیمه را هم به گردن داروخانه‌ها انداخته‌اند. یعنی بیمار با یک نسخه کاغذی به داروخانه مراجعه می‌کند که داروخانه باید هویت بیمار و اعتبار دفترچه او را به شکل الکترونیکی بررسی کند، در حالی که همه این مراحل باید قبل از نسخه‌نویسی الکترونیک، آماده باشد.

او که نخواست نامی از او در این گزارش آورده شود، تاکید می‌کند: در اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک به شکل اصولی و علمی، داروخانه فقط نسخه الکترونیک بیمار را بررسی می‌کند و دارو را به بیمار تحویل می‌دهد، نه اینکه استعلام بیمه‌ای بیمار و نوشتن الکترونیکی نسخه کاغذی را هم داروخانه انجام دهد. در هیچ جای دنیا به این شکل، نسخه الکترونیکی را اجرا نمی‌کنند. نسخه‌نویسی الکترونیک، طرحی جهانی است که الزامات علمی اجرای آن تقریبا در همه جای دنیا یکسان است، اما در کشور ما گویی یک نسخه‌نویسی الکترونیک بومی و غیرکارآمد اختراع کرده‌اند. تداوم این روند صرفا موجب افزایش نارضایتی کارکنان داروخانه‌ها و مردم خواهد شد.

داروخانه در قبال کاری که وظیفه‌اش نیست؛ 4 هزار تومان به ازای هر نسخه از بیمه دریافت می‌کند

در این خصوص اما مهدی بیگدلی، رییس انجمن داروسازان استان زنجان با اشاره به مشکلات ایجاد شده برای داروخانه‌ها به صدای زنجان می‌گوید: در دوره‌های عالی بیمه کشور تصویب شد تا زمانی‌که نسخ از بدو تا پایانش الکترونیکی نشده است داروخانه‌ها موظف هستند نسخه‌های کاغذی پزشکان را نسخ الکترونیکی تبدیل کنند. ضمن اینکه در این زمینه نیز تصویب شده است که مبلغی توسط بیمه به داروخانه‌ها برای این امر تخصیص یابد.

به اذعان این مسئول در بحث الکترونیکی کردن نسخ الکترونیک بیمه آن‌چه که مدنظر داروخانه‌ها بوده است را عملی نکرده است. بنده خودم در سال 97 که تازه بحث نسخ الکترونیک بود نامه‌ای به مدیرکل بیمه سلامت و تامین اجتماعی نوشتم و اذعان کردم که نسخه الکترونیکی برای داروخانه‌ها هزینه‌های بیشتری را نسبت به پزشکان تحمیل می‌کند، اما متاسفانه هر دو مدیرکل جواب قانع کننده‌ای به ما ندادند و حتی درخواست ما را به تهران منتقل نکردند، هر چند که از طریق انجمن داروسازان ایران ما پیگیر این قضیه بودیم و مکاتبات و جلسات مختلفی در این زمینه داشتیم.

به گفته بیگدلی، متاسفانه در این زمینه اقدامی صورت نگرفت و تنها به دلیل اجرای ناقص نسخه‌نویسی الکترونیکی (متاسفانه بسیاری از پزشکان که در بدو تجویز هستند، با این طرح همکاری نمی‌کنند و نسخ را به صورت دستی در دفترچه و یا سربرگ همراه با درج کد ملی می‌نویسند و این باعث شده است که داروخانه‌ها به مشکل بخورند) هزینه‌ای را لحاظ کند. آن هم بعد از چندین ماه برای یک سال تصویب شده است که اگر نسخه‌ای بدوا به صورت الکترونیکی صادر نشود، داروخانه موظف است نسخه را به صورت الکترونیکی در بیاورد و در قبال کاری که وظیفه‌اش نیست 4 هزار تومان به ازای هر نسخه (آن هم پس از طی 5 تا 6 ماه که نسخ تحویل داده شد) دریافت کند.

زمان‌بر بودن الکترونیکی کردن نسخ موجب شلوغی داروخانه‌ها شده است

رییس انجمن داروسازان استان زنجان با بیان اینکه موضوع از 9 مردادماه قابل اجرا بوده است، اظهار کرد: هزینه‌هایی که الکترونیکی‌شدن نسخه‌ها به داروخانه تحمیل‌ می‌کند مربوط به هزینه اپراتور، اینترنت، یک تکنسین جدید که باید نسخه را تائید کند، هستند. ضمن اینکه اگر پروسه نسخه‌پیچی قبل از این موضوع بین 5 تا 10 دقیقه در داروخانه‌های شلوغ طول می‌کشید، اکنون بین 15 تا 20 دقیقه طول می‌کشد دلیل این موضوع نیز این است که ما باید وارد سامانه شویم و پروسه را در داخل سامانه انجام بدهیم و به همین سبب این پروسه طولانی‌تر شده است.

وی با اشاره به غیر قانونی بودن اخذ هزینه از بیمار به خاطر الکترونیکی کردن نسخه اظهار می‌کند: اگر در داروخانه‌ای بابت نسخ الکترونیک هزینه‌ای از بیمار گرفته شود، این مبلغ غیر قانونی است، هر چند به داروخانه‌ها این موضوع تذکر داده شده است و بسیاری از آن‌ها این موضوع را رعایت می‌کنند. بعضی از همکاران مبلغ 500 تومان بابت چاپ فاکتور و هزینه پرینت می‌گیرند اگرچه این مبلغ هم قانونی نیست اما گاها بیمار می‌گوید که من نمی‌توانم بروم جای دیگر و پرینت کنم و غیره شما پرینت بگیرید که مساله‌ای ندارد ولی واقعیت این است که وقتی این هزینه در برنامه نسخه الکترونیک گنجانده نشده است، ما نمی‌توانیم قانونی بگذاریم و آن را از مردم بگیریم.

افزایش تعرفه‌ها؛ تشویقی برای پزشکان به ازای الکترونیکی کردن نسخ

 در ادامه اما محمد محرمی، رییس اداره نظارت و اعتبار بخشی امور مراکز درمانی معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی درباره موضوع نسخه‌نویسی الکترونیکی توسط پزشکان به صدای زنجان می‌گوید: متولی اصلی الکترونیکی کردن نسخ بدوا به عهده بیمه‌ها است و در این امر شورای عالی بیمه، که شامل بیمه‌های پایه سه‌گانه که بیمه سلامت و تامین اجتماعی و نیروهای مسلح (البته نیروهای مسلح فعلا در این زمینه به دلیل مسائل امنیتی ورود پیدا نکرده است) تصمیم‌گیری می‌کنند و سازمان نظام پزشکی در این زمینه هنوز ورود پیدا نکرده است چون اصلا ساز و کار این موضوع را ندارد و معاونت درمان نیز بیشتر پیگیر حوزه مراکز دانشگاهی خود (بیمارستان‌ها و کلینیک‌های دانشگاهی و آنهایی که زیر نظر دانشگاه دارند، اداره می‌شوند) است که در این زمینه داریم کارهایی را انجام می‌دهیم تا این موضوع جا بیفتد و صورت بگیرد.

وی ادامه می‌دهد: در بخش خصوصی اتفاق خوبی که افتاده است این است که دو تعرفه پزشکی اعلام شده است و پزشکانی که سیستم الکترونیکی راه انداخته‌اند ویزیت‌شان مبلغی حدود 10 تا 12 تومان بالاتر از ویزیت پزشکانی هست که سیستم‌های خود را الکترونیکی نکردند و این موجب تشویق پزشکان برای الکترونیکی کردن نسخ خود شده است.

این مسئول مدعی است نزدیک 90 درصد مطب‌ها به خاطر تعرفه و هزینه تشویقی که در این زمینه در نظر گرفته شده است و این موضوع که دیگر به داروخانه‌ها فشار وارد نشود؛ نسخ خود را الکترونیکی می‌کنند. اگر چه این پروسه یک میزان زمان‌براست ولی باید در نظر گرفت که هیچ وقت 100درصد پزشکان نسخ خود را الکترونیک نخواهند کرد چرا که یک سری از پزشکان همکاری لارم را ندارند و بابت این موضوع هم هیچ‌گونه سیستم تنبیهی و برخوردی در حال حاضر از سوی دانشگاه و شورای عالی بیمه و غیره متصور نشده است و فعلا قضیه دارد خیلی محترمانه پیش می‌رود!

در جهت فرهنگسازی الکترونیکی کردن نسخ برآمده‌ایم

محرمی با بیان اینکه مسلما زمانی که درصد پزشکانی که نسخه الکترونیک نمی‌نویسند، محدود شوند نوع برخورد هم متفاوت خواهد بود، می‌گوید: فعلا مساله یک میزان بحث فرهنگ‌سازی است. ضمن اینکه پیش از این شاید بودیم که تنها 5 درصد پزشکان نسخه الکترونیکی می‌نوشتند و اکنون که بررسی می‌کنیم، شاهد هستیم که درصد زیادتری از درمانگاه‌های خصوصی و نظامی و بیمارستانهای غیردانشگاهی به این موضوع ورود پیدا کرده‌اند. در واقع می‌توان گفت که در این زمینه اقدامات وکارهایی صورت گرفته است اما هنوز جای کار وجود دارد.

این مسئول با تشبیه پروسه الکترونیکی کردن نسخ بیماران به روند الکترونیکی کردن پذیرش نسخ بیمه‌ها اظهار می‌کند: در آن زمان هم وقتی استارت کار زده شد روند به کندی پیش می‌رفت اما به مرور در این زمینه فرهنگ‌سازی شد و در انتها زنجان جزو استان‌هایی بود که درصد الکترونیکی کردن نسخ بیمه‌های خود را به میزان بالایی رسانده بود، به طوری که اکنون 100 درصد نسخی که بیمه‌ها از داروخانه‌ها اخذ می‌کنند، به صورت الکترونیک است و در این موضوع زمان مسلما به کمک ما خواهد آمد. اگر چه یک سری مقاومت‌هایی نیز از سوی پزشکان در این رابطه وجود دارد.

پزشکان به دلیل زمان‌بر بودن فرآیند نسخه‌نویسی الکترونیکی و فراهم‌نبودن زیر ساخت‌های آن به سمت الکترونیکی کردن نسخ حرکت نمی‌کنند

محرمی مدعی است پزشکان به دلیل زمان‌بر بودن فرآیند نسخه‌نویسی الکترونیکی و فراهم‌نبودن زیرساخت‌های آن به سمت الکترونیکی کردن نسخ حرکت نمی‌کنند. کندی سرعت سیستم و شلوغ بودن مطب‌های پزشکان فوق تخصص و زمان‌بر بودن این پروسه (پزشک اگر دارو را در سربرگ یا دفترچه بنویسد یک دقیقه بیشتر طول نکشد اما برای الکترونیکی‌کردن آن باید 5 تا 6 دقیقه وقت بگذارد) موجب عدم تمایل پزشکان برای الکترونیکی‌کردن روند نسخه‌نویسی خود می‌شود. ضمن اینکه گاهی زیرساخت‌ها به حدی کند هستند که موجب کلافگی و اعصاب خردکنی افراد می‌شود و گاهی شاهد هستیم که سیستم هنگ می‌کند و این طور نمی‌شود که بیمار را رها کنیم و به دنبال نسخه‌نوشتن باشیم. مشکلات در این زمینه وجود دارد و پزشکان تا حدودی در این زمینه محق هستند اما بستر این موضوع دارد فراهم می‌شود تا سیستم ارتقا پیدا کند.

روند الکترونیکی‌کردن نسخ تا پایان امسال زمان خواهد برد

این مسئول در پایان پیش‌بینی کرد تا آخر امسال تقریبا تمامی پزشکان ما نسخ خود را به صورت الکترونیک ارائه خواهند داد و ضمن اینکه بایستی سرعت و بستر الکترونیکی نیز ارتقا یابد.

محرمی با بیان اینکه مقاومت‌های برخی از پزشکان در مقابل الکترونیکی‌شدن نسخ الکترونیکی تا حدودی منطقی است، اظهار کرد: لاجرم تا زمانی که بستر الکترونیکی‌شدن نسخ و سرعت و باند و ظرفیت اینترنت ارتقا پیدا نکند؛ داروخانه‌ها باید به کمک پزشکان بیایند و با آنها همکاری بکنند و اگر پزشکی نشخه مریضی را به صورت الکترونیکی ننوشت و در سربرگ و همراه با کد ملی نوشت باید داروخانه آن را بپذیرد تا این مسیر جلو برود وگرنه اگر داورخانه‌ها هم بخواهند مقاومت کنند؛ پزشک هیچ‌گونه تعهدی ندارد چرا که می‌گوید من سیستمم را سوار کردم؛ ولی سرعت و کندی و ناقص بودن روند بارگزاری برخی داروها را چه کار می‌توانم بکنم؟ و همه این موراد مشکلاتی هست که باید  در نظر گرفته شود.

انتهای پیام/

خبرنگار: زهره میرعیسی‌خانی