پایگاه خبری صدای زنجان- کارشناسان و فعالان محیط زیست بارها نسبت به موضوع ورود فاضلاب بیمارستانی به محیط زیست هشدار داده‌اند اما همچنان این موضوع یکی از معضلات محیط زیستی محسوب می‌شود.

موضوع مدیریت پسماند از لحاظ زیست محیطی و تاثیری که بر سلامت جامعه دارد بسیار مهم است و در این بین نحوه مدیریت فاضلاب و پسماند بیمارستانی از اهمیت ویژه‌تری برخوردار است اما کارشناسان و فعالان محیط زیست بارها نسبت به موضوع ورود فاضلاب بیمارستانی به محیط زیست هشدار داده‌اند اما همچنان این موضوع یکی از معضلات محیط زیستی محسوب می‌شود.

محمدرضا محبوب‌فر؛ کارشناس و پژوهشگر بحران‌های محیطی و عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز  درباره وضعیت مدیریت فاضلاب در بیمارستان‌ها گفت: معمولا در بیمارستان‌ها یک کارشناس بهداشت محیط حضور دارد که با بخش معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تهران و ایران ارتباط دارد و در شهرستان‌ها کارشناس مربوطه باید مستقیما به دانشگاه علوم پزشکی و معاونت بهداشتی که ما به آن مرکز بهداشت استان می‌گوییم، اطلاعات ارائه بدهد. اکثریت قریب به اتفاق بیمارستان‌ها مشکل محیط زیستی دارند.

او افزود: در بیمارستان‌ها دو نوع فاضلاب وجود دارد؛ یکی فاضلاب خانگی یا بهداشتی است که در قسمت‌های غیر از درمان، آزمایشگاه و اتاق‌های عمل مانند بخش اداری، آشپزخانه و رستوران تولید شده است. بیمارستان‌ها مجاز هستند که این فاضلاب را به سیستم فاضلاب شهری متصل کنند اما بخش بسیار خطرناکی که در بیمارستان‌ها تولید می‌شود، فاضلاب بیمارستانی است. فاضلاب بیمارستانی واجد مواد عفونی حاصل از اتاق عمل و آزمایشگاه‌هاست. در این فاضلاب برخی فلزات سنگین مانند مواد رادیواکتیو ناشی از بخش‌های تصویربرداری وجود دارد. این فاضلاب در طبقه‌بندی فاضلاب‌های ویژه و خطرناک قرار دارد.

عضو انجمن مخاطرات محیطی توضیح داد: بیمارستان‌ها حق ندارند که این فاضلاب را وارد شبکه جمع‌آوری فاضلاب شهری کنند، بلکه یا باید تاسیسات تصفیه فاضلاب بیمارستانی داشته باشد و یا باید امکاناتی از سوی دانشگاه علوم پزشکی آن شهر، سازمان حفاظت محیط زیست و شهرداری برای جمع‌آوری فاضلاب چند بیمارستان فراهم شود تا در واحد تصفیه‌ای جدا از فاضلاب شهری تصفیه و سپس دفع شوند. امروز که من با شما صحبت می‌کنم، اکثریت قریب به اتفاق بیمارستان‌ها این مسئله را رعایت نمی‌کنند.

او ادامه داد: سازمان محیط زیست نمی‌تواند جلوی این‌ها ایستادگی کند زیرا بیماران بسیار و مشکلات مالی دارند و محیط زیست فقط می‌تواند به آن‌ها اخطار بدهد. بخشی از مشکلات زیست محیطی بیمارستان‌ها ناشی از این مسئله است.

بیمارستان‌ها زباله‌های خطرناک را بی‌خطر نمی‌کنند

این پژوهشگر بحران‌های محیطی عنوان کرد: مشکل محیط زیستی دیگر درخصوص پسماندها یا مواد زائد جامد است. در بیمارستان دو نوع زباله داریم؛ یکی زباله خانگی است که در بخش اداری و رستوران تولید می‌شود اما بخشی هم مربوط به زباله بیمارستانی می‌شود. زباله بیمارستانی باید از محیط بیمارستان خارج شود اما در ابتدا باید در بیمارستان از طریق دستگاه اتوکلاو یا زباله‌سوز بی‌خطرسازی شوند. راه دیگر هم این است که چند بیمارستان با یک مرکز زباله‌سوز قرارداد بسته باشند و زباله‌های بیمارستانی را به آن مرکز منتقل کنند اما متاسفانه در برخی موارد تخلفات محیط زیستی شدیدی هم وجود داشته که صدای شهرداری‌ها را هم درآورده است.

او ادامه داد: این بیمارستان‌ها زباله‌های خطرناک مثل امعا واحشایی که در اتاق عمل وجود دارد یا پسماندهای آزمایشگاه را بی‌خطرسازی نمی‌کنند و با زباله شهرداری خارج می‌کنند. گاهی هم زباله‌ها تفکیک شده خارج می‌شوند اما در نهایت به محلی می‌روند که همراه زباله شهری دفن شوند.

زباله‌گردها در بین پسماندهای بیمارستانی می‌گردند

محبوب‌فر بیان کرد: زباله‌گردهایی که در بین این زباله‌های تفکیک نشده بیمارستانی می‌گردند و هر لحظه در معرض بیماری‌ قرار دارند. متاسفانه در حوزه پسماندهای بیمارستانی ضعف‌های فراوانی داریم. در سازمان حفاظت محیط زیست هم اراده‌ای برای نظارت وجود ندارد و علاوه بر آن بودجه و اعتبار کافی هم موجود نیست. حتی اگر اعلام کنند که زباله‌ها را بی‌خطر می‌کنند، آن چیزی که انجام می‌شود مطابق دستورالعمل‌ها نیست. امروزه تنها ۳۰ درصد مقررات محیط زیستی در بیمارستان‌ها رعایت می‌شود. 

موضوع فاضلاب بیمارستانی چندین سال است که مطرح می‌شود و بیمارستان‌های بسیاری هم در این خصوص اخطار دریافت کرده و حتی به مقام قضایی ارجاع داده شده‌اند.

ماجرای ادامه‌دار فاضلاب بیمارستانی و اخطارهای محیط زیست

سال ۹۵ مهران شنتیایی رئیس اداره محیط‌ زیست شهرستان اصفهان خبر داد که پنج سال است فاضلاب بیمارستان چمران به زاینده‌رود می‌ریزد، او در گفت‌وگویی عنوان کرده بود که بر اساس قانون در دو نوبت برای این بیمارستان اخطار صادر شد که در نوبت اول فرصت یک ماهه و در نوبت دوم فرصت ۱۵ روزه برای پاسخگویی و دریافت گزارشات بیمارستان برای ساماندهی این امر در نظر گرفته شد که در همان سال هیچ پاسخی از سوی مسئولان بیمارستان دریافت نشد.

همان سال معاون درمان وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی وقت از پلمپ بیمارستان خصوصی رامتین در تهران با دستور مقام قضایی خبر داده بود. دکتر آقاجانی در مصاحبه با صداوسیما دلیل این پلمپ را شکایت محیط زیست از این بیمارستان به دلیل عدم رعایت استانداردهای زیست محیطی عنوان کرده بود.

ماجرا به سال ۹۵ ختم نشد و در سال ۹۹ مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران اعلام کرد که تعداد ٣٠ واحد بیمارستانی مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به عملکرد غیراصولی  برای هشت واحد از آنها به‌ منظور رفع نواقص اخطاریه زیست محیطی صادر و ابلاغ شد و پنج واحد هم به مراجع قضایی معرفی شدند.

همان سال محمدجواد اشرفی مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان در پنجاه و چهارمین نشست شورای حفاظت کیفی رودخانه کارون گفت: فاضلاب ۱۴ بیمارستان خوزستان بدون تصفیه و یا با آلودگی بالاتر از حد مجاز در محیط زیست تخلیه می‌شود.

او با بیان اینکه دانشگاه علوم پزشکی اهواز پارسال (سال۹۸) متعهد شده بود مشکل تصفیه‌خانه فاضلاب این بیمارستان‌ها را برطرف کند و تاکنون اقدامی در این زمینه انجام نداده، افزود: ۶۱ بیمارستان در استان وجود دارد که بیمارستان‌های «پایگاه چهارم شکاری دزفول»، «راه زینب» سربندر، «امید لالی» و «اشرفی اصفهانی آغاجاری» فاقد تصفیه‌خانه فاضلاب هستند.

سال گذشته (۱۴۰۰) کلیپی در شبکه‌های اجتماعی مبنی بر رهاسازی فاصلاب بیمارستان کوثر شیراز در جوی مجاور این بیمارستان منتشر شد. حمیدرضا دهقانی مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای فارس در واکنش به این کلیپ گفت: پیرو وظیفه اداری، با افرادی که آلوده کننده منابع آب‌های سطحی هستند، برخورد می‌کنیم. با انتشار این کلیپ، پس از بررسی و محرز شدن این نقیصه، همزمان با محیط زیست فارس شکایت کرده‌ایم. در خصوص رهاسازی فاصلاب بیمارستان کوثر در جوی مجاور این بیمارستان هم اخطار داده شد.

شهریور سال گذشته هم روابط عمومی محیط زیست استان قزوین اعلام کرد که از ۱۶ بیمارستان استان، به ۹ بیمارستان شهرستان قزوین بصورت اخطاریه زیست محیطی اعلام شد که حداکثر تا پایان شهریور ماه خوداظهاری فصل دوم خود در مورد بی خطر سازی پسماند عفونی را ارائه کنند.

سال گذشته روزنامه جام جم در گزارشی از دفن نامناسب زباله بیمارستانی در کرمانشاه خبر داد و نوشت: مرداد۱۳۹۷ گزارش‌هایی درباره وضعیت نامناسب دفن زباله‌های بیمارستانی کرمانشاه در رسانه‌ها منتشر شد که پس از آن متخلفان به دستگاه قضایی معرفی شدند و بنا شد دانشگاه علوم‌پزشکی حداکثر پس از سه‌ماه- یعنی تا آذر۹۷- برای ایجاد سایت جدید دفن زباله اقدام کند. حالا پس از گذشت سه‌سال از این موضوع نه‌تنها زباله‌های بیمارستانی کرمانشاه دارای مکانی مشخص نشده بلکه همچنان برخلاف شیوه‌نامه‌های زیست‌محیطی در سایت زباله سراب قنبر  دفن می‌شود. شرکت‌های امحا زباله طرف قرارداد دانشگاه علوم‌پزشکی این نوع از زباله را صبح‌ها به محل سایت دفن زباله سراب قنبر می‌آورند و آن را تا بعدازظهر در گوشه‌ای از سایت یا چاله‌های روباز رها می‌کنند.

کدام بیمارستان‌ها فاقد استانداردهای زیست محیطی هستند؟

این موضوع همچنان معضلی برای محیط زیست است و مشکل همچنان پابرجاست. یک منبع آگاه در گفت‌وگو با خبرنگار ایسکانیوز درباره اینکه در حال حاضر کدام بیمارستان‌ها فاقد استانداردهای زیست محیطی هستند، گفت: بیمارستان «رامتین» در تهران، بیمارستان «کوثر» در شیراز و بیمارستان «چمران» اصفهان از جمله بیمارستان‌هایی هستند که اخطار محیط زیستی دارند و زمانی هم پلمپ شده بودند. در خوزستان ۷ بیمارستان وجود دارد که اگر تاسیسات تصفیه هم داشته باشند، تاسیسات آن‌ها خارج از مدار بهره‌برداری است یا تصفیه ناقص دارند. بیمارستان قلب چمران در اصفهان یا بیمارستان کوثر شیراز تصفیه خانه دارند اما اعلام می‌کنند که این تصفیه خانه به تعمیر و نگهداری قطعات نیاز دارد اما توان مالی رسیدگی را ندارند. ۱۴ بیمارستان هم در تهران اخطار محیط زیستی دریافت کرده‌اند. این بیمارستان‌ها قول داده‌اند که معضلات زیست محیطی خود را حل کنند اما به دلیل مشکلات مالی از پس آن برنمی‌آیند. از طرفی چون بیمار دارند محیط زیست نمی‌تواند آن‌ها را طولانی مدت پلمپ کند. مهم‌ترین دلیل دریافت اخطار در این بیمارستان‌ها بحث امحا پسماندها و نحوه دفع فاضلاب است.

براساس مصوبه سال۱۳۸۳ مجلس شورای اسلامی، زباله‌های بیمارستانی، عفونی و شیمیایی که برای سلامت جامعه تهدید محسوب می‌شود باید ایمن‌سازی و تحت‌شرایط خاصی دفع شود و این کوتاهی بیمارستان‌ها و ضعف محیط زیست در نظارت مصداق عمل نکردن به قانون است.

انتهای پیام

منبع : ایسکانیوز