پایگاه خبری صدای زنجان- امسال در 3 حمله جداگانه پلنگ به انسان در طارم 4 نفر زخمی شدند، مسئولان اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان می‌گویند در هیچ‌یک از این حملات پلنگ وارد حریم روستایی و مناطق مسکونی نشده است بلکه این انسان بوده که پا به قلمرو پلنگ گذاشته و حتی جرات کرده در صخره که محل استراحت این‌گونه است، بنشیند!

محمدرضا یافتیان، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان امروز (یکم اردیبهشت‌ماه) در نشست خبری در پاسخ به دلایل حمله پلنگ به انسان در شهرستان طارم تا جایی که فقط امسال 3 مورد حمله  به ثبت رسیده و ارتباط آن با افزایش احتمالی این‌گونه و به‌تبع آن برنامه محیط‌زیست برای حفظ جان انسان‌ها و گونه‌های جانوری با جذب محیط بان و خرید تجهیزات به صدای زنجان گفت: در سال جاری شاهد حمله پلنگ به انسان در 3 مورد بودیم که در تمامی این موارد، پلنگ وارد حریم انسان نشده بلکه این انسان بوده که وارد قلمرو پلنگ شده است.

روستائیان یکی از مناطق نگران بودند که آیا ممکن است پلنگ به ساکنان آن منطقه حمله کند! اما واقعیت این است که هیچ‌یک از پلنگ‌ها به حاشیه روستاها هم وارد نشده‌اند! اعتمادبه‌نفس بیش‌ازاندازه و بی‌احتیاطی انسان عامل به وقوع پیوستن این حادثه شده است!

یافتیان با تأکید بر اینکه «انسان نباید احترام به طبیعت را فراموش کند»، اضافه کرد: گردشگری و طبیعت‌گردی هنر است، کسی که طبیعت‌گردی می‌کند تخصصش شناخت کامل و دقیق مناطق است. وقتی از مناطق حفاظت‌شده و حوالی آن عبور می‌کنیم باید از منطقه شناخت داشته باشیم. من با شخص یا اشخاصی که برای برداشت گیاهان طبیعی و خودرو به منطقه رفته و با پلنگ مواجهه شد بودند کاری نداریم روی حرف من با طبیعت گردانی است که باید اطلاعات خود را بالا می‌بردند، سال‌هاست طبیعت‌گردی می‌کنم اما تاکنون جرات نکرده‌ام مقابل غاری که شناختی از آن ندارم، توقف کنم!

نشستن طبیعت گرد در جایگاه پلنگ!

علی اسدی، معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان نیز در ادامه توضیحات یافتیان به صدای زنجان گفت: مردم باید هنگام حضور در طبیعت احتیاط کنند. دریکی از موارد حمله، فرد مقابل غار و درست در صخره‌ای که جایگاه پلنگ بود، نشسته بوده است! مردم نباید وارد قلمرو حیوانات شوند!

اسدی در پاسخ به این سؤال که آیا تاکنون سرشماری از پلنگ‌های منطقه توسط اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان انجام‌شده است به صدای زنجان گفت: معمولاً پلنگ در روز خود را نشان نمی‌دهد و شب به شکار می‌رود. وجود پلنگ در منطقه حاکی از پویایی محیط و زنجیره غذایی کامل است. بودن پلنگ برای انسان خوب است چراکه اگر پلنگ نباشد، جمعیت گراز افزایش‌یافته و کشاورزان به علت حمله گراز به اراضی خسارت می‌بینند. همان‌طور که عرض شد به علت استتار کردن پلنگ، امکان سرشماری دقیق ازاین‌گونه وجود ندارد و هیچ آماری هم در این رابطه در دست نیست. اما در منطقه تعدادشان زیاد نیست و در آن منطقه که حمله پلنگ در سال جاری گزارش‌شده، زیستگاه پلنگ نبوده و منطقه کوهستانی بوده است.

وی بابیان اینکه ضلع شمالی و جنوبی کوه‌های طارم قلمرو پلنگ است (6 الی 7 قلمرو)، عنوان کرد: اگر پلنگ نر که در نوک پیکان قرار دارد و به بیانی دیگر سردسته گروه محسوب می‌شود از بین برود مابقی پلنگ‌ها با یکدیگر درگیر شده و یکدیگر را نابود می‌کنند. ما از مردم می‌خواهیم برای حفظ جان گونه‌های جانوری در حضور در مناطق احتیاط کنند تا نه مشکلی برای آن‌ها به وجود بیاید و نه آسیبی به طبیعت وارد شود.

اسدی در پاسخ به این سؤال که چرا در مناطقی که حمله پلنگ به انسان گزارش‌شده تابلو و علائم هشداردهنده نصب نشده است به صدای زنجان گفت: چون منطقه حفاظت‌شده محیط‌زیست نبوده تابلو و علامت هشداردهنده‌ای نصب نشده است اما این پیشنهاد را پیگیری کرده و در منطقه تابلوی هشداردهنده نصب می‌کنیم.

ضعف‌ها را قبول داریم!

محمدرضا یافتیان، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان هم در ادامه در توضیح نبود آمار هرچند دارای خطا در رابطه با تعداد پلنگ‌های منطقه وحش استان زنجان اضافه کرد: اگر آمار آهو و قوچ، کل و بز را بخواهید، همین‌الان ارائه می‌کنم. اگر اطلاعاتی از «لک‌لک» که نماد استان زنجان است را بخواهید تقدیم می‌کنم اما واقعیت این است که گونه پلنگ به علت اینکه در طول روز زیاد قابل دید نیست آماری از تعداد جمعیت هم در دست نیست اما در کل ضعف‌ها را قبول داریم. برنامه‌ریزی کردیم و قرار شده دوربین تله‌ای خریداری کنیم اما حتی این دوربین هم تعداد دقیق پلنگ‌ها را نشان نمی‌دهد. به نظرم برای سرشماری این‌گونه و ثبت آمار دقیق و نزدیک به واقعیت (حدودی) باید طرح بزرگ 20 ساله و حتی بیشتر برداریم که چنین امکاناتی در کل کشور نیست!

یافتیان بابیان اینکه قیمت هر دستگاه دوربین تله‌ای به طور متوسط 15 میلیون تومان است، اضافه کرد: برای نصب این دوربین در منطقه وسیع تحت مدیریت محیط‌زیست به تعداد قابل‌توجهی دوربین نیاز داریم که علاوه بر محدودیت منابع مالی باید سایر مسائل را نیز در نظر گرفت! البته برنامه من حفاظت الکترونیک است که باید برای تحقق آن تلاش کرد!

یافتیان بابیان اینکه باید دوربین تله‌ای در مناطق نصب شود تا بتوانیم تخمین بزنیم چراکه برای مثال فقط منطقه حفاظت‌شده سرخ‌آباد ۱۲۳ هزار هکتار است، گفت: استاندارد محیط‌بان برای هر هزار هکتار یک نفر است.

54 درصد پست‌ها در تشکیلات اداری محیط‌زیست بدون تصدی است!

یافتیان در بخش دیگری از اظهارات خود به کمبود شدید نیرو در اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان به‌ویژه بخش یگان حفاظت اشاره کرد و افزود: درمجموع 54 درصد پست‌ها در تشکیلات اداری محیط‌زیست بدون تصدی است! یعنی هر نیرو 2 برابر ظرفیت کار می‌کند.

این مسئول در پاسخ به روند جذب 10 محیط بان به صدای زنجان گفت: از این تعداد، مجوز جذب 9 محیط‌بان نهایی شده که 5 نفر آن‌ها قطعی است و فرآیند 4 نفر نیز در مرحله اداری قرار دارد که امیدواریم تا پایان سال جذب شوند تا مقداری از فشارها کاسته شود! در حال حاضر در بخش یگان حفاظت 45 نیرو مشغول به کارند که اگر این میزان 3 برابر شود به حد ایده‌آل می‌رسد!

یافتیان «استفاده از فنّاوری و تجهیزات نوین و به‌روز»، «بهره‌گیری از ظرفیت‌های مردمی و سازمان‌های مردم‌نهاد» را در کنار «جذب نیروی انسانی در بدنه سازمان و ارگان» را گامی مؤثر در حفظ محیط طبیعی و وحش دانست و گفت: ما از اساتید و معلمان می‌خواهیم تا در آموزش‌ها به موضوع حفظ محیط‌زیست تأکید کرده و در رابطه با آن اقدامات تبلیغی و آموزشی انجام دهند چراکه به‌عنوان فرد دانشگاهی معتقدم فرزندان بیشتر از والدین به نکات اعلام‌شده از سوی معلم و استاد خود بیشتر توجه می‌کنند. ائمه جماعات در نقاط شهری و روستایی باید مردم را نسبت به حفظ و مراقبت از محیط‌زیست ترغیب کنند.

این مسئول همچنین از نیروی انتظامی خواست تا تخلفات رانندگی را به محیط‌زیست ارتباط دهد به این معنی که راننده یا سرنشینان خودرو که از داخل خودرو به بیرون زباله پرتاب می‌کنند متخلف هستند و باید از سوی مراجع ذی‌ربط تحت پیگرد قرار گیرند!

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان با اشاره به اینکه مسائل محیط‌زیستی باید به‌طور مکرر مطرح شود، تصریح کرد: هدف این اداره کل، گسترش محیط‌زیست نیست، بلکه حفاظت از آن است‌. محیط‌زیست چالش‌های بزرگ و بسیاری دارد و معتقدیم نباید نسبت به محیط‌زیست که حق‌الناس و بیت‌المال و به‌نوعی امانتی در دست بشر است، خیانت شود.

یافتیان با اشاره به اینکه مسائل محیط‌زیست و حفاظت از آن باید وارد حوزه‌های دانشگاهی و مدارس  شود، گفت: با توجه به شعار سال و با تأکید بر حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، دانشگاه‌ها و پارک‌های علم‌ و فناوری، این بخش می‌توانند در برخی از مسائل زیست‌محیطی کمک‌حال این اداره‌ کل باشند.

ازنظر مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان، ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به حوزه محیط‌زیست و کمک در حل مسائل محیط‌زیستی بسیار مؤثر خواهد بود. یکی از برنامه‌هایی که اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان دارد، این است که هر دانشگاه در استان یک مشکل محیط‌زیستی را حل کند، چراکه معتقدیم دانشگاه‌ها و مدارس می‌توانند در بحث فرهنگ‌سازی‌ محیط‌زیستی بسیار مؤثر عمل کنند.

یافتیان بابیان اینکه محیط‌زیست متعلق به همه آحاد جامعه است، اضافه کرد: در حوزه محیط‌زیست همه باید پای‌کار باشند. عمده کمک‌های ما از بخش‌های مردمی و مردم‌نهاد است، پس معتقدیم حساسیت حفظ محیط‌زیست باید به شهروندان منتقل‌شده و رسانه‌ها می‌توانند درزمینهٔ فرهنگ‌سازی محیط‌زیستی نقش ارزنده‌ای ایفا کنند.

مدیریت آب نداشته باشیم به کانون ریز گرد تبدیل می‌شویم!

بیابانی شدن مراتع خطری است که با بی‌توجهی به پوشش گیاهی و منابع آبی و خاکی بیخ گوش زنجان روی‌داده و به گفته مدیران و مسئولان، زنجان را مانند بسیاری از استان‌های دیگر تهدید می‌کند.

چند وقتی است زنجان میزبان، میهمان ناخوانده‌ای است که از عراق واردشده و آب‌وهوای زنجان را برای گروه‌های مختلف، ناسالم کرده است.

با توجه به هشدار مسئولان استانی در رابطه با خط تبدیل چمن سلطانیه به کانون ریز گرد، شهروندان نگران هستند که در بحث گردوخاک نیز خودکفا شده و در سال‌های پیش رو تبدیل به کنون ریز گرد شویم!

محمدرضا یافتیان، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان در پاسخ به این نگرانی و اقدامات برای احیای چمن سلطانیه گفت: سطح آب‌های زیرزمینی در منطقه سلطانیه بسیار پائین است که تهدید بسیار جدی است و باید به فکر ارائه راهکار برای جلوگیری از تبدیل‌شدن به منشأ آلودگی باشیم.

یافتیان اضافه کرد: بر اساس آماری که دریافت کردم، به نسبت جمعیت، میزان آلودگی (میزگردها) زنجان از تهران هم بیشتر است! عمده آلودگی‌های زنجان از محل ریز گردهاست و سایر منابع انسان‌ساز سهمشان کم است و آن‌قدر تحریک ساز نیستند! اگر بخواهیم با این فرمان پیش برویم، بخش کشاورزی و صنعت که به منابع آبی نیاز دارند دچار مشکل می‌شویم!

این مسئول بابیان اینکه بسنده کردن به منابع و عدم پیش‌بینی تمهیدات مشکلاتی ایجاد می‌کند، تصریح کرد: آنچه ما داریم در بحث صنایع دنبال می‌کنیم، این است که منابع آبی چطور قرار است، تأمین شود.

یافتیان بابیان اینکه مصرف آب به همین شیوه با توجه به کاهش نزولات آسمانی قطعاً مشکلاتی را ایجاد می‌کند، ابراز کرد: البته مدیریت استانی پیگیر موضوع است که بیابان‌زایی نشود.

این مسئول بابیان اینکه در مناطق روستایی نیز تخریب کمتر از بخش‌های صنعتی و شهری نیست، تأکید کرد: روحانیون مستقر در روستا باید نسبت به روشنگری مردم در خصوص مسائل محیط‌زیستی و حفاظت از آن توجه ویژه‌ای داشته باشند. بخشی از آلودگی‌های محیط روستایی نیاز به آموزش ساکنان داشته و بخش دیگر نیازمند امکاناتی است که زباله‌های منطقه را دفع کند. زباله‌ها می‌تواند ثروت ساز باشد و می‌توان از آن استفاده کرد.

حکم نهایی قاتل محیط‌بانان صادرشده است

یافتیان در رابطه با شهادت محیط‌بانان نیز تصریح کرد: این موضوع که 17 فروردین سال گذشته رخ داد، حائز اهمیت بوده و پرونده آن‌ها در سریع‌ترین زمان ممکن رسیدگی شد. حکم قاتل قطعی بوده و هم‌اکنون در حال طی مسیر حقوقی و قضایی است و به‌زودی شاهد اجرای حکم خواهیم بود.

انتهای پیام/

خبرنگار: لیلا محمدی