پایگاه خبری صدای زنجان- زهره میر عیسی‌ خانی/ یونسکو از سال 2004 جریان شبکه شهر خلاق را به‌منظور ترویج همکاری میان شهرها مطرح کرد؛ خلاقیت در این گام یونسکو، عامل راهبردی برای پیشرفت پایدار شهری به شمار می‌رود. شبکه شهرهای عضو آن، برای رسیدن به هدف مشترکشان باهم کار می‌کنند. هدف مشترک آن‌ها، قرار دادن خلاقیت و صنایع فرهنگی در مرکز برنامه‌های توسعه‌ محلی و همکاری‌های بین‌المللی است. شبکه شهرهای خلاق یونسکو، هفت حوزه خلاق را پوشش می‌دهد: صنایع‌دستی، هنرهای بومی، هنرهای رسانه‌ای، فیلم، طراحی، خوراک‌شناسی، ادبیات و موسیقی.

درواقع، شهرهایی که به جمع این شهرهای خلاق اضافه می‌شوند، تعهد می‌دهند که فعالیت‌های مثبتشان را باهم به اشتراک بگذارند و بین بخش‌های عمومی و خصوصی و جامعه مدنی، همکاری ایجاد کنند تا به موضوعات آفرینش، تولید و توزیع فعالیت‌ها، محصولات و خدمات فرهنگی را تقویت کنند؛ توسعه کانون‌های خلاقیت و نوآوری و گسترش فرصت‌ها برای افراد آفریننده و حرفه‌ای در بخش فرهنگی؛ بهبود دسترسی به زندگی فرهنگی و شرکت در آن، به‌ویژه برای گروه‌ها و افراد به حاشیه رانده‌شده و آسیب‌پذیر؛ ادغام کامل فرهنگ و خلاقیت در طرح‌های پیشرفت پایدار، دست یابند.

اهداف شبکه شهرهای خلاق یونسکو همچنین تقویت خلاقیت، تولید، توزیع و بهره‌مندی از محصولات و خدمات فرهنگی در سطح محلی،ترویج خلاقیت و بیان خلاقانه، به‌ویژه در میان اقشار آسیب‌پذیر ازجمله زنان و جوانان، افزایش دسترسی به زندگی فرهنگی و شرکت در آن و همچنین بهره‌مندی از محصولات فرهنگی، تلفیق صنایع فرهنگی و خلاق در برنامه‌های توسعه محلی است.

ثبت شهرها به‌عنوان شبکه شهری خلاق هم مراحل و روال خودش را دارد. ایران تاکنون توانسته چندین شهر خود را به‌عنوان شهر خلاق در یونسکو ثبت کند که ازجمله اصفهان؛ شهر خلاق صنایع‌دستی و هنرهای مردم، رشت؛ شهر خلاق خوراک‌شناسی، بندرعباس؛ شهر خلاق صنایع‌دستی و هنرهای مردم،سنندج؛ شهر خلاق‌ موسیقی و کرمانشاه؛ شهر خلاق خوراک!

اما چند روزی است که خبر از ثبت جهانی زنجان به‌عنوان شهر خلاق در یونسکو، است. فرصتی که شاید بتواند درزمینهٔ گردشگری موجب رشد و توسعه استان شود. در این زمینه، سید سعید صفوی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان، در دیدار با مدیرعامل انستیتو شهر خلاق کشور اظهار کرده بود: صنعت، فرهنگ و خلاقیت جزو بخش‌هایی بوده که بسیار سریع در حال رشد جهانی است و در همین راستا ثبت جهانی زنجان به‌عنوان شهر خلاق در یونسکو می‌تواند در توسعه گردشگری این استان مؤثر باشد.

این مسئول بابیان اینکه پیوستن زنجان به شبکه شهرهای خلاق جهان از سوی یونسکو می‌تواند فرصت ویژه‌ای را برای توسعه گردشگری این استان فراهم کند، افزود: در همین راستا شعار اصلی «زنجان میزبان مهربان» برای این شهر تعیین و جشنواره‌ها و همایش‌هایی در سطوح مختلف محلی، ملی و بین‌الملل برگزارشده است.

وی یادآور شد: عضویت شهرها در شبکه شهرهای خلاق جهان، دسترسی به منابع و تجارب را برای همه شهرهای عضو تسهیل می‌کند تا وسیله‌ای برای ارتقا و پیشرفت صنایع خلاق محلی و تقویت همکاری جهانی برای پیشرفت شهری پایدار امکان‌پذیر شود.

در دو حوزه صنایع‌دستی و خوراک مستندات خود را برای شهر خلاق احصا خواهیم کرد

صفوی با تأکید بر اینکه هر تجمع و ارتباطی به دنبال یک هدف است اظهار کرده بود هدف ‌ما این است که هم‌وطنان از تمام نقاط کشور و نیز گردشگران خارجی به شهرستان زنجان سفر کنند و بیشتر با این شهرستان و سه حوزه موفق میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آن بیشتر آشنا شوند.

صفوی همچنین در گفت‌وگو با صدای زنجان اظهار کرد: در حال احصای مستندات و مدارک هستیم تا شهر زنجان را به‌عنوان یک شهر خلاق در زیرشاخه‌های خوراک و یا صنایع‌دستی به ثبت برسانیم و اینکه در برخی از رسانه‌ها عنوان‌شده است که زنجان به‌عنوان شهر خلاق به ثبت رسیده است؛ درست نیست. درواقع در حال اجرای مقدمات این امر هستیم.

وی با اشاره به ظرفیت‌های استان در حوزه صنایع‌دستی و خوراک عنوان کرد: باید کلیه موارد در این خصوص بررسی و احصا شود تا بتوانیم به‌طورقطع یکی از زیرشاخه‌های را انتخاب و آن را به ثبت برسانیم.

زنجان در کدام‌یکی از زیرشاخه‌های شهر خلاق به ثبت خواهد رسید؟

در این زمینه اما اویس کیانی، رئیس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری زنجان  در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به اینکه این موضوع هنوز در دست بررسی است و احتمالاً اداره میراث فرهنگی یک دورخیزی برای ثبت زنجان به‌عنوان شهر خلاق یونسکو داشته است، اظهار کرد: اما اینکه زنجان در کدام‌یک از 7 زیرشاخه شهر خلاق یونسکو به ثبت خواهد رسید؛ مسئله‌ای است که باید به آن توجه داشت!

وی ادامه داد: یونسکو 7 حوزه را برای شهر خلاق در نظر گرفته است اما اینکه زنجان جزو کدام‌یکی از این 7 حوزه خواهد شد و هنوز اشاره‌ای به این موضوع در خبرها نشده است. معمولاً شهر خلاق یک پروسه یکی‌دوساله است و بایستی ارزیابان بین‌المللی بیایند و وضعیت استان را بررسی کنند و یک مانوری در این زمینه داده شود و یکی از موضوعات 7 گانه در این زمینه انتخاب شود. در حقیقت در پروسه شهر خلاق یونسکو بایستی مستندات و شواهد ارائه شود و کارشناسان یونسکو بیایند و آن را بررسی کنند و سپس یک سری بازرسی‌ها وجود دارد تا در این زمینه اعلام نتیجه شود که این موضوع تحقق یافت یا خیر؟

انتخاب شهر خلاق بایستی به‌گونه‌ای باشد که جامعه محلی به آن حوزه اشراف کلی داشته باشد

وی افزود: ولی مسئله‌ای که وجود دارد این است که انتخاب شهر خلاق باید به‌گونه‌ای باشد که آن حوزه در بدنه جامعه و حوزه‌های اطراف آن محل معروف باشد. مثلاً جامعه محلی آن شهر عِرق کافی را نسبت به آن خوراک و یا صنایع‌دستی و سایر حیطه‌های دیگر داشته باشد و با آن غریب نباشد. در خصوص ظرفیت‌هایی استان زنجان به نظرم زنجان برای صنایع‌دستی دورخیز کرده است و بنا است تا در حوزه ملیله و مس خودش را به ثبت برساند و شاید در حوزه موسیقی و خوراک زنجان حرفی برای گفتن نداشته باشد.

کیانی با اشاره به اینکه شهر خلاق در ایران چندان خوب جا نیفتاد است و وضعیت در کشورهایی که ارتباطاتشان با یونسکو به‌مراتب بهتر است، از ایران است، گفت: این کشورها از این فرصت استفاده می‌کنند و در حوزه برندینگ خود کار می‌کنند و از این ظرفیت برای بازاریابی خود در حوزه گردشگری استفاده می‌کنند.

عمر مفید فرصت یونسکو در خصوص شهر خلاق، 3 سال است

به گفته رئیس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری زنجان، شهر خلاق یک فرصت است که یونسکو به شهرهای دارای پتانسیل می‌دهد و عمدتاً عمر مفید این فرصت 3 سال است که در ایران معمولاً از این فرصت اصلاً استفاده نمی‌کنند و تنها به‌عنوان یک پرستیژ خبری برای جامعه اهمیت دارد بعد آن دیگر کمتر به موضوع پرداخته می‌شود و کم‌کم موضوع به فراموشی سپرده می‌شود.

وی می‌افزاید: یونسکو دو نوع پروژه دارد که یکی شهر خلاق و دیگری شهر یادگیری است که برخی از شهرها شهر یادگیری انتخاب می‌شوند تا در مورد موضوع خاصی آموزش داده شوند و توانمند شوند و پس‌ازآن به‌عنوان شهر خلاق انتخاب شوند. اما  در شهر خلاق بالقوه، شهر دارای پتانسیلی است و تنها باید شرایطی برای جذب مخاطب برای آن باشند.

این مسئول افزود: تک‌های بین‌المللی وقتی سراغ شهرها می‌آیند و یا مسئولین شهری وارد آن حوزه می‌شوند به‌منزله این است که آن شهر را بالا بکشند؛ منتهی وقتی این پتانسیل در جهت شکوفایی این طرح استفاده نشود، اصلاً ارزشی ندارد و صرفاً برای رزومه شناسایی آن محصول موقت محصول است و بعد هم به فراموشی سپرده می‌شود.

برای شهر خلاق بایستی برنامه‌ریزی داشت

کیانی بابیان اینکه بایستی در این زمینه با برنامه‌ریزی دقیق پیش برویم تا از این فرصت استفاده کنیم، اظهار کرد: قبل از اینکه برویم درخواست بدهیم بایستی برای شهر خلاق یک برنامه و چشم‌اندازی داشته باشیم تا شهر را به یک سکوی پرش برای گردشگری تبدیل کنیم. یونسکو برای تبدیل شهرها به شهر خلاق محدودیت زمانی نمی‌گذارد اما عمر مفید این فرصت سه سال است یعنی اگر ببینند که در این زمینه کار نمی‌شود عملاً کنار گذاشته می‌شوید.

وی ادامه داد: در حال حاضر حدود 170 شهر از کل جهان جزو شبکه خلاق هستند و باید افراد بروند و از تجربیات شهرهای خلاق دیگر استفاده کند و بودجه بگذارند و مدیران و مسئولین بیایند و شهرهای خلاق را ببینند! یونسکو در این شرایط است که به آن شهر خلاق بها می‌دهد و شهر را تبدیل به یک برند می‌کند و  در غیر این صورت شهر جهانی تنها یک پرستیز خبری است!

انتهای پیام/