پایگاه خبری صدای زنجان/ فائزه تقیلو: کاهش ذخایر آب سفره‌های زیرزمینی و سدها زنگ خطر را در استان زنجان هم به صدا درآورده است. تغییر اقلیم و کاهش بارندگی‌ها یکی از دلایل این وضعیت است اما مهم‌تر از آن برداشت بی‌رویه آب در بخش‌های مختلف شرب، صنعت و از همه مهم‌تر کشاورزی است.

علاوه بر سفره‌های زیرزمینی که به‌عنوان منبع استراتژیک تلقی می‌شود، وضعیت سدهای استان هم حال‌وروز خوبی ندارد و حجم ورودی مخازن آب سدهای استان نسبت به سال گذشته حدود ۶ میلیون مترمکعب کاهش داشته است.

علیرضا نجفلو، مدیر دفتر بهره‌برداری و نگهداری از تأسیسات آبی شرکت آب منطقه‌ای زنجان دراین‌باره گفت: با توجه به تغییرات آب و هوایی و کاهش ذخایر سفره‌های آب زیرزمینی، استان زنجان با بحران کم‌آبی روبرو است و باید با برنامه‌ریزی لازم این بحران مدیریت شود.

نجفلو با عنوان این مطلب که گزارش وضعیت سدهای استان حاکی از این است که ذخایر آب استان کاهش چشمگیری نسبت به سال‌های گذشته دارد، افزود: ورودی ۱۳درصدی آب سد تهم مشابه سال گذشته است و میزان حجم مخزن سد تهم ۵۶درصد کاهش را نشان می‌دهد. که شهروندان باید توجه داشته باشند بارندگی‌ها تأثیر چندانی روی ذخایر آب‌های زیرزمینی نخواهند داشت چراکه ورودی‌ها به‌شدت کاهش داشته است.

وی در ادامه افزود: ذخیره آب سدهای استان نسبت به مدت مشابه سال گذشته کم شدت است و این در حالی است که سد تهم بیش از ۵۰ درصد از آب شرب شهر زنجان را تأمین می‌کند.

‌وی با اشاره به این موضوع که کشور ما در اقلیم خشک و نیمه‌خشک قرارگرفته است و به‌طور متوسط ۲۴۰ میلی‌متر در سال بارندگی دارد، افزود: درصورتی‌که کاهش منابع را در کنار افزایش جمعیت قرار دهیم همه موئیده این مطلب است که باید در مورد مدیریت منابع و مصرف بازنگری و برنامه‌ریزی ویژه‌ای صورت گیرد.

نجفلو عنوان کرد: یکی از مواردی که باید به آن توجه بیش‌ازپیش شود، جلوگیری از کشت محصولات پر آب‌بر است که باید با تلاش در راستای اصلاح الگوی مصرف، کشت محصولات کشاورزی کم آب بر در جهت کنترل و مدیریت مصرف آب گام برداریم.

این کارشناس تصریح کرد: نقشه‌های بارش در استان نشان می‌دهد در پاییز بارش کمتر از متوسط و در زمستان بیشتر از متوسط را شاهد خواهیم بود ولی در حالت واقع‌بینانه باید سناریوهای مختلفی را برای زمان‌های کم بارش داشته باشیم تا بتوانیم شرایط را مدیریت کنیم.

وی اظهار کرد: نام‌گذاری سال ۲۰۲۲ به نام «آب زیرزمینی و مرئی شدن نامرئی» تأکیدی بر کاهش و خشک شدن ظرفیت آب‌های زیرزمینی و آبخوان‌هایی است که به‌عنوان منبع مطمئن تأمین آب از دست می‌روند و این یعنی زنگ خطر و هشدار.

نجفلو در ادامه تأمین آب شرب را از اولویت‌های وزارت خانه دانست و افزود: تمام سعی ما این است تا با تمرکز بر روی بحث ساختاری آب و مدیریت مصرف از ایجاد مشکل مشابه در شهر همدان که همانا منجر به توزیع آب بسته‌بندی در شهر شد، جلوگیری کنیم.

وی با تأکید بر لزوم همکاری تمامی نهادها، سازمان‌ها، با بخش آب برای فرهنگ‌سازی و تعادل بخشی آبخوان در چارچوب برنامه سازگاری با کم‌آبی استان افزود: باید راهکارهای علمی و کاربردی برای تثبیت مصارف آب زیرزمینی در بخش‌های مختلف و مدیریت بهینه بکار گرفت.

نجفلو بابیان اینکه تغییر الگوی کشت محصولات کشاورزی راهکاری اساسی برای مقابله با کمبود آب است، گفت: مصرف بی‌رویه آب در بخش کشاورزی سبب افت آب‌های زیرزمینی شده و به همین دلیل نیاز است تمام دستگاه‌ها و مسئولان اجرایی با تعامل و همکاری‌های همه‌جانبه در راستای حل این مشکلات گام بردارند.

وی کشت محصولات با مصرف بالای آب را آفتی برای مصرف آب‌های زیرزمینی دانست و عنوان کرد: کشت محصولاتی چون هندوانه، چغندر، یونجه و ... با مصرف آب بالای ۴۰ در اصلاً به‌صرفه نیست و درواقع با تجارت آب مجازی دچار ورشکستگی آبی هستیم و باید به شکل جدی در این موضوع ورود کرد.

نجفلو افزود: رعایت الگوی مصرف مهم‌ترین فاکتور در مدیریت منابع آب است که باید موردتوجه قرار گیرد.

مدیر دفتر بهره‌برداری و نگهداری از تأسیسات آبی شرکت آب منطقه‌ای زنجان گفت: بُعد روانی مصرف یکی از دلایل عدم توجه مردم به کم‌آبی است که کاشت چمن بالاتر از میانگین و فعال بودن آب‌پاش‌ها می‌تواند در دامن زدن به این موضوع مؤثر باشد که با بکار گیری شبکه سیستم آبیاری تحت‌فشار، اصلاح الگوی کاشت با اجرای پروژه حذف گونه‌های با نیاز آبی بالا و جایگزینی گونه‌های مقاوم و سنگفرش بلوارها و جایگزینی درختان کم آب از دیگر اقداماتی است که می‌تواند در مقابله با بحران کم‌آبی مؤثر باشد.

نجفلو در ادامه به رصد خروجی‌ها اشاره کرد و افزود: با پایش‌های صورت گرفته شرایط امیدوارکننده‌ای در انتظارمان نیست و به سمت پایدار شدن دشت‌ها پیش خواهیم رفت، مشروط به اینکه حداقلی از بارندگی را در استان شاهد باشیم تا وضعیت تغییر یابد.

 مدیر دفتر بهره‌برداری و نگهداری از تأسیسات آبی شرکت آب منطقه‌ای زنجان‌ افزود: ۴۵درصد از ظرفیت تأمین آب شرب زنجان از سد تهم و ۵۵ درصد از منابع آب زیرزمینی تأمین می‌شود درصورتی‌که سد تأمین‌کننده نباشد مجبور هستیم تعدادی چاه را به‌صورت ضروری وارد مدار  کنیم تا کمبود  جبران شود.

با مدیریت مصرف می‌توان مشکلات کمبود آب را حل کرد .

معاون بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب استان زنجان نیز با عنوان این مطلب که در زمستان مشکل تأمین آب کاهش می‌یابد، افزود: موضوع مهمی که در کنار تأمین آب وجود دارد مدیریت مصرف است که شهروندان باید به این موضوع توجه بیش‌ازپیش داشته باشند وبر این باور برسند که با مدیریت مصرف می‌توان مشکلات کمبود آب را حل کرد.

علی‌محمد نادر خانی گفت: متأسفانه مدیریت مصرف در چند سال اخیر کم‌رنگ شده است که با اقدامات بسیار ساده و کم‌هزینه چون نصب شیرهای آب هوشمند ‌و اهرمی و اصلاح الگوی مصرف بدون اینکه تأمین آبی شود می‌توان جلوی کم‌آبی را گرفت.

نادر خانی با اشاره به اینکه بخشی از تأمین کسری آب از طریق سد تهم جبران می‌شود، افزود: آماده‌سازی بسترهایی چون مدیریت فشار، زوم بندی، انتقال آب چاه‌های داخل شهر از طریق مخازن، استفاده از چاه‌های اوریون و چاه‌های فضای سبز همه اقداماتی است تا در صورت ایجاد مشکل در حداقل زمان ممکن جلوی بی‌آبی گرفته شود.

 وی در پاسخ به سؤال خبرنگار صدای زنجان در خصوص اینکه آب چاه‌های فضای سبز مناسب برای شرب است؟ چنین گفت: آب چاه‌های فضای سبز جز آب‌های زیرزمینی است و مشابه آب شرب است که با تصفیه شیمایی قابلیت مصرف را دارد.

علی‌محمد نادر خانی ادامه داد: با اعمال کنترل‌های لازم می‌توان ۳۰ الی ۴۰ درصد از هدر رفت مصرف آب منازل را کاهش داد و بر اساس نیاز، مصرف را مدیریت و کنترل کرد، به‌عنوان‌مثال می‌توان به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کرد تا با اقدامات ساده در هنگام مسواک زدن و شستن ظروف در مقدار قابل‌ ملاحظه‌ای از هدر رفت آب جلوگیری کرد.

معاون بهره‌برداری شرکت آبفای استان افزود: با مدیریت مصرف می‌توان به ازای هر دقیقه آبی که بازمی‌ماند از هدر رفت ۲۰ لیتر آب جلوگیری کرد.

انتهای پیام/