الهام احمدی- دومین جلسه شورای مواد مخدر استان پس از حضور حقیقی، استاندار جدید در زنجان برگزار شد، در ابتدا جلسه جانشین فرمانده انتظامی استان ظرفیت پایین کمپ‌ نوای آرامش به عنوان تنها مرکز تبصره 2 ماده 16 که برای درمان معتادان استفاده می‌شود را بزرگترین مشکل برای اجرای طرح‌های جمع‌آوری معتادان دانست و گفت: ظرفیت این کمپ 110 نفر بوده که علاوه بر معتادانی که از سوی مراجع قضایی برای درمان به این مرکز ارجاع داده می‌شوند بخش دیگر با هزینه‌های شخصی و به صورت خود معرف پذیرش می‌شوند از همین رو فضای کافی برای نگهداری از معتادان جمع‌آوری شده از سطح شهرتوسط نیروی انتظامی وجود ندارد.

به گفته این مسئول در زنجان 14 کمپ ماده 15  وجود دارد که به صورت خصوصی احداث شده است و با هماهنگی‌های انجام شده بخشی از معتادان جمع‌آوری شده از سطح شهر توسط این مراکز پذیرش می‌شوند ولی با مشکل اعتباری مواجه‌اند چرا که در حال حاضر و وضعیت موجود هزینه نگهداری از یک معتاد بیش از میزان پیش‌بینی شده است به همین دلیل با رویه موجود به لحاظ کیفی اهداف طرح‌های جمع‌آوری معتادان متجاهر از سطح شهر محقق نمی‌شود.

معتادان رهاسازی شده مجدد به چرخه توزیع مواد مخدر برمی‌گردند

سرهنگ جعفر کردلو به دور تسلسل ایجاد شده در اجرای طرح‌های پاکسازی و جمع‌آوری معتادان متجاهر اشاره کرده و دلیل افزایش 69 درصدی این طرح‌ها را این موضوع دانست و افزود: متأسفانه معتادانی که به دلیل حمل یک یا دو گرم مواد مخدر دستگیر و پس از مدتی رهاسازی می‌شوند مجدد وارد چرخه توزیع شده و برای چندمین بار توسط پلیس جمع‌آوری می‌شوند که این عامل سبب هدررفت انرژی و توان پلیس و دیگر دستگاه‌ها می‌شود.

جانشین فرمانده انتظامی استان به رشد 40 درصدی کشفیات مواد مخدر در استان از ابتدای سال تاکنون نسبت به مدت مشابه سال گذشته اشاره کرد که بخش قابل توجه آن از نوع تریاک و هروئین بوده است، افزود: در زنجان نیز همانند استان‌های دیگر معتاد متجاهر وجود دارد که بیش از ۷۵ درصد از جرائم رخ داده در استان نیز توسط معتادان انجام می‌شود.

وی به عملکرد 9 ماهه نیروی انتظامی استان در برخورد با قاچاقچیان مواد مخدر و میزان کشفیات در این بخش اشاره کرد و گفت: از ابتدای سال تا نیمه نخست آذر ماه امسال با کاهش 3 درصدی کشفیات انواع  مواد مخدر در استان مواجهیم.

سرهنگ کردلو در ادامه به تعداد دستگیرشدگان در حوزه مواد مخدر طی 9 ماهه سال‌جاری در استان اشاره کرد و یادآور شد: تاکنون 2 هزار و 231 نفر قاچاقچی، خرده‌فروش، توزیع‌کننده و غیره در زنجان دستگیر شده‌اند که با رشد 7 درصدی نسبت به سال گذشته مواجه است که در این بین 2 هزار و 176 مرد با 8 درصد افزایش و 55 نفر زن با 8 درصد کاهش گزارش شده است.

وجود 245 معتاد متجاهر در زنجان

جانشین فرمانده انتظامی استان تعداد معتادان متجاهر جمع‌آوری شده از ابتدای سال تاکنون را 245 نفر عنوان کرد که 238 نفر از این تعداد را مردان و 7 نفر را زنان تشکیل می‌دهند، یادآور شد: بیشترین دستگیرشدگان در حوزه مواد مخدر تریاک گزارش شده است.

به گفته این مسئول 45 درصد دستگیرشدگان در سنین ۱۵ الی ۳۰ سال سن داشتند، اظهار کرد: ۳۸ درصد از این افراد را اشخاص ۳۵ تا 45 سال تشکیل داده‌اند و ۱۵ درصد از افراد دستگیر شده نیز در رده سنی ۵۰ الی ۶۰ سال و 2 درصد نیز بالای ۶۰ سال داشتند.

کردلو یادآور شد: ۴۶ درصد دستگیرشدگان موادمخدر در ۱۰ ماهه سال‌جاری در مقطع متوسطه، ۲۹ درصد مقطع ابتدایی، ۱۷ درصد دارنده مدرک دیپلم، ۶ درصد بی‌سواد و ۲ درصد نیز دارای تحصیلات دانشگاهی بودند.

بررسی روند اجرای طرح نماد در مدارس

یکی از مباحث مهم مطرح شده در جلسه شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر بررسی روند اجرای طرح نماد (نظام مراقبت اجتماعی دانش‌آموزان) بود که در راستای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی دانش‌آموزان، آموزش همه افراد مدرسه در این طرح مد نظر قرار گرفته است.

ذبیح‌اله تاراسی، معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش استان هدف از اجرای طرح نماد مراقبت از دانش‌آموزان در برابر رفتارهای پرخطر، آسیب‌های اجتماعی و جرائم از طریق مداخله به موقع و موثر است، گفت: طرح نماد یک مدل بومی با سبک زندگی اسلامی-  ایرانی است که خدماتی از قبیل آموزش، غربالگری، حمایت روانی و اجتماعی و خدمات مبتنی بر آی تی به جامعه هدف ارائه می‌شود.

اجرای طرح نماد به صورت پایلوت در تمامی مدارس شهری و روستایی ناحیه یک زنجان

به گفته این مسئول طرح نماد در حال حاضر به صورت پایلوت در تمامی مدارس شهری و روستایی ناحیه یک زنجان برای 33 هزار دانش‌آموز از مهرماه امسال تا شهریور ماه سال آینده برگزار می‌شود، خاطرنشان کرد: در حال حاضر 4 هزار و 890 ساعت جلسه آموزشی برای دانش‌آموزان، اولیاء و معلمان برگزار شده است.

معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش استان سرانه هر دانش‌آموز در طرح نماد را 47 هزار و 250 هزار تومان طبق دستورالعمل ملی عنوان کرد و افزود: در مجموع یک میلیارد و 559 میلیون و 250 هزار تومان برای اجرای این طرح مورد نیاز است که تاکنون از این میزان مبلغ 110 میلیون تومان از محل اعتبارات وزارت کشور و 165 میلیون تومان نیز از محل اعتبارات وزارت آموزش و پرورش تخصیص داده شده است  و برای اجرای صد درصدی آن با کسری بودجه مواجهیم.

وی با بیان این‌که به منظور جست‌وجوی نظام‌دار برای یافتن دانش‌آموزان دارای مشکلات روانی و اجتماعی به منظور ارائه حمایت، مشاوره، توانبخشی و درمان‌های روانشناختی و اجتماعی طرح غربالگری انجام می‌شود، تصریح کرد:  غربالگری براساس اطلاعات دریافت شده از دانش‌آموزان( خودگزارشی، متوسط اول و دوم)، والدین و معلم انجام می‌شود.

تاراسی با تأکید بر این‌که چهار نوع غربالگری در طرح نماد وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به روانشناختی(پایه) برای معلمان، والدین و دانش‌آموزان، اجتماعی (آسیب‌محور) برای معلمان، نشانگان محور( نشانگان رفتاری برای معلمان و اورژانس که توسط مدیر در سامانه گزارش داده می‌شود اشاره کرد.

وی در ادامه بیان کرد: از جمله موارد اورژانسی که در طرح نماد دانش‌آموز مورد غربالگری قرار گرفته می‌شود فرار از منزل، غیبت مکرر و طولانی از مدرسه، بی‌سرپناهی، اعتیاد به مواد و الکل در دانش‌آموز، بیماری جدی و آسیب‌زننده نیازمند اقدام فوری، ترویج بزهکاری و رفتار جنسی، خودکشی و خودآزاری جسمی و سوء تغذیه شدید ناشی از فقر شدید است.

معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش استان خاطرنشان کرد: بسیاری از مدارس و اولیا دانش‌آموزان در ابتدا در مقابل اجرای طرح نماد و ترس از برچسب خوردن فرزندشان مقاومت نشان می‌دادند ولی در حال حاضر خود علاقه‌مند به حضور در این طرح هستند.

استاندار زنجان طرح نماد را به شرط آن‌که نهادهای مرتبط به صورت سیستمی به هم برای تبادل اطلاعات لینک داده شوند را اقدام خوبی دانست و گفت: در این طرح باید دقت بیشتری در ارائه آموزش‌ها داشته باشیم تبعات آن به ضد اهداف طرح تبدیل نشود.

نحوه اجرای طرح نماد در مدارس زنجان مورد تأیید نیست

مسیح‌اله سلطانی، مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری زنجان نیز در واکنش به نحوه اجرای طرح نماد در سطح مدارس استان با اشاره به این‌که ناظر طرح مذکور دفتر امور اجتماعی استانداری تعیین شده است، افزود: با توجه به بررسی‌های انجام شده طرح نماد به شکل مقرر و پیش‌بینی شده در استان در حال اجرا نیست و در مدارس این طرح بیشتر به معلمان پرورشی محول شده است که نه آموزش‌های لازم را دریافت کردند نه تخصص مورد نیاز را دارند.

این مسئول با تأکید بر این‌که تعهد وزارت کشور برای طرح نماد 340 میلیون تومان است که 50 درصد آن تخصیص داده شده است، یادآور شد: با بررسی‌های انجام شده مرحله نخست اجرای طرح نماد مورد تأیید قرار نگرفته تا اعتبار مرحله دوم نیز پرداخت شود.

در ادامه حجت‌الاسلام مسعود صفیاری، مدیرکل سازمان تبلیغات اسلامی استان در واکنش به نحوه برگزاری طرح لازمه اجرای آن را تأمین زیرساخت‌هایی دانست که پیش از اجرا باید تأمین شود چرا که ورود شتاب‌زده آسیب‌زاست، افزود: با چند ساعت آموزش نمی‌توان به نتایج و اهداف طرح نایل شد و امکان سلب اعتماد والدین و دانش‌آموزان در وضعیت فعلی از مدارس وجود دارد.

فضای مدرسه را امنیتی نکنیم

وی با اشاره به این‌که نباید فضای مدرسه را امنیتی کنیم چرا که محرمانگی موجود در اطلاعات دانش‌آموزان و غیره سبب نگرانی جامعه هدف طرح می‌شود چون سرانجام اطلاعات کسب شده مشخص نیست، خاطرنشان کرد: ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان و والدین آن‌ها برای استفاده از مشاور در مواقع نیاز موضوع مهم و تأثیرگذاری است که باید مورد توجه قرار گیرد.

فتح‌اله حقیقی، استاندار زنجان  در جمع‌بندی موارد مطرح شده در جلسه شورای هماهنگی مواد مخدر به اقدامات موثر اجرایی شده توسط کمیته‌های ذیل شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان اشاره کرد و گفت: زنجان به سبب مشارکت‌های مردمی و نیز حضور فعالانه خیران در حوزه‌های مختلف الگویی برای دیگر استان‌های کشور است چرا که نمونه بارز آن می‌توان به مهرانه با 120 هزار خیر و 760 کارمند که 700 نفر آن به صورت خیری و بدون دریافت حقوق فعالند، اشاره کرد.

ضرورت ارائه طرح‌های عملیاتی برای پایلوت شدن زنجان در پیشگیری از آسیب‌‌های اجتماعی

وی به ضرورت پایلوت شدن زنجان در پیشگیری از 5 آسیب‌‌های اجتماعی مطرح شده از سوی رهبری اشاره کرد و یادآور شد: می‌توان از اعتبارات ملی حوزه اجتماعی در بخش مبارزه با مواد مخدر نیز بهره برد به شرط این‌که طرح‌هایی در این زمینه ارائه کنیم از همین رو برای سال آینده چند طرح عملیاتی باید در حوزه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی ارائه کنیم تا از دو برابر اعتبارات اختصاص داده از ابتدای سال تاکنون در طول دو ماه باقی مانده به پایان سال بهره‌‌مند شویم که در صورت اخذ این اعتبارات می‌توان اقدامات موثر و گسترده‌ای در این بخش به اجرا درآورد در کنار آن خیرانی نیز وجود دارند که به طور یقین می‌توانند در این بخش موثر و کمک حال باشند.

این مسئول با تأکید بر این‌که زنجان از گزینه‌های مناسب برای پایلوت شدن در حوزه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی است که در صورت محقق شدن این موضوع می‌توان اعتبارات خوبی را از دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور و نیز شورای اجتماعی را دریافت کنیم، تصریح کرد: اشکال اساسی در حال حاضر این است که با وجود افزایش اعتبارات در حوزه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی ولی به میزانی نیست که تمامی آسیب‌ها را پوشش دهد از همین رو برای ارائه طرح‌های عملیاتی باید از ظرفیت اساتید دانشگاهی، و نهادهای مرتبط استفاده کرد.

ضرورت برخورد با سرکرده متکدیان عوارضی

وی خطاب به فرمانداران از آنان خواست تا برنامه‌ریزی‌های لازم برای جمع‌آوری معتادان در روزهای باقی‌مانده از سال را ارائه کنند گریزی به فعالیت متکدیان در عوارضی‌ شهر زنجان زد و خاطرنشان کرد: برای برخورد با این متکدیان باید با سر دسته آنان برخورد شود چرا که طبق مشاهدات این متکدیان روزانه از شهرهای دیگر به وسیله یک خودرو به عوارضی منتقل شده و در پایان روز جمع‌آوری می‌شوند به همین دلیل باید این خودرو متوقف و با آن برخورد شود نه این‌که با دنبال کردن متکدیان جان آنان را در برابر خودروهای عبوری به خطر بیاندازیم.

استاندار زنجان در زمینه ایجاد افزایش ظرفیت کمپ ماده 16 نیز به تکلیف شهرداری در آماده‌سازی مکانی برای نگهداری از معتادان متجاهر اشاره کرد و گفت: شهرداری مکلف است مکانی را برای این منظور آماده و در اختیار بهزیستی قرار دهد در همین زمینه جلسه‌ای با بهزیستی، شهرداری و استانداری برگزار شده و در جلسه آینده شورای هماهنگی مواد مخدر نتایج آن و تصمیمات اتخاذ شده گزارش داده شود.

جهش سرانه هر معتاد در کمپ ترک اعتیاد به 22 هزار تومان

وی با بیان این‌که پیش از این هزینه ارائه خدمات در کمپ‌های ترک اعتیاد در روز 14 هزار تومان بود در حالی که این میزان به یک باره با جهش مواجه شده و به 22 هزار تومان رسیده است، خاطرنشان کرد: اصل بر دایر شدن مرکز است چرا که در صورت احداث و قرارگیری آن در اختیار بهزیستی هزینه‌های نگهداری و سرانه‌های معتادان از بخش‌های مختلف اخذ و در اختیار این سازمان قرار داده می‌شود از سوی دیگر دستورالعمل و سیاست‌های مراکز ترک اعتیاد ماده 16 به گونه‌ای است که امار معتادان حاضر در آن به مرور کاهش می‌یابد.

حقیقی خطاب به مسئولان واعضای دبیرخانه شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر از آنان خواست تا برای سال آینده برنامه‌های حوزه پیشگیری و مبارزه با مواد مخدر در قالب طرح‌های عملیاتی ارائه شود، یادآور شد: برای پیشگیری آسیب‌های اجتماعی همانند مواد مخدر و اعتیاد نیازمند عزم همگانی هستیم و با فعالیت چند دستگاه و کمیته مشکل برطرف نمی‌شود از همین رو از آنجایی که در حال حاضر با ظرفیت بالایی از اعضای شوراهای شهر و دهیاری‌ها و یا دستگاه‌هایی همانند امور مساجد مواجهیم که قانوناً وظیفه مشارکت در کاهش آسیب‌های اجتماعی دارند وگرنه مسئولان و اعضای شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر به تنهایی نه بودجه کافی و نه بدون مشارکت مردم و نهادهای دیگر توان پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی را دارد.

در پایان عبدالرضا شهبازی، دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان نیز ضمن ارائه عملکرد دبیرخانه با تأکید بر این‌که بیشترین اعتبارات اختصاص داده شده در حوزه پیشگیری و فرهنگی است، خاطرنشان کرد: اعتبارات مصوب نسبت به سال گذشته برای تمامی دستگاه‌های عضو شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر افزایش داشته است.

وی به کاهش آمار کشفیات مواد مخدر در اکثر استان‌های کشور اشاره کرد و گفت: کشفیات موادمخدر در سطح کشور و آمار کاهشی در همه استان‌ها قابل بررسی است که یکی از دلایل آن را می‌توان اراضی زیرکشت و تولیدات کشورهای هم‌جوار، از جمله افغانستان نام برد به همین منظور از آنجایی که تولید مواد مخدر در سال ۲۰۱۸ رو به کاهش بوده دستگاه‌هایی که در راستای مقابله با موادمخدر فعالیت می‌کنند باید درصد کشفیات خود را افزایش دهند.

وی با تأکید بر این‌که تا پایان امسال‌ مقرر شده در همه استان‌ها و در بخش جمع‌آوری و ساماندهی معتادان متجاهر  اقدام به درمان صورت گیرد، خاطرنشان کرد: در حال حاضر  ۲۴۵ معتاد متجاهر در استان وجود دارد.