پایگاه خبری صدای زنجان - حفظ محیط‌زیست وظیفه عمومی است و باید به دغدغه مشترکی میان مدیریت شهری و شهروندان تبدیل شود که به همین جهت در راستای سیاست‌های مردمی‌سازی فعالیت‌های محیط زیست، یکی از برنامه‌های اصلی این سازمان تاسیس خانه‌های محیط زیست است.

محیط زیست سالم بستر توسعه و حیات پایدار است و هدف سازمان محیط زیست در تشکیل این خانه‌ها، نهادینه کردن و فعال شدن شهروندان در حفظ محیط زیست است تا حساسیت نگهداشت در میان مردم افزایش یابد و به جامعه و شهرهای سالم‌تری دسترسی داشته باشیم.

افتتاح ۴۱ خانه محیط زیست در استان زنجان همزمان با روز ملی و آغاز هفته هوای پاک نیز مقدمه‌ای برای مردمی کردن فعالیت‌های محیطی زیستی در استان است. موضوعی که «علیرضا فیروزفر» شهردار زنجان نیز در مراسم افتتاح خانه محیط زیست در سازمان فرهنگی شهرداری زنجان به آن اشاره کرد و گفت: این خانه در شهرداری قرار است مسائل مربوط به موضوعات حوزه محیط‌زیست را پیگیری کند. شهرداری خانه ملت است و هر فعالیتی که در جهت منافع مردم انجام می‌گیرد به شهرداری ارتباط دارد.

کارشناسان معتقدند که این خانه‌ها یکی از بسترهای اصلی برای مردمی‌سازی فعالیت‌های این حوزه و فضایی برای گفت‌وگو، بحث، چالش و مطالبه‌گری است که منجر می‌شود سواد و دانش محیط زیستی مردم افزایش پیدا کند و در نهایت محیط‌زیست حفظ شود اما سوال اینجاست که با گذشت یک ماه از افتتاح برخی از این خانه‌ها در استان زنجان آیا اساسا این خانه‌ها مورد استقبال مردم قرار می‌گیرد و یا تنها مکانی نمادین در ادارات و برخی از ارگان‌ها تبدیل شده است که نام فعالیت‌های محیط زیستی را با خود به یدک  می‌کشند.

**در قالب خانه‌های محیط زیست به دنبال مردمی کردن مسائل زیست محیطی هستیم

«محمد‌‌رضا یافتیان»، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان زنجان در این زمینه در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به اینکه خانه‌های محیط زیست با شعار آموزش و مشارکت مردمی و در یک کلام مردمی کردن مسئله محیط‌ زیست در برنامه سازمان حفاظت از محیط زیست کشور قرار گرفته است، اظهار کرد: امسال که در سال 1401 هستیم 1401 خانه محیط زیست در سطح کشور راه‌اندازی شد که سهم استان زنجان از این موضوع 41 خانه بود.

وی با بیان اینکه خانه محیط ‌زیست در واقع مرکزی است برای مردمی‌سازی محیط ‌زیست و مشارکت هر چه بیشتر آحاد مردم در فعالیت‌های زیست محیطی، ادامه داد: هنوز دستور‌العمل‌های همکاری و نحوه کار این خانه‌ها به صورت کامل ابلاغ نشده است اما مسئله مهمی که وجود واگذاری مجوزها است که آن را واگذار کردند. ضمن اینکه رویکردی در این زمینه وجود دارد مبنی بر اینکه  فعالیت‌های خود را بومی‌سازی کنیم.

به گفته این مسئول، موضوعی که اکنون در سازمان محیط‌ زیست دنبال می‌شود این است که هر خانه محیط زیست را به عنوان واحدهای مستقلی ببینیم که خودشان برنامه‌های زیست محیطی خاص خود را دارند. ما بنا نداریم موضوعی را دیکته کنیم و به همین خاطر در مراکز مختلف ممکن است موضوعات مختلف بنا به اقتضائات آن مرکز دنبال شود.

یافتیان مدعی است که تعداد بسیار بالایی واحد در این زمینه درخواست مجوز داده‌اند که مدارس، مراکز صنعتی مثل کارخانه‌ها و برخی از دهیاری‌ها جزو این دسته هستند. ضمن اینکه هر جا که مردم حضور دارند، خانه‌های محیط زیست می‌تواند وجود داشته باشد.

 وی اذعان کرد: اکنون این خانه‌ها تازه تاسیس هستند اما در تلاش هستیم که فعالیت را در این خانه‌ها افزایش بدهیم. از همین رو در اسفند ماه یک گردهمایی را با اعضای خانه‌های محیط‌زیست خواهیم داشت تا پای صحبتهای علاقمه‌مندان محیط زیست و فعالان این عرصه بنشینیم/ ما در این جا نمی‌خواهیم به اعضا دیکته کنیم که چه کارهایی می‌توانند انجام بدهند چرا که بحث‌های محیط زیست متناسب با مکان فعالیت اعضا متفاوت خواهد بود. مسلما آنچه که در یک مدرسه به عنوان بحث محیط زیستی وجود دارد با آنچه که در روستا و دهیاری و مجموعه صنعتی دنبال می‌شود، متفاوت است. در حقیقت موضوعات در خانه محیط زیست بنا است بررسی شود تا در انتها در صدد حل آن برآییم.

این مسئول اظهار کرد: برای مثال اگر در یک روستا بحث‎های جمع‌آوری زباله و عدم رهاسازی آن‌ها در محدوده‌های روستایی، بحث آب و فضولات دامی مطرح است، در مدارس بحث تفیکیک زباله و فرهنگ محیطزیستی که دانش‌آموزان به عنوان نمایندگان خانواده خود در حال فعالیت هستند میتواند مطرح باشد.

مدیرکل سازمان محیط زیست استان زنجان افزود: اینکه خود مجموعه‌ای در واحدهای صنعتی مشکلاتی را می‌بیند و فکر می‌کند در ارتقای مسائل زیست محیطی، مجموعه می‌تواند موثر باشد و این موضوع را به مدیریت آن واحد صنعتی منتقل می‌کند، سبب شده است تا به دنبال گرفتن مجوز برای خانه محیط زیست خود باشد.  در حقیقت تلاشمان بر این است که از خردجمعی مردم استفاده کنیم تا  فرهنگ محیط ‌زیست را توسعه دهیم

وی با بیان اینکه مسائل محیط ‌زیستی بایستی دربین مردم نهادینه شود بدون اینکه این مسائل رنگ و بوی دولتی داشته باشد، اظهار کرد: ما در این خانه‌ها به دنبال این هستیم که از ارتقا در حوزه مسائل فرهنگی فراتر برویم. در حقیقت هدف از ایجاد خانه‌های محیط ‌زیست جداکردن مسائل محیطی از دیدگاه صرف دولتی است. یقینا اداره کل محیط‌ زیست به عنوان یک اداره دولتی نمی‌تواند از پس همه مسائل محیط زیستی برآید و قطعا به واسطه مردم می‌توان کار بزرگتری کرد. این خانه‌ها مراکزی هستند که می‌توانند ایده‌پروری کنند.

به گفته این مسئول، ما در اداره محیط ‌زیست وظایفی داریم که نظارتی هست اما مهم‌تر این است که وظیفه نظارتی جایی می‌تواند بیشترین کارکرد را داشته باشد که مطالبات مردم در کنارش باشد. ضمن اینکه مسائل زیست محیطی هر روزه در حال تغییر است. . نیازمند مردمی‌سازی آن است.

بافتیان اظهار کرد: مردمی‌سازی کردن مسئله محیط زیست یعنی موضوعی محیط زیستی در اطراف مردم را به یک دغدغه برای آنها تبدیل کنیم، اگر دغدغه محله‌ای نحوه جمع‌آوری زباله شهری باشد، این موضوع بایستی به یک موضوع برای آنها تبدیل شود که  در جهت بهبود آن حرکتی را انجام بدهند. در حقیقت این مسائل به صورت اداری چنان که باید پیش برود، نمی‌رود. از همین رو  ما باید از جز به کل شروع کنیم و جایی که مردم خود می‌توانند نظارت داشته باشند، باید ورود کنند و حتی با برخی از کارهای کوچک نتیجه بزرگی را مسبب شوند.

**طبیعتا مردم در قالب فعالیت در خانه های محیط زیست اقدام حقوقی که نمی‌توانند انجام بدهند

وی با بیان اینکه ما انتظارمان از خانه محیط‌زیست جایی برای جمع‌شدن و جلسه گذاشتن نیست، اظهار کرد: خانه محیط زیست مرکزی است که هر کسی ایده‌ای داشت، می‌تواند در این مرکز ایده‌اش را مطرح کند و این مسائل را به ما منتقل کند. ضمن اینکه  بهتر است ما روی اهداف خانه محیط زیست متمرکز باشیم و اهداف را جمع‌بندی کنیم و برایش یک نفشه راه مشخص کنیم تا اهدافی که مطرح است به ساده ترین شکل ممکن به منصه ظهور برسند.

این مسئول در ارتباط با اینکه استقبال مردم چگونه است،اظهار کرد: تمایل خود مجموعه‌ها بوده است که ما را به این سمت این موضوع کشانده که یک خانه محیط زیست در آن مجموعه افتتاح کنیم، یعنی این اقبال هست و از این موضوع استقبال می‌شود. ضمن اینکه در این موضوع مدارس با ما بسیار همکاری داشتند و دانش‌آموزان ما بسیار علاقه‌مند هستند که در این زمینه فعالیت کنند.

وی در پاسخ به این سوال که «مردم در این خانه محیط‌زیست چه اقدامی می‌توانند در زمینه حل مشکلات محیط زیستی داشته باشند؟» اذعان کرد: طبیعتا مردم در قالب فعالیت در خانه های محیط‌زیست اقدام حقوقی که نمی‌توانند انجام بدهند ولی یکی از موضوعاتی که وجود دارد این است که همین مردم در شناسایی شکار و صید متخلفین و برداشت‌های غیرمجاز از منابع طبیعی و قطع درختان به ما کمک میکنند و شاید حدود 30 درصد از اطلاعاتی که ما به دست می‌آوریم توسط خود مردم صورت می‌گیرد. همین آگاهی دادن به ما و اینکه ما را در مورد تخلفات محیط زیستی آگاه کنند بر طبق ضوابط می‌توانیم حرکت کنیم و این موضوع می‌تواند خیلی مهم باشد و هرچند گرفتن متخلف تعیین کننده نقش مردم نیست. در واقع نقش مردم در بحث‌های ایجابی و آموزشی و دغدغه شدن مسائل محیطی بسیار مهم‌تر است که به امید خدا به این اهداف در قالب این خانه‌ها دست خواهیم یافت .

انتهای پیام