اسكواش از قديمي‌ترين نوع خانواده ورزش‌هاي راكتي محسوب مي‌شود. اين ورزش كليه اجزاي آمادگي جسماني راازقبيل ( سرعت ، قدرت ، استقامت ، انعطاف پذيري ، چابكي و توان ) داراست و در بهبود استقامت قلبی- عروقي و عضلاني نقش مهمي را ايفا مي‌كند.

رئیس هیئت اسکواش استان در گفت‌وگو با صدای زنجان می‌گوید: آغاز به کار اسکواش در ایران به سال‌های قبل از انقلاب باز ‌می‌گردد ولی نقطه عطف این رشته ورزشی در ایران از سال 1389 رقم خورده است. مدت 6 سال است با فعالیت‌ها و برنامه‌هایی که انجام شده، اسکواش تا حدودی در بین مردم شناخته شده است. هیئت استان در سال 1384 تأسیس شده و12 سال است که با وجود فراز و نشیب‌ها، به فعالیت خود ادامه می‌دهد. در 3 سالی که مسئولیت هیئت را بر عهده گرفتیم هر سال مسابقات جام رمضان و مسابقات لدر را برگزار کرده‌ایم.

سیدولی موسوی مقتدا در رابطه با هیئت‌ شهرستان‌ها می‌گوید: با وجود این‌که با شهرستان‌های استان برای فعالیت در این رشته تعاملاتی داشتیم و قول همکاری گرفتیم، اما متأسفانه آن‌ها با مشکل سخت‌افزاری در این رشته مواجه هستند و در واقع فضای مناسب برای فعالیت در این رشته را پیدا نمی‌کنند. هیئت نیز توانایی ایجاد زیرساخت‌های سخت افزاری این رشته را برای شهرستان‌ها ندارد هر چند که آمادگی کامل را برای حمایت نرم افزاری و آموزشی از شهرستان‌ها را اعلام کرده‌ایم.

وی در این رابطه می‌افزاید: با توجه به صحبت‌هایی که اخیراً با رئیسان ادارات ورزش و جوانان ابهر و خدابنده کردیم، تمایل آن‌ها برای فعالیت این رشته بیش از پیش شده و قرار بر این است که از نظر سخت افزاری مکانی را که حداقل 70 درصد از نظر فیزیکی شرایط لازم را برای فعالیت در این رشته داشته باشد، در اختیار علاقه‌مندان قرار دهند.

موسوی توضیحاتی هم در خصوص این رشته می‌دهد: اسکواش یکی از رشته‌های ورزشی پرتحرک است و به سبب درگیری بالای ذهن در حین بازی، با عنوان شطرنج ایستاده از آن یاد می شود. در نگاه اول شاید جذابیت و هیجان این رشته چندان خود را در نظر افراد نشان ندهد ولی او معتقد است تنها لمس یک گیم از بازی اسکواش کافیست تا افراد این رشته را در اولویت برنامه‌های ورزشی خود قرار دهند.

 او ادامه می‌دهد: اسکواش، سنگینی و محرک بودن بدمینتون را به اضافه سه عامل دیگر – دیواره‌های کناری و درب پشتی – در ماهیت خود دارد. دوران‌های 360 درجه، دوران به چپ و راست و دوران به جلو و عقب نیاز به استقامت عضلانی بالا و هوش زیاد را طلب می کند.

موسوی می‌گوید: اکثر کشورهای جهان این رشته ورزشی را مورد توجه قرار داده‌اند و در رده های سنی 4 تا 80 سال مسابقاتی را همه ساله به خود اختصاص می دهد.

جای تعجب است که اسکواش جایی در بین رشته های المپیکی ندارد ولی موسوی گفت: مذاکرات لازم از طرف فدراسیون جهانی برای گنجاندن این رشته در المپیک سال 2024 انجام گرفته است.

تیم‌های اعزامی به مسابقات در این رشته متشکل از 5 نفر است، سه نفر بازیکن و دو نفر به عنوان مربی و کمک ایفای نقش می‌کنند.

لیگ‌های این رشته در کشور موضوعی است که موسوی به آن می‌پردازد: مسابقات لیگ اسکواش در کشور در دو سطح لیگ برتر و لیگ دسته یک، در بخش مردان و بانوان برگزار می‌شود. این مسابقات به صورت نیمه متمرکز و منطقه‌‌ای و در سه دوره برگزار می‌شود، که دوره سوم مسابقات حکم فینال را دارد. دو شهرستان را برای دورهای اول و دوم مسابقات انتخاب می‌کنند و بعد از برگزاری مسابقات انجام می‌شود و برای دور سوم نیز شهرستانی اعلام می شود و تیم های منتخب دورهای اول و دوم به طور متمرکز در شهر مشخص شده به مصاف هم می‌روند.

 وی یادآوری می‌کند: تیم زنجان در سه سال گذشته در لیگ یک مردان حضور داشته و فصل گذشته ردیف چهارم جدول این لیگ را از آن خود کرد. تیم زنجان علی رغم نبود اسپانسر امسال در مسابقات لیگ دسته یک - بخش مردان و بانوان - حضور دارد. ناگفته نماند که بهترین مقام استان در اسکواش مقام اول تیمی مسابقات کشوری در جام عید نوروز است.     

عمده منابع مالی هیئت مبلغ ناچیزی از طریق اداره کل ورزش و جوانان است و بخش دیگری از این منابع به واسطه اخذ شهریه از ورزشکاران این رشته تامین می شود. او در این رابطه می‌گوید: ماهیت این رشته طوری است که استفاده از تعداد افراد زیاد در یک زمان امکانپذیر نیست و این مسئله هم می‌تواند به عنوان یکی از عوامل کاهش درآمدزایی آزاد این رشته باشد.

وی شناخت ناکافی عامه مردم از اسکواش را یکی از علل عدم رغبت اسپانسرها برای حمایت از این رشته دانست و در این رابطه خاطرنشان کرد: با این وجود این مشکلات فرا روی اسکواش ولی خوشبختانه هیئت ما سال‌های پیش توسط بیمه آسیا تا حدودی حمایت شده است.

 او اشاره‌ای هم به فعالیت‌ها و برنامه‌های هیئت برای شناساندن و فرهنگ‌سازی اسکواش می‌کند: تبلیغات میدانی، ارسال پیامک، شبیه سازی کورت با بنر و بردن اسکواش به مدارس، آگاهی‌دهی از طریق دبیران و معلمان ورزش، حضور در شبکه استانی اشراق به همراه نصب کورت‌های سیار و بازی کردن کودکان جلوی دوربین‌ها از جمله برنامه های ما در راستای معرفی این رشته است.

موسوی می‌گوید: باید این را هم مد نظر قرار دهیم که وجود کورت‌های دیگر در نقاط مختلف شهر پیش نیاز این تبلیغات و معرفی‌هاست هم‌چنین او تاثیرات تبلیغاتی رسانه‌ها و مطبوعات را نسبت به سایر روش‌ها بیشتر دانست.

این مسئول ورزشی با اعلام آمار جمعیت اسکواش زنجان می‌گوید: امروز 60 الی 70 نفر – بانوان و مردان -  در استان به فعالیت در اسکواش مشغول هستند، سالن خانه اسکواش زنجان با سه کورت تنها سالن اسکواش در سطح استان است. نا گفته نماند که هر سه کورت، یکی از نظر ابعاد و دو کورت دیگر از نظر جنس دیواره‌ها غیر استاندارد هستند که بازسازی دیواره یکی از کورت‌ها تقریبا تمام شده است.

او اعتقاد دارد: در هر رشته ورزشی اگر اصول ایمنی رعایت نشود صدمات و آسیب‌هایی به دنبال خواهد داشت و اسکواش هم از این قاعده مستثنا نیست ولی آسیب‌های این رشته چندان خطرناک و همراه با برخورد نیست. آسیب‌ها در این رشته بیشتر به پیچ‌خوردگی پا بر می‌گردد و شکستکی و آسیب‌های دیگر مشاهده نشده است. عدم گرم کردن و سرد کردن هم تبعاتی را دارد، که باید توجه شود.

وی در این راستا می‌افزاید: توپ اسکواش از جنس لاستیک فشرده است و امکان برخورد با چشم ورزشکار وجود دارد و لذا فدراسیون جهانی استفاده از عینک مخصوص اسکواش را برای سنین زیر 15 سال الزامی کرده است.

رئیس هیئت اسکواش استان در رابطه با بخش بانوان می‌گوید: از نظر تعداد ورزشکاران با مردان تفاوت چندانی ندارند ولی از نظر کیفیت بازی اختلاف ها زیاد است و یکی از دلایل این  مورد هم به این موضوع بر می گردد که بعضی از مهارت های این رشته از طریق روش یادگیری مشاهده ای کسب می شود و بانوان باید با دیدن ضربه های دست قوی مردان می توانند از آن ها یاد بگیرند، که این امکان برای هیئت ما میسر نیست.

موسوی در رابطه با مربیان این رشته هم توضیحاتی می‌دهد: یکی از مشکلات اسکواش در ایران کمبود مربیان با دانش روز است و اندک مربیان سطح بالایی هم که داریم فقط می توانند تیم‌های ملی را پوشش دهند.

او از غنی بودن تعداد مربیان سطح بالای این رشته در کشورهای آسیای شرقی و جنوبی خبر داد و در این راستا ادامه می‌دهد: ما هر ساله کلاس‌های مربیگری را برای رده‌های مختلف برگزار می‌کنیم و در اقدام بعدی قصد داریم از مربیان خارجی برای آموزش تیم‌های اعزامی خود به مسابقات بهره ببریم.

 نظر فدراسیون نسبت به هیئت زنجان مثبت است و از زنجان به عنوان یکی از هیئت‌های فعال و خلاق در جلسات خود یاد می‌کنند، به طوری که تمایل زیادی به برگزاری اردوها و مسابقات در زنجان دارند. هیئت با ارسال عکس و فیلم مسابقات و اختتامیه‌ها برای فدراسیون، قصد دارد سالانه حداقل دو دوره مسابقات کشوری رده نوجوانان را میزبانی کند. ناگفته نماند که میزبانی مسابقات نیاز به کورت‌های استاندارد دارد که مدیر کل اداره ورزش و جوانان قول بازسازی آن‌ها را داده است

وی به مقطعی اشاره می‌کند که معاونت فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی قصد ساخت کورت های اسکواش را در دانشگاه علوم پزشکی داشته ولی معاونت تربیت بدنی این مرکز برای عملی شدن این موضوع پیگیری های لازم را نداده است.

او می‌گوید: در کشورهای پیشرفته بودجه وزارت‌خانه‌های بهداشت و ورزش در اولویت بودجه‌ریزی قرار می‌گیرد و باید در کشور ما هم به این نکته توجه شود. اهمیت ورزش برای جامعه را با جمله مقام معظم رهبری تکمیل کرد و که ایشان گفته‌اند: «ورزش برای جوانان امری است لازم وبرای بزرگسالان امری است واجب». موسوی در رابطه با این مسئله ادامه می‌دهد: این موضوع از نظر علمی ثابت شده است و انسان در سنین بالای 40 سال نیاز به فعالیت بدنی دارد، به طوری که طبق تحقیقات محققان افراد بعد از 40 سالگی هر ساله 5 درصد از مقاومت بدنی خود را از دست می‌دهند که اگر در این دوران فعالیت بدنی مناسب را داشته باشند این نسبت به 2 در صد در هر 5 سال کاهش تغییر می‌کند.