پایگاه خبری صدای زنجان- زهره میرعیسی‌خانی/ نوروز کم‌کم فرامی‌رسد و جاذبه‌های تاریخی فرهنگی زیادی در سراسر کشور منتظر ورود مسافران و گردشگران است. یکی از این جاذبه‌ها، بازارهای بزرگ به‌جا مانده از گذشته با معماری زیبا و غرفه‌هایی لبریز از صنایع دستی و اقلام متنوع خوراکی و غیرخوراکی هر منطقه است که به روی گردشگران لبخند می‌زند.

این اماکن تجاری، فرهنگی و تاریخی نه تنها به عنوان جاذبه یک منطقه مطرح است، بلکه در گردش مالی و رونق اقتصادی مردمان آن دیار نیز سهم بسزایی دارد، به همین دلیل در تمام ایام سال بویژه ایامی همچون تعطیلات نوروز، چشم انتظار مشتریان و بازدیدکنندگان است. هرچند بازار زنجان در سال‌های گذشته و روزهای نخستین نوروز تعطیل بوده هرچند تا کنون تلاشهای  مسئولان استان و میراث فرهنگی استان برای یافتن راهکاری برای بازگشایی بازارزنجان در این ایام راه بجایی نبرده! اما با این حال این تلاش ها همچنان ادامه دارد.

** نبود کلینیک بهداشتی، توقفگاه‌ها و فضاهای سبز و خدمات شهری مثل گاز

در این زمینه فاطمه بیات، کارشناس گردشگری با اشاره به تاریخچه بازار زنجان و ویژگی‌های منحصربه‌فرد این بازار با اشاره به اینکه بازار زنجان در زمان دوره قاجاریه و در زمان پادشاهی آقا محمدخان قاجار و به دستور وی ساخته‌شده است، اظهار می‌کند: این بازار به شکل طولی در جنوب محور شریانی امام خمینی در بافت قدیم شهر زنجان به شکل شرقی و غربی ساخته‌شده که به نظر می‌رسد در مسیر همان جاده ابریشم در داخل شهر شکل‌گرفته است و بازار فرعی قیصریه در امتداد عمود بر این بازار و به شکل شمالی و جنوبی کشیده شده است.

وی ادامه می‌دهد: بازار زنجان مشرف‌به دروازه قلتوق شهر که دروازه جنوبی شهر است، قرار دارد که درگذشته این بازار چندین دروازه داشته که یکی دروازه تبریز در غرب و دروازه رشت در شمال و دروازه تهران در شرق زنجان و دروازه ارگ در شمال زنجان واقع بوده است که دروازه قلتوق که در جنوب شهر زنجان قرار دارد زنجان را به کردستان متصل می‌کرده است که در حال حاضر در قسمت جنوبی حسینیه اعظم و خیابان خیام فعلی منطبق است. این دروازه در راستای راه‌های ورودی قرارگرفته است و از دو قسمت بازار بالا و پایین تشکیل‌شده است.

به گفته این کارشناس، بازار زنجان با ۵۶ ورودی درواقع وسیع‌ترین شبکه ارتباطی را در سطح شهر دارد و با همین ۵۶ ورودی با کل شهر زنجان در ارتباط است و درمجموع دارای ۹۴۵ مغازه است و ۵۱ نوع شغل در این بازار وجود دارد. این منطقه بالغ‌بر ۱۳۰۰ انشعاب برق و آب دارد و توسعه روزافزون این منطقه باعث شده است که این منطقه به سمت تجاری کردن مناطق مسکونی خود برود که این موضوع بایستی با برنامه‌ریزی صورت بگیرد چراکه اگر بدون برنامه‌ریزی باشد، لطمات جبران‌ناپذیری به بازار وارد خواهد کرد.

وی بابیان اینکه از مشکلات این بازار نداشتن کلینیک بهداشتی، توقفگاه‌ها و فضاهای سبز و خدمات شهری مثل گاز است که بازار زنجان در حال حاضر فاقد این موارد است، گفت: کمرنگ شدن بسیاری از عملکرد‌های قدیمی بازار مثل عطاری و چاقوسازی و مسگری و ملیله‌کاری و فرش‌فروشی و پالان‌دوزی و زغال سازی و غیره باعث شده است که این شغل‌ها در بازار کم رمق شود درحالی‌که این شغل‌ها از شغل‌های اصیل واصلی قدیم بودند و این موضوع باعث فرسودگی عملکردی بازار زنجان خواهد شد.

این کارشناس گردشگری با اشاره به اینکه مرکزیت فضایی و کارکردهای چند‌گانه سیاسی و اقتصادی و مذهبی و فرهنگی و غیره از اصول تعبیه بازار زنجان است، می‌افزاید: بازار زنجان دارای سراهای زیادی است که بیانگر این است که در این دوره تجارت در این منطقه گسترش زیادی داشته است چراکه به‌قول‌معروف گفته می‌شود که لازمه شناخت وضعیت اقتصادی یک شهر وجود کاروانسرا و سراهای موجود در آن شهر است.

وی خاطرنشان می‌کند: ازنظر غنای اقتصادی و فرهنگی و مذهبی بازار زنجان یکی از جالب‌ترین بازارها در سطح کشور محسوب می‌شود و این بازار با دو کیلومتر طول درواقع به عنوان بلندترین بازار کشور محسوب می‌شود که همراه با بازار  وکیل شیراز و اصفهان به‌عنوان بازارهای شاخص کشور محسوب می‌شوند. بازار تبریز به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار کشور به لحاظ وسعت شناخته می‌شود و بازار زنجان به‌عنوان طولانی‌ترین بازار کشور شناخته می‌شود. همچنین یکی از ویژگی‌های دیگر این بازار تخصص طلبی است که این تقسیم‌بندی تخصصی باعث انسجام معقول و منطقی ازنظر حفظ حقوق و کنترل قیمت کالاهای عرضه‌شده مهم بوده است و تفکر عمیق سازندگان این بازار را آشکار می‌کند.

** مسئولین به بسته بودن بازار توجه ندارند

در این زمینه یک راهنمای گردشگر دیگر که نخواست نامی از او در این گزارش باشد، با اشاره به مشکل همیشگی تعطیل بودن مغازه‌ها در ایام نوروز، اظهار می‌کند: غالباً یک گردشگر برای بازدید از دو سه اثر تاریخی موجود در استان نمی‌آید و دوست دارد در زنجان بگردد و خرید کند و از بافت سنتی بازار نیز لذت ببرد و اوقات فراغت خود را این‌گونه طی کند.

وی ادامه می‌دهد: اما متأسفانه مشکلی که در استان وجود دارد و هیچ‌یک از مسئولین نیز نمی‌توانند برای آن راه‌حل قاطعی بدهند؛ تعطیلی بازار در ایام تعطیلات نوروزی است.

وی با اذعان به اینکه متأسفانه کسی به فکر گردشگران نیست، اظهار می‌کند: مسئولین باید امتیازاتی برای کسبه بازار قائل شوند تا آن‌ها راغب به باز کردن مغازه‌های خود در ایام تعطیلات نوروزی بکنند و یا در این زمینه کار فرهنگی انجام بدهند چراکه نمی‌توان به‌اجبار کسی را مجبور به باز کردن مغازه‌اش کرد.

به گفته او، وقتی با کسبه بازار صحبت می‌کنیم، اذعان دارند که در روزهای تعطیلات چندان مسافری وجود ندارد که بخواهند به خاطر آن از قید چند روز دید وبازدید اول سال بگذرند و وقتی با گردشگر صحبت می‌کنیم، عنوان می‌کنند که بازار سنتی زنجان تعطیل است و مکانی برای خرید و گردش وجود ندارد.

وی اذعان می‌کند: یک تعاملی باید بین این دو گروه ایجاد شود تا بتوان مشکل تعطیلی بازار را برای همیشه حل کرد.

وی می‌افزاید: مسئولین باید در این زمینه کار فرهنگی انجام دهند و با قرار دادن امتیازات ویژه به کسبه گامی در جهت باز بودن مغازه‌ها در ایام نوروز بردارند.

** بازار در ایام تعطیلات نوروز باز است

در این زمینه، رئیس میراث فرهنگی شهرستان زنجان با تأکید بر باز بودن مغازه‌های بازار زنجان به روی مسافران نوروزی اذعان می‌کند: بازار از دو جنبه بسیار اهمیت دارد که یکی از آن‌ها جاذبه فیزیکی فضا و زیبایی تاریخی آن و دیگری نیز خرید و جنبه اقتصادی آن است.

مهدی باقری، با تأکید بر باز بودن بازار بزرگ‌ و تاریخی شهر زنجان در ایام تعطیلات نوروز تصریح می‌کند: در سال‌های گذشته گاها در زمان اوج ورود گردشگر به استان برخی از مغازه‌های بازار تاریخی زنجان تعطیل بود در حالی که بازار از دو جنبه بسیار اهمیت دارد که یکی از آن‌ها جاذبه فیزیکی فضا و زیبایی تاریخی آن و دیگری نیز خرید و جنبه اقتصادی آن است.

به گفته این مسئول، حضور صنایع‌دستی در راسته‌های مختلف بازار و مغازه‌های متعددی که در داخل بازار به فعالیت‌های صنایع‌دستی مشغول هستند سبب جلب‌توجه گردشگران می‌شود.

رئیس میراث فرهنگی شهرستان زنجان با اشاره به اینکه استان زنجان به وابسته همسایگی با هفت استان و ۷ شهرستان کریدور شمال غرب است، می‌گوید: در بحث گردشگردی ۱۲ طرح سرمایه‌گذاری کلید خورده است‌.

وی با تاکید بر اینکه رویکرد مدیریت شهری باید با رویکرد شهر گردشگری باشد و از روش‌های نوین جذب گردشگر بهره ببرد، می‌گوید: زنجان از قدیم مرکز تجاری بوده است و جاده ابریشم گواه آن است، با این وجود زنجان قابلیت بنک‌داری لباس ایران را نیز دارد.

** تعطیلی بازار در یک دو روز اول سال، طبیعی است

این در حالی است که سید محمد علویون، عضو هیئت امنای بازار با اشاره به اینکه تعطیلی بازار در یک دو روز اول سال، طبیعی است ‌و کسی نمی تواند جلوی این تعطیلی را بگیرد، اظهار می‌کند: حتی در کشورهای دیگر مثل ترکیه تعطیلی در روزهای اول سال طبیعی است و کسی نمی‌تواند مانع این تعطیلی و دید و بازدید کسبه شود.

وی با بیان اینکه اگر فشار توریست در استان افزایش یابد، قطعاً بازاریان و کسبه مغازه‌های خود را باز می‌کنند، اظهار می‌کند: منتهی مراتب چندان خریدی هم  در روزهای اول عید صورت نمی‌گیرد و ازاین‌رو کسبه برای دید وبازدید مغازه‌های خود را تعطیل می‌کنند و نمی‌شود مانع از این کار شد.

به گفته علویون، بالا بودن مسافر در شهرهای گردشگری مثل اصفهان و شیراز و مشهد باعث می‌شود که کسبه علاقه به باز کردن مغازه داشته باشند. ولی قطعاً کسبه با اصرار یک نفر و یا ارگان در مغازه خود حضور پیدا نخواهند کرد.

انتهای پیام/