زهره میرعیسی خانی- یک شاعر و پژوهشگر حوزه ادبیات اظهار کرد:‌ منزوی بازی، آفت غزل امروز است.

رشید کاکاوند در مراسم «درآمدی بر دوسالانه غزل منزوی» که عصر پنجشنبه در سینما روشای زنجان برگزار شد با اشاره به اینکه برای مردم زنجان باعث افتخار است که به این شعور فرهنگی رسید که به شعر احترام می‌گذارند، گفت: طبق فرمایش آقای قزلی این مراسم، مراسم حسین منزوی نیست مراسم غزل است و حسین منزوی بهانه قشنگی است برای دو سالانه غزل که با نام منزوی آغاز کنیم اما اینکه چرا از غزل می خواهیم صحبت کنیم خود به خود به سمت نام منزوی کشیده میشود به این دلیل است که غزلسرایان در روزگار ما فراوان بوده و بعد از مشروطه و پس از نو‌آوری‌های نیما، شاعران ما همچنان دلبسته‌ متون قدیم و همچنان به مکتب بازگشت پایبند بودند.

وی ادامه داد: در این سال‌ها بسیاری از شاعران نظیر شهریار، پروین اعتصامی و ملک الشعرای بهار به سبک قدما شعر می گفتند و همچنان ادامه این سبک در دهه چهل که هوشنگ ابتهاج یک تحرکاتی را در غزل شروع کرد و غزل امروز تحت تاثیر تک غزل فروغ فرخزاد شکل گرفت، ادامه داشت.

این شاعر افزود: حسین منزوی حتی بعد از ابتهاج که این حرکت را آغاز کرده بود و حتی بعد از تحرکات فنی که سیمین بهبهانی در غزل ایجاد کرد انگار باز نفر اول بود چرا که تحرکات نوآورانه در غزل امروز هنوز شکل نگرفته بود و یعنی راوی امروز همچنان راوی سنتی غزل بود و شیرین کاری های مدرن و معاصر شکل نگرفته بود و تظاهر می کرد به اینکه دارد حرف تازه می زند اما نگاه همان نگاه قدیمی بود.

کاکاوند خاطرنشان کرد: حسین منزوی در این ذهنیت که آموزه های نیما و ضرورت های شناختی شعر که جهان زنده امروز در شعر باید منعکس شود، نفر اول بود و طبیعتا اگر از قالب غزل استفاده می‌کنیم این ضرورت ها را باید نشان بدهد در شعر منزوی بود که خودش را نشان داد.

وی اظهار کرد: غزل هایی از منزوی وجود دارد که وقتی می خوانیم هیچ مولفه زبانی نیست که بگوید این غزل نویی است اما با تمام جانت احساس میکنی که داری غزل امروزی می خوانی چرا که راوی نگاه امروزی دارد و نگاه انسان امروز را در خود گنجانده است.

این پژوهشگر ادبیات با اشاره به اینکه این موضوع، موضوعی است که بسیاری از غزلسرایان امروز از آن غافل هستند، ادامه داد: امروز غزلسرایان بیشتر به شیرینکاری ها و تر دستی های فنی و زبانی غزل می پردازند اما آن شخصیت پردازی راوی که صاحب تفکر و ایده و جهان مستقل و منظومه فکری باید باشد، نیست.

وی افزود: منزوی بازی کاری است که آفت غزل امروز است. پشت نام منزوی ایستادن و شعار منزوی دادن، شعر ما را رشد نمی دهد و باید ببینیم منزوی چه کرد و چه اتفاقی در شعر او افتاده است.

این شاعر خاطرنشان کرد: موافقان منزوی مدافع منزوی هستند و مخالفانش از زندگی خصوصی او می خواهند سند بیاورند که ردش کنند. منزوی یک شخصیت ادبی است و از کجا معلوم که ما اگر به زندگی سعدی راه پیدا می کردیم امروز مخالفانی برای چاپ آثار سعدی پیدا نمی شد و نباید در زندگی شخصی این شاعر سرک بکشیم.

وی با اشاره به اینکه این شاعر را باید از شعرش برداشت کرد، خاطرنشان کرد: غزلسرایان نباید منزوی را به نفع غزل مصادره کنند چون تنها غزلسرای معاصر ما است که وقتی شعر نیمایی می گوید، در بهترین شکل خود شعر نیمایی می‌گوید و هیچ غزل سرایی نداریم که نیمایی گفته باشد و شعرش شل و ول نباشد.

این پژوهشگر افزود: منزوی اگر به قالب دیگری هم می رفت و اگر به سینما و یا موسیقی ورود می کرد هم باز جزو مشاهیر قلمداد می شد چرا که نگاه او است که در اشعار او خودش را نشان داده است.

کاکاوند اظهار کرد: غزل ظرف شریفی است ولی این ظرف به تنهایی قالبیت ارائه ندارد و باید مظروفی که در آن وارد می‌شود، مد نظر قرار گیرد و این مظروف هر زمان از جان انسان پر شده است به این ظرف اعتبار بخشیده است و منزوی  یکی از قابلیت هایش این است که انسان است با تعریف امروزش و با تنوع حالاتی که یک انسان امروز دچار آن است.

وی ادامه داد: عشق منزوی نه عشق دست نیافتنی عرفانی و آسمانی است و نه عشق مبتذل، دست سوده و بی ارزش است ولی عشقی است که وقتی در اشعار منزوی می خوانیم لذت می‌بریم.

این شاعر و استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: زبان نگاه و جهان شعری منزوی فاخر است و منزوی برای پسند مخاطب احتمالی درجه شعرش را پایین نمی‌آورد، منزوی در بین کسانی که شعر را جدی می گیرند، روز به روز بزرگتر خواهد شد چرا که متعلق به یک سلیقه مقطعی نیست که چند اصطلاح سیاسی و امروزی در آن به کار ببرد و مخاطب را به هیجان بیاورد. مخاطب اشعار منزوی باید فرهیخته باشد.

وی ادامه داد: در روز معاصر ما، می توان شعر منزوی را در کنار شعر سعدی قرار داد و به نظر نمی رسد که کسی را بتوان جز منزوی در این زمره قرار داد.

در ادامه ایلیا منزوی با اشاره به اینکه تمام سعی ما بر این است که از حاشیه‌ها به دور باشیم، گفت: اما گویا ظاهرا هر چه از حاشیه‌ها به دور باشیم حاشیه‌ها خود به ما نزدیک می شوند از همین جهت به ذکر چند نکته می پردازم .

وی ادامه داد: یک دوره ای یک پویشی به نام هشتک آهای خبردار در فضای مجازی شکل گرفت که اولش این پویش هدف خوبی را دنبال می کرد ولی در میانه از مسیر خود منحرف شد. در ابتدا هدف این بود که توجه ها جلب شود به مغفول ماندن یاد و نام حسین منزوی و در واقع ساخت مقبره ای برای حسین منزوی، با گنبد و بارگاه  از الویتهای خانواده ما نبوده است.

این عضو خانواده حسین منزوی با اشاره به اینکه موضوع دومی که می خواهم به آن اشاره داشته باشم مستندهایی است که از حسین منزوی ساخته می شود، است، خاطر نشان کرد: یکی از مستندهایی که در زمان حیات عمو ساخته شده است مستند کسی نشناخت است که در خوشبینانه ترین حالت باید گفت که بی تجربگی سازندگان این مستند متاسفانه تصویر غلطی از حسین منزوی مخابره کرده است .

منزوی افزود: کسانی که عمو حسین منزوی را از نزدیک شناخته اند می توانند اذعان کنند که تصاویر این مستند تصاویر در هم ریخته ای است ضمن اینکه در مستندی که در سالهای اخیر  از حسین منزوی با عنوان نهنگی در تنگ ساخته شده است نیز تصاویر درستی از عمو به تصویر کشیده نشده است .

وی اظهار کرد: برخی عدم مشارکت خانواده در ساخت این مستند را  عایده مالی نداشتن این مستند برای خانواده منزوی دانستند که باید اذعان کرد که ساخت مستند خودش چندان عایدی ندارد.

منزوی ادامه داد: این موضوع دلایل متعددی داشت که یکی از این موارد گرایشات سیاسی بود که سازندگان این مستند داشتند چرا که خانواده منزوی به شکل مشخص گرایشات سیاسی خاصی ندارند و برخی معتقد بودند که به دلیل اهانتی که طی ساخت این مستند به یکی از  خوانندگان اصیل، شهرام ناظری شد که از همین جا از استاد شهرام ناظری معذرت خواهی می کنم ضمن اینکه معتقدم این مستند بیشتر به زندگی و حال و هوای شخصی استاد منزوی پرداخته بود و اگر به شاخصه های فنی اشعار حسین منزوی می پرداخت شکل بهتری داشت.

وی خاطرنشان کرد: یکی از موضوعات دیگری که در این زمینه باید به آن پرداخت محافل هنری هستند که در جهت شناخت حسین منزوی حرکت می کنند است که به نظر می رسد وجهه های شخصی حسین منزوی برای شاعران چندان اهمیتی نبایست داشته باشد و توجه به مولفه های فنی شعر منزوی می تواند بسیار اهمیت داشته باشد همان طور که برخی رساله دکترای خود را در خصوص شاخصه های فنی شعر منزوی می نویسند و از این طریق خدمت شایسته تری به تاریخ می کنند .

منزوی افزود: در آخر باید اذعان داشت که حسین منزوی همواره آزاد زندگی کرد و در زندگی به کسی مدیون نبود و در یک کلام آزاده زیست.

در ادامه مدیر عامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی با اشاره به اینکه  این یک افتخار بزرگ است برای یک شهر و منطقه که به نام یک ادیب و به نام یک شاعر شناخته شود، گفت: باید قدر این موهبت را دانست.

مهدی قزلی افزود: هیچ کس هم جز مردم برای مرحوم منزوی کار درست و حسابی انجام نمی دهد و این مردم هستند که برای ماندگار ماندن یاد و نام این شاعر باید آستین همت را بالا بزنند.

وی ادامه داد: چشم امیدتان برای برگزاری دو سالانه حسین منزوی به‌جناب وزیر و معاونین ایشان و مدیر کل فرهنگ و ارشاد استان زنجان نباشد چرا که زنجان علم شناخت و شناساندن غزل را با نام  منزوی تنها با همراهی مردم می تواند بالا ببرد.

قزلی خاطرنشان‌کرد: همه جای دنیا همه اتفاقات بزرگ ادبی برپایه مشارکت های مردمی شکل می گیرد و ریشه دار می‌شود و اگر بناست این جشنواره ریشه بگیرد باید متکی به مردم و همت آنان باشد.

قزلی تصریح کرد: دو سالانه غزل با نام منزوی تبرک شده است و هدف آن نیز، پرداختن به فرم غزل است؛ در واقع وظیفه برگزاری دوسالانه، گسترش شعر منزوی نیست ولی یکی از مهم ترین دستاوردهای آن، پرداختن به غزلیات زنده یاد حسین منزوی است.

مدیرعامل بنیاد شعر، ادبیات و داستان با تاکید بر اینکه امیدواریم دو سالانه غزل، با نگاه به زنجان و ظرفیت های زنجان در همین سطح ملی باقی بماند، یادآور شد: همچنین امیدواریم که بتوانیم برنامه های استانی را به تقویم وارد کنیم و بر اساس گردش تقویم، از بزرگان استان های مختلف یاد کنیم. با چنین روندی می توان برای همه استان ها، بدون همپوشانی برنامه ریزی های دقیق انجام داد.

وی افزود: یکی از مهم ترین چالش های پیش روی حوزه شعر و ادبیات، تخصیص بودجه است. همچنین این حوزه باید در نگاه رسانه و مسئولان قدر و قیمت پیدا کند؛ در واقع باید به ادبیات، به اندازه موسیقی و سینما پرداخته شود. خوشبختانه مردم از دوسالانه استقبال چشمگیری داشته اند و این وظیفه مسئولان و رسانه ها است که این مقوله را پررنگ تر کند.

قزلی با اشاره به اینکه به اخبار مربوط به یک بازیگر بیشتر پرداخته می شود تا به اخباری راجع به ادیبان بزرگ، خاطرنشان کرد: ادبیات، ریشه، هویت، زندگی و گذشته ما است و امیدواریم که به این حوزه جدی تر پرداخته شود. متاسفانه ادبیات تورج و گردش مالی ندارد. البته این سخنان، به معنای رد سایر هنرها و پدیده های هنری نیست، فقط اینکه توجه ها باید متعادل شود.