زهره میرعیسی‌خانی- جشنواره موسیقی آوای امید از 26  بهمن ماه  در حال برگزاری است و با وجود اینکه چند روزی از برگزاری این جشنواره می‌گذرد، این جشنواره با انتقاداتی از سوی منتقدان روبه رو بوده است.

 در این زمینه محمد جواد صحافی، پژوهشگر و منتقد حوزه موسیقی با اشاره به اینکه انتقادات موجود به جشنواره موسیقی آوای امید به این دلیل نیست که من امسال جزو کادر اجرایی این جشنواره نیستم، کما اینکه طی دوره‌های گذشته این جشنواره هم که خود در کادر اجرایی مشغول به فعالیت بودم، همواره انتقاداتی به نحوه برگزاری این جشنواره داشتم، گفت: نقد من به این جشنواره به صورت کلی است که جا دارد در حاشیه برگزاری این جشنواره به آن نیز پرداخته شود تا در جهت بهبود وضعیت جشنواره  در سال‌های بعد اقدام شود.

وی با بیان اینکه هدف از برگزاری این جشنواره چه می‌تواند باشد، ادامه داد: آیا اتفاقی که با برگزاری این جشنواره قرار بود رخ دهد، اتفاق است یا خیر؟ خود سوالی است که ذهن من را به عنوان یک مخاطب درگیر می‌کند و در واقع به دنبال این هستم که خروجی این جشنواره‌ها چه می‌تواند باشد، ضمن اینکه باید از ابتدای برگزاری این جشنواره اهداف مدنظر خودمان را  از برگزاری این جشنواره مشخص کنیم.

این منتقد و پژوهشگر حوزه موسیقی افزود: مسئله دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که آیا امروز با برگزاری جشنواره‌های این چنینی توانستیم بحث کمال‌گرایی که همه مخاطبان در هر برهه‌ای از زندگی به نحوی به دنبال آن هستند و شعار« امروز بهتر از دیروز» را می‌دهند، سر و سامان بدهیم و محقق کنیم. ضمن اینکه این مسئه خود مستلزم این است که بیاییم جشنواره‌های قبلی را بررسی کنیم و نقاط ضعف و قدرت خود را در جشنواره‌ها ارزیابی نماییم و در صدد رفع و تقویت آنها برآییم که این موضوع چندان مورد توجه قرار نگرفته است.

صحافی خاطرنشان کرد: با بررسی جز به جز این جشنواره ایرادات جشنواره خود را بیشتر نشان می‌دهد، در طول سالیان دراز برگزاری جشنواره موسیقی در استان، خروجی حاصل شده است یا خیر؟ همواره جشنواره‌ها برگزار شده‌اند و خروجی آنها چیزی جز توهم و افزایش غرور هنرجویان نبوده است و باید توجه داشت که چند نفر از کسانی که در این جشنواره‌ها مقام می‌آورند، توانسته‌اند در جشنواره‌های مطرح کشوری مقام بیاورند. اگر برگزیدگان جشنواره موسیقی زنجان توانسته‌اند در جشنواره موسیقی جوان مقام بیاورند ما موفق عمل کرده‌ایم اما اگر هنرجویان ما نتوانسته‌اند در این جشنواره‌ها مطرح شوند و حرفی برای گفتن داشته باشند که  به طور معمول هم این گونه است، ما نتوانسته‌ایم در این زمینه موفق عمل کنیم و باید به دنبال راه چاره باشیم.

این منتقد افزود: خروجی جشنواره موسیقی زنجان چیزی به غیر از افزایش توهم در بین هنرجویان نبوده است. هنرجویانی که فکر می‌کنند، هنرمند شده‌اند. ضمن اینکه در دنیای موسیقی همواره با دو قشر مواجه هستیم یک قشر خواننده و یا نوازنده هستند و قشر دیگری هنرمند هستند که هنرمند یک سری شاخصه‌ها دارد و یکی از آنها، اخلاق هنری است که متاسفانه هنرجویان ما با برگزیده شدن در این جشنواره‌ها دچار غرور می‌شوند و خودشان را گم می‌کنند که در این میان، این هنرجو دیگر فرقی با مطرب ندارد که توهین‌آمیز‌ترین واژه برای هنرجویان موسیقی  است.

وی خاطرنشان کرد: تا چند سال گذشته نظر من نیز مثل خیلی از افراد این بود که این جشنواره تنها گردهمایی موسیقیایی استان است و دورهمی است برای اینکه هنرمندان و هنرجویان  در قالب این جشنواره در کنار هم به رقابت و تبادل نظرات بپردازند اما در واقع در این مسیر با تفکرات و نظراتی مواجه می‌شوید که متوجه می‌شوید که این کار در برخی از جاها دچار مشکل است و برخی از هنرمندان با تحریم جشنواره و برخی با منفعت‌طلبی‌هایی که برگزاری جشنواره دارد و سایر موارد دیدگاه شما را در خصوص گردهمایی بودن موسیقیایی استان خراب می‌کنند، موجب بروز اختلافاتی می‌شود.

صحافی با بیان انتقادات نسبت به برگزاری جشنواره امسال آوای امید افزود: جشنواره‌ای که بیست روز قبل از برگزاری جشنواره تازه اعلام کنند که قرار است جشنواره‌ای برگزار شود، آن جشنواره برگزار نشود بهتر است چرا که برای برگزاری یک جشنواره باید برنامه‌ریزی منسجم و دقیقی داشته باشیم و داوران و سوالات و ریز برنامه‌‌ها و حتی جوایز مسابقه باید از قبل مشخص باشد نه اینکه تنها بیست روز مانده به برگزاری جشنواره، فراخوان داده شود و نسبت به برگزاری جشنواره اقدام شود .

این پژوهشگر با اشاره به اینکه اخذ مبلغی به عنوان  هزینه بلیت برای مخاطب از جمله ویژگی‌های خوبی است که این جشنواره داشته است، گفت: مخاطب موسیقی باید آداب شرکت در یک کنسرت را بلد باشد نه اینکه با چیبس و پفک وارد سالن موسیقی شود و بر سر یک صندلی دعوا راه بیندازد و در ورودی سالن را بشکند که این رویه از آداب شرکت در کنسرت به دور است ضمن اینکه ما در کل ایران هیچ جشنواره رایگانی نداریم چه جشنواره موسیقی، چه فیلم و چه حتی تئاتر و هر کسی که تمایل به شرکت در کنسرت موسیقی دارد، باید هزینه کند.

وی با اشاره به اینکه همواره گروه‌نوازی‌ها یکی از مشکلاتی بودند که در موسیقی ایرانی وجود داشته‌اند، گفت: با توجه به اینکه یکی از معضلات کنونی موسیقی ایران گروه‌نوازی است و تنظیم، سازبندی و آوازسازی به شدت  در کل ایران مشکل دارد و از همین رو نیاز به این وجود دارد که در این زمینه اقداماتی صورت گیرد ضمن اینکه آنهایی که متولیان خوب موسیقی هستند در جشنواره‌هایی که برگزار می‌کنند، تک‌نوازی را حذف می‌کنند و گروه‌نوازی‌ها را به صورت رقابتی در آورده‌اند. نمونه پر واضح الگو شهری برای پیشرفت، استان فارس است که یک جشنواره‌ای در سطح کشوری برگزار کرده است و در این جشنواره تک‌نوازی‌ها حذف شده و دو ماه قبل از جشنواره فراخوان داده‌اند .

این منتقد حوزه موسیقی افزود: نکته جالبی که در خصوص برگزاری این جشنواره در استان فارس وجود داشت این بود که جدای از اینکه بخش رقابتی جشنواره مختص به گروه‌نوازی بود، بخش پژوهش با محوریت گروه‌نوازی وجود داشت تا هنرجویان و دانشجویان رشته موسیقی در این زمینه تحقیق کنند و یاد بگیرند.

وی افزود: اخذ 30 هزار تومان ورودیه از هنرجویان نیز یک مقدار از نظر من جای انتقاد دارد چرا که جشنواره‌ای که تنها دو هفته برای شرکت در آن وقت است، حداقل این مورد نباید صورت می‌گرفت که این هم خود جای بحث و انتقاد دارد .

 در ادامه محمد امین انصاری، مسئول کمیته رسانه و تبلیغات انجمن موسیقی استان زنجان با اشاره به اینکه در دوره‌های قبل، ازدحام زیادی برای حضور در اجرای کنسرت‌های گروهی صورت می‌گرفت و بی‌نظمی‌های زیادی وجود داشت که چند باری نیز موجب شکستن در چوبی اصلی سالن شد، گفت: این حرکت گاها به جای اینکه ترویج فرهنگ باشد، بی‌فرهنگی را رواج می‌داد همین امر موجب شد تا با فروش بلیت سعی در بهبود وضعیت کنیم و مشکلاتی که در این زمینه وجود داشت را برطرف کنیم چرا که برخی از این حرکات نظیر دعوا برای یک صندلی دور از شان یک هنرمند بود. ضمن اینکه  با فروش بلیت ارزش کار افزایش پیدا می‌کند و  اینکه چند هنرمند با هنرآفرینی بخواهند مخاطب مقبول‌تری را جذب کنند، خالی از لطف نخواهد بود.

وی ادامه داد: تعیین مبلغ جزئی برای بلیت موجب می‌شود تا مسائل حاشیه‌ای تا حدودی کمتر شود و با توجه به اینکه در بازبینی همه اتفاقات افتاده است و گروه‌های منتخب به اجرای صحنه‌ای راه پیدا کردند و گروه منتخبی که بهترین گروه سبک خودش است، بلیت فروشی  با قیمتهای 10 ، 15 و 20 تومان، می‌تواند ارزش کار هنرمندان را تا میزان قابل توجهی افزایش دهد که هزینه دریافتی هم چندان قیمت قابل توجهی نیست و در واقع نصف هزینه‌های کنسرت‌هایی است که غالبا در استان برگزار می‌شود.

مسئول کمیته رسانه و تبلیغات انجمن موسیقی استان زنجان با اشاره به اینکه در حال حاضر کل هزینه‌های انجام شده، بر عهده انجمن است، خاطرنشان کرد: کلیه هزینه‌های مربوط به صدابرداری، اسپانسری، تبلیغات بر عهده انجمن است و تنها گروه‌ها اجرا را بر عهده دارند و بابت همین قضیه بنا است که یک درصدی از عایدی این کنسرت‌ها به خود انجمن و یک درصدی نیز به گروه‌ها به صورت توافقی اختصاص یابد که بنا بود یک سوم عایدی این کنسرت‌ها مختص به گروه‌ها و دو سوم به انجمن تعلق بگیرد که با توجه به اینکه فروش برخی از این گروه‌ها ضعیف بوده است، به نظر می‌رسد باید در این زمینه تدابیری اندیشیده شود که در این جهت اقدام خواهد شد .

وی در خصوص اینکه هنرمندانی که برای بخش تک‌نوازی در این جشنواره شرکت می‌کنند برای کسب تجربه در این مسابقه شرکت می‌کنند، افزود: یک دقیقه بر روی صحنه برابر یک سال کلاس رفتن است چرا که کنترل استرس در روی صحنه خود مسئله‌ای است که هنرمندان باید بیاموزند و با توجه به اینکه تعداد زیادی هنرجو  در این زمینه در جشنواره شرکت می‌کنند و قشر آماتور در این مسابقات زیاد هستند و بازبینی این حجم از آثار بسیار سخت است و داور باید با دقت این آثار را ارزیابی کند، هزینه ناچیزی از هنرجوها به عنوان ورودیه اخذ شده است که در واقع این هزینه، هزینه کارشناسی آثار است و در تمام شهر‌ها هم این روال وجود دارد.

وی با اشاره به مبلغ ورودیه که مبلغ ناچیزی هم هست در جهت تامین بخشی از هزینه داوری و بخشی از هزینه‌های جانبی جشنواره، افزود: این هزینه، هزینه چندانی هم نیست و تنها بخشی از هزینه‌های مربوطه را تامین می‌کند که با توجه به اینکه تنها 120 اثر در این جشنواره شرکت کردند و نفری 30 هزار تومان از آنها اخذ شده است، هزینه قابل توجهی دست انجمن را نگرفته است که این هزینه هم برای امور همین جشنواره هزینه می‌شود .

انصاری افزود: داوران مطرح این جشنواره خانم نزهت امیری، آقای قاسم رحیم‌زاده استاد دانشگاه و دانش‌آموخته تار و سه تار و آرین رضایی هستند، همچنین از داوران بومی آقای کمال خسروی، اصغر محمدی، مهدی نصیری بخش داوری موسیقی سنتی این جشنواره را به عهده داشتند که در بخش کلاسیک هم آقای کیارش کیا و آقای حسن قره‌کاظمی داوری این مسابقه را به عهده دارند و به صورت شورایی به داوری این آثار می‌پردازند که دو داور بومی و دو داور غیر بومی با هم نسبت به داوری اقدام می‌کنند.