پایگاه خبری صدای زنجان نیوز / لیلا محمدی: با گذشت نزدیک به 14 سال از کلنگ‌زنی  پروژه سد «بعثت» یا «ارمغانخانه»  در منطقه قره‌پشتلوی زنجان و ایجاد مسیر دسترسی به آن که حدود 3 میلیارد تومان هزینه صرف شده است، این پروژه مسکوت مانده است.

 بنا به گفته تعدادی از اعضای شورای این شهر، سطح دسترسی 3 هزار نفر از جمعیت شهر ارمغانخانه به آب شرب، وارد وضعیت بحرانی شده و تنها راه رفع این مسئله، اجرایی شدن وعده‌ احداث سد بعثت است که سال‌ها پیش مسئولان وقت قول آن را داده‌اند و به نظر می‌رسد تا به امروز نیز مسئولان ذیربط نتوانسته‌اند کاری برای آن کنند!

البته معاون برنامه‌ریزی شرکت آب منطقه‌ای زنجان می‌گوید: طبق برنامه‌ریزی‌ها قرار است «سد بعثت» در میان‌مدت و «سد مشمپا» در بلندمدت منبع تامین آب شرب ارمغانخانه‌ای‌ها در نظر گرفته شود، البته همه چیز به نتیجه مطالعات برمی‌گردد!

ارمغانخانه، مرکز بخش قره‌پشتلو شهرستان زنجان بوده و در شمال‌غرب شهرستان زنجان واقع شده است.

شهری که در حال حاضر 3 هزار نفر جمعیت دارد و به گفته حسین افشاری، عضو شورای شهر ارمغانخانه، در بهمن ماه ۱۳۸۷ با تصویب هیئت وزیران بعنوان شهر شناخته شده و از تیر ماه ۱۳۸۸ شهرداری در این شهر تأسیس و فعالیت خود را آغاز کرده است اما تا به امروز زیرساخت‌های شهری در ارمغانخانه ایجاد نشده است و می‌توان به جرات گفت که ارمغانخانه «شهر» نیست بلکه اسم شهر را به یدک می‌کشد!

مسئولان بومی ارمغانخانه معتقدند اجرای پروژه سد بعثت که 14 سال از کلنگ‌زنی آن سپری می‌شود و حتی درصدی پیشرفت فیزیکی نداشته است می‌تواند برای ساکنان این منطقه «نجات‌بخش» باشد.

**پروژه‌های آبرسانی به ارمغانخانه در حد مُسکن بودند واِلا ما با بحران کمبود آب شرب مواجهیم!

حسین افشاری، عضو شورای شهر ارمغانخانه در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به مشکلات اهالی در دسترسی به آب شرب پایدار از آن به عنوان «بحران» یاد کرده و به صدای زنجان می‌گوید: «ارمغانخانه با بحران جدی آب شرب مواجه است. این بحران سال‌های سال است گریبانگیر شهر بوده و حتی اجرای پروژه‌های مختلف برای تامین آب، موقتی بوده و حکم مُسکن را داشته است. به طوری که حتی مسئولان آب و فاضلاب به صورت پایدار قادر به تامین آب شرب پایدار ارمغانخانه نبوده‌اند.»

عضو شورای شهر ارمغانخانه ادامه می‌دهد: ارمغانخانه سال 1388 به عنوان «شهر» شناخته شده اما تا به امروز زیرساخت‌های شهری در آن فراهم نشده است. با این اوصاف می‌توان به جرات گفت که ارمغانخانه فقط اسم شهر را به یدک می‌کشد!

افشاری با اشاره به دسترسی ساکنان به آب شرب عنوان می‌کند: اهالی فقط می‌توانند در 24 ساعت تنها 5 الی 6 ساعت ( حدودا از ساعت 7 صبح تا 11 ظهر و 18 الی 21:30) به آب دسترسی داشته باشند در حالی که پائین‌دست‌ها شاید میزان دسترسی به آب شرب بیشتری باشد.

**تغییرات اقلیمی و خشکسالی سبب شده که منابع آبی در «ارمغانخانه» کافی نباشد

علیرضا جزء‌قاسمی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان زنجان هم با اشاره به ضعیف بودن منابع آبی موجود در ارمغانخانه به صدای زنجان می‌گوید: منطقه قره‌پشتلو به لحاظ منابع آبی، جزو مناطق ضعیف استان زنجان محسوب می‌شود. هر چند در این منطقه قنات و چشمه موجود است اما طبق بررسی‌های صورت گرفته و تائید مشاورها، در این منطقه منبع آب زیرزمینی وجود ندارد و یا اگر هم چنین منبعی وجود داشته باشد از این منطقه فاصله حدود 14 کیلومتری دارد.

به گفته این مسئول، تغییرات اقلیمی و خشکسالی سبب شده که منابع آبی در این منطقه، کافی نباشد، البته به لحاظ جمعیت و استانداردها، آب بیش از میزان جمعیت ارمغانخانه باشد اما با توجه به آمارها، میزان مصرف در مقایسه با جمعیت بسیار بالاست. با توجه به سطح بالای باغ و باغچه، از آب شرب برای آبیاری این باغات استفاده می‌شود، حتی بعضا برای مصرف دام، از آب شرب بهره برده می‌شود.

** مشکلات دسترسی به آب شرب در ارمغانخانه ناشی از «ضعف مدیریت» است

اما حسین افشاری، عضو شورای شهر «ارمغانخانه» با قابل قبول ندانستن این موضوع با اشاره به جمعیت 3 هزار نفری این منطقه و موثر نبودن پروژه‌های آبرسانی یادآور می‌شود: با اجرای پروژه‌هایی نظیر خط دوم پمپاژ آب از قره‌چریان که با همکاری بسیج سازندگی صورت گرفت، گفته شد که مشکل آب در ارمغانخانه حل می‌شود اما هم اکنون مسائل دسترسی به آب دوچندان شده و بهتر نشده است و با وجود پیگیری‌ها مسئولان مربوطه پاسخ مطلوبی ندارند که ارائه کنند! به نظر می‌رسد مشکلات دسترسی به آب شرب بیش تر از آن که به «کم‌آبی ناشی از تغییرات اقلیمی» برگردد ناشی از «ضعف مدیریت» باشد.

** مشکل کمبود آب در ارمغانخانه ناشی از «قطعی مکرر برق» است؟

با این حال علیرضا جزء‌قاسمی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان زنجان معتقد است: آنچه مشکل کمبود آب در ارمغانخانه را تشدید می‌کند، «قطعی برق» است.

حسین افشاری، عضو شورای شهر ارمغانخانه هم این مورد را رد نمی‌کند اما می‌گوید: مشکل کمبود آب ناشی از قطعی برق، بهانه است. اگر مشکل قطعی برق است برق اضطراری در مخازن نصب شود.

به گفته این عضو شورای شهر ارمغانخانه، قطعی‌ها سبب سوختگی ناشی از اتصال پمپ‌ آب شده از این رو آب شرب به سمت مزارع و اراضی کشاورزی هدایت و در نهایت از دسترس خانوارها خارج می‌شود.

اما علیرضا جزء‌قاسمی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان زنجان با بیان اینکه اصلا چنین چیزی درست نمی‌تواند باشد، می‌گوید: به شخصه سوختگی پمپ را قبول دارم اما اینکه عامل انتقال آب شرب با اراضی کشاورزی، ناشی از سوختگی پمپ باشد را نمی‌پذیریم. آب موردنیاز ارمغانخانه با فاصله 14 کیلومتری با 2 مرحله پمپاژ تامین می‌شود حدود 2 هفته قبل پمپ دچار سوختگی شد که در سریعترین زمان ممکن، تعویض پمپ انجام شد.

جزء‌قاسمی ادامه می‌دهد: با توجه به گرمی هوا (فصل تابستان) و قطعی 3 الی 4 ساعته برق، منجر به از دست رفتن ذخیره می‌شود که برای بازگشت به حالت عادی و جبران آب، 10 روز زمان نیاز است. از طرفی باید در نظر داشته باشیم که میزان مصرف آب در ارمغانخانه از متوسط کشوری و استانی نیز بالاست! اگر الگوی مصرف رعایت شود در کنار مسائلی که منکر آن نیستیم، قطعا ارمغانخانه مشکل آب با این سطح را نخواهد داشت.

افشاری با بیان اینکه قطعی‌های مکرر آب شرب، اشک ارمغانخانه‌‌ای‌ها را درآورده است، ادامه می‌دهد: به علت قطعی‌های پی در پی، لوله‌های آب و فاضلاب پر از هوا شده و در نهایت سبب شده تا کنتورهای آب با هوا کار کرده و منجر به صدور قبوض با رقم‌های نجومی شود، با این اوصاف ما پول هوا را پرداخت می‌کنیم نه آب!

عضو شورای شهر ارمغانخانه با بیان اینکه هر 15 الی 20 روز شاهد سوختگی و خرابی پمپ هستیم، خطاب به مسئولان ذیربط می‌گوید: چرا مسئولان مربوطه برای رفع تشنگی مردم ارمغانخانه کاری نمی‌کنند؟ از مسئولان آبفا می‌خواهیم تا به ارمغانخانه به عنوان «شهر» نگاه کنند و به ضروریات ایجاد امکانات شهرنشینی نظیر آب پایدار توجه داشته باشند.

**تائید مدیرعامل آبفا در خصوص حکم مُسکن داشتن پروژه‌های آبرسانی به ارمغانخانه و نیاز این شهر به اجرای پروژه سد بعثت

علیرضا جزء‌قاسمی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان زنجان نیز با اذعان به اینکه اجرای پروژه‌های آبرسانی صورت گرفته به ارمغانخانه در حد «مُسکن» بوده ادامه می‌دهد: با توجه به وضعیت اقلیمی، شرکت آب منطقه‌ای زنجان باید برای تامین آب بلندمدت این منطقه، احداث سد «بعثت» یا هر روشی را که لازم می‌داند، در دستور کار قرار دهد. ضمن اینکه همچنان معتقدیم در کنار اقدامات اعلامی، مصرف بهینه آب می‌تواند برای ارمغانخانه نجات‌بخش از وضعیت کنونی باشد.

حسین افشاری، عضو شورای شهر ارمغانخانه نیز با بیان اینکه در تریبون‌های مختلف بارها علاج تامین آب شرب پایدار ارمغانخانه را احداث سد بعثت دانسته‌ایم، عنوان می‌کند: این پروژه در تیرماه سال 1389 کلنگ‌زنی و حدود 3 میلیارد تومان بابت مطالعات و ایجاد راه دسترسی نیز صرف شد اما به علت عدم اخذ مجوز کمیسیون ماده 23 و نداشتن ردیف اعتباری، هیچ وقت آغاز نشد. از مسئولان مربوطه می‌خواهیم تا مجوز ماده 23 برای این سد اخذ شود تا پروژه مشمول اعتبارات ملی و استانی شود.

**طبق برنامه‌ریزی‌ها قرار است «سد بعثت» در میان‌مدت و «سد مشمپا» در بلندمدت منبع تامین آب شرب ارمغانخانه‌ای‌ها در نظر گرفته شود، البته همه چیز به نتیجه مطالعات برمی‌گردد!

پروژه‌ احداث سد «بعثت» یا «ارمغانخانه»  که عضو شورای شهر ارمغانخانه و مدیرعامل آبفای استان زنجان اجرای آن را برای ارمغانخانه مهم و ضروری می‌دانند، ابتدای تیرماه 1389  با دستور عبدالمحمد رئوفی‌نژاد استاندار دولت دهم در زنجان به زمین زده شد تا این سد مشکل آب شرب دائمی شهر ارمغانخانه و حدود 35 روستاهای اطراف آن و همچنین آب مورد نیاز زمین‌های کشاورزی منطقه را برطرف کند.

طبق گفته مسئولان محلی، قرار بود آب رودخانه ارمغانخانه و همین طور بارش‌های فصلی در پشت این سد ذخیره شود تا نیاز همیشگی آب آشامیدنی و کشاورزی منطقه قره‌پشتلو و روستای اطراف را در طول سال تأمین کند اما با گذشت 14 سال از کلنگ‌زنی، این سد به مرحله بهره‌برداری نرسیده و فقط راه ارتباطی این پروژه آن هم با اعتباری بالغ بر 3 میلیارد تومان در همان اوایل کار ایجاد شده است.

در حالی که ساکنان ارمغانخانه و مناطق اطراف در انتظار اخذ بودجه برای آغاز احداث سد «بعثت» هستند، اجرا شدن تا نشدن آن در حالت ابهام قرار دارد.

سعید صنعتی‌منفرد، معاون برنامه ریزی شرکت آب منطقه‌ای زنجان در این خصوص به صدای زنجان می‌گوید: برنامه‌ریزی مربوط به تامین آب شرب شهر ارمغانخانه در قالب اجرای پروژه‌های «میان‌مدت» (بازه زمانی حدود 3 ساله احداث و تکمیل شود) و «بلندمدت» (مثلا در سال 1425 منبعی برای تامین آب شرب ارمغانخانه باشد) در دستور کار است بر این اساس برای تامین آب شرب در میان مدت اقدامات لازم جهت اجرای سد بعثت در دستور است و در بلندت مدت نیز سد مشمپا به عنوان منبع تامین آب شرب مورد توجه خواهد بود.

البته آن طور که سرپرست طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای زنجان عنوان می‌کند، مطالعات و اقدامات مربوط به بازنگری در مطالعات اقدامات صورت گرفته در سال 1389 (که اجرای این سد برای تامین آب موردنیاز منطقه مورد تاکید بود)، هم‌اکنون در دست اقدام است و ممکن است احداث این سد، از دستور کار خارج شود یا حتی نشود! در هر صورت بستگی به داده‌ها و خروجی‌های ناشی از مطالعات کارشناسان دارد.

صنعتی‌منفرد در پاسخ به برخی گلایه‌ها نسبت به طولانی شدن آغاز احدث سد بعثت نیز معتقد است: تجربه نشان داده با تغییرات اقلیمی، پروژه‌های کوچک‌مقیاس تحت تاثیر تغییرات اقلیمی و خشکسالی قرار می‌گیرد. بزرگترین حوضه مربوط به قزل‌اوزن است که سد مشمپا در آن واقع شده و با هزینه‌ها و اعتبارات قابل توجهی در حال ساخت است و توجه شده تا در بلندمدت این سد منبع تامین آب شرب ارمغانخانه و بسیاری از شهرها و روستاهای استان زنجان باشد.

این مسئول فنی ادامه می‌دهد: همانطور که عرض شد مطالعات سد بعثت سال 1389 در دستور کار قرار گرفت، حتی راه دسترسی نیز ایجاد شد اما اجرایی شدن آن از محل اعتبارات عمرانی محقق نشد.

سعید صنعتی‌منفرد، معاون برنامه ریزی شرکت آب منطقه‌ای زنجان با بیان اینکه سد بعثت قرار بود دارای ظرفیتی بالغ بر 5 میلیون و 147 هزار متر مکعب باشد به صدای زنجان می‌گوید: البته ظرفیت اعلامی مربوط به سد بعثت بر اساس مطالعات اولیه است و با توجه به آغاز بازنگری این مهم، ممکن است داده‌های مذکور تغییر کند.

وی در پاسخ به سؤال صدای زنجان مبنی بر « با توجه به اینکه در مطالعات سد مشمپا به تامین آب ارمغانخانه نیز اشاره شده است، ممکن است، در مطالعات بازنگری که در حال حاضر در فاز نخست قرار دارد، احداث سد بعثت از سوی کارشناسان رد شود»، عنوان می‌کند: این امکان وجود دارد اما بهتر است منتظر نتیجه نهایی طرح مطالعاتی سد بعثت باشیم چرا که برنامه‌ریزان در نظر دارند این سد را در میان مدت را منبعی برای رفع مشکلات دسترسی به آب شرب ارمغانخانه تبدیل کنند. اما همچنان امیدواریم موافقت برای اخذ ردیف بودجه برای آغاز فازاجرایی سد بعثت صورت گیرد و در بازه زمانی 2 تا 3 ساله این پروژه تکمیل شود.

**انتظار...

هر چند تاکنون برخی رسانه‌های همسو با دولت سعی کرده‌اند نگاه سیاسی به پروژه سد «بعثت» داشته و دولت‌های قبلی را عامل اصلی  وارد کردن خسارت‌های جبران‌ناپذیری به مردم استان اعلام کرده و خواستار  ترک فعل مسئولان مربوطه شوند، اما آنچه مهم است دسترسی مردم به آب شرب پایدار ارمغانخانه‌ای‌ها است و انتظار می‌رود دولت سیزدهم که محرومیت‌زدایی و کمک به مستضعفان را در دستور کار خود قرار داده است، در کمتر از 2 سالی که مهلتش باقی مانده است اقدام موثری برای حل مشکل 3 هزار نفر از ساکنان ارمغانخانه کند.

آن طور که در گزارش نیز به آن اشاره شده است، آب آشامیدنی مهم‌ترین مشکل و بحران منطقه قره‌پشتلو و روستای اطرافش است و طبق گفته مسئولان آبفای زنجان ، سفره‌های زیرزمینی این منطقه فقیر شده‌اند و دیگر توان فراهم کردن آب شرب برای منطقه را ندارند. مطالبه نخست مردم منطقه ، حل مشکل دائمی آب شرب است و باید ببینیم مسئولان انقلابی دولت سیزدهم در زنجان، توان آغاز پروژه احداث سد بعثت را خواهند داشت یا این پروژه با استناد به داده‌های مطالعاتی کارشناسان کنار گذاشته خواهد شد؟منتظر می مانیم...