پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ لیلا محمدی: گندمکاران استان زنجان در حالی خود را باید برای کشت گندم سال آینده آماده کنند که هنوز مطالبات حاصل از فروش گندم امسال را دریافت نکرده‌اند، گویا دولت که در پرداخت تمام و کمال مطالبه گندمکاران چندان موفق نبوده است، برنامه حمایتی قوی و محکمی از گندمکارانی که مزد زحمات خود را هنوز دریافت نکرده‌اند، ندارد تا آن‌ها برای کشت محصول سال آینده دلگرم باشند.

مدتی است که گندمکاران اقصی نقاط کشور از جمله استان زنجان با مشکل تاخیر در پرداخت وجه گندم مواجه شدند. این موضوع می‌تواند در امرار معاش کشاورزان و حتی کشت سال آینده نیز تاثیر بسزایی داشته باشد.

حجت الاسلام احد آزادیخواه، در تذکری شفاهی در جلسه علنی مجلس (30 مردادماه 1402) بیان کرد: دولت بخشی از هزینه گندمکاران را نگه داشته است. ما می‌دانیم که دولت گرفتاری دارد اما براساس بند «ب» قانون برنامه ششم توسعه دولت را ملزم کردیم که اگر نتوانست به موقع پول گندمکاران را پرداخت کند باید خسارت آنها را بپردازد.

وی در ادامه اظهار کرد: زمانی که کشاورز از بانک کشاورزی تسهیلات می‌گیرد اگر ۱۰ روز قسط خود را پرداخت نکند باید خسارت بدهد. دولت نیز براساس قانون ملزم است تا خسارت کشاورزان را بپردازد.

نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: انتظار می‌رود دولت هرچه سریع‌تر هزینه گندمکاران را پرداخت کند چرا که کشاورزان نیز صدها گرفتاری دارند، دولت ۱۰ میلیون تن گندم خریداری کرده و انتظار می‌رود خسارت دیرکرد هم به کشاورزان پرداخت شود.

با هزینه و زحمت بسیار، گندم کاشتیم، پائیز هم شد مطالباتمان را دریافت نکردیم تا با بخشی از آن نهاده‌های کشت گندم سال آینده را بخریم!

تعدادی از گندمکاران زنجان که هنوز موفق به دریافت مطالبات خود از دولت نشده‌اند در گفت‌وگو با صدای زنجان می‌گویند: باوجود تحویل گندم به دولت هنوز پولشان را دریافت نکرده‌اند وقتی دولتی با این عظمت نمی‌تواند منبع اعتباری خرید تضمینی گندم که هرساله پروسه آن تکرار می‌شود و انتظار می‌رود دولتی‌ها خبره شده باشند، را تأمین کند نباید انتظار داشته باشد گندم‌کار نیز محصولش را نفروشد و تا تأمین اعتبار دولت انتظار بکشد!

امیر یکی از گندمکاران زنجانی عنوان می‌کند :  سال بعد محصولش را به سلف‌خر می‌فروشد چون دیگر نمی‌تواند، منتظر دولت بماند! به‌هرحال در این شرایط اقتصادی هر خانواده‌ای مشکل خاص خودش را دارد، به‌ویژه کشاورز که باید اجاره کمباین، خرمن‌کوب، دستمزد کارگر و سایر هزینه‌های کاشت تا برداشت را از مبلغ حاصل از فروش گندم‌هایش تأمین کند.

او می‌گوید: با هزینه و زحمت بسیار، گندم کاشتیم، پائیز هم شد مطالباتمان را دریافت نکردیم تا با بخشی از آن نهاده‌های کشت گندم سال آینده را بخریم! به نظرم دولت باید خسارت این دیرکرد را نیز بپردازد.

61.5 درصد مطالبات پرداخت شده و بقیه نیز به تدریج پرداخت می‌شود

نرخ خرید تضمینی گندم 11 هزار و 500 تومان، 1500 تومان یارانه کاشت، 2 هزار تومان نیز مبلغ تشویقی است که در مجموع 15 هزار تومان را شامل می‌شود.

به گفته ولی‌اله زمانی، مدیرکل غله استان زنجان، تا تاریخ دوم مردادماه 1402، قیمت برای خرید تضمینی ثابت نبود و خرید به نرخ 11 هزار و 500 تومان انجام می‌شد. البته قیمت 15 هزار تومان اعلام شده بود اما در سامانه خرید تضمینی گندم در سطح کشور اصلاح نشده بود و قیمت 11 هزار و 500 تومان بود. از دوم مردادماه 1402 این مورد اصلاح شد و با اعمال خرید به قیمت 15 هزار تومان (در هر کیلو) صورت گرفت.

زمانی در خصوص آمار مربوط به گندمکارانی که دولت 11 هزار و 500 تومان آن‌ها را پرداخت کرده اما هنوز موفق به پرداخت 3 هزار و 500 تومان (به ازای هر کیلو) مابقی مطالبات نشده است به صدای زنجان می‌گوید: جزئیات این آمار احصا نشده که قطعا استخراج می‌شود اما این نکته را یادآور شوم که پیک خرید در استان به مردادماه 1402 برمی‌گردد و در تیرماه 1402 خرید آنچنانی نداشتیم و اکثر خریدها نیز با نرخ 15 هزار تومان (حواله‌های صادره) انجام شد. به نظرم حدود 20 درصد گندمکاران قبل از اینکه قیمت 15 هزار تومان در سیستم اعمال شود، محصول خود را به دولت فروختند که البته سامانه اصلاح شده و نرخ 11 هزار و 500 تومان به 15 هزار تومان تبدیل شده است که پول حاصل ار فروش گندم به حساب‌های آن‌ها پرداخت خواهد شد.

مدیرکل غله استان زنجان با بیان اینکه تا کنون شنبه (یکم مهرماه 1402) 431 هزار تن خرید صورت گرفته که ارزش ریالی آن 6 هزار و 238 میلیارد تومان است، در خصوص میزان پرداختی به گندمکاران استان می‌گوید: از این میزان 3 هزار و 843 میلیارد تومان پرداخت شده است و مابقی مطالبات باقی مانده است. گفته شده بود پایان شهریورماه 1402 مابقی مطالبات پرداخت می‌شود، برخی منابع هم اعلام کردند هفته نخست مهرماه 1402 این میزان به حساب گندمکاران واریز می‌شود.

زمانی با بیان اینکه تا به امروز تمامی مطالبات باقیمانده گندمکاران استان زنجان پرداخت نشده است، تاکید می‌کند: 61.5 درصد مطالبات پرداخت شده و 38.5 درصد مطالبات باقی مانده است. مطالبات گندمکاران مربوط به 3 هزار تومان باقی مانده به ازای هر کیلو است. بخشی نیز مربوط به مطالبه مربوط به خرید تضمینی گندم به نرخ 15 هزار تومان به ازای هر کیلو را شامل می‌شود. تاکید می‌کنیم کلیه گندم‌های خریداری شده توسط دولت به نرخ 15 هزار تومان محاسبه می‌شود.

** هنوز پول گندم به صورت کامل از سوی دولت پرداخت نشده ، حتی این پرداخت آنچنان دیر شده که از «وعده سرخرمن» هم گذشته است!

افشین آشوری، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به مشکلات تولیدکنندگان محصول استراتژیک کشور یعنی گندم اظهار می‌کند: سال گذشته، میزان خرید در استان زنجان 250 هزار تن به ثبت رسید. امسال این میزان به 430هزار تن رسیده و گندمکاران این حجم از محصول را به سیلوها تحویل داده‌اند. با این اوصاف به لحاظ ظرفیت تناژی، نزدیک 72 درصد افزایش تولید و خرید داشته‌ایم.

این فعال اقتصادی سهم «فناوری و فعالیت‌های بخش دانش‌بنیان» به ویژه در حوزه «دیم»، «بذر»، «کود» و «انواع سموم» در کنار «بارندگی‌های مطلوب» را بسیار مهم دانسته و با اشاره به افزایش 35 درصدی نسبت به پهنه هکتارکاشت نسبت به سال 1401 عنوان می‌کند: 430 هزار تن گندم خریداری شده در سال جاری به قیمت جهانی بیش از 250 میلیون دلار بوده که به منزله ذخیره ارزی استان زنجان است. یعنی اگر قرار بود ما این محصول را از خارج از کشور خریداری کنیم بدون احتساب هزینه حمل در مبدا، باید این مبلغ که معادل یک سوم صادرات استان از محل عبور موقت‌ها است، را پرداخت می‌کردیم.

آشوری ادامه می‌دهد: صادرات استان زنجان در این حوزه 600 میلیون دلار است در صورتی که عمده آن مربوط به عبور موقت خاک روی است.

این سرمایه‌گذار بخش کشاورزی با بیان اینکه تا به این لحظه نزدیک به 65 درصد مطالبات گندمکاران استان زنجان پرداخت شده و مابقی هنوز پرداخت نشده است، توضیح می‌دهد: آن بخش از مطالبات گندمکاران به میزان 11 هزار و 500 تومان (هر کیلو گندم) پرداخت شده و 3 هزار و 500 تومان (به ازای هر کیلو گندم) هنوز پرداخت نشده است.

این تولیدکننده با اشاره به زحمات یکساله کشاورزان برای برداشت محصول تصریح کرد: کشاورز هزینه‌های بسیاری برای تامین نهاده صرف می‌کند تا در صورتی که شرایط اقلیمی مناسب باشد و محصول با آفت و بیماری درگیر نشود، گندم باکیفیتی را تحویل خریداران دهد. تا به امروز (یکم مهرماه 1402) هنوز پول گندم به صورت کامل از سوی دولت به گندمکاران استان زنجان پرداخت نشده، حتی این پرداخت آنچنان دیر شده که از «وعده سرخرمن» هم گذشته است!

آمار مربوط به پرداخت 70 درصد مطالبات قابل قبول نیست

یک منبع آگاه دولتی نیز که نامش نزد صدای زنجان محفوظ است، شیوه پرداخت مطالبات کشاورزان و نحوه ارائه آمار مربوطه را قابل قبول ندانسته و می‌گوید: وقتی فصل خرید می‌شود، همه راه‌های استان و کشور بسته می‌شود. کشاورز هم مشکلی برای فروش محصولش به دولت ندارد، به شرطی که پولش را تمام کمال دریافت کند نه اینکه در قسط اول 11 هزار و 500 تومان و در قسط دوم 3 هزار 500 تومان! که البته بخش قابل توجهی از گندمکاران هنوز به ازای هر کیلو 3 هزار و 500 تومان را دریافت نکرده‌اند!خب وقتی کشاورز طولانی شدن روند بازپرداخت پولش را می‌بیند ترجیح می‌دهد به دولت گندم را نفروشد، آن وقت متهم می‌شود به قاچاق!

این منبع ادامه می‌دهد: همانطور که عرض کردم دولت در فصل خرید هر گونه خروج گندم را ممنوع می‌کند، خب چرا باید تولید گندمکار را از او به قیمتی که خودمان تعیین کرده‌ایم می‌خریم و با گذشت ماه‌ها از خرید، پولش را به صورت کامل نمی‌پردازیم؟ بعد زمان آمار پرداخت مطالبات کشاورز، آمار پرداختی‌های قسط اول را ارائه می‌کنیم؟ به عنوان کارشناس این شیوه را نمی‌پذیرم! پرداخت نزدیک به 65 درصد مطالبات گندمکاران استان زنجان را قابل قبول نیست.

دولت سواره و گندمکار پیاده!

طی روزهای پیش رو کشت گندم در استان زنجان آغاز می‌شود، این در حالی است که بخشی از گندمکاران هنوز مطالبات خود را از دولت دریافت نکرده‌اند!

افشین آشوری، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی زنجان در این خصوص می‌گوید: گندمکاران به پولی که خرداد یا نهایتا تیرماه که بابت فروش گندم به آن‌ها پرداخت می‌شود، حساب باز می‌کنند. با آن پول، بخشی از بدهی‌های خود را می‌پردازند. کشاورز با احتساب این که بابت فروش محصول نهایی، کسب درآمد می‌کند، مشغول کشت، داشت و برداشت می‌شود. کمتر از 20 روز دیگر، کشت محصول گندم در منطقه استان زنجان آغاز می‌شود اما کشاورز هنوز پول گندم خود را به طور کامل دریافت نکرده است! گندمکار زنجانی با کدام پول، نهاده کود و غیره را خریداری کند؟

وی با اشاره به ابلاغیه شورای قیمت‌گذاری در خصوص خرید تضمینی گندم به قیمت 19 هزار و پانصد تومان برای سال 1403 عنوان می‌کند: البته این قیمت هنوز از سوی وزارت جهاد کشاورزی ابلاغ نشده است اما باز هم این قیمت مورد قبول نیست. همین الان در سایت آنلاین، قیمت جهانی هر تن گندم آن هم تحویل در مبدا، بالای 605 دلار است. این در حالی است که در کشور و به تبع آن استان زنجان، کشاورز با هزینه خود گندم را درب سیلو تحویل داده است. در فاصله 10 تا 15 کیلومتر برای هر تن گندم، 350 هزار تومان پرداخت شده است.

آشوری با اشاره به ضرب‌المثل «خریدار خوش حساب، شریک مال مردم است»، ادامه می‌دهد: دولت هر ساله بدحساب بود و امسال بدتر! سال بعد باید گندمکار محصول را در مبدا و در قبال دریافت پول نقد، به دولت بپردازد. چرا که اگر این اقدام را نکند مشکل امسال و سال‌های قبل تکرار می‌شود و گندمکار پیاده می‌شود و دولت سواره!

عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی زنجان با بیان اینکه گندمکار به هیچ عنوان اهل احتکار نیست، اضافه می‌کند: هر هکتار زمین آبی برای سال آتی، 90 میلیون تومان است. کشاورز انواع کود آلی (یک لیتر به میزان 1.5 میلیون تومان) را با هزینه‌های سرسام‌آور و فوب خلیج فارس خریداری می‌کند. وقتی نهاده موردنیاز گندمکار با فوب خلیج فارس حساب می‌شود چرا نباید موقع خرید محصول نهایی، با فوب خلیج فارس خریداری نشود؟ کشاورز هم در تامین امنیت غذایی و هم ذخیره ارزی نقش بسزایی برای کشور ایفا می‌کند.

آشوری با بیان اینکه برای نخستین بار، 10 میلیون و 300 هزار تن گندم در کل کشور خریداری شده است، ادامه می‌دهد: بر اساس برآوردها میزان تولید گندم حدود 12 میلیون تن بوده است که 2 میلیون تن تحویل سیلوها داده نشده که ممکن است این میزان یا به انبارهای تولید فرآوردها رفته یا از مبادی غیرقانونی به شکل‌های مختلف (گندم یا در قالب آرد) از کشور خارج شده است.

دین حکم می‌کند که دولت قبل از سرد شدن عرق کشاورزان و کارگران پولشان را بپردازد

عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی زنجان با بیان اینکه با توجه به حجم بالای خرید گندم در کشور ابراز می‌کند: با این اوصاف کشور دیگر نیازی به خرید گندم خارجی نخواهد داشت که این مهم حاصل تلاش گندمکاران است، گندمکارانی که هنوز دولت بدهکار آن‌هاست! آیا در اسلام معامله شبهه‌دار حرام نیست؟ وقتی زمان پرداخت و قیمت خرید نیز مشخص نشده است آیا این معامله شبهه دار نبوده است؟

حجت‌الاسلام سیدحسین حافظی،کارشناس دینی در پاسخ به این شبهه می‌گوید: معامله مربوطه به هیچ عنوان شبهه‌دار نیست چرا که قیمت گندم مشخص است و به علت مشکلات سیستمی، دولت نتوانسته قیمت کامل گندم را به کشاورزان بپردازد و آن طور که مسئولان اعلام کرده‌اند، مابقی مطالبات گندمکاران را در اسرع وقت پرداخت می‌کنند.

البته حافظی از دولت می‌خواهد: با توجه به اینکه محصولات کشاورزی، دارایی کشاورزان هستند از دولت تقاضا داریم تا قبل از اینکه عرق کشاورز و کارگرش سرد نشده، مزد زحمات آن‌ها را بپردازد.

اگر دولت پولی نداشت چرا گندم را از کشاورزان خرید؟

افشین آشوری، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی زنجان که همچنان از دیرکرد دولت در پرداخت مطالبات گندمکاران استان گلایه‌مند است، تاکید می‌کند: به گندمکار فاکتور خرید گندم 15 هزار  تومانی (به ازای هر کیلو) داده‌اند اما 11 هزار و 500 تومان آن پرداخت شده است! بعد مسئولان ذیربط می‌گویند نهایتا تا پایان شهریورماه 1402 مطالبات را پرداخت می‌کنند! مگر قیمت را به دلار پرداخت می‌کنید که این همه معطلی دارید؟این مبلغ باید در بودجه کشور لحاظ شود! اگر دولت پولی نداشت چرا خریداری کرد؟ چرا در موعد خرید و فروش گندم، کلیه مبادی استان و کشور را بست؟ گندمکار می‌توانست محصولش را در عراق به قیمت مناسب بفروشد. دولت یا تصدی‌گری نکند یا تولیدکننده را برای فروش محصولش آزاد کند!

عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی زنجان با اشاره به هزینه‌های تامین نهاده، حمل و غیره عنوان کرد: قیمت تضمینی خرید گندم برای سال 1403 با احتساب هزینه‌های مذکور، باید 37 تا 38 هزار تومان لحاظ شود تا گندمکار ضرر نکند.

دستان خالی متولی بخش کشاورزی؟

بخشی از گندمکاران زنجانی که هنوز موفق به دریافت مطالبات خود از دولت نشده‌اند، نگران عدم توان مالی برای خرید نهاده‌های موردنیاز و کشت گندم برای سال 1403 هستند.

احمد یکی از گندمکاران زنجانی خطاب به دولتی‌ها می‌گوید: حالا که دولت حتی نتوانسته به موقع مطالبات کشاورزان را بپردازد، چه برنامه‌ای برای حمایت از گندمکاران که تولیدکننده محصول استراتژیک کشور هستند، دارد؟ گندمکاری که برخلاف عمل به تعهداتش در قبال دولت و تحویل گندم، هنوز هم منتظر طلبش است!

سعید ناصروفایی، مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان  میزان خرید گندم در سال 1402 را 430 هزار تن اعلام می‌کند: البته میزان تولید در سال جاری بیش از نیم میلیون تن بوده است و هر ساله نیز بخشی از تولیدات برای خودمصرفی و بذر را ذخیره می‌کنند.

ناصروفایی با اذعان به اینکه متولی پرداخت بهای گندمکاران سازمان جهادکشاورزی نیست بلکه ارگانهای دیگری از جمله اداره غله و بانک عامل و غیره هستند، می‌گوید: سازمان جهادکشاورزی متولی اقدامات فنی از قبیل ارائه دانش فنی، ارائه نهاده های کود و بذر و غیره است.