پایگاه خبری صدای زنجان نیوز / زهره میرعیسی‌خانی: تحصیل، استخدام و درک نکردن جامعه از مشکلات پیش روی ناشنوایان است و با وجود استعدادهای بالا، این افراد همچنان با چالش استخدام در سازمان‌ها و ادارات مواجه‌اند.

در اهميت حس شنوايي، اين گفته هِلِن کِلِر، گوياتر از هر سخني است. او که با وجود نابينايي و ناشنوايي، يکي از موفق ترين افراد استثنايي است، مي گويد: «اگر اين فرصت به من داده مي شد که يکي از دو حس خود را بازيابم، ترجيح مي دادم نابينا بمانم، ولي بشنوم.»

هشتم مهرماه درحالی به عنوان روز جهانی «ناشنوایان» گرامی داشته می‌شود که بر اساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی ۴۶۶ میلیون نفر در جهان دچار کم‌شنوایی معلولیت‌زا هستند و از نظر بار کلی بیماری، این اختلال ۶.۸ درصد بار بیماری‌ها را شامل می‌شود؛ معلولیتی پنهان که دارای تاثیرات گسترده بر جنبه‌های مختلف رشد مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی و هیجانی فرد و خانواده وی است.

این درحالیست که بر اساس آخرین برآوردهای منتشر شده توسط سازمان جهانی بهداشت، قریب به ۹۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان تا سال ۲۰۵۰ از کم شنوایی ناتوان‌کننده رنج خواهند برد.

شیوع آسیب شنوایی در زمان تولد بیش از دو برابر مجموع دیگر اختلالات قابل ارزیابی در نوزادان است؛ براساس اعلام سازمان بهزیستی کشور ۲ تا ۴ در هزار موالید دچار کم‌شنوایی شدید تا عمیق هستند که البته تشخیص به موقع و مداخله به‌هنگام روند اثربخشی در خدمات و کاهش معلولیت را در پی داشته است.

اما از علت موارد ناشنوایی ۲۵ درصد به دلایل ناشناخته، ۵۰ درصد ژنتیکی و ۲۵ درصد به دلایلی مانند زردی، بیماری‌های مادر در حین بارداری و مسائل هنگام زایمان و غیره دچار این آسیب می‌شوند.

معلولیت ناشنوایی معلولیتی ناملموس و پنهان است و از همین رو یکی از سخت‌ترین نوع معلولیت‌ها در جهان به شمار می‌رود. این بخش از جامعه برای برقراری ارتباط ، زبان اشاره را به رسمیت می‌شناسند درحالیکه به اذعان کارشناسان این حوزه، به دلیل به رسمیت شناخته نشدن این زبان از سوی جامعه، ناشنوایان با چالش‌هایی برای تحصیل، شغل و حتی انجام برخی کارهای روزمره مواجه هستند.

2 تا 4 در هزار موالید دچار کم‌شنوایی شدید تا عمیق هستند؛ معلولیتی ناملموس و پنهان که افراد مبتلا به‌ آن، برای برقراری ارتباط با جامعه از زبان خاص خودشان یعنی زبان اشاره استفاده می‌کنند، در این میان اما فعالان حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت می‌گویند این زبان در جامعه به رسمیت شناخته نشده و همین امر ناشنوایان را با چالش‌هایی برای تحصیل، اشتغال و حتی انجام برخی کارهای روزمره مواجه کرده است و پایین بودن میزان استخدام ناشنوایان نسبت به سایر معلولان، می‌تواند گواهی بر همین موضوع باشد.

*** تحصیل، استخدام و درک نکردن جامعه از مشکلات پیش روی ناشنوایان است

موضوعی که «داود خیری»، رئیس انجمن ناشنوایان استان زنجان نیز به آن اشاره کرده و در گفت و گو با صدای زنجان با پرداختن به برخی از مشکلات می‌گوید: ناشنوایان دچار تضعیفی دوگانه هستند، یعنی؛ علاوه بر اینکه  به جهت شنوایی دچار مشکل هستند، جامعه نیز آن‌ها چندان پذیرش نمی‌کند.

وی ادامه می‌دهد: یکی از مشکلاتی که این قشر با ان روبه رو هستند، محقق نشدن شرایط ادامه تحصیلات عالی برای آن‌ها است. از این رو، اغلب آن‌ها در دوره تحصیلات متوسطه باقی  مانده‌اند و به ندرت به مقطع دیپلم برسند. هر چند هستند کسانی که تحصیلات دانشگاهی دارند ولی متاسفانه تعداد محدودی هستند.

این مسئول در زمینه مشکل اشتغال این قشر، عنوان می‌کند که اشتغال ناشنوایان، همواره دچار مشکل بوده است! همچنین مسئولان چنان که باید و شاید فرصت جذب و استخدام را در اختیار ناشنوایان قرار نمی‌دهند. برای نمونه ما قهرمانی داریم که سه دوره قهرمان پاراالمپیک بوده است و چهره شناخته شده‌ای در حوزه ورزش «کشتی» است اما به دلیل تحصیلاتی که دارد، متاسفانه نتواسته‌ایم او را به استخدام سازمانی در بیاوریم. هرچند مسئولان در این زمینه قول‌هایی داده اند اما عملی کردن این موضوع محقق نشده است و تنها در حد وعده باقی مانده است.

رئیس انجمن ناشنوایان استان زنجان در خصوص تحت حمایت نبودن این افراد از سوی  بخش دولتی، می‌افزاید: اگر چه سازمان بهزیستی در این افراد حمایت‌هایی دارند، اما این حمایت‌ها چندان پررنگ و در خور توجه نیست! در واقع بهزیستی با طیف بزرگ معلولین طرف است که باید از همه آنها حمایت کند و نمی‌توان چندان توقعی هم از این سازمان دولتی داشت. همچنین کمیته امداد نیز با وجود تحت پوشش داشتن طیف گسترده‌ای از افراد بخشی از ناشنوایان را تحت پوشش دارد! اما  این بخش از کمکها به گونه ای نیست که موجب شود تا زندگی این فشر رو به رشد باشد.

به گفته «خیری»؛ جامعه باید با حقوق ناشنوایان آشنایی کافی داشته باشد. متاسفانه جامعه نتوانسته است شرایط را برای این قشر فراهم کند،  ما شاهد هستیم که این افراد از جامعه پس زده می‌شوند. باید در این زمینه فرهنگ‌سازی صورت گیرد. فرهنگسازی باید با بردن «نمایش» روی صحنه و ساخت فیلم در «سینما» صورت بگیرد و رسانه‌های جمعی باید در این زمینه کار کنند.

در ادامه «خیری» با اشاره به اینکه از سال 62 هیئت ورزشی ناشنوایان را راه‌اندازی کردم و از این روز در جهت توسعه و ارتقای ورزش این قشر فعالیت می‌کنم، اظهار می‌کند: معتقدم که ورزش در رشد و ارتقای این قشر کمک شایانی می‌کند. ورزش در اجتماعی شدن این افراد کمک میکند، از همین رو سعی خواهیم کرد تا با تقویت ناشنوایان، در حد توان  مشکلات اجتماعی آن‌ها را کاهش دهیم.

وی با بیان اینکه هیئت ورزشی ناشنوایان اکنون 14 رشته ورزشی را در بطن خود توسعه دارد، می‌گوید: در این هیئت ورزشهایی نظیر فوتبال، فوتسال، تنیس روزی میز، شطرنج و غیره داریم. همچنین تیم‌هایی نیز برای زنان داریم که چرخاندن این 14 رشته بسیار سخت است وهزینه هنگفتی می‌طلبد. در هر صورت این کار را چندین سال است که انجام می‌دهیم و امید است  که بتوانیم مفید واقع شویم.

وی با اشاره به ورود خیرین در زمینه حمایت از این قشر، گفت: در این انجمن خیربه‌ای تشکیل شده است تا با کمک خیرین بخشی از مشکلات آنها را برطرف کنیم. برای نمونه با شروع مهر، در جهت حمایت از خانواده‌‌ها کمتر برخوردار بسته های کوچک آموزشی را تهیه کردیم تا در شروع مهر ماه تحت فشار نباشند. همچنین برای برخی از خانواده‌ها نیز بسته‌‌‌های معیشتی را فراهم می‌آوریم تا کمک خرج برخی از این خانواده ها باشیم.

وی با بیان اینکه به روشهای مختلف سعی در برطرف کردن مشکلات این قشر داریم، خاطرنشان می‌کند: با ورود خیرین سعی کردیم بخشی از مشکلات حیطه ازدواجچ و اشتغالزایی برخی از افراد تحت پوشش خود را حل کنیم اما مسلما خیریه ما، خیریه متمولی نیست و نمی تواند از پس همه مشکلات این قشر بر آید.

**مردم از ما سوال می‌پرسند

محمد کودک هشت ساله‌ای است که عمل کاشت حلزون انجام داده، به مدرسه عادی رفته است و حالا خوب می‌شنود و کتاب می‌خواند. رضا هم برادر کوچکتر و بازیگوش محمد هم به تازگی عمل کاشت حلزون انجام داده است، صدا را می‌شنود و واژگان را می‌شناسد اما هنوز به مرحله گفتار نرسیده است.

زهرا مادر این دو کودک دچار کم شنوایی که برای دو فرزندش عمل کاشت حلزون انجام شده و حالا در حال گذراندن دوره توانبخشی هستند، درباره روند درمان فرزندانش می‌گوید: در غربالگری سه روزه ابتدای تولد نوزاد، متوجه مشکل شنوایی محمد پسر بزرگم شدم. وقتی فهمیدم پسرم این مشکل را دارد برایم بسیار سخت بود که بتوانم این اتفاق را قبول کنم.

وی می‌افزاید: در یک سالگی برای محمد کاشت حلزون انجام شده و به صورت مرتب دوره توانبخشی و گفتار را گذرانده است. چند ماه اول بعد از عمل هیچ چیزی نمی‌گفت و اطرافیان می‌گفتند بی‌خود خودت را اذیت می‌کنی و بچه‌ات هرگز حرف نمی‌زند.

او می‌گوید: بچه‌ها پشت سر محمد صدا درمی‌آوردند تا ببینند می‌شنود یا نه. مردم در مورد ناشنوایی سوالات عجیب و غریب می‌پرسیدند اما او حالا مانند یک کودک عادی است و آنقدر توانا شده که خودش در مورد این موضوع توضیح می‌دهد و اجازه نمی‌دهد کسی به گوشش دست بزند.

این مادر درباره شرایط فرزند دومش بیان می‌کند: در غربالگری بدو تولد، رضا سالم بود اما من برای اطمینان برای تست شنوایی مراجعه کردم و مشخص شد که مشکل دارد و حدود یک سال پیش عمل کاشت حلزون را برای او انجام دادند.

** 3هزار و 338 نفر از ناشنوایان، کم شنوایان و افراد دارای اختلالات صوتی تحت پوشش سازمان بهزیستی هستند

در این زمینه اما «شهرام رجبی»، معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی استان زنجان با اشاره به اینکه «روز ناشنوایان» بهانه‌ای است تا بار دیگر به بحث مطالبه‌گری حقوق این قشر پرداخت، اظهار می‌کند: سازمان بهزیستی استان زنجان، در استان زنجان 3 هزار و 338 نفر از ناشنوایان، کم شنوایان و افراد دارای اختلالات صوتی را تحت پوشش دارد، پرونده این این افراد در چرخه سازمان هست و این افراد از خدمات مستمر و غیر مستمر  برخوردار هستند.

وی با بیان اینکه مشکلی برای تامین سمعک دانش‌آموزان تحت پوشش خود نداریم، می‌گوید: دانش‌آموزانی که فاقد سمعک هستند و یا سمعکشان خراب شده است و امکان تهیه آن را ندارند، با تشخیص متخصص، نوع سمعک مورد استفاده آن‌ها شناسایی و تحویل آن‌ها داده می‌شود.

«رجبی» با بیان اینکه اولویت ما در تهیه سمعک دانش‌آموزان هستند، می‌گوید: «سمعک» وسیله‌ای برای بازتوانی یک ناشنوا است تا افراد کم شنوا از طریق سمعک بتوانند با اطرافیان خود ارتباط برقرار کنند.

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی استان زنجان با اشاره به خدمات گفتاردرمانی، می‌افزاید: افرادی که نیمه‌شنوا به‌ دنیا می‌آیند پس از کاشت حلزون یک دوره گفتار درمانی باید بگذرانند که در این زمینه نیز، افراد را کمک می‌کنیم. ضکمن اینکه در بحث کاشت حلزون، دانشگاه علوم پزشکی افراد زیر سه سال را خود به صورت رایگان تحت پوشش قرار داده و عمل حلزون گوش را برای آنها انجام می‌دهد. همچنین سازمان بهزیستی در بحث تامین قطعات و کاشت حلزون برای افراد 3 تا 4 سال  ورود داشته و خدمات می‌دهد. مراکز کاشت حلزون  در سازمان تهران و رشت، این کاشت حلزون را انجام می‌دهند!

«رجبی» در مورد طرح غربالگری، می‌افزاید: این موضوع به حوزه پیشگیری از ناشنوایی مربوط است! در بحث نوزادان خود سازمان پیشرو است و این‌ها را  از بدو تولد تا 10 روز پس از آن غربال می‌کنند و همین طور کودکان 3 تا 4 سال را مشکلات پنهان شنوایی مشخص شود تا اقدامات درمانی و توان بخشی صورت گیرد.

وی در مورد چالش‌ها و مشکلات این افراد در جامعه نیز اظهار کرد: کودکان ناشنوا در مدارس استثنایی و کودکان کم‌شنوا، در مدارس عادی شرایط تحصیل برایشان فراهم است و خوشبختانه بازخورد خوبی از  سطح مدارس  در این زمینه گرفته می‌شود.

به گفته این مسئول، متاسفانه سازمان‌ها و ادارات، افراد دارای معلولیت و ناشنوا را به عنوان نیروی کار به استخدام در نمی‌آورند! براساس ماده 15 حمایت از معلولین، باید سه درصد نیروی کاری ادارات از افراد دارای معلولیت باشد که متاسفانه در این زمینه حتی ناشنوایان و کم شنوایان به کار گرفته نمی‌شوند و مسئولان از استخدام این افرادامتناع می‌کنند!

وی با بیان اینکه به کار نگرفتن این قشر از افراد از این جهت که ناتوان هستند و نمی‌توانند کار را پیش ببرند، نیست، بلکه به خاطر فقدان شنوایی، در خطر آسیب دیدن از بعد جسمانی باشند، برای شرکتی که دچار مشکل است، مشکلاتی ایجاد کنند! به هر حال این عزیزان بسیار توانمند هستند و در عرصه‌های ورزشی و فرهنگی و علمی خود را نشان دهند.

 وی در مورد طرح‌های خود اشتغالی ویژه این افراد، افزود: در بحث اشتغالزایی برای این افراد می‌توانیم تسهیلات و وام‌های کم بهره را به این عزیزان اعطا کنیم به شرط اینکه مدارک فنی و حرفه ای داشته باشند و  بتوانند در زمینه هنری و تاسیساتی ورود داشته باشند. همین طور در بحث بیمه خویش‌فرمایی و یا کارفرمایی که اگر این عزیزان خودشان  کار هم ایجاد کنند می‌توانند بیمه‌های خود را واریز کنند و هر 3 تا 4 ماه  یکبار بیمه‌هایشان را بیاورند و از کمکهای  سازمان بهزیستی برخوردار شوند و هزینه به آنها عودت داده می‌شود.

رجبی ادامه می‌دهد: خوشبختانه محدودیت ادامه حمایت بیمه‌ای هم در حوزه معلولین ب داشته شده است و ما می‌توانیم تا زمان بازنشستگی هم در این زمینه خدمات داشته باشیم.