زهره میرعیسی خانی- هرساله شمار بسیاری از هنرمندان به نمایشگاه بزرگ کتاب تهران می‌روند تا با حضور در این نمایشگاه نسبت به خرید کتاب‌های مورد نیاز خود اقدام کنند. رفتن به نمایشگاه را می‌توان از ابعاد مختلف بررسی کرد و مشکلات و مزیت‌های آن را مورد بررسی قرار داد. مسلما برای کسانی که در تهران روزگار می‌گذارانند وجود چنین نمایشگاهی که تمام انتشاراتی‌ها را در کنار هم گرد می‌آورد و بعد مسافت چندان زیاد نیست چیزی جز مزیت نخواهد داشت اما برای یک شهرستانی...

ایجاد ترافیک و سردرگمی مسافران شهرستانی این نمایشگاه و همچنین هزینه‌های مربوط به ایاب و ذهاب و اقامت هنرمندان و دوستداران کتاب از مسائلی است که همواره باید به آن توجه داشت. در شرایطی که یک فرد شهرستانی باید ساعاتی را برای رفتن به مقصد این نمایشگاه طی کند و خستگی را به جان بخرد و همچنین به دلیل محدودیت‌های مالی و زمانی بسیاری از مشکلات را بپذیرد رفتن به این نمایشگاه در شرایطی که می توانند کتاب‌های خود را از کتابفروشی های شهر خود تامین کند،کاری بیهوده و عبث خواهد بود.

وجود طرح تخفیفات فصلی از جمله طرح‌هایی است که در جهت عدالت فرهنگی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد انجام می‌شد اما آنچه که اهمیت دارد به نظر می‌رسد این طرح‌ها در این دوره با مشکلاتی  روبه رو است و در صورتی که اعتبار لازم برای برگزاری این طرح‌ها تامین نشود دیگر شاهد برگزاری این گونه طرح‌ها نخواهیم بود.

از این رو صدای زنجان بر آن شد تا با گفتگو با چند هنرمند زنجانی، نظر آنها را برای شرکت در نمایشگاه کتاب جویا شود.

در این خصوص معاون امور فرهنگی و قرآنی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان با اشاره به اینکه امسال هم مطابق سال‌های گذشته گروهی از هنرمندان و اهالی رسانه را به نمایشگاه کتاب  اعزام خواهیم کرد، گفت: در این زمینه به تمام انجمن‌های ادبی استان و خانه مطبوعات اعلام شده است تا نسبت به ثبت نام افرادی که مایل به رفتن به نمایشگاه کتاب هستند، اقدام کنند.

ابراهیم قاسمی با اشاره به اینکه 10 اردیبهشت ماه زمان اعلام شده برای اعزام این هنرمندان به نمایشگاه کتاب است، گفت: برای هنرمندان استان دو اتوبوس در نظر گرفته شده است که در حدود 90 نفر خواهند بود و برای هر شهرستان نیز در حدود 30 تا 40 نفر سهمیه در نظر گرفته شده است.

وی خاطرنشان کرد: اعطای بن به هنرمندان از برنامه‌هایی بوده که در گذشته اجرایی می‌شده است و در حال حاضر ثبت نام نسبت به خرید بن کتاب به صورت اینترنتی صورت می‌گیرد و بن‌های کاغذی از دسترس مسئولین خارج شده است و تنها خود شخص به واسطه کد ملی خود می‌تواند نسبت به خرید بن اقدام کند.

قاسمی در پاسخ به اینکه «آیا مطابق گذشته تخفیف‌های فصلی خرید کتاب تحقق خواهد یافت؟» گفت: این برنامه مطابق قبل برگزار خواهد شد اما این برنامه جزو برنامه‌های تداوم‌دار بوده که با استقبال مواجه شد.

این مسئول ادامه داد: با توجه به استعلام‌های انجام شده از تهران در خصوص برگزاری طرح عیدانه، منوط به تامین اعتبار نسبت به برگزاری این طرح اقدام خواهیم کرد.

در ادامه سلمان کریمی با اشاره به اینکه نمایشگاه کتاب با وضعی که برگزار می‌شود؛ ضرورتی را برای هنرمندان جهت حضور در این نمایشگاه ایجاد نمی‌کند چرا که وقتی زمینه خرید کتاب از کتابفروشی‌های موجود در سطح شهر وجود دارد و می‌توانم هر کتابی را که مد نظرم است بخرم و یا سفارش بدهم، ضرورت رفتن به نمایشگاه کتاب، گردش در میان غرفه‌ها و انتشاراتی جهت یافتن کتاب چندان حس نمی‌شود.

وی ادامه داد: اما اگر منظورم فقط کتابگردی باشد؛ به نظر نمی‌رسد در نمایشگاه کتاب فرصت چنین کاری فراهم باشد چرا که افراد فرصت زیادی را برای گردش در میان غرفه و انتخاب کتاب مورد نظر ندارد.

این نویسنده افزود: در کشورهایی که مساله کتاب و کتابخوانی در صدر اهمیت قرار دارد همواره مشاهده می‌شود که کتابی پیش از چاپ تبلیغ می‌شود و شروع به پیش فروش کتاب می‌کنند و مردم برای خرید کتاب صف می‌کشند اما در ایران این طور نیست و حتی کتاب‌هایی که برای اولین بار هم در سطح نمایشگاه عرضه می‌شود چندان استقبالی از آن صورت نمی‌گیرد و بسیار کم این موارد شکل می‌گیرد به همین دلیل به نظر من از این لحاظ هم این نمایشگاه کارایی ندارد.

کریمی خاطرنشان کرد: برخی بر طبق عادت همیشگی به این نمایشگاه‌ می‌روند و برخی نیز تنها به دنبال حسی هستند که فکر می کنند در این مکان پیدا خواهند کرد اما پس از چند سال تجربه در این زمینه متوجه می‌شویم که آنچه که از نمایشگاه بزرگ کتاب تهران انتظار داریم برآورد‌ه نمی‌شود.

وی ادامه داد: با وجود تخفیفات فصلی که وزارت فرهنگ و ارشاد برای کتابفروشی‌ها در نظر می‌گیرد؛ رفتن به نمایشگاه کتاب به دلیل تخفیفات موج موجود نیز چندان جای مانور ندارد و با توجه به هزینه‌های رفت و برگشت اگر هر فردی بخواهد از شهر خود هزینه کند و به نمایشگاه برود و یک پرس غذا هم برای راه خود در نظر بگیرد اصلا قابل توجیه نیست و هزینه ها نمی‌تواند جایگزین تخفیفات موجود باشد، مگر اینکه کتاب‌های درسی و دانشگاهی باشد که دانشجو فقط در این نمایشگاه  می‌تواند پیدا کند.

در ادامه حامد رحمتی، شاعر زنجانی با اشاره به اینکه اداره کل فرهنگ و ارشاد باید به یک سری از دوستانی که صاحب کتاب هستند و زمینه ادبیات و اندیشه برایشان جدی است، بن کتاب اعطا کند، گفت: در واقع مسئولان شهر به عنوان نماینده فرهنگی وظیفه دارند برای اعتلای فرهنگ آن شهر و برای رشد و بالندگی توانایی‌های هنرمندانی که در آن شهر زیست می‌کنند گام هایی بردارند و مساله کتاب مساله مهمی است.

وی ادامه داد: اداره فرهنگ و ارشاد هر سال جمعی از هنرمندان را به نمایشگاه کتاب می‌برد و زمان کوتاهی را فرصت می‌دهد تا در غرفه‌ها و انتشاراتی‌های نمایشگاه سپری کنند این به نظر من کار بیهوده و عبسی است ضمن اینکه اداره ارشاد با بودجه‌ای که دارد می‌تواند به تمام اقشار هنری که فعال هستند و برای بالندگی شهر کار می‌کنند، بن خرید کتابی  در مبلغ قابل قبول هدیه دهد و این امر موجب دلگرمی هنرمندان خواهد شد.

این شاعر با اشاره به اینکه تحمل چهار ساعت راه برای رفتن به نمایشگاه کتاب، و طی کردن زمان کوتاهی که نمی‌توان در این زمان نیز کتاب‌های مورد نظر را جست؛ چیزی عاید هنرمندان نمی‌کند ضمن اینکه هنرمندان نیازمند حمایت فرهنگ و ارشاد هستند چرا که این اتفاق مهم‌ترین رویداد فرهنگی کشور است و هر سال تنها یک بار اتفاق می‌افتد و هنرمندی که با جیب خالی برود آنجا؛ مطمئنا نمی‌تواند از مزایای آن بهره ببرد.

وی با اشاره به اینکه با وجود گرانی کتاب، عدم حمایت‌های اداره فرهنگ و ارشاد بیشتر به چشم می‌آید، گفت: اگر ادوار مختلف تاریخ را نگاه کنیم، متوجه خواهیم شد که این کتاب بوده است که نسل‌های مختلف را ساخته و دوست و یار حقیقی انسان بوده که باعث زایش و تولید فکر شده است چرا که اگر کتاب را از انسان بگیریم چیزی از او باقی نمی‌ماند.

این شاعر با اشاره به اینکه دولت تدبیر و امید که نوید زندگی بهتر را به هنرمندان می‌دهد باید  در این زمینه خودی نشان بدهد؛ گفت: اقشار فرهنگی در آمد چندانی برای خرید کتاب ندارند و هنرمند همین که بتواند در این کشور شکم خود را سیر کند، کافی هست.

وی با اشاره به اینکه تنها چیزی که امروز می‌تواند باعث زایش فکر شود، کتاب است، افزود: این رویداد؛ یک رویداد بسیار بزرگ فرهنگی است و به نوعی فرهنگسازی برای بچه‌های ما است و ما باید این فرهنگ را بسازیم و باید به کودکان بیاموزیم که کتاب بخرند و بخوانند و این رویداد فرهنگی را تقویت کنیم همچنانکه به کودکان خود آموخته ایم که بوتیک و کافه و مجتمع‌های بزرگ تجاری بروند و خرید کنند اما لزوم  تقویت این فرهنگ، حمایت از هنرمندان است.