پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ لیلا محمدی: به دنبال تهدید به اخراج تعدادی از کارگران شرکت «تسکو» که پیگیر اجرای قانون مشاغل سخت و زیان آور شده بودند، معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار زنجان اعلام کرد که اولا «مطالبه‌گری به حق، حق کارگر است» و ثانیا «قراردادهای یک ماهه باید جمع‌آوری و شرکت‌های بزرگ استان نباید با کارگران قراردادهای کمتر از 3 ماه منعقد کنند.»

مشاغلی که در آن‌ها عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیکی محیط کار، غیراستاندارد بوده و در اثر اشتغال کارگر تنشی به‌مراتب بالاتر از ظرفیت‌های طبیعی (جسمی و روانی) در وی ایجاد شود به‌طوری‌که نتیجه آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن باشد جزو مشاغل سخت و زیان‌آور به شمار می‌رود.

البته می‌توان با به‌کارگیری تمهیدات فنی، مهندسی، بهداشتی و ایمنی و غیره، صفت سخت و زیان‌آور را از آن مشاغل کاهش داده یا حذف کرد.

مشاغل سخت و زیان‌آور به دو گروه الف و ب تقسیم می‌شوند؛ گروه الف شامل مشاغلی می‌شود که صفت سخت و زیان‌آوری به ماهیت شغل وابستگی دارد، اما می‌توان با به‌کارگیری تمهیدات بهداشتی، ایمنی و تدابیر مناسب توسط کارفرما سختی و زیان‌آوری آن‌ها را حذف کرد.

گروه ب نیز مربوط به مشاغلی است که ماهیتاً سخت و زیان‌آور بوده و با به‌کارگیری تمهیدات بهداشتی، ایمنی و تدابیر فنی توسط کارفرما‌، صفت سخت و زیان‌آوری آن‌ها کاهش‌یافته ولی کماکان سخت و زیان‌آوری آن‌ها حفظ می‌شود.

کارگران یکی از واحدهای تولیدی زنجان واقع در جاده فرودگاه نیز دقیقا به دنبال اجرای این قانون بودند که در آستانه نوروز 1403؛ تهدید به اخراج شدند.

اخراج فقط به خاطر تقاضای اجرای قانون کار؟

اواخر دی‌ماه 1402 تعدادی از کارگران یکی از شرکت‌های فعال در تاسیسات برق که به علت قرار گرفتن در آستانه بازنشستگی؛ درخواست اجرای قانون مشاغل سخت و زیان آور را داشتند، تهدید به اخراج شدند.

یکی از کارگران که نامش نزد صدای زنجان محفوظ است، عنوان کرد که ما نه از روی غرض ورزی بلکه با توجه به اینکه حدود 19 سال سابقه کار داریم و تصور می‌کنیم که شغل‌مان می‌تواند در لیست سخت و زیان آور بوده و 20 ساله بازنشسته شویم، بر اساس قانون، موضوع را از اداره کار پیگیری کردیم اما کارفرما به محض اطلاع، گفته که اگر از درخواستمان صرف نظر نکنیم، قرارداد یکماهه‌مان را تمدید نمی‌کند!

«قانون» در قبال مشاغل سخت و زیان آور؛ حُکم می‌کند

تعیین سخت و زیان‌آور بودن شغل یا مشاغل بر اساس بررسی سوابق و شرایط محیط کار و توسط کمیته کارشناسان موضوع ماده ۲ آیین‌نامه اجرایی و متعاقباً کمیته استانی موضوع ماده ۸ آیین‌نامه اجرایی مربوطه مشخص می‌شود.

طبق آخرین اعلام مسئولان اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان زنجان، با راه‌اندازی سامانه‌ اینترنتی مشاغل سخت و زیان‌آور استان زنجان، تمامی مراحل این فرایند در استان، از ثبت‌نام تا صدور رأی، به‌صورت اینترنتی انجام ‌می‌گیرد.

بر این اساس؛ حسب درخواست کارگر، کارفرما، تشکل‌ها، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت کار و امور اجتماعی و صندوق تأمین اجتماعی، تعیین سخت و زیان‌آور بودن مشاغل در هر کارگاه با بررسی سوابق، انجام بازدید و بررسی شرایط و با تأیید کمیته‌های استانی انجام می‌گیرد.

مرجع رتبه‌بندی مشاغل مشمول سخت و زیان‌آور، اداره کار است و هرگونه رأی صادره در کمیته کار (دبیری این کمیته بر عهده اداره کار است)، الزام اجرایی داشته و تأمین اجتماعی بر اساس فرمول قانونی؛ آن را محاسبه و از کارفرما دریافت می‌کند.

طبق پیگیری‌های صدای زنجان؛ فرمول تأمین اجتماعی؛ محاسبه تعداد ماه‌های سخت و زیان‌آور ضرب‌در آخرین مبلغ بیمه پردازی ضرب‌در ۴ درصد مبالغ را از کارفرما دریافت می‌کند.

بر این اساس، حق بیمه سهم کارفرما ۲۰ درصد بوده، ۳ درصد بیمه بیکاری هم از طرف کارفرما واریز می‌شود، ۷ درصد نیز به‌عنوان سهم بیمه‌شده که از حقوق کارکنان کسر و کارفرما موظف است در پایان ماه در پرداختی‌ها محاسبه و به‌حساب تأمین اجتماعی واریز کند.

لازم به ذکر است، مسئولیت پرداخت ۷ درصد یادشده در صورت عدم پرداخت از سوی کارکنان یا کارگر بر عهده کارفرما است.

به هنگام بازنشستگی مشاغل مورد تشخیص و تصویب کمیته کار (بر اساس ماه‌های مورد تائید این کمیته)، مشمول پرداخت ۴ درصد سخت و زیان‌آور هستند.

درخواست اجرای قانون مشاغل سخت و زیان آور را پَس بگیرید تا قرارداد یک ماه‌تان را تمدید کنم!

اصغر نجاری، دبیر اجرایی خانه کارگر استان زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به سفر 16 دی‌ماه رئیس جمهور به استان می‌گوید: کمتر از یک ماه از حضور ریاست جمهوری در زنجان که در بدو ورود ظاهرا از کاهش بیکاری زنجان خرسند بود، تعدادی از کارگران یکی از واحدهای استان به علت پیگیری قانون مشاغل سخت و زیان آور در معرض بیکاری قرار گرفته‌اند!

دبیر اجرایی خانه کارگر استان زنجان با اشاره به فعالیت حدود 525 نیرو در کارخانه مذکور می‌گوید: حدود 10 نفر از کارگرانی که در آستانه بازنشستگی قرار دارند، پیگیر اجرای قانون مشاغل سخت و زیان آور از ارگان‌های ذیربط بودند که دست‌اندرکاران واحد؛ پس از اطلاع از این موضوع در اقدامی غیرقانونی، غیرحرفه‌ای از آن‌ها خواستند که درخواست خود را پس بگیرند! در غیر این صورت قراردادهایشان تمدید نمی‌شود! به نظرم اینگونه رفتارها از سوی برخی از فعالان اقتصادی پسندیده نیست.

نجاری با اشاره به جای خالی برخی از ارگان‌های قانونی استان در قبال حق و حقوق کارگران می‌گوید: چرا باید کسی که سابقه زندگی در خارج از کشور با بهترین کیفیت زندگی را داشته و دارد، از کارگری که در این شرایط اقتصادی، به سختی کار کرده است و فقط به دنبال حق و حقوق خودش است، انتظار داشته باشد که حقش را مطالبه نکند؟ کجای حرف کارگران اشتباه بوده که مورد پسند مسئول واحد مذکور قرار نگرفته است؟ طبق قانون صلاحیت بررسی درخواست کارگران، واحد بهداشت است. ایام منتهی به عیدنوروز 1403 است؛ چرا باید تن کارگری که در این شرایط اقتصادی زندگی میکند، از اینکه در معرض اخراج قرار بگیرد، بلرزد؟

«مطالبه‌گری» حق کارگر است

محمدحسن ندرلو، عضو مجمع عالی نمایندگان کارگری کشور در گفت‌وگو با صدای زنجان می‌گوید: اکثر قراردادهای کارگری به صورت موقت منعقد می‌شود، همین مسئله، امنیت شغلی و انگیزه کارگران را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

وی بر ضرورت توجه به موضوع قراردادهای کارگری تاکید کرده و می‌گوید: کارگران ستون رونق تولید هستند و بهبود وضعیت قراردادهای کارگری موجب افزایش راندمان و کیفیت تولید می شود اما متاسفانه آنچنان که باید به جامعه کارگری بها داده نمی‌شود.

ندرلو یادآوری می‌کند: کارگران به عنوان قشر شریف و نجیب کشور در تمامی عرصه‌ها خدمت‌رسانی می کنند به گونه ای که در شرایط اضطراری از جمله شیوع کرونا هیچ واحد تولیدی تعطیل نشد و کارگران در خطوط تولید پای کار بودند.

ندرلو با اشاره به رفتارهای نامتعارف تعدادی از کارفرمایان عنوان می‌کند: به نظرم نباید بگوییم «کارفرمایان» اقدام غیرحرفه‌ای در مقابل کارگری که حقش را می‌خواهد، دارند. کارفرمای واقعی چنین رفتاری با زیرمجموعه‌اش نمی‌کند و همه آن‌ها را همکار خود می‌داند، به نظرم برخی از «کارفرماها» هستند که نمی‌خواهند، کارگر مطالبه‌گری کند. کارگر صنعت و چرخ تولید کشور را فعال نگه می‌دارد اما متاسفانه برخی از این موضوع درک درستی ندارند.

رئیس مجمع نمایندگان کارگران استان زنجان با ابراز ناخرسندی از اقدام برخی مدیران یکی از واحدهای فعال در حوزه برق زنجان با تعدادی از کارگرانی که به دنبال اجرای قانون مشاغل سخت و زیان‌آور بوده‌اند، عنوان می‌کند: «پیگیری حقوق» حق کارگر است. برخی از کارفرمایان فکر می‌کنند اجرای قانون مشاغل سخت و زیان‌آور به ضرر کارفرماست در حالی که توجه به این مهم، هم به نفع دولت و هم کارفرما است.

برخی از نمایندگان زنجان در مجلس به جای پیگیری حقوق کارگران؛ 

دغدغه خالی نماندن ستادهای انتخاباتی‌شان را دارند

رئیس مجمع نمایندگان کارگران استان زنجان اضافه می‌کند: تعجبم از این است که برخی از کارفرمایان چرا باید کارگری که جوانی‌اش را صرف کار کردن در واحد تولیدی کرده، وقتی به دنبال حقش است تا بازنشسته شود، رفتارهای نامناسبی با آن‌ها دارند؟ کارفرما یا مدیر اگر وجدان داشته باشد، کارگر با 20 سال سابقه کار را تهدید به اخراج نمی‌کند.

ندرلو با اشاره به دل مشغولی‌های تعدادی از نمایندگان مجلس استان زنجان در آستانه انتخابات می‌گوید: طبیعتا همین الان باید نمایندگان مردم زنجان در مجلس، مطالبات کارگران واحد مذکور را پیگیری کنند اما متاسفانه برخی از نمایندگان مجلس استان در آستانه انتخابات پیش رو، مشغول یارکشی برای جلب نیروی تبلیغاتی هستند تا ستادهایشان خالی نماند و از قشر کارگر خبری ندارند!

کارفرمای شرکت «تسکو» حق ندارد کارگران را بابت مطالبه‌گری اخراج کند

حسین محمدی، معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به پیگیری‌های تعدادی از کارگران شرکت «تسکو» از اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان زنجان مبنی بر سخت و زیان‌ آور بودن واحدی که در آن فعالیت می‌کنند، اعلام می‌کند: شرکت خصوصی زیرمجموعه بهداشت، مسئولیت بررسی این درخواست کارگران را بر عهده دارد و در حال بررسی است و فعلا به این نتیجه که شغل کارگران درخواست‌کننده مشمول قانون مشاغل سخت و زیان آور می‌شود، نرسیده‌اند، البته استانداری زنجان به این مرکز اعلام کرد برای اینکه حقی از کارگران ضایع نشود، مجددا به موضوع رسیدگی کنند.

محمدی گلایه کارفرمای شرکت نسبت به اقدام تعدادی از کارگران را وارد ندانسته و می‌گوید: کارفرمای شرکت به محض اطلاع از درخواست پیگیری قانون مذکور از سوی تعدادی از کارگران، گله‌مند شده و گفته که قراردادهای کارگران را تمدید نمی‌کند و آن‌ها را کنار می‌گذارد. که در ابتدا به ایشان تذکر داده و صراحتا اعلام شد که این اقدام درست نبوده است.

محمدی با بیان اینکه رویکرد استانداری زنجان در وهله نخست دفاع از حقوق کارگر و بعد کارفرماست، اضافه می‌کند: اعتراض حق طبیعی کارگران است، بخشی از کارها در شرکت تسکو «سخت» محسوب می‌شود، کارگر یا کارفرما می‌تواند درخواست پیگیری قانون مشاغل سخت و زیان آور را بدهد، این مهم اقدام متداول در هر واحد و شرکتی است و نباید کارگری به علت این درخواست تحت فشار قرار گیرد.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار زنجان با تاکید بر اینکه «تعدیل نیرو در تسکو منتفی است»، می‌گوید: به دنبال نگرانی نماینده‌های تشکل‌های کارگری از اخراج تعدادی از کارگران واحد مذکور، کارگروه امنیت کارگری تشکیل و اعلام شد که «مسئولان مربوطه شرکت حق ندارد، بابت مطالبه‌گری کارگران، آن‌ها را اخراج کند.» ما نگران تعدیل کارگران در این واحد نیستیم و تذکرات کتبی و شفاهی نیز به مسئولان واحد ارائه شده است.

قراردادهای کمتر از 3 ماه در واحدهای بزرگ زنجان جمع‌آوری می‌شوند

برخی معتقدند کارگرانی که بیش از 4 سال در واحد یا شرکتی فعالیت کنند باید کارفرما با این دسته از افراد قراداد دائمی ببندد اما « معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار زنجان» در گفت‌وگو با صدای زنجان در این زمینه می‌گوید: در این خصوص الزامی نیست اما عرف این است که قرارداد یک ساله با کارگران باسابقه منعقد شود.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار زنجان انعقاد قرارداد یک ماهه با کارگران شرکت تسکو را «اشتباه» خوانده و تاکید می‌کند که کارفرما حقِ بستن چنین قراردادی با کارگران را نداشته است.

محمدی می‌گوید: اداره کار استان زنجان را نیز مکلف کردیم که موضوع جمع شدن قراردادهای یک ماهه را در دستور کار قرار داده و با کارگران قراردادهای سه ماهه منعقد شود. کارفرماهای واحدهای بزرگ نباید قرارداد کمتر از 3 ماه با نیروها منعقد کنند.

پیگیری‌های صدای زنجان جهت گفت‌وگو با هومن امیدوار، مدیر روابط کار اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان زنجان میسر نشد.