پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ لیلا محمدی: هر چند دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان برنج ایران اعلام کرده که؛ اختلاف قیمت معناداری بین برنج خارجی و ایرانی نیست اما بررسی‌های میدانی صدای زنجان از بازار مصرف، خلاف این موضوع را نشان می‌دهد! نائب رئیس اتحادیه خواروبارفروشان زنجان هم می‌گوید: قیمت برنج ایرانی نسبت به 2 سال قبل کاهش داشته اما نه کاهشی که ما مدنظرمان بوده است!

گران‌ترین ارقام برنج ایرانی در بازار هاشمی، طارم و دم‌سیاه است که قیمت آن‌ها نسبت به حدود 2 سال قبل کاهش داشته است.

در حالی که هر کیلو برنج ایرانی در سال‌های اخیر به ۲۰۰ هزار تومان هم رسید در بازار مصرف زنجان قیمت متوسط برنج هاشمی و کاظمی بوجاری‌شده و یکدست در هر کیلو 95 هزار تومان است.

در بازار زنجان؛ برنج «مامان» میانه نیز در هر کیلو به بیش از 110 هزار تومان رسیده است. هر کیلو برنج صدری دم‌سیاه ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزار تومان، برنج صدری دم‌زرد ۹۵ تا ۱۰۰ هزار تومان به مصرف‌کنندگان زنجانی عرضه می‌شود.

مشکلات اقتصادی؛ برنج ایرانی را از سفره زنجانی‌ها حذف کرد!

طبق اعلام برخی از مسئولان صنفی زنجان؛ در چند سال اخیر، نوسانات قیمت در بازار اقلام مصرفی از جمله برنج؛ تأثیرات زیادی بر اقتصاد و معیشت خانواده‌ها داشته است.

برنج به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در هزینه‌های غذایی خانواده‌ها در زنجان محسوب می‌شود و افزایش ناگهانی قیمت برنج می‌تواند باعث افزایش هزینه‌های معیشتی و کاهش توان خرید خانواده‌ها شود.

مریم یکی از مصرف‌کنندگان زنجانی در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به اشتغال برخی از روستائیان در حوزه برنجکاری در استان زنجان و کشور می‌گوید: برنج؛ قوت قالب خانواده‌هاست از طرفی چندین هزار کشاورز در سراسر کشور به کشت و برداشت برنج مشغول هستند و درآمد خانواده‌های آن‌ها به این فعالیت وابسته است. بنابراین، تأثیرات برنج بر اقتصاد ایران نه تنها به ابعاد اقتصادی بلکه به ابعاد اجتماعی و اشتغالی تاثیرگذار است.

وی با بیان اینکه برخی از خانواده‌ها به دنبال افزایش قیمت در بازار؛ برنج خارجی را جایگزین برنج ایرانی کرده‌اند، عنوان می‌کند: البته برخی از خانواده‌ها نیز که دارای افراد سالمند، بیمار و یا دارای بنیه حساس هستند نیز، دستشان به برنج ایرانی نمی‌رسد و به ناچار برای سلامتی خانواده؛ برنج خارجی نیز نمی‌خرند! از این رو مسئولان باید در راستای حمایت از خانواده‌ها، قیمت برنج ایرانی را کاهش دهند و تدبیری بیاندیشند.

 کاهش قیمت برنج ایرانی به دلیل افزایش عرضه برنج در بازار

احمد یکی از بنک‌داران به صدای زنجان می‌گوید: کاهش قیمت برنج ایرانی به دلیل افزایش عرضه برنج در بازار رخ داد. افزایش واردات برنج خارجی در سال گذشته، ضمن اشباع بازار مصرف، سبب شد تا برنج داخلی روی دست کشاورزان داخلی بماند. این موضوع صدای برنجکاران را درآورد.

 بر همین اساس، امسال ثبت سفارش واردات برنج خارجی از ابتدای مردادماه ممنوع اعلام شد. بنا به گفته مسئولان کشور، این ممنوعیت تا زمان فروش برنج باقیمانده در انبارهای کشاورزان ادامه خواهد داشت.

در همین راستا؛ 25 مهرماه 1402 رسانه‌ها اعلام کردند؛ محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور در جلسه بررسی مشکلات کشاورزان استان‌های شمال کشور تاکید کرده؛ مادامی که یک گرم برنج داخلی در انبارهای کشاورزان وجود دارد، واردات و توزیع برنج خارجی تخلف محسوب می‌شود.

دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان برنج ایران با تایید صحبت‌های معاون اول رئیس‌جمهور گفت: حمایت از برنج ایرانی در اولویت برنامه‌های کشور است. برای همین از ابتدای مردادماه تا اول آذرماه، ممنوعیت واردات برنج خارجی برقرار است. تا نگرانی کشاورزان برطرف شود.

مسیح کشاورز ادامه داد:‌ در راستای صحبت‌های آقای مخبر و با توجه به سیاست‌هایی که از قبل تعیین شده بود. ما به‌منظور اینکه بازار برنج ایرانی از رکود سال زراعی قبل خارج شود. تمام محصول برنج کشاورزان را که روی دست آنها مانده. در آستانه خرابی بود، خریداری کردیم. برای اینکه این روند ادامه یابد به وزارت جهاد کشاورزی پیشنهاد دادیم. در قالب تفاهمنامه‌ای بتوانیم برنج‌های نو استان‌های مازندران و گیلان را هم خریداری و به طور مستقیم به فروشگاه‌های زنجیره‌ای عرضه کنیم. تا مردم بتوانند با کمترین قیمت برنج ایرانی را خریداری کنند.

دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان برنج ایران با بیان اینکه در حال حاضر اختلاف قیمت معناداری بین برنج خارجی و ایرانی نیست، گفت: با توجه به اینکه عرضه برنج خارجی در بازار کم شده. قیمت آن هم افزایش داشته. مردم راغب‌ترند که برنج ایرانی بخرند. در حال حاضر مردم بهترین نوع برنج ایرانی را زیر ۱۰۰ هزار تومان می‌توانند بخرند. اگر فضا برای خرید برنج ایرانی رقابتی شود. قطعا قیمت‌ها پایین‌تر خواهد آمد. مردم می‌توانند از این فرصت‌ استفاده کنند. نیاز سالیانه خود را تامین کنند.

کشاورز با بیان اینکه ما امیدواریم سهمی که برنج خارجی در بازار داشت به برنج ایرانی برسد. گفت: برای همین ما در قالب تفاهمنامه‌ای به جهاد کشاورزی پیشنهاد دادیم. مشوق‌هایی برای واردکنندگان تدارک ببیند. تا آنها به سمت خرید برنج ایرانی سوق یابند. در این راستا، در فاز اول برای اینکه بازار به هم نریزد. بازار برنج ایرانی از رکود خارج شود. ما میزان ۱۰۰ هزار تن را در نظر گرفتیم. یعنی واردکنندگانی که از یک کیلو تا ۱۰۰ هزار تن برنج ایرانی بخرند. به ازای هر کیلو می‌توانند ۲ کیلو واردات برنج انجام دهند.

وی با بیان اینکه در این تفاهمنامه تاکید شده است. با توجه به وضعیت بازار و توافق طرفین، امکان تغییر این اعداد تا ۳۰۰ هزار تن وجود دارد. عنوان کرد: این تفاهمنامه در مرحله تنظیم است. ما بسیار خوشبین هستیم. با اجرای آن هم رضایت کشاورزان داخلی حاصل شود. به صورت توافقی محصول خود را بفروشند. هم مردم بتوانند با قیمت پایین‌تر برنج ایرانی مصرف کنند.

 قیمت برنج ایرانی نسبت به 2 سال قبل کاهش داشته اما نه کاهشی که ما مدنظرمان بوده است

در حالی که برخی از مسئولان؛ از تصمیم‌گیری‌ها برای کاهش قیمت برنج خبر می‌دهند؛ ضرغام کرمی، نائب رئیس اتحادیه خواروبارفروشان زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان عنوان می‌کند:  قیمت برنج ایرانی نسبت به 2 سال قبل کاهش داشته اما نه کاهشی که ما مدنظرمان بوده است. برنج ایرانی به علت مصرف بیش از حد برنج خارجی، دپو شده است و مردم به علت گرانی و یا هر دلیل دیگری رغبتی برای خرید ندارند، هم‌اکنون قیمت هر کیلو برنج هندی (سیله- 386) 35 تا 40 هزار تومان و دانه بلند (1121) نیز از 50 تا 60 هزار تومان متفاوت است. قیمت پاکستانی نیز از 35 تا 60 هزار تومان متفاوت است.

کرمی با اشاره به تفاوت قیمتی قابل تامل برنج هندی و مقایسه بعد مسافت جهت دسترسی مصرف‌کننده داخلی این برنج با برنج ایرانی عنوان می‌کند: با این وجود قیمت برنج هندی، نصف قیمت برنج ایرانی است. متاسفانه برنج ایرانی در مقایسه با برنج خارجی بالاست. ضعیف‌ترین برنج (به لحاظ کیفیت)، «عنبربو» است که قیمت فروش آن برای بنک‌داران 48 هزار تومان و برای خرده‌فروشی‌ها از 55 تا 60 هزار تومان تا 120 هزار تومان است. در بازار زنجان قیمت هر کیلو برنج هاشمی و کاظمی بوجاری‌شده و یکدست 95 هزار تومان است. برنج خوش پخت «مامان» میانه نیز هر کیلو بیش از 110 هزار تومان است.

دلال

برخی از مصرف‌کنندگان زنجانی معتقدند؛ برنجی که به قیمت ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان از کشاورز خریده می شود، دست سوداگران افتاده و از سوی دیگر در انبار کشاورز می ماند.

برخی از فعالان صنفی هم معتقدند: در این سال ها روی افزایش بهره وری و بالا بردن کیفیت برنج داخلی کاری نکرده‌ایم. ما باید تلاش کنیم تا هزینه تولید را پایین بیاوریم و همچنین بتوانیم میزان برداشت را افزایش بدهیم. متاسفانه یک دهه است درجا می زنیم و نتوانستیم به اهدافمان دست یابیم. دولت وظیفه دارد تعادلی ایجاد کند که هم به مصرف کننده فشاری وارد نشود و هم برنج در انبار کشاورز باقی نماند.

 مگر دلال چقدر قدرت دارد؟ به نظرم باید سیاست دولت در قبال برنج تغییر کند

یک منبع آگاه نیز که نامش نزد صدای زنجان محفوظ است با اشاره به قیمت برنج خارجی هومالی تایلند می‌گوید: برنج هومالی از برنج‌های خوش پخت محسوب می‌شود که قیمت هر کیلوی آن؛ 26 هزار تومان است و حتی از برنج پرمحصول که بین مردم به برنج شمال؛ تنظیم بازاری نیز مشهور است، کمتر است!  برنج ایرانی پرمحصول شیرودی است که از طریق تعاونی روستایی بین استان‌ها توزیع می‌شود، هر کیلو 55 هزار تومان در فروشگاه‌های زنجیره‌ای عرضه می‌شود.

این منبع می‌گوید: چون وضعیت اقتصادی مطلوب نیست، توان خرید این برنج در مصرف‌کنندگان زنجانی نیست، از این برنج هندی، پاکستانی و تایلندی به وفور در منازل زنجانی‌ها جا خوش کرده است. با وجود احتساب هزینه حمل و هزینه گمرک برنج خارجی نسبت به برنج ایرانی، قیمت برنج داخلی بسیار بالاتر از برنج خارجی است.

وی با بیان اینکه برخی سوداگران و واسطه‌ها را عامل گرانی قیمت برنج ایرانی می‌دانند، عنوان می‌کند: این موضوع را رد نمی‌کنم اما مگر دلال چقدر قدرت دارد؟ به نظرم سیاست دولت است که باید برای تنظیم بازار برنج ایران؛ تغییر کند.