رشد تورم از یک سو و عقب ماندن دستمزد از سوی دیگر زمینه را برای کاهش کیفیت زندگی رقم زده است.

در کنار خالی شدن سبد غذایی از مواد مغذی، قشر متوسط و کم درآمد به ناچار مصرف گوشت و مرغ و برنج را کاهش و به سمت مصرف نان و ماکارونی و غیره که نشان از جایگزینی مواد ارزان‎تر به جای اقلام گران‌تر دارد، رفته‌اند.

در شرایط کنونی نیز تقاضای خانوارها برای خرید اقلامی که اولویت دوم را دارند، کاهش یافته به طوری که خرید لباس یا تفریحاتی چون باشگاه، خرید کتاب و غیره دستخوش کاهش شده است.

 مواد غذایی ارزان جایگزین اقلام گران شده است

بررسی‌های میدانی صدای زنجان از بازار اقلام مصرفی خانوارها در روزهای ابتدایی سال 1403 حاکی از عدم تفاوت وضعیت قیمت‌ها با سال قبل است، اما هر لحظه بیم آن می‌رود که به بهانه تورم؛ برخی از فرصت‌طلبان وضعیت را شکننده کنند.

موضوعی که ضرغام کرمی، نائب رئیس اتحادیه خواروبارفروشان زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان آن را رد نمی‌کند.

وی می‌گوید: وقتی خانوارهای کم‌درآمد تمکن مالی برای خرید گوشت گوسفندی با قیمت متوسط کیلویی 700 تا 800 هزار تومانی و گوشت گوساله با قیمت متوسط کیلویی 500 تا 600 هزار تومانی را نداشته باشند طبیعتا به سمت مصرف کالاهایی نظیر سویا می‌روند.

کرمی با بیان اینکه مشتریان کالای سویا تمایل به مصرف خرید فله‌ای و نه بسته‌بندی‌شده دارند، اضافه می‌کند: تفاوت قیمت بین سویای بسته‌بندی با فله‌ای سبب این انتخاب شده است. البته این را هم بگویم که قیمت هر کیلو سویای فله‌ای که 25 هزار تومان بود، بعد به قیمت 35 هزار تومان رسید؛ الان در بازار به قیمت حدود 70 تا 80 هزار تومان عرضه می‌شود. کارگران روزمزد هستند، اگر برایشان کار و فعالیت پیشنهادی شود، مشغول به کار می‌شوند و می‌توانند روز آن یک روز دستمزد حساب کنند اگر که آن روز؛ مشغول به کار نشوند طبیعتا ریالی به جیبشان نخواهد رفت تا بخواهند برای تامین نیاز خانواده، راهی بازار خرید شوند!

دستمزد کارگران از تورم عقب مانده است، چگونه دستمان به اقلام اساسی برسد؟

سه‌شنبه 14 فروردین‌ماه 1403 بود که؛ بخشنامه مزد 1403 از سوی صولت مرتضوی, وزیرتعاون ،کارورفاه اجتماعی از فروردین ماه 1403 ابلاغ شد، این مصوبه قابلیت اجرایی دارد و دستمزد کارگران باید مطابق این مصوبه محاسبه شود.

مطابق موارد بیان شده در بخشنامه مزد ۱۴۰۳,این مصوبه قابلیت اجرا از ابتدای سال جاری را دارد و مبنای محاسبه کارگران مشمول قانون کار(اعم از قرارداد دایم یا موقت) می بایست این مصوبه باشد.

مطابق موارد بیان شده در این بخشنامه, افزایش حقوق کارگران اعم از قرارداد دائم یا موقت نیز مانند این بخشنامه محاسبه می شود:

1- از اول سال 1403حداقل مزد روزانه با نرخ یکسان برای کلیه کارگران مشمول قانون کار (اعم از قرارداد دایم یا موقت) مبلغ 2.388.728ریال (دو میلیون و دویست و هشتاد و هشت هزار و هفتصد و بیست و هشت ریال) تعیین می‌گردد. همچنین از اول سال 1403سایر سطوح مزدی نیز روزانه 22درصد مزد ثابت یا مزد مبنا (موضوع ماده 36قانون کار) به اضافه روزانه 230.026ریال نسبت به آخرین مزد در سال 1402 افزایش یابد.

تبصره: با اعمال افرایش این بند مزد شغل کارگران مشمول طرح‌های طبقه بندی مشاغل مصوب وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و نیز مزد ثابت سایر کارگران نباید از مبلغ 2.388.728ریال (دو میلیون و دویست و هشتاد و هشت هزار و هفتصد و بیست و هشت ریال) بند (1) کمتر شود.

2- به کارگرانی که در سال 1403دارای یک سال سابقه کار شده با یک سال از اخرین دریافت آخرین پایه سنواتی آنان گذشته باشد؛ روزانه 70000ریال به عنوان پایه (سنوات) پرداخت خواهد شد.

تبصره 1: پرداخت مبلغ مربوط به پایه سنواتی کارگران مشمول طرح های طیقه بندی مشاغل مصوب وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با در نطر گرفتن رقم فوق‌الذکر برای گروه یک با توجه به دستورالعمل و جداول اعلامی توسط اداره کل روابط کار، جبران خدمت و بیمه بیکاری صورت می‌گیرد.

تبصره 2: به کارگران فصلی نسبت به مدت کارکردشان در سال 1402، میزان مقرر در این بند یا تبصره یک آن حسب مورد تعلق خواهد گرفت.

تبصره 3: براساس مصوبه مورخ 1402/12/28 شورای عالی کار و در راستای تقویت مهارت محوری و بهره‌مندی تمامی کارگران دارای قرارداد دائم و موقت مشمول قانون کار که دارای یک سال سابقه کار شده و یا یک سال از دریافت آخرین پایه (سنوات) آنان در همان کارگاه گذشته باشد، اعم از اینکه حق سنوات یا مزایای پایان کار خود را تسویه حساب کرده باشند یا خیر، مشمول دریافت پایه (سنوات) خواهند بود.

3- بر اساس مصوبه مورخ 1387/07/21 شورای عالی کار و در جهت افزایش رضایتمندی کارگران و کارفرمایان و به منظور تثبیت و تسری به تمامی کارگران اعم از دائم و موقت مقرر شد از ابتدای سال 1402کمک هزینه اقلام مصرفی خانوار به عنوان مزایای رفاهی و انگیزه‌ای موضوع تبصره 3 ماده 36قانون کار بابت هر کارگر (اعم از متأهل یا مجرد) ماهانه مبلغ 14.000.000ریال از سوی کارفرمایان به آنان پرداخت گردد.

4- مبلغ کمک هزینه مسکن کارگری مطابق سال گذشته ماهانه 9.000.000ریال (نه میلیون ریال) می‌باشد تا از فروردین ماه سال 1403توسط کارفرمایان پرداخت گردد.

5- مبلغ حق تأهل ماهانه 5.000.000ریال (پنج میلیون ریال) برای کارگران متأهل اعم از مرد یا زن تعیین تا از فروردین ماه سال 1403از سوی کارفرمایان پرداخت شود.

6- ضوابط مربوط به چگونگی نحوه اعمال افزایش مقرر در بند (1) و تبصره یک بند (2) در کارگاه‌هایی که دارای طرح طبقه‌بندی مشاغل می‌باشند و نیز در مورد کارگران کارمزدی و همچنین چگونگی ارتقاء طبقه شغلی به موجب دستورالعمل‌های اداره کل روابط کار، جبران خدمت و بیمه بیکاری خواهد بود.

7- مقررات این مصوبه شامل حال دانش آموزان و دانشجویانی که در ایام تعطیلات تابستانی در سال 1403به طور موقت در کارگاه‌ها اشتغال می‌یابند نخواهد شد.

8- واحدهای مشمول قانون کار به منظور ایجاد رابطه هر چه بیشتر بین مزد و مزایا با بهره‌وری و تولید و ایجاد انگیزه در بین کارکنان خود، علاوه بر اجرای این مصوبه می‌توانند نسبت به افزایش و برقراری مزد و مزایا در قالب موافقت‌نامه‌های کارگاهی و پیمان‌های دسته‌جمعی و پس از تأیید وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اقدام نمایند.

تبصره: سقف پرداختی به کارگران مشمول قانون کار شاغل در مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و شرکت‌های غیردولتی وابسته به صندوق‌های بیمه‌ای و بازنشستگی با رعایت قوانین و مقررات عمومی کشور حداکثر (7) برابر حداقل مزد ماهانه یعنی حدود 50 میلیون تومان است.

اما حمید یکی از کارگران مشغول در حوزه تولید اقلام آرایشی بهداشتی به صدای زنجان می‌گوید: با وضعیت تورمی موجود؛ هنوز نمی‌تواند به دستمزدش و توانایی تامین نیازهای اولیه خانواده امیدوار باشد! چرا که قیمت حبوبات (به عنوان جایگزین گوشت) در بازار بیداد می‌کند و تقریبا همه از فروشنده خرد گرفته تا بنکدار و حتی برخی از ناظران؛ معتقدند که تورم مسبب آن است! همین الان قیمت برخی از اقلام اساسی به صورت زیرپوستی افزایش یافته که امیدواریم نظارت‌ها برای کوتاهی دست فرصت طلبان تشدید شود.

وی با بیان اینکه مواد غذایی ارزان جایگزین اقلام گران شده است، می‌‌گوید: ما قشر کارگر؛ تنها چاره‌مان چشم پوشی به اقلامی است که با این دستمزدها دستمان به آن‌ها نخواهد رسید؛ همانطور که سال قبل هم نرسید!

 بر اساس پیش‌بینی‌ها؛ بعد از ماه مبارک رمضان، بازار اقلام اساسی رکورد 2 تا 3 ماهه را تجربه می‌کند

ضرغام کرمی، نائب رئیس اتحادیه خواروبارفروشان زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان با بیان اینکه هنوز اظهارنظر در خصوص کاهش یا افزایش قیمت اقلام اساسی زود است، وجود برخی از فرصت‌طلبان در بازار را رد نکرده اما می‌گوید: دولت با اقداماتی که برای تنظیم قیمت‌های بازار در دستور کار قرار داده است، می‌تواند منجر به کاهش قیمت‌ها کالاهای مصرفی شود. بخش اعظمی از اقلام ضروری نظیر ماست، تخم مرغ، برنج، روغن و حبوبات در قالب اجرای طرح فجرانه برای 7 دهک مصرف‌کننده جامعه، خریداری و در منازل نگه‌داری شده یا می‌شوند. با این اوصاف میزان نیاز بخش قابل توجهی از جامعه به اقلام غذایی کاهش می‌یابد از این رو بازار نمی‌تواند، اقلام را به قیمت بالا بفروشد و حتی برای جلوگیری از دپوی اقلام، دست به اعمال تخفیف نیز می‌زند.

کرمی اضافه می‌کند: با این اوصاف، پیش بینی می‌کنیم که بعد از اتمام ماه مبارک رمضان، بازار اقلام اساسی اعم از برنج، روغن، قند، شکر و غیره رکورد 2 تا 3 ماهه را تجربه کند.