لیلا محمدی- رئیس اداره حفاظت و حمایت اداره کل منابع طبیعی استان با اشاره به اجرای عملیات پیشگیری و کنترل بیماری انگلی اُرس‌واش در 5 هزار و 139 هکتار از جنگل‌های طارم از سال 81 تا پایان 97 گفت: با توجه به اهمیت عرصه‌های جنگلی هدف و در ادامه عملیات پیشگیرانه از گسترش بیماری انگلی اُرس‌واش، امسال عملیات کنترل تکمیلی در مناطق جمال‌آباد، زرشکی و ولوار به مساحت 744 هکتار در دستور کار جدی قرار می‌گیرد.

جنگل اُرس جيش‌آباد در منتهی‌اليه شمال شرقی طارم در فاصله 40 كيلومتری شهر آببر واقع شده است.  160 هكتار از اين جنگل به عنوان ذخيره‌گاه جنگلی در نظر گرفته شده و به همین دلیل به وسيله سيم‌خاردار حصاركشی شده است. تراكم درختان در اين ذخيره‌گاه بين 30 تا 40 اصله درخت در هكتار اعلام شده است.

رئیس اداره حفاظت و حمایت منابع طبیعی و آبخیزداری استان با اشاره به آلودگی درختان اُرس در منطقه جيش‌آباد به آفت انگلي می‌گوید: از سال 81 عملیات کنترل و پیشگیری در دستور کار اداره کل منابع طبیعی استان قرار گرفته به طوری که تا پایان سال 97، عملیات پیشگیری به سطح 2374 هکتار و عملیات کنترل به مساحت 2765 هکتار در اراضی جنگلی هدف شهرستان اجرایی شده است.

به گفته مهدی آرمیون اين آفت در اصل يك گياه انگلی بوده و طبق نامه‌ ارسالی از سوی هیئت وزيران به عنوان آفات قرنطينه داخلي جنگل‌ها محسوب می‌شود. در سال 79 اين گياه انگلي در استان شناسايی شد و در ارتباط با نحوه كنترل، مؤسسه تحقيقات آفات و بيماری‌های گياهی طی نامه‌ای اعلام کرد كه تنها روش كنترل آفت روش مكانيكی است، بر همین اساس دفتر حفاظت و حمايت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری به اين اداره كل بر كنترل آفت به روش فوق تأکیدات لازم را ابلاغ کرد.

در سال 81 پس از تصويب طرح در كميته فنی استان، كنترل مكانيكی حدود 50 هكتار از جنگل اُرس در منطقه‌ای كه بيش‌ترين تراكم آلودگی در آنجا وجود داشت انجام شد.

آرمیون می‌گوید: با توجه به سيكل زندگی و شكل ظاهری آفت، كه در مراحل اوليه چندان قابل تشخيص نیست باید چندین سال پی در پی و در چند نوبت، عمليات پاكسازی و كنترل مجدد و تكميلی در دستور کار قرار گیرد، بر این اساس طي اجراي اين طرح، درختاني كه آلودگی آنها حتی بيش از 70 درصد بود و در معرض خشک شدن قرار داشتند، پاكسازي شد.

به گفته رئیس اداره حفاظت و حمایت منابع طبیعی و آبخیزداری استان، درخرداد ماه سال 83 حدود 125 هكتار از درختان اُرس منطقه جيش‌آباد شمارش و نشانه‌گذاری شد. طي اين عمليات حدود 2450 اصله درخت شمارش شد كه از اين تعداد  1142  اصله آلوده بوده با رنگ قرمز(درختان خشک و يا با آلودگی بالاي 80 درصد)، رنگ آبی (آلودگی 40 تا 60 درصدی درختان) و سفید (درختانی كه تازه آلوده شده و آلودگی آن‌ها كمتر از 20 درصد بود) نشانه‌گذاری شدند.

رئیس اداره حفاظت و حمایت منابع طبیعی و آبخیزداری استان اضافه می‌کند: پس از عملیات پاکسازی و بازدید مجدد، مشاهده شد درختان با آلودگی کم و متوسط به صورت کامل اصلاح شدند اما 50 درصد از درختان با آلودگی بالای 80 درصد فرصت ترمیم یافته و مابقی خشک شدند.

آرمیون با بیان اینکه خوشبختانه با اجرای اين طرح از گسترش و انتشار آفت به ساير مناطق با توجه به قرنطينه‌ای بودن اين گياه انگلی جلوگيری شد، تصریح می‌کند: آماده ‌سازی جنگل برای آتش‌سوزی به دلیل خشک شدن شاخه درختان و مستعد کردن درخت میزبان برای حمله سایر آفات و بیماری‌های درجه دوم از جمله خسارات غیرمستقیم انگل اُرس‌واش است.

رئیس اداره حفاظت و حمایت منابع طبیعی استان با بیان اینکه در سال 81 به صورت شانه‌وار از غربی‌ترین منطقه جیش‌آباد عملیات کنترل را آغاز و تا بخش شرق سیاهورود پیش رفتیم، می‌گوید: امسال عملیات مربوط به کنترل تکمیلی در ولوار، زرشکی، جمال‌آباد باکلور را در دستور کار قرار دادیم.

وی با عنوان اینکه جنگل‌های اُرس آلوده به بیماری انگلی اُرس‌واش جیش‌آباد، دلوار، زرشکی، دیزآب، هزاررود، بندرگاه، سیاهورود شامل زنزیل و سیاب به طور کامل پاک‌سازی شده است، تأکید می‌کند: امسال عملیات کنترلی در 434 هکتار از اراضی جنگلی جمال‌آباد و 310 هکتار از جنگل‌های زرشکی و ولوار در دستور کار جدی قرار گرفته و مشکلی در جذب اعتبارات نیز وجود ندارد.

رئیس اداره حفاظت و حمایت منابع طبیعی استان می‌گوید: گونه اُرس یکی از گونه‌های در حال انقراض و نیازمند حمایت است که شیب تند منطقه و فرسایش شدید، حفاظت و حمایت از گونه اورس را تبدیل به امری اجتناب‌ناپذیر کرده است.

وی عنوان می‌کند: با توجه به اهمیت درخت اُرس در طبیعت، به پیشنهاد دفتر فنی حفاظت و حمایت بر اساس نظر کارشناسان بخش علف‌های هرز و گیاهان انگلی موسسه تحقیقات، آفات و بیماری‌های گیاهی در مورد بیماری انگلی اُرس‌واش بهترین و مناسب‌ترین راه که هیچ‌گونه اثرات سوء زیست‌محیطی نداشته باشد، کنترل مکانیکی و قطع پارازیت از روی درخت است.

به گفته آرمیون، زمانی که بذر گیاه انگلی اُرس‌واش بر روی درخت میزبان (اُرس) قرار می‌گیرد و پس از تولید ریشک و نفوذ در بافت میزبان، از آب و موادغذایی میزبان که برای خود تولید کرده، استفاده و رشد می‌کند.

این آفت با جذب آب و موادغذایی میزبان توسط گیاه انگل آن قسمت از شاخه که بالاتر از نقطه آلودگی قرار دارد به علت نرسیدن آب و مواد ضعیف شده و در نهایت خشک می‌شود. مهمترین اثر آفت اُرس‌واش بر روی میزبان ایجاد استرس کم‌آبی است و در سال‌های که بارش باران کم و خشکسالی است خسارت گیاه انگلی اورس‌واش بیشتر می‌شود‌.

رئیس اداره حفاظت و حمایت منابع طبیعی و آبخیزداری استان می‌افزاید: زمانی که بیش از نیمی از شاخه‌های میزبان آلوده می‌شود در نهایت تا هفت سال بعد میزبان خشک شده و از بین می‌رود. بذر انگل بعد از قرار گرفتن بر روی شاخه میزبان سه سال طول می‌کشد تا به مرحله جوانه‌زنی برسد و در سال ششم رسیده و تولید بذر می‌کند.