از نیمسال خردادماه 1403 مدیریت مصرف انرژی برق در کارخانجات استان زنجان کلید خورده است. برنامه‌ای که واکنش‌های کارگران، کارفرمایان و متولی صنعت یعنی اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان زنجان را هم در پی داشته و دارد.

طبق اعلام مسئولان اداره کل صمت استان زنجان؛ شرکت توزیع نیروی برق استان زنجان در قالب برنامه‌ ملی؛ از 15 خردادماه 1403 اقدام به اجرای مدیریت مصرف انرژی برق در واحدهای تولیدی زنجان کرده و قرار است تا اواخر شهریورماه 1403 نیز ادامه داشته باشد؛ موضوعی که واکنش فعالان حوزه تولید را در پی داشته است.

برنامه محرمانه

23 اردیبهشت‌ماه 1403 معاون اول قوه قضاییه ضمن گلایه از قطع برق تولیدکنندگان و صنایع با اشاره به لزوم تعیین اولویت‌ها در اجرای قوانین حمایت از تولید با نظر تولیدکنندگان گفت: برای جبران کمبود برق و انرژی ابتدا به سمت تولیدکننده می‌رویم اما پاساژهای بسیار بزرگی داریم که شبانه روز در حال مصرف و هدر دادن انرژی هستند.

حجت‌الاسلام حمزه خلیلی در جمع صنعتگران شهرک صنعتی شمس آباد اظهار داشت: برگزاری این جلسات و شنیدن مطالبات صنعتگران از سوی مسئولان کمک شایان توجهی به اتخاذ تصمیم درست در حوزه اقتصادی خواهد کرد. به جهت حساسیت‌های موجود در برنامه ریزی ها اولویت ها مشخص می‌شود و به منظور تصمیم‌گیری درست بر اساس مطالبات شما تولید کنندگان اولویت‌ها مشخص می‌شود.

معاون اول قوه قضاییه در ادامه گفت: شما صنعتگران با بیان مشکلات می‌توانید اقدامات و تصمیمات موثری را در حوزه حمایت از تولید و اقتصاد رقم بزنید.حساسیت‌های مدنظر تولیدکنندگان را تصمیم گیران ندارند لذا ممکن است در خلوت و بدون حضور. صنعتگرا تصمیمات اتخاذ شود و اولویت‌بندی‌ها بدون نظر ذینفعان صورت گیرد. رشد تولید با اهمیت به تولیدکنندگان رقم خواهد خورد، اما ما نادانسته از جایی شروع کردیم که اتفاقی را در رشد تولید شاهد نبودیم.

معاون قوه قضاییه ابراز داشت: قلمرو و دامنه بخش خصوصی باید بیش از میزان موجود باشد، نمی‌توانیم بر وجود بخش خصوصی تأکید کنیم اما محدودیتی را به وجود آورده و قدم‌ها را کند کنیم. امروز دولت باید ناظر بوده و نظارت عالیه داشته باشد و تا حد امکان قلمرو دولتی و دولت کاهش یابد و به جای آن بخش خصوصی را که تصمیم گیرنده است و تمام بن و ریشه‌های اقتصاد را می داند، جایگزین شود.

وی تصریح کرد: مردم از ما می‌خواهند که با تصمیم درست؛ زندگی آنها را آباد کنیم و از اتخاذ تصمیمات هزینه آور که مردم مجبور به پرداخت آن هستند جلوگیری شود لذا با فهم مشترک‌ می‌توانیم با تصمیم درست و عقلانی به مردم کمک کنیم.

معاون اول قوه قضاییه در پایان با اشاره به لزوم تعیین اولویت‌ها در اجرای قوانین خاطرنشان کرد: با وجود بخش‌های تجاری، مسکونی و تولیدی متعدد، برای جبران کمبود برق و انرژی ابتدا به سمت تولیدکننده می‌رویم اما این در حالی است که پاساژهای بسیار بزرگی را می‌بینیم که شبانه روز در حال مصرف و هدر دادن انرژی هستند.

جالب اینجاست که اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان زنجان به عنوان متولی صنعت اطلاعی از برنامه تعطیلی واحدهای تولیدی ندارد و طبق اظهارات یک منبع آگاه که نامش نزد صدای زنجان محفوظ است؛ شرکت توزیع نیروی برق استان زنجان این برنامه در اختیار آن‌ها نمی‌گذارد چرا که برنامه‌های اعمال محدودیت برق در واحدهای تولیدی؛ «محرمانه» است!

تعطیلی اجباری ناشی از مدیریت شبکه برق را نمی‌خواهیم!

تعدادی از کارگران شاغل در واحدهای تولیدی استان در تماس با صدای زنجان خواستار توقف برنامه‌ریزی صورت گرفته در راستای «مدیریت مصرف انرژی برق» شده و گفتند: تعطیلی اجباری که در صورت تداوم منجر به تعطیلی بدون حقوق و تشدید شرایط اقتصادی و معیشتی‌شان شود را نمی‌خواهند.

یکی از این کارگران در گفت‌وگو با صدای زنجان می‌گوید: چند روزی است که به اجبار خانه‌نشین شده‌ام زیرا مسئولان برای مدیریت مصرف انرژی محدودیت‌هایی را اجرا می‌کنند، از کارفرما گله‌ای نداریم، زیرا توانش را به کار می‌برد تا در تعطیلی اجباری نیز دستمزد کارگرش را لحاظ کند اما با تداوم اعمال این محدودیت‌ها و تعطیلی اجباری بدون حقوق ما کارگران در این شرایط سخت اقتصادی متضرر می‌شویم. برنامه‌ای که در آن حقوق کارگر تضییع شود واقعا برنامه‌‌ریزی است؟

اعمال محدودیت در تامین برق می‌تواند کارخانجات را به تعطیلی بکشاند!

فعالان اقتصادی هم نگران وضعیت تولید با تداوم اجرای برنامه مدیریت مصرف انرژی برق هستند و به صدای زنجان می گویند قطع برق واحدهای صنعتی اتفاق نامطلوب بزرگی است که تبعات و پیامدهای آن در بلندمدت مشهود خواهد بود؛ زیرا این اتفاق می تواند صنایع را به تعطیلی بکشاند.

تعدادی از واحدهای صنعتی به برق اضطراری مجهز هستند اما نباید از این مهم غافل شد که استفاده از برق اضطراری نیازمند مصرف سوخت و گازوئیل است که تامین گازوئیل نیز کار چندان آسانی نیست و تنها در صورتی برق اضطراری می تواند کارگشا باشد که از گاز طبیعی و لوله کشی استفاده گردد.

به نظر می‌رسد در حوزه انرژی کشور، مدیریت منسجم و کارآمدی که از آینده‌نگری کافی برخوردار باشد، وجود ندارد.

ظاهرا همه واحدها از این وضعیت ناراضی‌اند و نمی توانند برای تولیداتشان برنامه ریزی کنند. واحدها به طور دقیق نمی‌دانند چه زمانی برق دارند و به همین دلیل نمی توانند شیفت های خود را تنظیم کنند.

به دلیل نبود نظم در قطعی برق برخی از صنایع می‌گویند که انگار رسما تعطیل هستند چرا که برنامه دقیق و منظمی برای این قطعی ها وجود ندارد.

 قطعی برق نیست، مدیریت مصرف انرژی است که طبق برنامه ملی باید اجرایی شود

اما ابراهیم علی‌‌آبادی، معاون برنامه ریزی و تحقیقات شرکت برق منطقه‌ای زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان معتقد است که به هیچ عنوان قطعی‌ای در کار نبوده بلکه «مدیریت مصرف برق» با هدف حفظ پایداری شبکه برق در دستور کار برنامه‌ریزان ملی بوده است. از طرفی موضوع فروش برق به کشورهای دیگر هم نمی‌تواند درست باشد چرا که این اقدام در راستای « تبادل برق» صورت می‌گیرد به این شیوه که در ساعاتی کشور ایران از کشور مربوطه برق را تامین می‌کند و در ساعاتی دیگر این ایران است که برق کشور مدنظر را تامین می‌کند.

معاون برنامه ریزی و تحقیقات شرکت برق منطقه‌ای زنجان در خصوص قطعی برق و تعطیلی‌های ناشی از آن در حوزه تولید و شکایت تعدادی از کارگران به علت نبود برنامه‌ریزی و پیشکش کردن برق کشور به سایر کشورها اضافه می‌کند: شبکه های قدرت تا سال‌های قبل به سه بخش تولید، توزیع و انتقال تقسیم می‌شد اما در سطح دنیا از چند سال پیش «مدیریت مصرف» به عنوان روشی برای تامین برق مشترکان به حوزه شبکه های قدرت اضافه شدند.

بنا بر اعلام علی‌آبادی، مدیریت مصرف به صورت عامیانه این است که؛ با هدف مدیریت؛ ساعات مصرف را جابجا می‌کنیم به بیانی دیگر ناترازی تولید و مصرف فعلی را با مدیریت مصرف در سطح مصرف‌کنندگان جبران می‌کنیم تا شبکه پایداری خود را داشته باشد. بر این اساس طبق نظر هیات وزیران و شورای عالی امنیت ملی؛ در حوزه های کشاورزی صنعتی برنامه‌ای باید تدوین شود، در این راستا باید برای تامین برق صنایع سنگین با مشارکت وزارت صمت و شرکت مدیریت شبکه برق ایران باید اقدامی صورت گیرد.

این متخصص حوزه برق تاکید می‌کند: ما قطعی برق نداریم مگر اینکه مشترک سهمیه و حدود برق را رعایت نکند و بعد از بی توجهی به اخطارها برای حفظ پایداری قطع می‌کنیم. همانطور که گفته شد برای تامین برق واحدهای تولیدی؛ مدیریت مصرف داریم.»

علی‌آبادی در خصوص انتقادات وارده مبنی بر «قطعی‌های موردی در کارخانجات زنجان (به قبول مسئولان برق مدیریت مصرف برق) ناشی از بی‌برنامه‌گی در سطح ملی و صادرات برق به کشورهای دیگر است در حالی که در داخل کشور هر گونه خسارت و صدمه به تولید در ابتدا به کارگران ضربه می‌زند»، می‌گوید: در این خصوص باید مسئولان ذیربط پاسخ دهند اما تا جایی که می‌دانم با کشورهای مدنظر؛ «تبادل برق» به منظور پایداری شبکه برق مطرح هست به این معنی که در ساعاتی به کشور مدنظر برق می‌دهیم و در ساعاتی برق می خریم.

تداوم قطعی‌های برق یا مدیریت مصرف برق به ضرر تولید تمام می‌شود

اصغر نجاری، دبیر اجرایی خانه کارگر استان زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان تعطیلی تعدادی از واحدهای تولیدی استان به علت مدیریت برق را که خواه یا ناخواه به ضرر کارگران تمام شده است را غم‌انگیز توصیف کرده و می‌گوید: دیوار جامعه کارگری همواره کوتاه بوده است، کارگرانی که در شرایط دشوار اقتصادی به سختی گذران زندگی می‌کنند به علت برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در سطح ملی که در راستای آن باید برق تولیدی ایران به کشورهای دیگر صادر شود را منطقی نمی‌دانیم.

نجاری با اشاره به ضرب‌المثل « چراغی که به منزل رواست به مسجد حرام است»، به مسئولان توصیه می‌کند که برق تولیدی را به کارخانه‌های داخلی تزریق کنند و فکری به حال تولید داخل کنند. اگر چنانچه برنامه‌ریزی صحیحی در این زمینه صورت نگیرد هم کارگر و هم کارفرما متضرر می‌شود.

دبیر اجرایی خانه کارگر استان زنجان با اشاره به اینکه بخش قابل توجهی از جمعیت کارگری در کارخانجات روی زنجان مشغول به کار هستند و هزینه‌های تولید محصول در این کارخانجات بسیار بالاست، عنوان می‌کند: با این اوصاف شایسته است که مدیریت برق به درستی صورت گیرد. از دولت سیزدهم می خواهیم تا مدیران آن متعهدانه کار کنند، متاسفانه تصورم این است که این کارشکنی به علت نقل و انتقال دولت باشد!

 تبعات و آثار منفی اجرای طرح مدیریت مصرف انرژی برق آن هم به این شکل؛

 در بلندمدت نمایان خواهد شد

عباس ورقایی، معاون صنایع اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان زنجان نیز در گفت‌وگو با صدای زنجان با تاکید بر اینکه اعمال محدودیت‌های انرژی برق به طور قطع در بخش تولید تاثیر منفی دارد، می‌گوید: درست است که صنعت برق گرفتار است اما نمی‌شود به این شکل و با اعمال محدودیت (مدیریت مصرف انرژی برق) بخش صنعت را اداره کرد و اگر با این شرایط ادامه داشته باشد قطعا تولید متضرر خواهد شد.

ورقایی با اشاره به اینکه احتمالا تا اواسط یا اواخر تابستان 1403 این محدودیت‌ها نیز به پایان خواهد رسید به تبعات اجرای این طرح پرداخته و می‌گوید: تبعات و آثار منفی اجرای طرح مدیریت مصرف انرژی برق آن هم به این شکل؛ در بلندمدت نمایان خواهد شد.

معاون صنایع اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان زنجان «تولید» را اولویت اصلی کشور دانسته و می‌گوید: درست است که برق خانگی قطع نشده است اما طرح مدیریت مصرف انرژی برق در واحدهای تولیدی در حال اجراست؛ متاسفانه در اعمال محدویت گاز، برق و غیره اولین چیزی که به ذهن برنامه‌ریزان برای اعمال محدودیت می‌رسد؛ «تولید» و «واحدهای تولیدی» است. باید برای رفع مشکلات فکر اساسی کنیم.

معاون صنایع اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان زنجان با بیان اینکه متاسفانه تمامی واحدهای تولیدی از طرح مدیرتی مصرف انرژی متضرر می‌شوند، ادامه می‌دهد: مثلا صنعت نساجی اگر فقط یک ساعت؛ تعطیل شود کل سیستم بهم می‌ریزد. تعطیلی یکروز در هفته برای واحدهایی مثل نساجی، روی، فولاد و اغلب واحدها اصلا مقرون به صرفه نیست. ای کاش برنامه‌ای برای اعمال این محدودیت‌ها هم بود! تولید مقوله‌ای است که فقط با برنامه می‌توان به اهداف مربوط به رشد برسد اما با این شیوه مدیریت مصرف انرژی به چشم انداز برق اصلا نمی‌رسیم و دوستان حوزه برق باید تمهیداتی داشته باشند.

** مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان زنجان پاسخ نداد

پیگیری‌های صدای زنجان برای گفت‌وگو با پیام جوادی، مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان زنجان در خصوص دلایل عدم ارائه برنامه مدیریت مصرف انرژی برق مربوط به واحدهای تولیدی استان زنجان و موضوع محرمانه‌بودن یا نبودن آن توضیحاتی داشته باشد تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت 15 پنجشنبه 28 تیرماه 1403) میسر نشد.