لیلا محمدی- کشاورزان استان ضمن ابراز ناخرسندی از بازار پرمتلاطم گوجه‌فرنگی اعلام می‌کنند به دلیل نیاز مالی شدید و جلوگیری از متضرر شدن، محصول تولیدی خود را زیر 700 تومان به واسطه‌ها و دلالان می‌فروشند. آنان از دولت انتظار دارند برای حمایت دست به کار شده و دستور خرید حمایتی گوجه‌فرنگی برای زنجان را صادر کند. گوجه‌فرنگی‌کاران می‌گویند: بازار نامطمئن و نوسان‌های قیمتی نهاده‌های کشاورزی، شرایط را برای خارج شدن کشاورز از مدار تولید فراهم کرده است.

 کشاورزی یک صنعت بدون سقف است که محصولات آن در هوای آزاد پرورش می‌یابند. این ویژگی سبب شده تا کشاورزی به عنوان یک فعالیت بیولوژیک و حساس در مقابل دگرگونی‌های طبیعی و غیرطبیعی به شمار آید. هوا، بیماری، حشرات، آفات، پرندگان، دامها، علف هرز، غیر حاصلخیزی و دلال از عواملی هستند که سبب نوسان در تولید محصول می‌شود.

سود کشاورز در جیب دلال

یکی از کشاورزان زنجانی در گفت‌وگو با صدای زنجان کشاورز با بیان اینکه هم‌اکنون دلالان محصول گوجه‌فرنگی را به قیمت 650 تا 800 تومان از کشاورز خریداری کرده و در بازار به قیمت بیش از 2 هزار و 500 تومان عرضه می‌کنند، می‌گوید: تمامی هزینه‌های اولیه برای تولید محصول را کشاورز متحمل شده اما سود آن به جیب واسطه‌ها می‌رود.

او با اشاره به انتظارات کشاورزان از مسئولان دولتی عنوان می‌کند: تصمیم گیرندگان، برنامه‌ریزان، سیاست‌گذاران و کارشناسان بخش کشاورزی باید در فکر باشند تا هنگام رویارویی با خطر، متناسب با نوع خطرهایی که مناطق مختلف روستایی و کشاورزی را تهدید می‌کند، امکانات و لوازم ضروری را پیش‌بینی کرده و در اختیار بهره‌برداران کشاورزی قرار دهند تا در مواقع ضروری امنیت زندگی کشاورزان تا حدودی فراهم آید.

جایگاه بخش کشاورزی به‌عنوان موتور محرک رشد و توسعه اقتصادی در ساختار شهری و روستایی ‌از جمله موضوعاتی است که همواره مورد بحث و اظهارنظر کارشناسان بوده است. صاحب‌نظران می‌گویند بخش کشاورزی تنها می‌تواند به‌عنوان بخش تأمین‌کننده امنیت غذایی موردتوجه باش درحالی‌که عده‌ای دیگر بر این عقیده‌اند که بخش کشاورزی در به حرکت درآوردن چرخ‌های اقتصادی کشور‌ نقش اساسی را ایفا می‌نماید در نتیجه ضروری است برای پویایی این بخش دولت آستین‌هایش را بالا زده و کمر همت برای حمایت از کشاورزان را که عمده آنان خرده‌پا هستند را ببندد.

تلاش برای خرید حمایتی محصول گوجه‌فرنگی

تصمیم‌های چهل و نهمین جلسه کارگروه تنظیم بازار که در تاریخ ۲۰ مردادماه گذشته برگزار شد بر این قرار است که سازمان تعاون روستایی کشور نسبت به اطلاع‌رسانی گسترده در خصوص خرید مازاد گوجه فرنگی تولید شده از طریق رسانه‌های عمومی اقدام تا از ظرفیت موجود از سوی تولید و مصرف کنندگان برای تنظیم بازار گوجه فرنگی استفاده بهینه صورت پذیرد.

با توجه به کاهش قیمت گوجه‌فرنگی و به منظور جلوگیری از زیان کشاورزان و از بین رفتن انگیزه تولید این محصول، سازمان مرکزی تعاون روستایی به نمایندگی از دولت نسبت به خرید حمایتی گوجه فرنگی در غالب سازوکار تعریف شده و با رعایت سقف قیمت ۱۱۵۰ تومان به ازای هر کیلوگرم تحویل درب مراکز خرید کند. به گفته مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی براساس مصوبه ستاد ملی تنظیم بازار، سازمان برنامه و بودجه کشور، مکلف به تامین و اختصاص منابع مورد نیاز برای اجرای این طرح از طریق بانک‌های عامل هستند.

شیرزاد 30 مرداد ماه اعلام کرد: آغاز خرید گوجه فرنگی در ۸ استان خراسان رضوی، فارس، اردبیل، کردستان، کرمانشاه، گلستان، زنجان و اصفهان به ابلاغ شده است.

تاکنون مجوزی برای صدور خرید حمایتی گوجه‌فرنگی در استان صادر نشده است

مدیرعامل تعاون روستایی استان نیز در این رابطه با بیان اینکه در حال حاضر تمامی زیرساخت‌های لازم جهت خرید حمایتی گوجه‌فرنگی در سرتاسر زنجان فراهم شده، تاکید می‌کند که تاکنون هیچ مجوزی برای خرید حمایتی محصول نشده است.

محمود نوری با عنوان اینکه مجوز خرید حمایتی باید از سوی عالی ترین مقام وزارت صادر و به سازمان تعاون روستایی مرکزی ابلاغ شود، می‌گوید: در این زمینه با 4 کارخانه قراردادهای مربوطه منعقد و نخستین جلسه کارگروه نیز برگزار شده است ما همچنان منتظر تصمیم وزارتخانه برای اجرای خرید حمایتی هستیم.

به گفته نوری در صورت صدور مجوز، خرید حمایتی گوجه فرنگی به صورت متمرکز و از طریق اتحادیه مرکزی تعاونی‌های روستایی کشور و انعقاد قرارداد در 4 مرکز هدف واقع در زنجان، صائین‌قلعه، خدابنده و طارم اجرایی می‌شود.

وی با اشاره به قیمت‌های متغیر خرید گوجه‌فرنگی از کشاورزان تصریح می‌کند: در حال حاضر قیمت‌ها متغیر است و این محصول امروز با قیمت 850 تا 900 تومان از کشاورز خریداری می‌شود.

صادرات گوجه‌فرنگی پرسودتر از خرید حمایتی

مدیرعامل سازمان تعاون روستایی استان با اشاره به خرید محصول گوجه‌فرنگی به قیمت 2500 تا 3000 تومان توسط عراق، اعلام می‌کند: زمان آن فرا رسیده تا دولت شکل حمایت خود از کشاورزان را تغییر دهد. بخش خصوصی می‌تواند به برنامه‌های دولتی جامه عمل بپوشاند به این صورت که با قبول کشت سفارشی زمینه را برای ورود محصولات ایران به بازارهای خارجی فراهم کند.

به اعتقاد او اگر شرایط مهیا باشد در حال حاضر با توجه به قیمت خرید محصول گوجه فرنگی توسط عراق، به نظر می‌رسد بهترین راهکار صادرات این محصول باشد.

عدم صدور مجوز خرید حمایتی ربطی به قدرت چانه‌زنی مسئولان ندارد؛ منابع محدود است

نوری در پاسخ به سؤالی مبنی بر ارتباط عدم صدور مجوز خرید حمایتی گوجه‌فرنگی با نداشتن قدرت چانه‌زنی مسئولان استانی به صدای زنجان گفت: مسئولان استان تمامی تلاش خود را برای صدور مجوز وزیر کرده‌اند، مشکل اصلی به محدودیت منابع دولتی برمی‌گردد. سازمان تعاون روستایی عامل اجراست و تا آنجایی که به این مجموعه مربوط بوده زیرساخت‌ها را فراهم کرده است. منتظر صدور مجوز از سوی وزارتخانه جهاد کشاورزی هستیم.

کشاورزی فعالیتی سرشار از مخاطرات است. در این فعالیت انواع مخاطرات طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و عمدی دست به دست هم داده و مجموعه شکننده و آسیب پذیری برای تولیدکنندگان این بخش فراهم کرده که نتیجه نهایی آن بی ثباتی درآمد آنهاست. در این شرایط، تولیدکنندگان محصولات کشاورزی در محیط و شرایطی نامطمئن نسبت به قیمتها و عملکردها مجبور به تصمیم گیری در خصوص تخصیص منابع و تولید محصولات قرار دارند.

کارشناس معاونت تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان نیز با تائید این مطلب می‌گوید: درست است که کشاورزان به نکات فنی و علمی کارشناسان کشاورزی توجهی نمی‌کنند و این موارد سبب بروز مشکلات بزرگتر برای این بخش می‌شود اما باید بپذیریم فعایلت‌های کشاورز بر پایه ریسک است. او در زمین زراعی‌اش محصول نکارد چه کار کند؟

به گفته جعفر رودی بازار محصول گوجه‌فرنگی در سال پیش مطلوب بود به همین دلیل امسال کشاورزان بدون توجه به هشدار کارشناسان با اختصاص 1200 هکتار دیگر از اراضی خود به کشت این محصول، سطح زیرکشت گوجه فرنگی را به 7 هزار و 695 هکتار رساندند. طبق پیش‌بینی‌ها در سال جاری حدود 403 هزار و 920 تن گوجه‌فرنگی در سرتاسر استان برداشت می‌شود. کشت این محصول تا اواخر شهریور و اواسط مهرماه نیز ادامه دارد.

رودی که برای صدور مجوز خرید حمایتی گوجه‌فرنگی در استان امیدوار است، پیشنهاد می‌کند: برای حمایت واقعی از بخش کشاورزی و تولیدکنندگان ضرروی است تا برنامه‌ریزان شرایط بازار داخلی و خارجی را برای فعالان امر مساعد کنند.