متخصصان، تداوم فعالیت‌های هوازی و قدرتی را به مردم پیشنهاد می‌‌دهند. این دو فعالیت به بهبود عملکرد قلب و تنفس کمک می‌کند. اگر افراد به‌صورت منسجم فعالیت‌های هوازی، ایروبیک و فعالیت مقاومتی انجام دهند، عضلات بهتری خواهند داشت. با فعالیت قدرتی، حساسیت انسولین موجود در خون افزایش پیدا می‌کند. درصورتی‌که کیفیت خواب نیز افزایش پیدا کند، سلامتی بیشتری کسب خواهد شد. عضله به اتمامی اندام‌ها در ارتباط است. با تمرینات منظم زوال عقلی و آلزایمر کاهش پیدا می‌کند. همچنین میکروب‌های مفید معده باریک را نیز تحت تأثیر فعالیت‌های بدنی قرار داده و هضم و جذب بهتری خواهد داشت. ریسک مرگ‌ومیر با ورزش کاهش می‌یابد البته به شرطی که وضعیت اقتصادی خانوارهای کشور و به‌تبع آن استان زنجان اجازه دهد تا تمامی اقشار مختلف امکان استفاده از اماکن و فضاهای ورزشی را داشته باشند!

افسردگی ناشی از کم‌تحرکی

صدیقه دهنایی، رئیس هیئت پزشکی ورزشی استان زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به مشکلات اقتصادی خانوارها عنوان می‌کند: با کاهش قدرت خرید مردم و بروز مشکل در خرید مایحتاج اولیه خانوارها، مسلماً تفریحات ورزشی به حاشیه کشیده شده و استقبال از این فضاها کاهش می‌یابد. 90 درصد اماکن ورزشی متعلق به اداره ورزش و جوانان اجاره داده‌شده و افراد علاقه‌مند به حضور در این فضاها ملزم به پرداخت هزینه هستند. وقتی خانوارها با مشکلات اقتصادی مواجه‌اند، ورزش جزو نیازهای آخر می‌شود.

رئیس هیئت پزشکی ورزشی استان زنجان با اشاره به همراهی مربیان با ورزشکارانی که توانایی پرداخت شهریه باشگاه را ندارند، یادآور می‌شود: متأسفانه تعداد این افراد به علت مسائل اقتصادی یادشده افزایش‌یافته و والدینی که پایین‌ترین درآمد را دارند مسلماً توانایی پرداخت شهریه ورزشی فرزند یا فرزندان خود را ندارند و چه‌بسا استعدادهایی که به این دلایل سوخت می‌شوند.

 نتایج ایران در المپیک 2024 نیز تحت‌الشعاع مسائل اقتصادی بود

دهنایی با اشاره به استعداد فرزندان متعلق به قشر کم‌درآمد جامعه می‌گوید: طبق تجربه حضور در حوزه ورزش؛ به این نتیجه رسیده‌ام که نوجوانان و جوانان دارای والدین کم‌درآمد بالاترین استعدادهای ورزشی را دارند که نه در تأمین شهریه بلکه در تهیه گرم‌کن و لباس ورزشی و یک جفت کتان ساده هم با مشکل مواجه‌اند. به‌شخصه معتقدم المپیک 2024 پاریس نیز تحت تأثیر همین مشکلات اقتصادی قرار گرفت و خود را نشان داد.

این پزشک می‌گوید: «ورزش» و «هنر» نخستین آیتم‌هایی هستند که در مواجهه با مشکلات اقتصادی از هرم نیازهای هر انسانی حذف می‌شود چراکه تأمین غذا از اولویت‌ها است.

دهنایی «افسردگی» و «کشیده شدن فرد به مسیرهای انحرافی و بروز مشکلات و معضلات اجتماعی» را از عدم شکوفا شدن استعدادهای ورزشی و درخشان دانسته و اضافه می‌کند: وقتی نوجوان 10 ساله علی‌رغم داشتن استعداد فقط به علت ناتوانی مالی والدین به‌ناچار خانه‌نشین می‌شود، طبیعی است که به راه‌های نادرست کشیده شود. در سنین بالا ازجمله 30 تا 40 سال، افراد به‌تدریج مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای نظیر فشارخون و کبد چرب و غیره شده و افکار معیوب و راضی نبودن از اندام و هیکل خود به سراغ فرد می‌آید و نشاط و شادی را از وی می‌گیرد که درنهایت انواع بیماری‌های روانی در فرد نمایان می‌شود.

 جامعه فاقد ثبات اقتصادی؛ جامعه را به سمت خوشی‌های بی‌محتوا سوق می‌دهد

دهنایی «کبد چرب»، «دیابت»، « فشارخون» را از تبعات فشارهای روحی و روانی ناشی از مشکلات اقتصادی دانسته و می‌گوید: ورزش در مواقع بروز این بیماری‌ها، نجات‌بخش است اما همان‌طور که گفته شد مشکلات اقتصادی مردم را ناچار به اولویت‌بندی در تأمین نیازهایشان کرده است وگرنه بر همه آشکار است که اگر از کودکی بر روی ورزش سرمایه‌گذاری شود، افراد عضلات بهتری در جوانی و میان‌سالی خواهند داشت. کم‌تحرکی سبب تحلیل رفتن عضلات و کوچک‌تر شدن آن می‌شود. درصورتی‌که فرد ورزش یا فعالیت بدنی بیشتری در طول هفته انجام دهد، از بهره‌وری بالایی برخوردار خواهد بود.

وی اضافه می‌کند: کاهش وزن مؤثر و افزایش قدرت و استقامت عضلانی، بهبود کنترل عصبی-عضلانی، افزایش تراکم استخوانی، افزایش آمادگی قلبی تنفسی، بهبود ترکیب بدنی، کاهش چربی خون، کاهش خطر آسیب‌های عضلانی اسکلتی، بهبود وضعیت روان‌شناختی، نگرش مثبت به تداوم فعالیت جسمانی در طول عمر، پیشگیری و کنترل بیماری‌های مزمن و غیره از دیگر فواید فعالیت بدنی و ورزش است.

وی با اشاره به بار روانی بی‌تحرکی بیان می‌کند: کم‌تحرکی سبب کاهش بقا و تحلیل عضلات، کاهش فعالیت‌های عادی، کاهش توان و تاب‌آوری نسبت به مسائل می‌شود. در پی شیوع رفتارهای بی‌تحرک در جهان و افزایش مصرف کالری زیاد میان افراد جوامع، بیماری‌های مزمن غیر واگیر ازجمله چاقی و اضافه‌وزن، پرفشاری خون، دیابت شیرین (دیابت نوع ۲)، پوکی استخوان، اختلالات روانی افسردگی، اضطراب و غیره شیوع پیداکرده که از پیامدهای نامطلوب آن می‌توان به ضعف‌های جسمانی، انزوای اجتماعی، مشکلات روانی، اعتمادبه‌نفس اندک، برخی آسیب‌های اجتماعی، کاهش طول عمر خانواده اشاره کرد.

این متخصص حتی گرایش اشخاص به خوشی‌های آنی و زودگذر و میهمانی‌های بی‌محتوا را زائیده مشکلات اقتصادی و تأثیر آن با روان دانسته که عامل آن جامعه فاقد ثبات و امنیت اقتصادی، نبود امنیت شغلی، مشخص نبودن آینده شغلی بوده است.

 تمرکز مرکز کشور بر تزریق اعتبار به «درمان» و بی‌توجهی به مباحث «پیشگیری»

علی سیاح، عضو هیئت‌علمی گروه علوم ورزشی دانشگاه زنجان نیز در ادامه نقش حذف یا کمرنگ شدن ورزش از سبد خانوارهای استان تحت تأثیر مشکلات اقتصادی به صدای زنجان می‌گوید: بـا نهادينـه کـردن ورزش در خانواده‌ها می‌توان از فوايد سلامتي جسماني، رواني و اجتماعي آن بهـره بـرد و علاوه بر آن از مزایای اقتصـادي آن نيز در کاهش هزینه‌های سلامتي و درماني خانواده و جامعه گام مهمي به جلو برداشت. به نظرم جامعه عبوس نمی‌تواند سالم باشد.

سیاح بابیان اینکه همواره شعار ما در سطح کشور این بوده که «ورزش بخشی از فرهنگ ماست»، ورزشی که ما انجام می‌دهیم دارای چندین بعد ازجمله «سلامتی و تندرستی»، «پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی» است، اضافه می‌کند: معتقدم فردی که از سنین پائین مشغول فعالیت‌های ورزشی می‌شود؛ مبتلا به انواع بیماری‌های جسمی و روحی نمی‌شود. متأسفانه مسیر اشتباهی که می‌رویم دقیقاً بی‌توجهی به این امر است. عمده اعتبارات کشور به بخش درمان هدایت‌شده است چراکه این بخش دارای رانت بسیاری است اما وقتی صحبت از پیشگیری و درخواست اعتبار برای بخش ورزش می‌شود، وامصیبت برخی بلند می‌شود که این‌همه منبع مالی مورد درخواست از کجا تأمین شود! به نظرم نیازمند بازنگری اساسی در دیدگاه‌های مسئولین ذی‌ربط هستیم.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه زنجان بر لزوم جایگاه ورزش در سبد خانوارهای ایرانی تأکید کرده و می‌گوید: با انجام فعالیت‌های ورزشی فرد در طولانی‌مدت دچار سکته قلبی، سکته مغزی، سرطان و غیره نمی‌شود. ورزش در بعد فرهنگی نیز قابل‌بررسی است، فردی که مشغول فعالیت ورزشی می‌شود، اوقات فراغت او را پر می‌کند و نکات اخلاقی ورزشی را نیز از مربی و اطرافیان خود آموخته و در جامعه نیز این خصوصیات مثبت اخلاقی را نیز بکار می‌برد.

«سیاح» فعالیت ورزشی را بهترین کار فرهنگی دانسته و اضافه می‌کند: مربیان در آموزش شاگردان و ورزشکاران نقش کلیدی و اصلی را ایفا می‌کنند به‌طوری‌که ورزشکاران از مربیان خود بیشتر از والدینشان حرف‌شنوی دارند اما متأسفانه رویکرد ما این است که ورزش «هزینه‌بر» است، درحالی‌که این‌گونه نیست و با بعد هزینه‌های کم، علاوه بر پیشگیری می‌توانیم هم در ارتقای فرهنگ و هم پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی نقش سازنده‌ای ایفا کنیم ازاین‌رو برنامه‌ریزان کشور و به‌تبع آن استان زنجان باید برای توسعه ورزش و فرهنگ آن در بین خانواده‌ها و به‌ویژه نوجوانان و جوانان هزینه کنند.

مربی بین‌المللی رشته والیبال اضافه می‌کند: ورزش اثرات مثبتی بر ذهن، روح، جسم و کنترل خلق‌وخوی انسان دارد، کسی که فعالیت ورزشی انجام می‌دهد با افسردگی مقابله می‌کند. ازاین‌رو ادارات و ارگان‌های دولتی باید در ارائه خدمات ورزشی تعامل داشته باشند. به نظرم از دل این فعالیت‌های عمومی می‌توان استعدادیابی کرد و سبب توسعه ورزش قهرمانی شد و ورزشکاران حرفه‌ای بسیاری را در رشته‌های مختلف تربیت کرد که در میادین بین‌المللی برای ایران افتخارآفرینی کنند.

کیفیت اقتصادی زندگی افراد به میزان معاش و درآمد بستگی دارد

رضا پیرایش، اقتصاددان و عضو هیئت‌علمی دانشگاه زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان بابیان اینکه معتقدم  «ورزش؛ سرمایه‌گذاری برای سلامت جسم و ذهن» است، عنوان می‌کند: کیفیت اقتصادی زندگی افراد به میزان معاش، سطح ارتباطات، کسب درآمد و تجربه‌ها بستگی دارد؛ اما عدم توجه به‌ سلامت جسم و روح، اثرات مخربی بر بدن و درنتیجه کل جامعه دارد؛ لذا حفظ سلامت جسم تک‌تک افراد جامعه بسیار پراهمیت بوده و باید نسبت به آن اهتمام ورزیده شود.

پیرایش اضافه می‌کند: توسعه پایدار بلندمدت، وابسته و نیازمند به فعالیت بدنی است. با فعالیت بدنی، بهره‌وری نیز در جامعه نمایان می‌گردد.  توسعه پایدار بلندمدت با بهره‌گیری از فعالیت بدنی موجب افزایش بهره‌وری در زندگی شخصی و شغلی، افزایش کیفیت زندگی در تمامی ابعاد مختلف، کاهش هزینه‌های بهداشتی و مراقبتی، بازگشت سرمایه مازاد و غیره می‌شود.

این اقتصاددان با اشاره به کاهش تدریجی میزان بودجه خانوارها برای ورزش می‌گوید: افزایش قیمت اقلام و تجهیزات ورزشی سبب شده تا خانوارها اهتمام کمتری برای حضور در اماکن ورزشی داشته باشند درنتیجه لازم است اداره کل تربیت‌بدنی برای اقشار آسیب پذیر جامعه و حقوق‌بگیران ثابت، تخفیفاتی لحاظ کرده و برای نیاز جامعه به ورزش تدبیری بیندیشد. البته برخی از نهادها و سازمان‌ها، باشگاه‌های اختصاصی خود را جهت استفاده کارکنانشان راه‌اندازی کرده‌اند و شاید نیازی ازاین‌جهت احساس نکنند اما کارکنان سازمان‌های فاقد این امکانات برای حضور در این فضاها باید متحمل هزینه شوند.

پیرایش بابیان اینکه بسیاری از فضاهای ورزشی متعلق به اداره کل ورزش و جوانان است، اضافه می‌کند: ناگفته نماند که بخشی این فضاها مستهلک شده و نیازمند سرمایه‌گذاری هستند که باید برای افزایش سرانه ورزشی استاندارد گام‌های مهمی برای سرمایه‌گذاری در این بخش برداشته شود.