حسین محمدی، معاون امور اقتصادی استاندار زنجان یکم مردادماه 1403 در گفت‌وگو با صدای زنجان از تدوین برنامه ویژه برای قصابی‌های عرضه کننده گوشت دام سبک خبر داد و گفت که تقریبا وضعیت زنجان به لحاظ مدیریت شبکه تولید، توزیع و مصرف گوشت دام سبک مطلوب است. تصور می‌کنم تا یک ماه آتی (شهریورماه 1403) بازار گوشت دام سبک استان زنجان را مدیریت کنیم.

طی سال‌های گذشته با افزایش تورم و استمرار آن وضعیت زندگی مردم خصوصا در دهک های پایین تغییر کرده و بخش بزرگی از هزینه مردم صرف تامین نیازهای اولیه خود می شود. با این وضعیت هر کالایی که قیمت آن افزایش پیدا می کند از سبد کالای ایرانی ها حذف می شود. برای مثال گوشت قرمز یکی از اقلام خوراکی است که با افزایش تورم در هر سال مصرف آن کاهش پیدا می‌کند.

هم اکنون در بازار زنجان هر کیلو گوشت بسته‌بندی‌شده تنظیم بازاری به قیمت 335 هزار تومان عرضه می‌شود. قیمت هر کیلو گوشت گوساله در واحدهای قصابی به طور میانگین و بسته به نوع و کیفیت گوشت از 550 تا 580 هزار تومان متفاوت است.

مسئولان استانی برای مدیریت شبکه تولید، توزیع و مصرف گوشت اعم از سبک و سنگین؛ در ابتدا سعی کردند که بازار گوشت سنگین را مدیریت کنند چرا که بیشتر زنجانی‌ها و به گفته معاون اقتصادی استاندار زنجان؛ حدود 80 درصد استان، مصرف‌کننده گوشت گوساله هستند.

 تثبیت قیمت گوشت گوساله در زنجان

حسین محمدی، معاون اقتصادی استاندار زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان در خصوص وضعیت بازار گوشت گوساله در زنجان می‌گوید: این نرخ نزدیک به 4 ماه است که تغییری نداشته است و بسته به کیفیت از 560 تا 580 هزار تومان در هر کیلو متفاوت است، حتی می‌توان گفت که میزان افزایش قیمت از ماه‌های ابتدایی سال تا به امروز آنچنان قابل لمس نبوده است که دلایل مختلفی دارد یکی از این دلایل به تامین به موقع نیاز بازار مصرف با گوشت‌های تنظیم بازاری است و می‌توان گفت تمامی فروشگاه‌های زنجیره‌ای سطح استان زنجان بعلاوه فروشگاه‌های مجازی از جمله نظیر خرم‌پروتئین گوشت تنظیم بازاری 335 هزار تومانی را در بازار عرضه می‌کنند.

محمدی از اعطای «مجوز قطعه‌بندی» به یکی از متقاضیان خبر داده و می‌گوید: این فعال اقتصادی نیز در کنار خرم پروتئین در حوزه قطعه‌بندی گوشت تنظیم بازاری فعالیت خواهد کرد که نتیجه آن تامین نیاز بازار مصرف و وفور بازار از گوشت‌های تنظیم بازاری خواهد بود.

«عرضه گوشت منجمد» از دیگر اقدامات صورت گرفته در طرح مدیریت گوشت در سطح استان زنجان بوده است که بنا بر اعلام «معاون اقتصادی استاندار زنجان» نیاز خانوارهای کم درآمد تا حدودی مرتفع شده است.

محمدی تقویت دامداری‌های پرورش گوساله در سطح استان با اعطای «تسهیلات بانکی» نیز نقش موثری در شبکه تولید گوشت قرمز دانسته و با استناد به آمارهای جهاد کشاورزی استان اضافه می‌کند: بنا بر گزارشات جهاد کشاورزی استان، دام زنده گوساله در استان به وفور یافت می‌شود در حالی که فعالان این بخش پیش‌تر، دام زنده را از خارج از استان و عموما از بوئین زهرا (استان قزوین) خریداری می‌کردند. همین موضوع سبب شده که قیمت دام سنگین در بازار زنجان به ثبات برسد.

چرا گوشت گوسفندی در زنجان گران است؟

گلایه شهروندان زنجانی در ابتدای سال از افزایش قیمت گوشت قرمز بالا گرفت به طوری که قیمت هر کیلو گوشت گوسفندی به بیش از 700 الی 800 هزار تومان رسید. حتی تعدادی از قصابی‌ها می‌گفتند که این مورد به افزایش نرخ ارز برمی‌گرددو مقصر این صنف نیست! اما تعدادی از چوبداران مدعی بودند که نقش مخرب برخی از قصابی‌ها در نابسامانی بازار گوشت قرمز را نباید دست کم گرفت!

ظاهرا در رابطه با گوشت قرمز (دام سبک)؛ اصلی‌ترین چالش «خروج بخشی از دام‌ها» از استان زنجان بود. در چرخه تولید تا مصرف گوشت؛ واسطه‌های متعددی نظیر چوبدار، دلالان حاضر در میدان احشام، کشتارگاه و قصاب وجود دارد. طبق بررسی‌ها در استان زنجان از حدود ۲۰۰ جواز مربوط به قصابی استان زنجان نزدیک به ۳۰ مورد از آن‌ها عرضه کننده گوشت گوسفند هستند.

بررسی‌های صدای زنجان حاکی از بهبود وضعیت بازار گوشت قرمز و وفور گوشت قرمز بسته‌بندی شده تنظیم بازاری گرم و یخ‌زده به قیمت پائین در مقایسه با گوشت دام سلاخی‌شده در سطح شهر و تامین نیاز مصرف‌کنندگان گوشت گوساله (دام سنگین) زنجانی به قیمت‌های تقریبا معقولی حکایت دارد هر چند گوشت گوسفندی به نرخ تمام شده مدنظر برخی چوبداران، در بازار عرضه نمی‌شود.

استان زنجان یکی از پرورش‌دهندگان دام زنده سبک محسوب می‌شود و طبیعتا قیمت این کالا در بازار زنجان نباید افزایش آنچنانی داشته باشد از این رو از حدود 4 ماه پیش مسئولان استانی تلاش کردند تا در وهله نخست، برای اولین بار در کشور؛ چوبداران را شناسنامه‌دار کنند.

 زنجانی‌ها منتظر کاهش 10 درصدی گوشت گوسفندی باشند؟

البته معاون اقتصادی استاندار زنجان می‌گوید که آنچه برای مدیریت شبکه تامین و عرضه گوشت دام سبک بوده تا حد قابل قبولی منجر به کاهش قیمت این کالا شده و با مصوب شدن طرح نهایی اعلامی توسط کارگروه تنظیم بازار طی روزهای آتی، قیمت گوشت گوسفندی در بازار استان زنجان کاهش را تجربه خواهد کرد.

معاون اقتصادی استاندار زنجان در گفت‌وگو با صدای زنجان صراحتا می‌گوید: در گوشت قرمز با دو مقوله گوشت گوساله و گوشت گوسفندی مواجهیم. در دام سبک (گوشت گوسفندی) جزو قطب‌های تولیدی کشور محسوب می‌شویم و تقریبا ۷۰۰ الی ۸۰۰ راس دام سبک از استان خارج می‌شود، معمولا دام سبک استان زنجان به استان‌های همجوار نظیر البرز و تهران انتقال داده می‌شود.

محمدی نیاز مصرف داخل استان زنجان را روزانه در حدود ۱۰۰ راس دانسته و «قیمت» را چالش اصلی بازار مصرف عنوان کرده و می‌گوید: جهت بررسی موضوع مقرر شد تا واسطه‌ها تحت عنوان «چوبداران» که معمولا گوسفند را از دامپروری‌های کوچک و خرد خریداری و به استان‌های همجوار نظیر تهران و قم و غیره منتقل می‌کنند، را ساماندهی کنیم تا خرید گوشت دام سبک در استان زنجان در مقایسه با سایر استان‌ها، تا حدودی به قیمت پائین صورت گیرد که در روزهای پایانی شهریورماه 1403 باید اعلام کنم که توانستیم در اجرای این طرح تا حدودی موفق شویم، برای تکمیل اهداف مدنظر؛ طرحی را نیز ارائه کرده‌ایم و در صورت مصوب شدن آن توسط «تنظیم بازار»؛ قیمت گوشت گوسفندی در بازار استان زنجان بهبود می‌یابد.

به گفته این مسئول؛ طرحی با هدف ساماندهی گوشت قرمز گوسفندی حدود 4 ماه قبل در دستور کار قرار گرفت، در این راستا «ممنوعیت خروج دام زنده» در دستور کار قرار گرفت، علاوه بر این، «شناسنامه‎دار شدن چوبداران» نیز مورد توجه قرار گرفت. نتیجه این طرح صدور مجوز برای 50 الی 60 چوبدار بود. پیگیری‌های مسئولان ذیربط در قیمت دام سبک زنده تاثیر مثبتی خواهد داشت و با توجه به اینکه 20 درصد تقاضای گوشت قرمز استان زنجان مربوط به دام سبک است، برنامه‌ریزی شد تا طرح «ارائه قیمت روزانه دام» با هدف مدیریت بازار گوشت قرمز جهت تصویب در کارگروه «تنظیم بازار» در دستور کار قرار گیرد که طی همین روزها این مهم مصوب خواهد شد.

 مصرف‌کنندگان لاکچری گوشت گوسفندی

اغلب زنجانی‌ها به مصرف گوشت گوساله بیشتر گرایش دارند و درصد کمی که در حدود 10  درصد را شامل می‌شود، مشتری پروپاقرص گوشت گوسفندی از نوع باکیفیت و در حد مغز ران هستند که شاید سفارشی‌ بودن تامین این نیاز؛ عامل مهمی است که برخی از فرصت‌طلبان با این بهانه نرخ خودسرانه خود را اجرایی می‌کنند و آرامش را از بازار سلب می‌کنند.

تعدادی از فعالان میدان احشام مدعی‌اند که نبود نظارت بر فعالیت قصابی‌ها بازار گوشت قرمز را قرمزتر کرده است! موضوعی که مسئولان ارشد استانی هم آن را رد نمی‌کنند و حتی با اذعان به اینکه کاهش میزان فروش نسبت به گذشته، منجر شده فعالیت قصابی‌ها توجیهی نداشته و سودشان کاهش یابد، از این رو حاضر به کاهش قیمت و عرضه کالا به نرخ منطقی نیستند، این اقدام را در چارچوب ضوابط و قوانین نمی‌دانند.

آن طور که حسین محمدی، معاون اقتصادی استاندار زنجان به صدای زنجان می‌گوید:  در حال حاضر قیمت گوشت گوسفندی به صورت سر و دست، ران، مخلوط عرضه می‌شود که بسته به کیفیت متفاوت است. قیمت گوشت گوسفندی درجه یک از 760 تا 830 هزار تومان است.

به گفته «محمدی»، استان زنجان با توجه به ذائقه مردم زنجان مصرف گوشت دام سبک نر و جوان و پاک شده و چربی‌گیری شده است که کاملا متفاوت از کشور است که طبیعتا قیمت هر کیلو گوشت بالا هم هست که البته در صورت نهایی شدن طرح مدیریت شبکه تولید، توزیع و مصرف گوشت دام سبک در استان شاهد کاهش حداقل 10 درصدی قیمت گوشت گوسفندی خواهیم بود.

وی با اذعان به عدم ساماندهی قصابی‌های زنجان و نقش منفی این مهم در قیمت گوشت گوسفندی عنوان می‌کند: از آنجایی که طرح مذکور هنوز نهایی نشده است، نتیجه و تاثیرگذاری طرح ملموس نیست و انشالله با مصوب شدن طرح مذکور در تنظیم بازار قیمت گوشت گوسفندی در زنجان منطقی‌تر می‌شود.

وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا با تکمیل طرح مدیریت شبکه گوشت گوسفندی در زنجان میانگین قیمت گوشت قرمز طبق فرمول اعلامی اتحادیه چوبداران در حدود ۵۵۰ هزار تا 600 تومان خواهد شد»، عنوان می‌کند: این نرخ، قیمت گوشت مخلوط است، گران‌ترین گوشت گوسفندی در قصابی‌ها، «مغز ران» آن هم مربوط به گوشت نر جوان زیر 20 الی 30 کیلوگرم که بره محسوب می‌شود.

شاید یکی از راه‌های اصلی برای جلوگیری از هر گونه تخلف در شبکه تامین گوشت گوسفندی این باشد که؛ کشتارگاه یا میدان احشام موظف به ارائه قیمت روزانه گوشت شوند تا امکان نوسان قیمت در قصابی‌ها وجود نداشته باشد با این حال باید منتظر باشیم تا ببینیم گام آخر مسئولان استان و طرح نهایی در مدیریت شبکه توزیع و مصرف گوشت گوسفندی تا چه میزان آرامش را به بازار ارمغان خواهد آورد.